Leerrijke avonduren voor de jeugd

[p. 28]

De gevonden reiszak.

Dit is, kinderen! eene gebeurtenis, die uwe aandacht verdient. Zekere man, die een knoopenmaker van zijn handwerk was, en daarbij een winkeltje van naaizijde deed, had eene vrouw en drie kinderen, welke niet ouder waren, dan 7, 9 en 12 jaren, en dus de hulp van hunne ouders noch niet konden missen. In dit huisgezin krijgt de man, de vrouw en een der kinderen, eene zware ziekte, die eenige weken duurde, zoodat die menschen, door het stilstaan van hunne broodwinning en door de zware: onkosten, welke zij tot hunne herstelling moesten doen, zeer sterk achteruit gegaan waren. Zoodra de man slechts wat meerdere krachten verkreeg, zocht hij allengskens zijne oude patronen, daar hij voor gewerkt had, weder op; doch door de langdurige ziekte, hadden de meesten hunner, een' ander moeten opzoeken, die voor hun werkte. Daar zij nu van dezen wel gediend waren, en hij hun in verlegenheid geholpen had, konden zij dien nu zoo ras niet weder, vaarwel zeggen. Ook

[p. 29]

kende hij alle de menschen niet, welke gewend waren bij hem goed te halen: en dit bragt dit huisgezin in eene groote engte en verlegenheid, zoodat men soms niet wist wat te beginnen. Daar kwam bij, dat zijne onbarmhartige schuldëisschers, (want men zegt wel eens met regt: een andermans leed is ras vergeten,) hem niet deden dan dringen tot betaling; hetwelk hun dan in de grootste verlegenheid bragt, zoodat alles wat maar eenige waarde had, verpand moest worden om den honger te stillen, en sommige onbarmhartige schuldëisschers, zoo veel mogelijk te bevredigen. Zoo sukkelde dit huisgezin eenige maanden voort onder de grootste bezwaren, totdat eindelijk de man een besluit nam, om zich met den avond naar buiten te begeven, en zich te verdrinken in de stadsvest, ten einde zich te ontdoen en te ontlasten van de bezwaren, die hem zoo zeer drukten, en de ellende die hij dagelijks ondervond, zonder uitzigt of herstel. Met dat voornemen gaat hij dan in de avondschemering naar buiten, vol gedachten, waar hij dit kommervolle leven best zal eindigen! onder menigerleije angstvallige gedachten, en beangst door van iemand

[p. 30]

bespied te zullen worden, al meer en meer voortwandelende, valt zijn oog op eene groene reiszak, welke op den weg lag. Hij neemt dezelve op; doch hare zwaarte maakt hem begeerig om er intezien; en nu ontdekt hij in dezelve, zakken geld. Hij gaat daarmede terstond naar de zijnen, en vergeet weldra zijn voornemen. Tehuis komende, vertelde hij het geval aan zijne vrouw, en zeide: houdt dit voorval stil, en zegt het niemand; maar laten wij God danken, die ons uit zoo een' grooten nood verlost heeft. Wij zijn nu in staat, om onze dringendste schuldëisschers te kunnen voldoen, en met het andere, zullen wij trachten voorwaards te komen. De goede Voorzienigheid willen wij bidden, dat hij ons zegene.

Zoo gezegd, zoo gedaan. Hij vond in de reiszak, zes zakken guldens, waarmede hij zijne schuldëisschers betaalde, en zijn zijdewinkeltje weder opzette; doch drie dagen daarna, las hij in eene der couranten, dit advertentie: ‘Laatstleden maandag, is met schemeravond, uit een rijtuig verloren, een groene reiszak, met

[p. 31]

zes zakken guldens daarin. Die dezelve gevonden heeft, en te regt brengt aan de Z., bij N.N., zal een derde van de waarde genieten; en, die er eenige aanwijzing of berigt van weet te geven, zal genereus beloond worden.’ Onze knoopenmaker hield zich echter stil, en dacht; gaat het mij wél, dan zult gij het terug hebben. Intusschen ging hij ijverig aan het werk, maakte verscheidene nieuwe patronen van knoopen, in onderscheidene kleuren, ging ap verscheidene publieke verkoopingen, legde zich toe op alles wat tot een lage prijs verkocht werd, en zette dit soms zeer voordeelig weder over. Dit nam zoo toe, dat hij bij velen vertrouwen kreeg; al heel ras behoefde hij niet aanstonds meer met contanten te spelen, vele commissiën op de verkoopingen begonnen toe te nemen, zoodat hij, in den loop van een jaar, niet alleen zijn crediet gevestigd had, maar daarteboven meer dan de kost won. Dit alles gaf aanleiding, dat hij na verloop van vier jaren tijds, niet alleen een rijkelijk bestaan had: maar de zesëndertig honderd guldens nam, en den verliezer van het geld opzocht, die in dien tijd evenwel reeds was overleden.

[p. 32]

Zijne nagelaten weduwe herinnerde zich nogthans het voorval zeer wel; en, mét de Courant in de hand, gaf hij haar nu te kennen, dat hij de vinder van het geld was; hoe het hem gered had; wat man hij er mede was geworden; en dat hij het nu geheel terug bragt, met aanbieding van een behoorlijken intrest, voor het gebruik van hetzelve. Dat de weduwe evenwel van de hand sloeg; gelijk hij dan ook de derde van de waarde weigerde aantenemen, zoodat zij beide zeer voldaan, weder van elkander scheiden.