Den Bybel met groter neersticheyt ghecorrigeert (Liesveltbijbel 1542)

¶ Na die vereeninghe so bedrijuen Thimotheus, ende Apollonius ende noch andere een verraderie, Mer Iudas Machabeus sterct hem teghen haerlieden, ende straftse, hi nam Caspin in met die ander steden.

Dat .xij. Capittel

1

⁺ALs dit verbont gemaect was, so tooch Lisias totten coninc, maer die Ioden gauen hen totten ackerwerck, Maer die ander waren blijuen sitten,

+ A vers 1

2

Timotheus ende Apolonius Gemee sone ende ooc Ieronimus, ende die houeerdige Demophon, ende Nicanor, een hooftman in Cypres, en lietense niet in stilheyt, noch in rust leuen,

3

Die Ioppiten hadden aldusdanighen quaden feyten bedreuen Si baden den Ioden die bi haer woonden, dat si met huysurouwen ende kinderen in die scepen souden gaen die si bereyt hadden, als ofter gheen vyantscappen tusschen henlieden geweest en hadde.

4

Aldus na de ghemeyne besluytinghe ende ordinantie der stadt, hen ooc te wille sijnde, ende om des vreedts wille, van gheenen dinghen quaet vermoedende, als si in de diepte waren voorgegaen, so en lieten sijer niet min dan twee hondert verdrincken.

5

Als Iudas vernam dat dese wreetheyt aen de menschen sijns volcx was ghedaen, so beual hi den mannen die met hem waren,

6

ende God den rechtueerdighen rechter aengheroepen hebbende, so quam hi teghen die vermoorders sijnder broeders, oock aenstack hi snachts heymelijck die hauene, ende verbrande die schepen, mer die vanden viere ontulucht waren, die verdede hi metten swaerde.

7

Ende doen hi dese dinghen aldus ghedaen hadde so ginc hi wech, ⁺ als oft hi weder keeren soude, ende alle die Ioppiten wt wortelen,

+ deut. xx Iudi xx i.reg. xv

8

Maer doen hi vernam dat die Iamniters desgelijcx wilden doen den Ioden die met hen woonden,

9

so ouerquam hi den Iamniters snachts, ende aenstack die hauen metten schepen, also dat dat licht des viers te Iherusalem verscheen, van tweehondert ende veertich stadien.

10

Ende als si neghen stadien van daer waren ghegaen dat si tot Thimotheum souden reysen, so streden teghen hen vijfduysent mannen van Arabien, ende vijfhondert reysenaers. ⁺ Ende doen den strijdt machtich wert,

+ B vers 10

11

ende met Gods hulpe, Iudas gheluckich vergaen was, die ander ouergebleuen van Arabien verwonnen sijnde, begeerden van Iuda datmen hen gheleyde soude gheuen, belouende dat si haer sommighe weylanden souden gheuen, ende hen in anderen saken profijtelijc sijn.

12

Iudas meynde dat si hen in vele dinghen nudt souden sijn, so beloofden hi vrede, ende die rechte handen ontfaen hebbende, ghinghen si tot haren tenten.

13

Ende Iudas aenhinc ooc een vaste stadt met brugghen ende mueren omsedt, die bewoont wert van scharen der ghemengder heydenen ghenaemt Casphin.

14

Maer die daer binnen waren, betrouwende in haer vasticheyt der mueren, ende in dye ghereetscap der prouanden, deden booslic, Iudam tergende met vloeckinghen, ende blasphemeerden, ⁺ ende spraken dat ontamelijc was.

+ Iosu. vi

15

Machabeus aengeroepen hebbende den grooten prince der werelt, die inden tijden van Iosua, Iherico sonder oorloochs ghetuych, ende sonder gheschutten, neder werpende, beliep die mueren fellijc,

16

ende die stadt door den wille des HEREN ghewonnen hebbende, soo dede hi ontallijcke dootslaghen, alsoo dat die byligghende staende zee, dye twee stadien breedt was, scheen te vloeyen vanden bloede der ghedooder.

17

⁺Van daer toghen si seuen hondert ende vijftich stadien, ende quamen in Taracha, tot dyen Ioden diemen Tibeanei hiet.

+ C vers 17

18

Ende si en creghen Thimotheum in dier plaetsen niet, ende gheene saecke daer volbracht hebbende, quam hi weder, ende liet die stercte in een alder vaste plaetse.

19

Met Dosithea ende Sosipater, die met Machabeo hooftmannen waren, sloeghen si die ghene die van Thimotheo in die stercte ghelaten waren, thien duysent mannen.

20

Ende Machabeus stelde in ordinantie om hem ses duysent mannen, ende ghestelt sijnde bi rotten, tooch hi voort teghen Thimo-

[p. *]

theum die met hem hadde, hondert ende vijuentwintich duysent voetknechten, ende tweeduysent ende vijfhondert reysenaers.

21

Ende doen Thimotheus vernam Iudas toecoemste, so seynde hi voor die wijuen ende kinderen ende die andere ghereetschap totten slote, gheheeten Carnion, want het was onuerwijnlijck, ende swaer daer toe te comen, om die enghicheyt der plaetsen

22

Ende als Iudas eerste heyr verscheen, so quam den vyanden vreese in, wt der tegenwoordicheyt Gods, die alle dinghen aenschout,

23

ende si worden vluchtich, deen vanden anderen, alsoo dat si meer vanden haren neder gheworpen worden, ende metten slaghen haerder eyghender swaerden ghecrenct worden. Ende Iudas dede crachtighe neersticheyt om die godlose te straffen, ende hi wierp wt hen dertich duysent mannen neder.

24

Maer Thimotheus selue viel in die handen Dosithei, ende Sofipatris, ende hi begeerde met veel ghebeden, datmen hem leuende soude laten gaen, om dat hijer vele wt der Ioden ouders, ende broeders gheuanghen hadde, dye met sijnder doot bedroghen souden werden.

25

Ende als hi seker ghelooue ghegheuen hadden, dat hijse weder seynden soude, so hem ghesedt was, soo lieten si hem onghequetst gaen, om der broeders wille.

26

Iudas is weder getrocken van Carnion, gedoot hebbende vijfentwintich duysent mannen,

27

⁺Na deser vluchte ende doodtslach, soo verlegherde hi sijn heyr tot Ephron waert in een vaste stadt, in welcke een meuichte der verscheyden heydenen woonden, ende vrome ionghen voor die mueren staende, ende weerden hen neerstelijck. In dese stadt waren veel behendighe gheschutten, ende daer was gereetscap der gheschutten.

+ D vers 27

28

Maer als si den almachtighen God aengheroepen hadden, die met sijnder machten, dye crachten der vyanden breect, so wonnen si die stadt, ende wt dien die daer binnen waren, werpen si vijuentwintich duysent neder.

29

Van daer so ghinghen si tot der Sciten stadt, die ses hondert stadien van Ierusalem was,

30

Ende als die Ioden die bi die Scytopoliten waren, tsamen getuychden, dat si goedertierlijc ghehandelt waren, ooc inden tijden der onsalicheyt, dat si beleefdelijck met hen deden, hen dancsegghende

31

ende ooc vermanende dat si ooc voortaen goedertieren te haren gheslachte souden sijn, soo quamen si te Hierusalem, als den hoochtijdelijcken dach den welcken aenstaende was.

32

Ende na den vijftichsten dach, diemen Sinxen heet, togen si wech teghen Gorgiam, der Edomeen prouoost,

33

Ende hi tooch wt met drie duysent voetknechten ende vier hondert reysenaers.

34

Ende als si streden, so gheuielt datter luttel Edomeen vielen,

35

Mer Dositeus van Bachinorem, een reyseger, een sterck man vinck Gorgiam, ende als dat een ridder van Tracen sach, dat hi hem leuende wilde vangen, soo viel hi tot hem in, ende hieu Gorgiam sijn schouder af, ende also ontuluchte Gorgias in Maresa.

36

Ende als die ghene die met Esdrin partie waren, langhe gestreden hadden, ende vermoeyt waren, so aenriep Iudas den HERE, tot eenen hulper der vermoeyden

37

ende eenen leydere des oorloochs te werdene, beginnende met manlijcker stemmen, ende met lofsanghen dye roepinghe verhooghende, soo iaechde hi Gorgias ruyters die vlucht aen.

38

Ende Iudas verghaderde sijn heyr, ende quam in die stadt Odollem, Ende als den seuensten dach ouer quam, so reynichden si hen na die ghewoonte, ende in die selue plaetse hielden si den Sabbath.

39

Ende des anderen daechs quam Iudas metten sinen op die voorseyde plaetse, op dat hi die lichamen der verslaghender wech soude nemen, ende dat hijse metten ouders in die vaderlijcke grauen soude setten.

40

Ende si vonden onder der verslaghen Ioden iuweelen vander afgoden giften, die bi Iamniam waren, van welcken die wet den Ioden verbiet. Aldus wordet hen allen openbare, dat si om deser saken wil verslaghen waren.

41

Hieromme ghebenedijden si alle des HEREN rechtuerdige oordeel, die die verborghentheden openbaer hadde ghemaect,

42

Ende also totten ghebeden ghekeert, baden si dat die misdaet die daer gheschiet was vergheuen soude worden. Ende die alder stercke Iudas vermaende tvolck dat si hen voor sulcke misdaet hoeden wilden, want si voor haren ooghen sagen, hoe dat dese om sulcke misdaet verslaghen waren.

43

Also vergaderde Iudas van eenen yeghelijcken ghiften, dat hi te samen creech twelf duysent dragma siluers, die sandt hy te Ierusalem, om daer geoffert te werden tot eenen offer voor die misdaet der dooden, wel ende duechdelijc vander verrijsenisse denckende,

44

Want en hoopte hi niet, dat die verslaghene verrijsen souden, soo soudt ouertollich ende ydel schijnen, voor dye dooden te bidden.

45

Ende want hi mercte dat die gene die met goddiensticheyt die slapinghe ontfaen hadden, die alder beste ghenade souden hebben opgheleydt

46

Hieromme is die denckinghe, voor dye gestoruen te bidden, dat si van haren sonden ontbonden werden, salich ende heylich.