| |
LXIII. Hoe Torec jegen den vogaet vacht, ende daerna jegen Druande.
Dat Torec nu te deser stont
Dat hi welna was uten kere.
- ‘Ay minne,’ sprac hi, ‘es dit u raet -
Gi, daer die werelt al bi staet,
Gi, die alle hovescheit wiset,
24355[regelnummer]
Gi, die al die werelt priset,-
| |
| |
Dat gi joncfrouwen dit brinct ane,
Die altoes dragen uwen vane,
Te doene aldus gedane daet?
Ay minne, gi sout reinen raet
24360[regelnummer]
Altoes uwen lieden geven,
Die u dienen al haer leven.
Es dit u raet, scone Mabilie,
Dat gi mi doet sulke mertilie?
Maer nochtan alsic bepense mi,
24365[regelnummer]
Sone wetic wies die sculde si
Soe der minnen so oec uwe:
In weet wien ic te rechte verduwe.
Waerbi maget dan comen mede
Dat dese joncfrouwe aldus mesdede
24370[regelnummer]
Jegen mi, en dade hare minne,
Die si onwetende hevet inne;
Ic wane dat si haer ginc te naer:
Ic vergeeft hare, al eest mi swaer.’
Dit hoerde die joncfrouwe doe,
24375[regelnummer]
Dat hise daer onsculdechde alsoe
Jegen redene ende jegen minne;
Ende pensde doe in haren sinne
Dat lachter ware dat sine hilde.
Doe liet si ut den riddere milde,
24380[regelnummer]
Ende bat hem vergeffenesse daer.
Doe vertelde si hem daernaer
Hoe dit orloge quam haer toe:
‘Torec, live, ic segt u alsoe:
Ic hadde voracht in minen moet
24385[regelnummer]
Te nemene enen ridder goet,
Ja, den besten diemen wiste.
Aldus quamic in desen twiste
Dat mi dese heren belagen.
Si eischten mi an mine magen:
24390[regelnummer]
In namer genen, seidic doe,
Sine dwonger mi met crachte toe;
Ende dit dedic om dat ic woude
Datmen mi belicgen soude.
Doen sindic saen in Arturs hof,
24395[regelnummer]
Dien al die werelt gevet lof,
Ende ontboet daer al over waer,
Dattie joncfrouwe van Montesclaer
Beseten ware in haer lant,
(Also es mine borch genant).
24400[regelnummer]
Dit dedic te dien stonden
Omdat ic waende vander tafelronden
Hebben gehad enen den besten
Om te bescuddene mine vesten,
Ende dan dien te manne genomen.
24405[regelnummer]
Ende nu so sidi hier comen
Ende hebt mi bescud ter stat,
Daeromme haddie u gerne gehat;
Maer gi ander minne draget.’
- ‘Joncfrouwe, wat hulpet vele gesaget?
24410[regelnummer]
Uwen orlof! Ic moet varen.’
Doe wapendi hem al sonder sparen
Ende es op sijn ors geseten.
Ende binnen dien, dat suldi weten,
Quam een dwerch aldaer gevaren,
24415[regelnummer]
Ende nam die joncfrouwe sonder sparen
Ende settese vor hem op sijn part,
Ende reetere mede te woude ward;
Ende si riep hulpe al dat si can,
Ende seide doe: ‘Torec, edel man,
24420[regelnummer]
Bescud mi van desen duvel nu!’
Torec seide: ‘Joncfrouwe, ic segt wel u,
Dat ics niet wel ne dar angaen;
Want bescuddic u, sonder waen,
Ic soude nu duchten dat gi dan
24425[regelnummer]
Mi sout doen vaen uwe man.
Vard Godevolen! ic vare oec en wege;
Ic moet mi proven in anderen zege.’
Dus voretse daer en wech di dwerch
Verre henen in enen berch.
24430[regelnummer]
Hierna salict u bedieden al
Van den dwerge groet ende smal;
Ic moet nu van Torecke scriven.
Hi liet die joncfrouwe haren rouwe driven
Ende voer en wech al dat hi can,
24435[regelnummer]
Ende quam gereden in enen dan
Ane een wout, daer hi vernam
Waer een riddere op hem quam,
Die altemale doe was roet,
Ende gaf hem enen steke so groet,
24440[regelnummer]
Dat Torec welna met allen
Van sinen perde was gevallen.
Ende Torec staken oec daernaer
Dattie gene canseleerde daer.
Ende Torec kerde doe omme sijn paert,
- ‘Deus!’ sprac hi, eest alfs gedwas
Dat ic hier ontmotende si?
Aldus quam veerenc een jegen mi,
24450[regelnummer]
Dien ic oec aldus verloes;
Ic waent een alf es altoes.’
Dus reet hi vort ende vant
Enen groten starken tyrant,
Die daer hout roetde int dal.
24455[regelnummer]
Alse Torec te hemwaerd riden sal
Doe riep die gene: ‘In duvels ere,
Moetti op min lant riden, here?’
‘Torec seide: ‘Wat scaet u dat?’
- ‘Het scaet mi so, dat gi Godsat
24460[regelnummer]
Moet hebben dat gijt daet heden.’
Torec seide: ‘Bi mire waerheden,
Waer nu alse lettel gi soudet ontgelden.’
Die ander seide: ‘Laet staen u scelden,
Ende comt hier oft gi so cone sijt.’
24465[regelnummer]
Hi warp sine hoyke ut ter tijt,
Daer een halsberch onder was.
Op sinen esel sat hi na das,
Ende nam een spere in die hant,
Ende bant sinen helm te hant,
24470[regelnummer]
Ende reet saen te Torecke waerd,
Ende stakene daer doe enen scard,
Want hi stac den halsberch dore.
Ende Torec geraecten oec ter ure
Dat ontwe brac sijn spere;
24475[regelnummer]
Maer en dede hem gene dere.
Die esel was dapper ende snel
Ende droech sinen here harde wel.
Die dorpere trac doe sijn swaerd,
Daer hi Torecke sere mede deert,
24480[regelnummer]
Want al dat sloech ginc dore nu;
Ende Torecs swaerd, dat secgic u,
En scaedde hem en twint niet.
Ende alse Torec dat gesiet
Loept hi anden dorpere saen
24485[regelnummer]
Ende heeftene in sinen arme bevaen,
Ende warpene onder heme aldaer,
Ende dede hem den helm af daer naer.
Doe werd die gene sere vervard
Ende gaf hem op daer ter vard.
24490[regelnummer]
Doe vrachdem Toree wie hi ware?
- ‘Een vogaet,’ seidi daer nare.
- ‘Ende twi geneerdi u dus hier?’
- ‘Here, ic was een riddere fier,
Ende diende wilen in Arturs hof,
24495[regelnummer]
Daer ic in hadde groten lof;
Ende om dat ic sinen drossate
Keyen (dattene God verwate!)
Daer met enen knive stac,
Omdat hi mi lachternie toesprac,
24500[regelnummer]
Hieromme ben ic slans verdreven,
Ende moet aldus generen min leven.
Ende diegene die wandelen opter straten
Die rovic oec te minen baten,
Want vor min speryser ende min swaerd
24505[regelnummer]
Sone es gene dinc beward,
| |
| |
No geen dinc diet wederstoet,
Sonder min halsberch, di es so goet.’
Doe vergaf hem Torec gereit
Algader dat hi hadde messeit.
24510[regelnummer]
Des avons lach hi metten vogaet
In ene loetse die daer bi staet,
Daer hine wel dede te gemake.
Des margens vroech alse ward ontwake
Torec, so es hi wech gevaren,
24515[regelnummer]
Ende quam gereden saen daer naeren
Daer hi ene joncfrouwe gemoet,
Ende vrachde hare na der aventuren gewat,
Die hem saen doe wiesde dat.
24520[regelnummer]
Doe reet hi daerwaerd herde sere,
Ende quam gereden tenen kere
Ende daer vant hi ter selver uren
Enen riddere sward ende groet,
24525[regelnummer]
Die hem daer sijn spere boet.
Ende alse dat Torec heft vernomen
Es hi op genen riddere comen,
Ende die swarte op hem weder,
Datsi beide bina ter neder
24530[regelnummer]
Waren gevallen daer ter stat.
Doe trocken si die swaerde nadat.
Doen dreef Torec den swerten saen
In dat gewat, al sonder waen.
Des seamde hem die ander sere,
24535[regelnummer]
Ende sloech Torecke do so sere,
Dat hem int water ontvel sijn swaerd.
Doe scoet hi te Torecke waerd
Ende namene in die middelt daer,
Ende gingen beide trecken daernaer
24540[regelnummer]
So lange dat dorsse storten bede,
Dat Torecke doe verginc te lede,
Want hi onder sijn ors vel.
Doe ne dede die swerte niet el
Maer ginc hem binden vote ende hande
24545[regelnummer]
Met enen harden starken bande
Eer Torec conde comen ter were.
Doe seide di swerte: ‘Dese dere
Hebdi om die joncfrouwe nu
Van Montesclare, dat secgic u.’
24550[regelnummer]
Doe leidi Torec op dat lant
Ende voer thuus om een swaerd thant.
Binnen dat hi dus gebonden lach
Quam die joncfrouwe die hi sach
Des selves dages inden woude;
24555[regelnummer]
Ende haer ontfarmes menechfoude:
Ende Torec scaemden herde sere.
Die joncfrouwe vrachde doe den here
Hoe hi hicte? - ‘Ic hete Torec.
Al licgic nu in desen strec,
24560[regelnummer]
Mijn vader es Ydor die coninc.’
- ‘Ic kinne u gnoech met deser dinc,
Want gi sijt Torec, daermen af seget
Menege grote ende scone doget.
Al waest min vader die u bant,
24565[regelnummer]
Ic sal u ontbinden altehant.’
Si ontbantene ende dede daernaer
Sijn swaerd int water hem langen daer.
Doe nam si orlof binnen desen;
Sine dorste daer niet langer wesen
24570[regelnummer]
Om haers vader wille, Godweet,
Die nu weder es comen gereet,
Ende vant Torecke op sijn paert.
Doe sprac hi daer te Torecwaerd,
Doen hine vant te stride gereet,
24575[regelnummer]
Sprac hi: ‘Hets te spade, Godweet.
Wildi tavont met mi riden
Ic sal u herbergen nu te tiden;
Ende margen vroech alst dach si
Selewi striden ic ende gi.’
24580[regelnummer]
Torec seide: ‘Ic love dit wale.’
Dus voren si beide te sire sale.
Daer was hi harde wel ontfaen.
Ende naden etene ginc men saen
Slapen. Ende doe die dach ontspranc
24585[regelnummer]
Stont Torec op eer iet lanc,
Ende quam te sinen word doe saen.
- ‘Here, wi souden vechten gaen!’
- ‘Nu rijt ten gewade,’ sprac die waerd,
‘Ic sal u volgen metter vaerd.’
24590[regelnummer]
Ende alse Torec es ten gewade comen
Heeft hi den swerten comende vernomen;
Ende elc sette in sijn spere daer naer,
Ende quamen gereden te gadere daer
Met enen gemote vreselijc groet.
24595[regelnummer]
Haer speren braken inder noet.
Doe vingen si beide ten swerde,
Daer manlijc anderen sere met deerde.
Dus vochten si in desen doene
24600[regelnummer]
Doen gaf Torec enen slach
Den swerten dat hi ter eerden lach.
Doen bant hine daer, dat wetic wel,
Ende seide: ‘Ic sal u tselve spel
Deilen dat gi mi daet ter stat
24605[regelnummer]
Gisteren op dit selve gewat.’
Doen bat die swerte genade saen;
Ende Torec wildem thoeft afslaen.
Doe quam sijn dochter die joncfrouwe
Ende bat Torecke op gerechte trowe
24610[regelnummer]
Dat hine haer gave daer ter stat.
Torec gavene hare doe sijs bat;
Maer Torec hadden gewont so onsochte,
Dat hi niet lange leven mochte.
24615[regelnummer]
Dat hi was leden desen strec.
Hi reet en wech al dat hi conde;
Ende rechte bider avonstonde
Quam hi gereden in snelre wise
Ane Druants casteel te Roetsebise.
24620[regelnummer]
Ter porten reet Torec ende riep:
Mettien een gersoen inwaerd liep
Ende seit Druande sinen here
Dat daer een riddere clopte sere.
- ‘Ganc, latene in,’ seide Druant.
24625[regelnummer]
Die knape litene in te hant,
Ende Torec beette ende ginc in di sale,
Daer hi ontfaen was herde wale.
Doe quam ene joncfrouwe ende seide:
‘Her Druant, bi mire kerstenheide,
24630[regelnummer]
Nu pleget des wel: en sijt niet gram,
Dits dierste riddere die u toe quam
Sint dat gi vort van Roetsebise.’
- ‘Gerne, vrouwe; mine spise
Gevic hem blidelike sonder fel.’
24635[regelnummer]
Nu verstaet hier Torec wel
Dat dit vander Roetsebisen was
Druant, ende was blide das.
Gnoech was nu ten etene daer.
Doe vrachde Druant saen daer naer
24640[regelnummer]
Sinen gast hoe hi hiete saen.
- ‘Torec hetic, sonder waen,
Ende Ydor vander Baserrivire
Es min vader.’ Doe seide sciere
Druant: ‘Torec, sidi dan dit
24645[regelnummer]
Die hier neven mi nu sit!
En waerdi niet min gast entrowen
Dat soude u scire nu berouwen;
Maer trameer gevic u vrede,
Ende margen metter vroechden mede
24650[regelnummer]
Motewi vechten ic ende gi.’
Torec seide: ‘Bi Gode, dat si.’
Naden etene gingen daer slapen
Des ander dages es op gestaen
24655[regelnummer]
Torec ende wapende hem saen;
| |
| |
Ende Druant oec banderside
Gereide daer oec saen te stride.
Doe sprac Druant: ‘Torec, nu segt
Wat scoude dat gi mi oplegt
24660[regelnummer]
Daer gi strijt nu ombe begaert.’
- ‘Ic segt u, here, om dat gi waerd
Daermen den cyrkel sette te dele
Ende u deen helecht daer quam an:
24665[regelnummer]
Hier ombe willic vechten dan.’
Druant sprac: ‘Het welt menech vechten
Daer hi hem qualijc can berechten.’
Torec seide: ‘Alle vrede si uut,
Sonder scelden ende geluut.’
24670[regelnummer]
Dus sijn si beide comen tsamen
Alse twee ridders van hoger namen.
Die speren braken sticken daer.
Si trocken beide die swaerde daernaer
Ende gingen houwen ende slaen
24675[regelnummer]
Vanden scilden menech spaen.
Druant sloech Torec, des gelovet,
Dor helm, dor coifie, int hovet
En wonde toten bene wale.
Doe sprac Druant dese tale:
24680[regelnummer]
‘Torec, dit dedic dor uwe houde.
Nu hebdi den cyrkel van goude
Een deel metten roden gemanc.
Die dulheit soect vintse onlanc.’
Torec sprac: ‘Druant, dese gichte
24685[regelnummer]
Salic u lonen nu machlichte.’
Hi gaf hem daer nu enen slach
Dat hi op sijn artsoen lach.
Den anderen slogen noch di here,
Ende den derden oec soe sere,
24690[regelnummer]
Dat hine wonde so sere int hoeft,
Dat hi neder viel verdoeft.
Ende Torec ginc vanden perde daer
Ende trac hem den helm af daer naer
Ende seide: ‘Ic hebbe u wel den slach
24695[regelnummer]
Vergouden, dies gi mi daet gewach.
Nu moetti sterven ember hier.’
- ‘Ay neen, Torec, edel ridder fier,
Hebt mins genade nu ter stont:
Gi hebt mi herde sere gewont.’
24700[regelnummer]
- Ic doe,’ sprac Torec na desen,
‘Wildi mi ene wonde doen genesen
Uwen wive, die mi Briande
Sloech met enen gevenijnden brande.’
Doe riep Druant sijn wijf saen,
24705[regelnummer]
Ende dede haer dese dinc verstaen.
Si seide: ‘In does in gere wijs,
Want hi na mire suster mesprijs
Staet nu, dat wetti wel.’
Druant seide: ‘So ware wel fel
24710[regelnummer]
Die minne tuscen mi ende u,
Alhier ter stede; soe hebdi
Uwer suster liver dan gi doet mi.
Maer geneest desen riddere saen
24715[regelnummer]
Ende laet mi der doet ontgaen.’
- ‘Twi biddi mi dat icken genese?
Ja, ende es min viant dese,
Hoe soudicken dan genesen nu?’
- ‘Vrouwe, so stervic nu dor u;
24720[regelnummer]
Ende dit[s] ene jamberlike sonde,
Dat gi om te genesene ene wonde
Uwen man nu laet verstoren.
Ic wane gi hebt den sin verloren.’
Doen scitsi dat sijt doen soude,
24725[regelnummer]
Ende gaefs haer trouwe also houde
Torecke doe, die saen ter stede
Druande gaf daer pays ende vrede.
Hi werd sijn man in corter stont:
Deen custe den ander anden mont.
24730[regelnummer]
Ende die vrouwe ginc na desen
Die wonden van hen beiden genesen.
In drie weken genas sise vorwaer;
Ende hierenbinnen ondervrachdi daer
Omden cijrkel ende omdi fine
24735[regelnummer]
Daer hi int herte om dogede pine,
Want hi minnetse so oversere,
Dats vergeten en can die here.
Nu latic Torecke ginder bliven,
Daer menne geneest; ende sal u scriven
24740[regelnummer]
Van Melionse, daer ict af liet,
Ende van Raguel, daer ic vore af sciet,
Ende oec mede vanden dwerge
Die de joncfrouwe voerde inden berge.
|
|