Den Bybel met groter neersticheyt ghecorrigeert (Liesveltbijbel 1542)

¶ Sommighe openbaringhen van toecomende dinghen die inder tijt der Machabeen veel gheschiet sijn.

Dat .xi. Capittel

1

⁺SIedt daer sullen noch drye Coninghen in Persen landt opstaen,

+ A vers 1

2

maer die vierde sal rijcker worden dan alle dandere, Ende als hi in zijn rijckdomme op dalderstercste is, Soo sal hi alle man teghen dat conincrijc in Griecken lant op brenghen.

3

Want daer na sal een machtiger Coninc op staen dye met grooter macht heerschappen sal. ⁺ Ende soo wat hi wil, dat sal hy volbrenghen,

+ Alexander magnus.

4

Ende als hy opt hoochste ghecomen is, soo sal zijn rijck ghebroken worden ende verghaen, Ende hem in dye vier winden des hemels deelen, Niedt op sine nacomelinghen, Oock nyet met alsulcker machte, als dye sine gheweest is. Want sijn rijc sal wtgheroeyt worden, ende den vreemden te deele comen.

5

⁺Ende die Coninc tegen Tsuyden, ⁺ die sal machtiger worden dan eenich andere van sine Princen, Maer teghen hem sal ooc een machtich worden, ⁺ ende heerscappen, wiens heerscappie groot zijn sal.

+ B vers 5

+ Ptholomeus, Lahus

+ Seleucus, Nicanor,

6

Maer na sommige iaren sullen si met malcanderen vrientschap maken, Ende dye dochter des Conincks tegent Zuyden sal comen totten Coninc teghen dat Noorden, ⁺ om vereeninghe te maken, ⁺ Maer si en sal dye macht nyedt behouden, Ende daer toe en sal haer saet ooc niet staende mogen blijuen, Mer si sal ouergeleuert worden, met den ghenen dye haer gebracht hadden, ende met den kinde, ende met den ghenen, welcke si eenen tijt lanc machtich gemaect hadde.

+ Bernice, dye dochter ptlomei Philadelphi

+ Antiochus Theos.

7

Daer sal eenen tacke van haren stamme op comen dye sal comen met heyrcrachte, ⁺ ende den Coninck van Tnoorden in zijn vasticheden ende stercten vallen, ⁺ ende hy salt volbrenghen, ende ooc die victorie behouden,

+ Ptholomeus. Euergetes de broeder Bernicis.

+ Seleuchus Gallinius.

8

Hy sal ooc hare Goden ende beelden, met die costelijcke cleynodien, beyde silueren ende gulden wech voeren in Egipten ende voor den Coninc tegent Noorden wel sommige iaren blijuen,

9

Ende als hi door den seluen conincrijc getogen is, soo sal hi wederomme in zijn lant trecken.

10

Mer sijn sonen sullen tot gramschappen verwect worden, ⁺ Ende een groot heyr te samen brenghen, Ende deen sal comen, ende sal als een wateruloedt her door varen, Ende den anderen wederomme tot aen zijn vasticheden verstooren,

+ Antiochus ende Seleucus sijn broeder Ptholomeus.

11

Dan sal die Coninc vant Suyden vergramt wt trecken, ⁺ Ende metten Coninc van Tnoorden strijden ⁺ Ende sal also groote hoopen volcx te samen brenghen, ende dat hem des anders hoopen in zijn hant gegheuen sullen worden,

+ philopator ende Antiochus. magnus.

+ Die selue Anthiochus magnus

12

Ende sal den seluen hoope wech voeren, Waeromme hi zijn herte verheffen sal, om dat hy so veel duysenden ter neder gheleydt heeft, Mer daer mede en sal hi noch zijnder nyedt machtich worden,

13

Want die Coninc teghen Tnoorden sal wederomme eenen meerderen hoope tsamen brengen, dan den voorgaenden was, Ende nae sommighe iaren sal hi daer henen trecken, met een groote heyrs cracht, ende groot goet,

14

Ende ter seluer tijt sullen haer vele teghen den Coninc tegen Tsuyden setten, ⁺ Ooc sullen sommige afuallige wt dijnen volcke haer verheffen, ende die prophecie veruullen, ende sullen ooc verslaghen worden.

+ Ptholomeus epiphanes

15

Also sal die Coninc teghen Tnoorden daer her trecken om schantsen te maken, ⁺ ende die vaste steden te winnen, ⁺ Ende die armen oft macht der gheenre vant Suyden en sullent nyet mogen keeren, Ende sine beste ionge mannen des volckx en sullens ooc nyedt connen wederstaen,

+ Anthiochus magnus tegen Ptolomeus epiphanes

+ C vers 15

16

Maer hi sal, als hi aen hem coemt sinen wil-

[p. *]

le doen, ende nyemant en sal hem wederstant mogen doen. Hy sal ooc in dat lustige ende weerde lant comen, Ende hi salt voleynden, door des seluen hant,

17

Ende sal sijn aensichte stellen, op dat hi metter macht sijns ganschen Conincrijcx come, ⁺ Maer hy sal met hem vereenigen ende sal hem sine dochter tot eenen wiue geuen, op dat hy hem bederue, Mer ten sal hem niet ghelucken, ende daer en sal niet af comen.

+ Clepoatra.

18

Daer nae sal hi hem tegen die eylanden keeren, ⁺ ende der seluer veel winnen, Mer een Vorste sal hem dwingen, also dat hi sal moeten ophouden met schande, op dat hem niedt meer schanden en gheschieden,

+ Die Romeynen namen Antiochus magnus. Asien af,

19

Ende also sal hi hem dan wederomme keeren in die vasticheden, van sinen lantscappe, Ende hi sal hem stooten, ende vallen, ⁺ also ooc datmen hem nergens vinden en sal

+ Tot Eliamiden in Persen wert hi verslaghen

20

Ende in sijn plaetse sal een opcomen, ⁺ die sal een eerlic rijc besitten, gelijc als een diefhencker, Mer nae een weynich daghen sal hi breken. ⁺ Nochtans noch door gramscappe, noch door strijt.

+ Seleucus philopator dye nyet eerlicx en heeft bedreuen

+ D vers 20

21

In die stede van dese sal een ongeachte opstaen, ⁺ welcken men geen coninclijcke eere bewijsen en sal, Die sal met listicheit comen, ende tsal hem gelucken, Ende hi sal dat Conincrijc met soete woorden in nemen,

+ Antiochus epiphanes eenen boeue ghelijckker dan eenen coninck

22

ende die armen (welcke als een water vloet daer her varen) sullen van hem, gelijc met een wateruloet oueruallen, ende verslagen worden, ⁺ Daer toe ooc die Prince metten welcken dat verbont ghemaect was,

+ Ptholomeus Philometor Antihiochus suster soon

23

Wandt nae dyen dat hi met hem vereenicht is, so sal hi bedriegelijc met hem omme ghaen, Ende hi sal op trecken, ende met een cleen volc hem verweldighen,

24

Ende het sal hem ghelucken dat hi in dye beste steden des lants comen sal, Ende hi salt also maken, dat sijn vooruaders, noch sine voorouders, niet gedoen en conden met roouen, plonderen ende bueten, Ende hi sal na die alder vaste ende sterckste steden staen, ende alle eenen tijt lanc.

25

Ende hi sal sijn macht ende sijn herte teghen den Coninck int Suyden verheffen, met grooter heyrcracht, Dan sal die Coninck int Suyden verweckt worden totten strijdt, met een groot machtich crijschsheyr, Maer hi en sal niet staende mogen blijuen, want daer sullen verraderien tegen hem gemaect worden

26

Iae die sijn broot met hem eten, ⁺ die sullen hem helpen verderuen, ende sijn heyr onderdrucken, also dat daer seer vele verslagen sullen worden,

+ E vers 26

27

Ende dat herte beyde der Coningen sal dencken, hoe si malcanderen scade doen mogen, Ende sullen aen een tafele valschelijc met malcanderen spreken, Nochtans en salt haer nyet gelucken Want dat eynde is noch op een ander tijt bestelt.

28

Daer na sal hi weder thuys trecken met groot goet ende sijn herte rechten tegen dat heylich verbont Dan sal hi wat beschicken, ende also reysen thuys in sijn lant

29

Daer na sal hi ter gelegender tijt weder tegent Suyden trecken, Mer ten sal hem ten anderen male also niet gelucken, als ten eersten male,

30

want daer sullen scepen comen wt Cithim (oft Italia) tegen hem, also dat hi versaecht sal worden, ende weder omme keeren moeten Dan sal hi tegen dat Heylich verbont vergramt worden, ende sal ooc bescicken. Ia hi sal hem wenden, Ende dye dat Heylich verbont verlaten hebben, die sal hy aen hem trecken,

31

ende sine Armen (oft machtige) sullen aldaer bestelt worden, Die welcke dat Heilichdom in die veste ende stercte ontwijden sullen, Ende dat dagehlicx offer af doen. Ende sullen eenen verwoesten grouwel oprechten

32

Ende hi sal geueynsdelick handelen, Ende den godloosen goede woorden geuen, die dat verbont ouertreden.

Maer dat volck dat sinen God kent, die sullen haer vermannen, ende die ouerhant nemen, ende eenen voorspoet hebben,

33

Ende die verstandige inden volcke sullen vele andere vander gemeynten leeren, ⁺ ende verstant geuen, Daer en bouen sullen si ooc eenen tijt lanc veruolcht worden, met sweert, vier, geuangenisse, ende roof

+ Iudas machabeus ende sijn broeders.

34

Mer in die selue veruolginghe sal haer nochtans door een cleen hulpe geholpen worden, Mer veel sullen haer tot hen doen bedriegelic,

35

Ende onder die verstandige sullen sommige veruolcht worden, op dat si gesuuert, ghepurgeert ende gereynicht worden, tot dat het een eynde hebbe, Want daer is noch een ander tijt voor handen