Het leven van de seer edele doorluchtighste en H. Begga, hertoginne van Brabant, stightersse der Beggynnen

Met een cort begryp van de levens der salige, godtvruchtige en lof-weerdige beggyntjes der vermaerde en hoogh-gepresen beggynhoven

Ruremonde.

HEt is wel eenen grooten lof voor de Beggynkens van Ruremonde, datse stil, eenvoudig, en godtvruchtig waeren: en dat hunnen huysraet niet en bestont in kostelijke meubelen maer wel in opgehoopte deughden: midts ieder maer een slecht kleeken en hadde, en voor hun de smaekelijkste spyse was die, de welke den grooten honger voorstelde. Men sag in huys maer Setelkens, Wielkens en Roosterkens. Wasser iet prysbarig 't waeren de Schilderykens, niet om de konst oft verscheyde coleuren, maer om datse hun tot godtvruchtigheyt beweeghden, soo dat sy tusschen het handt-werken ook niet en conden ophouden van bidden. Twee van dese Maegden, welkers naemen onbekent zijn, sullen 't gene geseydt is genoeg proberen. Sy woonden 't samen, daer en viel niet op hun te seggen, sy waren gesedigh en lief getallig. Als sy s'avonts gongen spinnen, waeren sy meer aendachtigh om Godt te behagen als op de taeke die sy aengenomen hadden te doen. Sy stelden tusschen beyden een kusseken om Jesuken daer op te sitten. Wel koster meerderen loon voor soo een simpelheyt gegeven worden? midts Jesus daer ook sienelijck quamp op sitten. Hunne onnooselheyt en heeft alsulk een geluk niet connen verswijgen: maer als oft sy een Fabel verhaelden, en onweerdigh van sulk een groot weldaet, wierden sy uytgelacchen, en om met meerder reden met hun te spotten, soo zijnder aen hun wooningen twee kurieuse s'avonts gecomen om door de splete van de vensters te sien wat van dese sake was. Godts goedertierentheyt om hun afgunstigheyt en bleef niet achter, maer sat

[p. 513]

als op ander tijden in sijn gewoonlijk plaetsken. Dese sien sy spinnen en tusschen de Wielen een soet lief kindeken op't kusseken sitten, dat de neerstige werkerssen toelachte, en een stuer aengesicht keerde tot dese bespieders verwondert van de waerheyt, maer nog meer als sy gevoelden, dat Godt door sijn averechts gesicht hun hert geraekt ende coragie ingegeven hadde om hun te beteren: Soo dat de straffe van hunne curieusheyt en ongelooffelijkheyt den loon is geworden van hun heylig leven en eeuwige glorie. Want sy leefden daer naer soo, als oft sy gedurighlijk het Kindeken Jesus voor hun oogen hadden, en zijn ten lesten soo godtvruchtelyck en onnooselyck gestorven dat sy verdient hebben (die sy te voren maer met hunne oogen gesien en hadden) nu met beyde hun armen mochten omhelsen. Uyt Ryckel.

GEERARDE van BIECHDEN noch maer seven jaeren oudt zijnde heeft haer maeghdelycke Suyverheyt Godt op-gedragen, het welk den Heere soo aengenaem is geweest, dat hy haer heeft door sijnen goddelijken bystandt van alle vuyle ongeregelde inbeeldinge beschermt ende bevrydt. Sy was in't gebedt soo met Godt vereenight en in hem opgetogen en verslonden, dat sy meynende maer luttel uren, nochtans al veele dagen achter een in't selve hadde volherdt. Onder alle de wonderlyke Mysterien van Godt en conde sy hem niet genoeg besonderlijk bedancken over de groote liefde, die hy hadde gehadt van sijn selven in't Hoogweerdig H. Sacrament des Autaers aen de menschen te geven. Sy hadde te Colen, alwaer sy te vooren in het Beggyn-hof gewoont hadde, eenen Biecht-vader gekregen die, om haer te proeven ende in de ootmoedigheyt te oeffenen, al dikwils haer verbood tot de H. Communie te gaen: en alhoewel sy aen hem gehoorsaem was en liet daerom niet Godt haer overgroote begeerte op te offeren, het

[p. 514]

welk Godt soo aengenaem was dat hy (als den Priester in 't H. Sacrificie der Misse de geconsacreerde Hostie in twee gebroken hadde) door eenen Engel dede een deel opnemen en haer in den mondt steken. En om dat den naem van haer heyligh leven de gansche stadt door verspreyt zynde, sy haer in een groot perijkel van ydele glorie bevondt, is sy (alle haere meubelen en geldt aen den armen uytgedeylt hebbende) met een andere Gesellinne, Agnes genoemt, uyt Colen te voet, haeren kost onderwegen bedelende, naer den Bosch gecomen, alwaer sy in het Beggyn-hof een kleyn huysken becomen hebbende, leefde alnoch langen tydt van de aelmoessen, die sy omgaende kreeg, tot dat haer deugden wederom kenbaer zynde, heeft dat bedelen moeten achterlaten. Hierentusschen, gelyk sy met alle neerstigheyt trachte de volmaecktheyt in te volgen, soo heeft sy eerst voor al sig selven seer in de verduldigheyt moeten oeffenen soo hier als te Colen van de quaey tongen en achterklap, die sy van haer uytstroyden, niet alleenelijk het gemeyn volk, jae selfs ook veele geestelijke, geleerde en heylige Mannen, siende dat haer maniere van leven hun in den eersten vremt docht, 't selve niet en conden approberen, tot dat het goddelijk licht alle dese donkere wolken van lasteringen heeft gescheyden en doen verdwijnen, om de welke sy noyt achtergelaeten en heeft haer dagelijksche Oeffeningen, toonende sig selven altoos bly-geestig en verduldig over alle dese valsche beschuldingen. Sy en sliep noyt op een bedde, noch en gebruykte oorkussen oft lynwaete lakens, uytgenomen siek zynde, maer lank in den nacht biddende op haer knien, overvallen van den vaeck viel sy op haer hielen, vattende stoel oft bank om haer hooft op te rusten, tot dat sy de natuere een luttel tijdts hadde toegegeven. By haer vasten en groote onthoudingen voegde sy al swaere lyf castydingen, als disciplinen, hayre kleederen, ysere

[p. 515]

riemkens en besonderlijk twee viercante berdekens vol van scherpe pinnekens, de welke sy by gelyckenisse van eenen Schapulier een achter op den rugge en d'ander voor op de borst seer weeckelijcke partyen perstede. Sy en wist noch van hangels, kopere potten oft pannen en al diergelijke keukengetuyg, genoeg connende geraeken met een haecxken aen de koorde om haer spyse in een aerde potteken te koken, en 't gene naer den noen overschoot gaf sy aen den armen. Een kleet docht haer nog al te veel. Sy en was noyt droef-geestig, swaermoedig nog scrupuleus, wel wetende dat door dese dry moeyelykheden den geestelyken voortgank seer wordt ten achtergestelt. Oversulckx met dit groot pack van deugden gelaeden is sy luttel tijdt voor haer doodt naer Ruremonde gecomen om aldaer als een onbekende te sterven, gelyk het ook geschiet is, en wierdt begraven op het Kerk-hof van het Beggyn hof. Ses jaeren naer haer doodt, om dat een van haer moeykens daer oock moest begraven worden, haer graf open gedaen zynde, heeft Jouffrouw Catharina Cromvoets Opper-meestersse van het Beggyn-hof haer gerempte noch gansch en geheel en al de beenderen gesien als oft de selve nog met hun zenuwen aen malcanderen hongen en vast waren. Uyt Ryckel..

Te Ruremonde is nog geweest een Beggyntjen genoemt Jouffrouw Judith, haeren toe-naem is my onbekent, de welke heeft gehadt de gave van voor-segginge. In de selve stadt woonde een ryke en treffelyke Jouffrouwe de welke twee Dochterkens hadde, dese wordende nu elf oft twelf jaren out waeren seer werelts en tot alle ydelheyt genegen. Waer over de Moeder sig bedroefde ende klaegde dit aen Masseur Judith, de welke haer seyde: zijt getroost over uwe Dochterkens, het sal met hun seer wel afloopen, midts sy beyde in een Clooster sullen gaen, 't welk ook soo is geschiet.

[p. 516]

Ende aen de Dochterkens soo seyde sy, 't is nu al moey en poey, maer het sal daer naer al anders met u-lieden gaen, nu is het al suycker maer hier naer sal het al hart en bitter wesen, het welk ook is gevolgt: want Religieusen geworden zynde hebben een heel pijnelijk leven geleeft. Judith woonde alleen in een huys en alle haere meditatien en consideratien waeren op de doodt, en daerom heeft sy lank voor haer doodt haer doodt-kist laten maken en op den solder geset, op dat sy die siende, de doodt noyt en soude vergeten. In't leste van haer leven siek zynde soo heeft sy den sleutel van haer huys aen een ander Beggyntjen gegeven, om datse soude comen naer haer sien; en het Beggyntjen by haer zijnde vraegde oft sy niet en fier van doen en hadde, waer op Judith antwoorde neen, maer dat sy s'anderdaegs soude komen. En Judith wetende haer ure van sterven, heeft de doodt-kist afgebrocht en heeft haer selve het doodt-kleet aengedaen ende den doek op haer hooft geleydt gelijk sy moest begraven worden, en sy is soo levende gaen in de doodt-kist liggen, maer het scheel heeft sy af gelaten, ende is soo soetjens in den Heer ontslaepen. s' Anderdags is het Beggyntjen gecomen om te sien oft sy niet van doen en hadde, en sy vondt haer doodt in de kist liggen. Dit is nu ontrent de 50. jaeren geleden. Een van de twee Religieusen daer dit aen gebeurt is leeft nog ende heeft het selve geseyt aen Jouffrouw Elisabeth van Esse Beggyntjen tot Loven den 20. October in het jaer 1706.