Het leven van de seer edele doorluchtighste en H. Begga, hertoginne van Brabant, stightersse der Beggynnen

Met een cort begryp van de levens der salige, godtvruchtige en lof-weerdige beggyntjes der vermaerde en hoogh-gepresen beggynhoven

Haerlem met Hollandt.

DE Beggyn-Hoven hebben seer vermaert geweest in de steden van Hollandt; als t' Amsterdam, te Dort, te Leyden, te Goude, te Utrecht, te Haerlem, t' welk daer noch is, niet tegenstaende de veranderinge van Religie, en uyt 't welk wy hebben die cloeke Maeght en Martelaeresse Ursula.

[p. 212]

Sy was d'outste Dochter van Quirinus Tales Borgemeester van Haerlem, de welke (naer dat haer Vader en Suster, met noch andere van de geusen om het Catholijke geloove, vreedelijk en schandelijk, sonder ondersoek, sonder van eenigh misdaet beschuldight te zijn, en sonder vonnisse, opgehangen waren) om datse ook met een kloek gemoet de Calvenissche secte versmade, hebben haer met steenen worpende in den poel van Bakenese verdroncken, ende gelijk sy tot dry keeren toe aen den kant aenquam, hebben sy haer soo dikwils afgestooten, en ten lesten met een pijcke doorsteken, lankx welke sy haer suyvere ziele, met verscheyde deughden verciert, aen haren Bruydegom Jesus Christus, als een welriekende offerande heeft opgeoffert den 27. van Mey in 't jaer ons Heeren 1573. Uyt Ryckel en andere.

Wat aengaet de Beggyntjens van de voornoemde steden in Hollant, 't is seker datse soo de armoede omhelsden, hun soo vernederden, en hun selven soo versmaedden, dat waer 't saken sy door geloften dat Godt belooft hadden, men van hun niet meer en hadde connen vereysschen: want, al oft sy van gemeyne borgers of slechte ambachts-lieden geboren waren geweest, gongen sy uyt backen, maeyen, wasschen en diergelijke huerlijke werken doen by naer om niet, soo dat sy tot hun noodtsakelijk onderhoudt dikwils moesten in de gebuerte sop en potagie bedelen. Andere met haeste, 't gene sy by een vergaderden, wierpen 't selve in eenen pot al onder een, en cockten en smockten soo, datse maer half genoegh en hadden. Hunne versleten kleeren en lapten sy met geen laken, maer met vellen, en hun schoenen en muylen met de stucxkens leer die sy lanckx de straten sochten, of by geval vonden. 'k En weet niet met wat vodden sy hunne mauwen voyerden, seker 't waren brocken daer de rijcke een walge van souden gehadt heb-

[p. 213]

ben: nochtans waren die de Bruyten Christi bykans noch te goet: niet dat sy, als de gemeyne bedelaers, door noodt daer toe gedwongen waren, maer uyt een virighlijke, hooge en vrome begeerte der armoede waren sy uyt, om die vuyligheden te vergeeren, op dat sy soo veel te meer van de werelt veracht, aengenamender souden wesen in de oogen van dien, die uyt den Hemel op alle plaetsen de nedere aensiet, ende de hooge kent van verre.

Onder alle dese noodtsalijkheden (geensins uyt begeerlijkheyt besorght) en lieten sy daerom de Reguliere onderhoudinge des Convents niet loopen, maer observeerden en onderhielden die volmaektelijk. Want woonende by een, als op eenen dormter, op dat d'een d'ander niet en soude turberen, oft door eenigh gerucht, de stilte te cort doen, droegen sy hun schoenen of pantoeffels in hun handen, en gongen soo bloots voets, tot dat sy op straet waren. Evenwel hoe stil sy sigh sochten hun te houden oft niet, men conde niet beletten het hooren der suchten en schiet-gebeden, die sy tot hunnen Hemelschen Bruydegom by nachten storten. Daer waren onder dese Maeghden sommige die van jonckx af Godtvruchtelijck opgebrocht, luttel spraken, en soo geset van manieren waren, dat diese maer en sagen, door hunne sebaerheyt ten uyttersten gesticht bleven. Sy leerden hoe datmen moest biechten, niet als nu geschiet, meynende dat het genoegh is sijne sonden in d'ooren van den Biechtvader te blasen, maer uyt een grondigh hert leetwesen, met vast propost de selve niet meer te bedrijven. Sy vergaderden t'samen in hun gebedt op hun gestelde uren, sy verweckten elckanderen tot meerderen voortgank, en gaven aen de slapmoedige salige vermaningen, altoos yet goedts voor den dagh brengende. Wierden sy geroepen om te samen by een te comen, lieten d'Oudtste spreken, en volghden hunnen raedt. Sulkx waren de statuten

[p. 214]

en regels van de Beggyntjens, die leefden in een Convent: en op dat sy die, de welke in een ander Convent woonden, 't welk sy noodtsakelijk om in de Kerk te comen, moesten voor by gaen, niet en souden ontstichten, soo en was 't niet georloft op straet te blijven clappen, maer yeder een moest stillekens sijnen wegh henen gaen.

Wat can ik seggen van hunne aelmoessen, en wercken der bermhertigheyt, die hun verbondtheden verre te boven gingen, want noch den overvloedt soekende of 't gebrek vreesende, rijkten sy met een milde handt, hunne goederen aen de armen uyt. Sommige van hunne costelijke dingen, gaven de thienden aen de Kerke om d'Autaeren te vercieren. Andere steunende op de voorsichtigheyt van Godt, en waren noyt voor den dagh van morgen besorght, wel wetende dat hy niemant en verlaet die sijn betrouwen stelt op hem: daerom gaven sy al wat sy costen aen den armen, om hier namaels t'hondert fout t'ontfangen, ende het eeuwigh leven te besitten. En om dat niemant en can uytspreken het medelijden dat die Beggyntjens hadden tot den lijdenden Christus, die alle hunne saligheyt, al hun hope, hun geloof stelden in sijn bittere Wonden, wenschende yet te mogen lijden voor hem die voor hun soo veel geleden hadde, soo houw' ik hier ook op.