Leesidee. Jaargang 2

[p. 639]

Pockets

Van de pocketmarkt

Sammy Michael, Christoph Ransmayr, Rosetta Loy. Auteurs die internationaal succes kennen, maar met nog relatief weinig werk op de Nederlandstalige markt vertegenwoordigd zijn. Ze kregen een democratische pocketuitgave, net als de gigantische sellers van John Irving en Oriana Fallaci. 't Is voorts een beetje zoeken op de pocketmarkt tegenwoordig, maar over de kwaliteit van dit aanbod mogen we niet klagen.

Anthos

Het is zonde om een verhaal van John Irving samen te willen vatten. Bidden wij voor Owen Meany mag dan wat minder overstelpend hilarisch zijn dan zijn vorige boeken, het wrede toeval (de miezer Owen Meany slaat een baseball zo geweldig hard dat hij de moeder van zijn vriend doodt) en de opeenstapeling van absurde gevolgen (Owen vindt dat hij een instrument is in Gods hand) dragen opnieuw volop bij tot een heerlijk Irving-product, een breedvoerig meesterstuk waarin drama en vrolijkheid hand in hand gaan. Meer dan 600 onvergetelijke bladzijden.

‘Oningewijden’, die eens wat van Irving willen proberen, hebben met De redding van Piggy Sneed een geestig en contrastrijk proefaanbod. Hij trekt hier alle registers open in zes verhalen (waaronder ‘Pension Grillparzer’ uit De wereld volgens Garp) en vier essays, waarin hij o.m. zijn ongezouten mening over de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1992 kwijt kan.

Ooievaar

De belangstelling van velen voor Ludwig Wittgenstein kan volgens Ray Monk niet alleen verklaard worden door zijn - indrukwekkende - bijdrage aan de hedendaagse filosofie. Er is enerzijds immens veel over zijn werk geschreven, anderzijds was zijn persoon inspiratiebron voor kunstenaars en literatoren. Wat deze werken niet doen en Ray Monk in Ludwig Wittgenstein: het heilige moeten wél nastreeft, is duidelijk maken ‘welke verbanden er bestaan tussen de geestelijke en ethische obsessies die zijn leven beheersen, en de ogenschijnlijk nogal ver daarvan afstaande filosofische vraagstukken die zijn werk beheersen’. Als biografie omvattend, als toegang tot Wittgensteins denken gedegen, maar taai.

Het debuut van Christoph Ransmayr, De laatste wereld, was in het Duitse taalgebied een echt succes en ook hier liep het boek goed. Het heeft de Metamorfosen van Ovidius als uitgangspunt en herschept die werkelijkheid a.h.w. voor onze tijd. Cotta is de bewonderaar die op zoek gaat naar de verdwenen dichter (cf. Ovidius' verbanning naar de Zwarte Zee) in de ‘laatste wereld’. Ransmayr schrijft zwierig, sterk poëtisch en beeldrijk, en vraagt een intense lectuur.

Oriana Fallaci is wereldbekend en het zou kunnen dat haar faam grotendeels op haar persoon is terug te voeren, op haar onhebbelijkheid, haar gepassioneerde aanpak, haar uitdagende stellingnamen. Met Insjallah zijn nu (op Als de zon sterft na) al haar in het Nederlands vertaalde boeken ook in Ooievaarpocket verschenen. Dat houdt grootse werkstukken in als Een man, Interview met de geschiedenis, Niets en zo zij het, en nu dus ook Insjallah, ‘zoals God het wil’. Een gigantische pocket (650 blz., zeer klein gezet), die magistrale passages bevat, maar stilistisch nogal ongelijk is. Het is niettemin een ongezien succes.

Rainbow

Sammy Michael stond meer dan een half jaar nummer één in de Israëlische top-10 met Victoria. Het is het verhaal van een joodse familie die in de jaren '20 in Bagdad de armoede en de onderlinge twisten en intriges te boven moet zien te komen. Centraal staat de liefdesgeschiedenis tussen Victoria en haar neef. Een zeer prettig lezend familieverhaal, ‘opgetekend in de beste tradities van Duizend-en-één-nacht’, aldus de Nederlandse pers. Wegen van stof betekende in 1988 voor Rosetta Loy de doorbraak. Het boek werd een aantal keren bekroond en ging vlot over de toonbank. Het brengt de kroniek van drie generaties uit een Piemontese boerenfamilie tegen de achtergrond van het 19de-eeuwse Italië. Loy is goed in sfeerschepping en het kader is boeiend. Een bijzonder aantrekkelijke historische roman.

Marguerite van Monika van Paemel heeft o.m. als motto een citaat van Leonard Woolf, waarin wordt gesteld dat de mens zijn lot niet ontloopt, een lot dat niet in de toekomst, maar in het verleden ligt. In een poging om dat te overwinnen roept de hoofdpersoon het beeld van haar overleden grootmoeder op; ze zoekt zo de mogelijkheid om haar eigen persoonlijkheid te bepalen. Dit is Van Paemels derde roman (1976), bekroond met de Letterkundige prijs van de provincie Oost-Vlaanderen.

Het is bijna 40 jaar geleden dat Yashar Kemal zijn heroïsche epos Memed, mijn havik schreef. Een jongen van simpele komaf komt in opstand tegen de tirannieke grootgrondbezitter Abdi Aga. Hij moet vluchten en als vogelvrije krijgt hij de status van een mythische held. Kemal geniet als een van de belangrijkste Turkse schrijvers internationale faam; hij wordt al een tijdje genoemd als kandidaat voor de Nobelprijs.

[Jen de Groeve]