Het leven van de seer edele doorluchtighste en H. Begga, hertoginne van Brabant, stightersse der Beggynnen

Met een cort begryp van de levens der salige, godtvruchtige en lof-weerdige beggyntjes der vermaerde en hoogh-gepresen beggynhoven

Loven.

HEt groot Beggyn-hof van Loven begonst in 't jaer 1205. heeft desen (boven alle d'andere) uytstekenden lof, dat sy yoor Pastoor gehadt hebben Adriaen den VI. van dien naem, Paus van Roomen, die alhoewel verheven tot d'eerste en hooghste digniteyt van dese werelt, evenwel noch sijnen roem droegh, dat hy Pastoor was van het groot Beggyn-hof van Loven: en soo lank als hy geleeft heeft den selven behouden, stellende eenen Vicaris in sijn plaets, wel wetende dat de gebeden van die goede Beggyntjens sijn schaepkens, Godt aengenaem en hem behulpsamigh waren. Hy wierdt geboren te Utrecht in 't jaer 1459. van Florentius Boyens, en Geertruy… die beyde seer Godtvruchtigh en deughdelijk waren, dog van slechte gestaetheyt. Sy sonden hunnen Sone naer Swol en Thienen om de leege scholen te hooren, en als hy uyt dese gekomen was, sonden sy hem naer Loven, alwaer hy in 't Collegie van 't Vercken, de eerste plaetse hadde onder de Philosophen. Als hy daer naer begost te studeren in de Godtheyt in 't Collegie van den H. Geest, gongh hy ook al de andere soo te boven, dat hy op den 21. Junij van 't jaer 1491. Doctoor wierdt in de Godtheyt, tot 't welk Margareta weduwe van Carel den Stouten Hertogh van Brabant en Borgoignien den on-

[p. 222]

kost deden, en sijn Bonet opworpende (als presagerende) seyde hy, als ik sal Paus zijn, sal ik hier een Collegie bouwen soo hoogh alse vlieght, 't welk ook hedensdaeghs sijnen naem voert, ende al en is het eerste niet van Loven om de meeste bursen, 't volght, en is het tweede. Sijne deughden en geleertheyt wierden soo seer bekent en gepresen, dat hy niet alleen van Pastoor van het groot Beggyn-hof verheven en wierdt tot verscheyde Ampten, maer ook van den Keyser Maximilianus self geroepen wierdt uyt Loven, om sijnen Neef Carel den vijfden te onderrichten en te bestieren.

Ferdinandus Konink van Arragon noemde hem eenigen tijdt daer naer tot het Bisdom van Dertuse, door het ingeven van Carolus, den welken hem naderhandt riep om sijn Rijcken te helpen bestieren, en als hy naer Duydtslant gonk, stelde hy Adrianus in sijn plaets om het gansch Rijk van Spagnien te regeren, 't gene geschiede soo seer tegen sijnen dank en begeerte, dat den Keyser hem self daer toe moest bidden.

Den Paus Leo den X. maekte hem eenigen tijdt daer naer Cardinael, onder den tijtel van den Heyligen Joannes en Paulus, en soo desen Paus quam te sterven, wierdt Adrianus met de stemmen van al de Cardinalen (uytgenomen eenen) in sijn plaets verkosen. Hy en was te Roomen niet als hy verkosen wierdt, maer hy begaf sich dadelijk op de reyse, en hy wierdt met groote pracht en blijdtschap te Roomen ingehaelt, en gekroont. Doch hy hadde luttel tijdt daer naer de droefheyt, van te vernemen dat Rhodus ingenomen was van de Turcken, op den Kersdagh, alswanneer dat op de selve ure, dat dit over gonk, eenen grooten steen van het opperste van de Pauselijke Capelle van 't Vaticaen viel, niet meer als twee oft dry schreeden vanden Paus, die daer quam om den Goddelijken dienst te doen. Hy en was van desen niet geraekt, doch daer bleef eenen Switser onder den selven doodt.

[p. 223]

By de droefheyt die hy hadde, om dat Rhodus verloren was, door gebrek van eenigheyt der Christene Princen, hadde hy noch de pyne van te sien dat gansch Duydtslant in beroerte was, door de Ketters. Hy schreef aen al de Vorsten, om dese te behouden in 't geloove, dat hun van Godt gegeven was, en van hun Voor-ouders achtergelaten, en om dese te vervremden van de scheuringe, en ketterye van Luther, den genen als eenen dullen by na, het gansch Christendom met sijn quade leeringe besmet hadde. Hy en betrachte niet als de Princen te brengen tot eenen Vrede, en daer naer een Concilie aen te seggen, om de Kerke tot een eenigheyt te brengen.

Terwijlen hy desen vrede verwachte, begost hy eenige misbruyken te verbeteren: hy en was soo milde niet om Aflaten te geven, mits hy wist, dat door de menighte, dese veracht wierden, hy brak veel andere dingen af, besonderlijk de wegen door de welke de ongeleerde, en onweerdige quamen, tot de geestelijke Ampten. Hy hadde ook voor hem genomen, de losse manieren van leven te Roomen te verbeteren, de woekeraers, de Hoereerders ende lasteraers hart te straffen, volgens de wetten; waer door hy van de boose, begost gehaet te worden. En om de goede zeden meer te erstellen door sijn exempel, als door sijn woorden oft vermogen, bethoonde hy onder andere deughden, dat hy op den H. Stoel niet gekomen en was, om sijn selven of sijn vrienden te vervoorderen, oft te vermeerderen: want als den sone van sijn Oom die te Senen studeerde naer Roomen quam, sonder geroepen te zijn, gaf hy desen een straffe berispinge, en hy dede hem dadelijk wederom keeren. Andere van sijn na-bestaende, de gene van Nederlandt te voet gekomen waren naer Roomen, op hope van daer van hem vervoordert te worden, berispte hy seer scherpelijk, en sy en kregen niet anders als een lijne schabbe, en luttel reys-gelt, om te voet

[p. 224]

naer hun landt wederom te keeren, gelijk sy gekomen waren. Boven dat hy sijn selven, oft de sijne niet en socht in der H. Stoel, hadde hy een groote voorsichtigheyt om de Kerke te vervoorderen: dese dede hem op alles wel letten en niet lichtveerdighlijk ondernemen, sulkx dat eenen Gesant van den Broeder van den Keyser Ferdinandus, hem eens vryelijk seyde: Alderheylighsten Vader Fabius Maximus heeft de saken van Roomen herstelt met te trantelen, maer het schijnt dat gy Roomen, en gansch Europa met te trantelen sult verliesen.

Den luyster van sijn andere deughden maekten dat Theophilus den Patriarch van Alexandrien, brieven aen hem (soo men seght) geschreven heeft, by welke hy sijn gehoorsaemheyt en dienst op-droege aen den H. Stoel, en den selven erkent heeft voor het hooft van de Catholijke Kerke. Doch terwylent Adrianus het herstellen van de Kerke gansch in den zin hadde, en daer toe de Christelijke Princen trachte te verwilligen, wierdt hy van Godt besocht met een ziekte, de welke hem dede oordeelen dat sijn eynde aenquam. Hy riep de Cardinalen by een, hy nam sijn af-scheyt van hun, en hy beval hun de H. Kerke, de gene alsdan in soo groot gevaer was, als sy oyt geweest hadde. Hy was tot den lesten aesem by sijn selven, en hy stierf op den 14. September, van 't jaer 1523. oudt zijnde 64. jaren, in 't tweede jaer dat hy Paus was, sijn Lichaem wierdt begraven in de Kerke van S. Peeter, met dit opschrift. Hier light Adrianus den VI. die voor het meeste ongeluk van sijn leven gehouden heeft, dat hy heeft moeten regeeren. Uyt de Legende der HeyIigen van Nederlant, door myn Heer Adrianus van Loo Priester, en uyt Ryckel.