|
| |
XLII. Hoe tridders vader metter mouwen sijn wijf wan ende troude.
18050[regelnummer]
Die aventure seit ons nu dat,
Dat dese ridders quamen an een stat
Verdreven, eer sijs iet wisten,
Met hagele ende met donkeren miste.
Si sagen daer ene scone port
18055[regelnummer]
Ende menegen tor weder ende vord.
Doe seide tridders vader metter mouwe
Toten heren: ‘Bi mire trouwe,
Ic ben des nu worden vroder,
Dat hier woent mins soens moder.’
18060[regelnummer]
Doe spraken te hem die ander heren:
‘Soe laet ons in die stat keren,
Ende laet ons spreken an der vrowen,
Oft si uwen vader wilt trouwen,
Ende u getrout kint maken dan;
18065[regelnummer]
Want si es noch sonder man.’
Nu hadde die vrouwe gesworen
Dat hare nembermer man quame voren
Dans ridders vader, wats gesciet,
Diemen metter mouwen hiet.
18070[regelnummer]
Die heren sijn comen tot bider tat:
Doe vernamen si scire na dat
Hoe die stat was belegen.
Si sagen daer menege tente beslegen:
Si sagen daer menege banire
18075[regelnummer]
Ende tekene oec menegertire.
Daer lach die coninc van Cornuwalgen,
Die daer niet ne waende falgen,
Hine soude die vrowe hebben te wive
Ende houdense te sine live,
18080[regelnummer]
Die hi beseten hadde daer binnen,
Waerd met storme, waerd met minnen.
Daer was nu vrede gegeven der stat,
Ende ic mac u secgen dor wat:
Die vrowe wilt hare beraden:
18085[regelnummer]
Om te scuwene merre scaden
Si wilde gerne di stat opgeven
Om te behoudene haer liede leven.
Nu es haer soene comen daer voren
Met goden ridders utvercoren.
18090[regelnummer]
Die van binnen in alre wise
Waenden dat si brachten spise
Daer si tscep comen sagen:
Soe waenden oec di buten lagen.
18095[regelnummer]
Ende quamen vaste ter zee ward.
Om dat daer vrede was genomen
Sijn si ongewapent comen.
Menech quam daer, die ongemate
Was, gegaen metten drossate.
18100[regelnummer]
Doen min her Ywein sach die scaren,
Die metten drossate comen waren,
Bat hi sinen gesellen daer naer
Dat si liten gewerden daer:
Hi soutse bescermen alle wale.
18105[regelnummer]
Si volgeden alle sire tale.
Doe ginc Ywein in dire gebare
Oft hi meesterscipman ware
Opten cant vanden scepe staen;
Ende die drossate hi riep saen
18110[regelnummer]
Dat men sijn recht gave ter vaerde.
Doe sprac Ywein metten lybaerde:
‘Wat rechte wildi hebben dan,
Dat wi hier sijn comen an?
In hebbe horen secgen hier te voren
18115[regelnummer]
Dat te desen castele soude horen. -
Wat heren leget hier vore nu?
Berecht mi des, des biddic u.’
Hi sprac: Hier lege[t] vor dese stat
Die coninc van Cornuwalge, die dat
18120[regelnummer]
Heeft gesworen bi sire trouwe,
Dat hi winnen sal die vrouwe
Ende hebben oec tenen wive,
Ende bliven hier here tsinen live.
Nu betaelt mi metter spoet
18125[regelnummer]
Eer gijt met scanden doet.’
- ‘Wat tolle siewi sculdech dan?’
- ‘Die heilecht,’ seide die ander man,
‘Moetti geven ende niet min.’
Her Ywein sprac: ‘Ic sal mi hier in
18130[regelnummer]
Gaen beraden met minen gesellen.’
Doen ginct hen her Ywein vertellen
Ende seide: ‘Wi selen trecken uut,
Ende maken een herde groet geluut,
Oft onser hondert ware hier in.
18135[regelnummer]
Elc trec sijn swaerd int begin,
Ende in onsen halsberch bloet mede.
Ic sal minen lybaert ter stede
Ute sinden vore ons, Godweet.’
Men scoet planken ut gereet:
18140[regelnummer]
Si maken alle groet geluut,
Entie lybaert spranc vore vut.
Doen worden si alle sere vervard.
Hi gegreep thans dat paerd
Ende tract metten man ter neder.
18145[regelnummer]
Alle die daer waren keerden weder
Ende gingen vlien wat si conden.
Si waenden wel dat tien stonden
Dat scip vol gewapende liede ware
Doen si dese so horden gebaren.
18150[regelnummer]
Ywein riep sinen lybaert weder:
- ‘Du heves gnoech geten, com hier neder.’
Hi quam saen. Doen wilden si
Ten castele waerd, die stont daer bi.
Daer stont ene porte ter havenen ward,
18155[regelnummer]
Daer waerd voren si metter vard:
Daer lagen ridders boven, dat secgic u,
Die den lybaert kinden nu;
Si haddene gesien in Arturs lant,
Hi was herde wide becant.
18160[regelnummer]
Si groetten die ridders int begin
Ende seiden: ‘Gi heren, laet ons in;
Wi sijn uwer vrouwen vrinde.
Den ridders dochte si haddent siende
Alsi der heren tekine vernamen:
18165[regelnummer]
Si litense in [in] Gods namen
Ende hebben die porte wide ontaen,
Ende hebbense herde wel ontfaen.
Ende hierenbinnen sijn comen nu
Des conincs liede, dat secgic u,
18170[regelnummer]
Al gewapent, wel dusent man,
| |
| |
Om den scepe te stridene an,
Die haren drossate hadden verloren.
Si hadden om hem groten toren.
Si vondene daer verbeten opt sant.
18175[regelnummer]
Doe si quamen opter zee cant,
Ende sijs daer niet en vonden
Keerden si weder alle tien stonden.
Dese latic aldus hier bliven.
Men ginc daer boven bliscap driven.
18180[regelnummer]
Alle die porters vander stede
Quamen te castelewaerd gerede
Om die ridders te sine vermaert,
Ende oec mede omden lybaert.
Die riddere metter witter mouwen
18185[regelnummer]
Groette hoveschlijc sire vrouwen,
Sire moder. Doe sijt vernam
Dat haer sone was die daer quam
Was sijs soe blide, sonder waen,
Dat si en wiste wat anegaen.
18190[regelnummer]
Doe seitsi: ‘Willecome, live soene!
Des sidi harde selden gewone
Dicke te comene daer gi mi saget.
Haddi oec langer iet gedaget,
Ic wane ic hadde min goet verloren
18195[regelnummer]
Ende mijn lijf als te voren.’
Daerna sach si sinen vader,
Doe sise willecome hiet algader,
Hine was geboren noit van wive,
18200[regelnummer]
Die merre bliscap hadde int herte:
Doen vergat si alle smerte,
Sine scaemde haer niet ende tard vord
Ende seide een herde soete word:
18205[regelnummer]
Die desen riddere an mi wan!
Dat gi dus lange hebt gemerd
Dies was min herte sere verert.’
Daer was bliscap groet gedreven:
En mochte niet lichte sijn bescreven
18210[regelnummer]
Die feeste die daer was, met trouwen.
Doe nam die riddere metter mouwen
Sire moder besiden tenen rade,
Ende hiet hare dat si wel dade
Ende si troude sinen vader:
18215[regelnummer]
Si souts te bat varen algader.
Si seide dat sijt gerne dade
Nadien dat hijs hare bade;
Ende om te meerne sinc ere
Soe wilt sine nemen tenen here.
18220[regelnummer]
Hi seit sinen gesellen doe,
Dies blide waren ende vroe.
Men ontboet die heren vander port,
Ende dede enen pape comen vort,
Ende troude daer die scone vrouwe
18225[regelnummer]
Des ridders vader metter mouwe.
Daer was bliscap menichfout.
Si gaven selver ende gout
Dies begeerden, ende ander goet,
Alsmen noch ten brullochten doet.
18230[regelnummer]
Daer was die riddere gemaect here,
Die lange hadde geweest met sere.
Doen dedi een teken maken mede
Dat hi ware here vander stede;
Ende hi wilde bevreden sijn lant,
18235[regelnummer]
Hem en gebrake spere ende brant.
Aldus waren si in die stede.
Des ander dages ginc ut die vrede.
Die van binnen staken haer baniren
Toten tennen in allen maniren,
18240[regelnummer]
Alse die hadden enen neuwen here.
Doe werd die coninc buten kere
Ende wilde weten die niemare
Wat heren datter binnen ware.
Doe sinde die coninc enen ridder daer,
18245[regelnummer]
Die bloets hoets quam so naer,
Ende met sinen scilde averrecht
(Dit was een teken van vrede echt).
Doen dit sagen die van binnen
Quamen hem spreken toten tinnen.
18250[regelnummer]
Die daer buten helt sprac te hant
Oft si rumen wilden dat lant,
Ende opgeven harre vrouwe?
Doe sprac die riddere metter mouwen:
‘Opdat gi ons niet wilt ontflien
18255[regelnummer]
Wi selen u cortelike vorsien,
Oft God wilt, tuwer onnere.
Mijn vrowe heeft genomen een here,
Al ware u here noch alse fel,
18260[regelnummer]
U here sal hier nu vele verlisen;
Maer woude hi enen kempe kisen,
Die desen twist ende desen strijt
Dar becorten in een crijt
Jegen enen van hier binnen,
18265[regelnummer]
Mogene uwe here verwinnen,
Hebbe dit lant ende dese stede;
Ende blijft onse here boven mede,
Soe rume u here mire vrowen lant.
Vaerd, secget uwen here te hant.’
18270[regelnummer]
Die riddere seide: ‘Gi segt herde wel;’
Ende keerde ombe ten coninc fel,
Ende seide hem dat hi hadde gehort;
Hine liets achter niet een word.
- ‘Heeft die vrowe enen here vercoren?
18275[regelnummer]
Ic hadde mi liver dlijf verloren!
Ende wet oec wel, so willic dan
Vechten jegen den selven man,
Dise te wive heeft genomen.
[God die moete hem verdomen!]
18280[regelnummer]
Die daer nu es comen binnen,
Sal hi die stat entie vrouwe winnen
Sonder slach ende sonder stoet,
Soe ware min ongeval alte groet,
Die hier so lange hebbe gelegen.
18285[regelnummer]
Hi come mi te crite jegen:
Ic dodene daer ofte hi mi;
Die verwint hi hebse vri.’
Daer was menech diet hem ontriet,
Maer hine wouts laten niet,
18290[regelnummer]
Ende es hem derder ten torre gereden.
Doe sagen die van boven neden.
Die vrouwe stont oec ten tinnen an
Ende sach den coninc vore hare dan,
Die niet leliker mochte wesen:
18295[regelnummer]
Sijn voerhoeft was hem gelesen:
Die ogen clene, gelijc der ratten:
Men sach nie nese soe platten.
Hi hadde lange hangende oren
Sine tande waren hem gelu voren:
18300[regelnummer]
Hi hadde den mont ongemicke,
Wijt, ende die lippe dicke.
Hi behagede der vrouwen qualijc sere
Jegen haren man, in allen kere.
Dus es die coninc comen daer
18305[regelnummer]
Ende riep opwaerd ende seide daernaer:
‘Gi heren, mijn bode seide tot mi
Van enen campe, dien nu gi
Vechten wilt, man jegen man.
Soe willic selve vechten dan
18310[regelnummer]
Jegen den genen die mi min lief
Nemen wilt. Alse enen dief
Moet men mi hangen nu hier bi,
In salnc doden, oft hi mi.’
Dit horde die riddere metter mouwen
18315[regelnummer]
Ende seide: ‘Her coninc, bi mire trouwen,
Hi en blives heden achter,
Noch min vrouwe, in den lachter.’
Dus werd daer die camp genomen,
Dat daer leet was hen somen
18320[regelnummer]
Die daer binnen waren gestaen
| |
| |
Ende wilden den camp vor hem angaen;
Maer tridders vader metter mouwe
Seide doe: ‘Bi mire trouwe,
Ic salne selve vechten, secgic u.
18325[regelnummer]
Danc moetti alle hebben nu,
Want die coninc wils gehingen niet
Dat ieman vechte, wats gesciet,
Dan die selve man, Godweet,
Die sridders vader metter mouwen heet.’
18330[regelnummer]
Aldus werd daer die camp genomen.
Die coninc es tsinen lieden comen
Ende vertelde hen allen, sonder scamp,
Dat hi genomen heeft enen camp,
Ende gesworen daer enen eet,
18335[regelnummer]
Wele harre dat ondergeet,
Dat hi rume lant ende stede;
Ende die den camp verwinnet mede
Hem sal bliven die vrowe scone
Ende al haer lant mede te lone.
18340[regelnummer]
Doe dede die coninc gebieden
Dat si hen bereiden te desen,
Want die camp hi soude wesen
Des ander dages, dat secgic u.
18345[regelnummer]
Maer selke rieden den coninc nu
Dat hi quite scoude dese dinge,
‘Want camp te vechtene onderlinge
Dat es aventuerlijc herde sere;
Ende laet hem dlant, dat radewi mere.’
18350[regelnummer]
Doen antwerde hen die coninc:
Hine liete achter om gene dinc
Die hem mochte daer af gescien.
Die van binnen, dat wetic wale,
Hadden onder hen oec menege tale.
18355[regelnummer]
Des ridders vrouwe weende sere;
Si hadde vrese om sine ere.
Wat soude hier af lange tale?
Datmen es daer slapen gegaen.
18360[regelnummer]
Ende sander dages es op gestaen
Des ridders vader metter mouwen,
Ende beval hem onser vrouwen.
Daerna ginc hi messe horen
Met menegen riddere welgeboren;
18365[regelnummer]
Ende doen die messe was gedaen
Ontbeet hi ende ginc hem wapinen saen
Met goeden wapinen sonder lac.
Men gaf hem alles dat hem gebrac:
Perchevael ende gene heren,
18370[regelnummer]
Die menegen strijt verwonnen met eren,
Elc wiesdem sine behindechede,
Ende porden met hem uter stede.
Dus quamen si gereden opt velt
Al daer die coninc gewapent helt,
18375[regelnummer]
Alse die gereet was ten stride.
Si namen haer speren in wederside
Ende elc liet op anderen lopen.
Deen wilt den anderen doen becopen
Dat si tornech waren ende gram.
18380[regelnummer]
Doen dus elc op anderen quam
Braken si haer speren ontwee
Oft riet ware, no min no mee.
Deen geraecte den anderen wel:
18385[regelnummer]
Met pinen blevense int gereide,
Si waren soe in dole beide.
Si vingen tharen swerden saen
Ende gingen daer met nide slaen
Optie helme ende optie maelgen,
18390[regelnummer]
Datter menech moeste faelgen.
Die seilde waren afgeslagen.
Die coninc began den riddere vragen:
Oft hi hem op wilde geven,
Behouden sijn lijf ende sijn leven,
18395[regelnummer]
Hi soudene hoveschelike vaen,
Anders ne mochti niet ontgaen.
Doe seide die riddere van daer binnen:
‘Soe moettijs andersins beginnen
Dan gi tot noch hebt gedaen:
18400[regelnummer]
Ic blive eer doet eer gevaen.
Gi moet u andersins berechten,
Laet u scelden ende laet ons vechten!’
Doe gingen si hen echt onderslaen
Alsi te voren hadden gedaen.
18405[regelnummer]
Hare slage waren ongehier:
Hare helme bornen alse vier;
Maer die daer dreef den meesten rouwe,
Dat was van binnen die scone vrouwe:
Si was in vare om haren here
18410[regelnummer]
Ende om haer lant ende hare ere.
Die coninc sach die scone vrouwe,
Die hi minde met goder trouwe:
Hi dochte dat sine mochte haten
Dat hi niet en conde gematen
18415[regelnummer]
Den riddere daer hi jegen vacht;
Daer af gewan hi grote cracht,
Ende omhaelde daer sijn paert,
Ende reet opten riddere metter vaerd,
Ende die riddere op hem weder,
18420[regelnummer]
Dat hare peerde vielen neder
Ende si vlogen uten gereide.
Si sprongen weder op beide
Ende onderslogen soe te voet,
Datmen sach dat rode bloet
Die ene baden vorden coninc
Dat hi bliven moeste int ere:
Die andere baden vor haren here,
Die daer jegen den coninc vacht,
18430[regelnummer]
Dat hem God verlene cracht.
Die riddere metter witter mouwe
Bat vore hem, ende sijn vrouwe,
Ende die heren allegader,
18435[regelnummer]
Dattie riddere moeste verwinnen.
Doe sloech die riddere hirenbinnen
Den coninc soe sere dat hi boech
Ende sijn swaerd ontwee vloech.
Doen die riddere dit vernam
Dat hi sijn swaerd hadde verloren.
- ‘Twi wasic,’ seit hi, ‘ie geboren!
Noch nembermeer hebben ne sal.’
18445[regelnummer]
Doen die coninc dit heeft vernomen
Es hi stoutelijc op hem comen,
Ende ginc hem an met groten slagen.
Die riddere pinsde: ‘Ic moet al wagen:
Oft al gewonnen oft al verloren.’
18450[regelnummer]
Daerne die coninc heeft vercoren
Scoet hi op hem ende dochte
Sijn swaerd te nemene oft hi mochte.
Den coninc hi daer soe bevinc
In sinen arm: om dese dinc
18455[regelnummer]
Worstelden si lange ende hadden strijt.
Daerna ontwranc, des seker sijt,
Den riddere den coninc sijn swaerd.
Doe vloe die coninc achterwaerd
18460[regelnummer]
Ende vraechde den riddere van verre
Oft hi wilt spreken om die sone?
Doe sprac die riddere alse die cone,
Dat hi der sonen nine begeert;
‘Maer besiet dat gi hebt een sweerd,
18465[regelnummer]
Want wildi striden, in doe u niet
Gine hebt een swaerd, wats gesciet.’
Doe riep die coninc om een swaerd,
Dat hem was gegeven ter vaerd.
Doe seide die riddere metter mowen:
18470[regelnummer]
‘Bi sente Marien onser vrowen,
| |
| |
Nu benic seker ende gewes
Dat dit min here, min vader es;
Hine was noit dorper no corliaen
Die dese coenheit heeft gedaen!
18475[regelnummer]
Mijn herte es mi daer af verhoget
Dat hem geviel dese doget.’
Doe vochten si noch lange ende sture.
Doe sprac noch ter selver ure
Die coninc, oft hi versoenen woude
18480[regelnummer]
Ende vallen vor hem op die moude,
Ende werden nu vortmer sijn man
Eer hi hem meer scanden doet an,
Ende ontfa van hem lant ende stat,
Ende sijn wijf si sine na dat.
18485[regelnummer]
Des balch hem die riddere sere
Ende seide: ‘Bi Gode onsen here,
Ic soude eer doet bliven dan!’
Doe ginc hi hem van irst an
Met groten slagen soe onsochte.
18490[regelnummer]
Die coninc weerdem dat hi mochte
Ende sloech weder harde gedichte.
Dus was anstelijc dat gevichte,
Soe dat hen beiden trode bloet
Ten nese enten monde utwoet.
18495[regelnummer]
Tridders vader metter mouwe
Pensde: mocht hi winnen die vrouwe
Sou soudi hebben lant ende stat.
Doe sloech die ridder den coninc na dat
Enen slach groet ende fel,
18500[regelnummer]
Dat hi daer in onmacht vel,
Ende hadde verloren sine cracht.
Die riddere was wel bedacht
Ende dede hem af den helm ter slede
Ende sine coyfie oec mede,
18505[regelnummer]
Ende maecte hem sijn hoeft bloet;
Maer hi slogene clein no groet
Om dat hi lach in onmacht daer.
Doe hi verquam, wet vorwaer,
Ende al bloet van[t] sijn hoet,
18510[regelnummer]
Ende den riddere die boven hem stoet
Met enen swaerde te slane gereet,
Doe gaf hi hem dor meerre leet
Ende wilde werden tridders man
Van gode ende van live vort an,
18515[regelnummer]
Om dat hine te live late daer.
Hi boet hem sine hande daer naer.
Die riddere pensde om dese dinc:
‘Sloechstu doet den coninc,
Die hem verwonnen geeft ende tachter,
18520[regelnummer]
Daer ware scande ende oec lachter.’
Doe quamen die heren in wederside
Ende wilden horen nu te tide
Wat die twee seiden daer.
Die coninc swoer vor hen daer naer,
18525[regelnummer]
Dat hi nembermer, daer hi weet,
Den riddere en dade scade no leet;
Ende quame ieman die hem wilde deren,
Hi sout na sine macht weren.
Dit dochte daer elken man gnoech:
18530[regelnummer]
Daer was menech die therte loech
Vanden genen van daer binnen.
Dus sciden si daer alle met minnen.
Die coninc voer doe tsinen lande
Ende hadde bejaget scade ende scande,
18535[regelnummer]
Ende die van binnen tharen castele
Met bliscapen ende groten rivele.
Si hadden bliscap ende spel:
Haer saken waren vergaen wel:
Si dancten onsen here daer of.
18540[regelnummer]
Die vrowe geboet te houden hof.
Si geboet alle di hilden leen,
Dat si te hove quamen nu.
Daer quam menech, dat secgic u.
18545[regelnummer]
Die feeste was groet diemer dreef:
Dat seide die gene dise screef,
Datmen selden heeft gesien
Soe grote feeste igeren gescien.
Die vrouwe maecte haren lieden
18550[regelnummer]
Cont, ende dede gebieden,
Den riddere die den camp verwan
Over haren gerechten here,
Ende doen hem waerdecheit ende ere.
18555[regelnummer]
Si waren dies scire beraden
Ende seiden dat sijt gerne daden.
Hi hadder menegen maech int lant
Ende wasere wilen wel becant.
Noch vercondechde die vrowe meer,
Dat haren sone soude bliven
Therscap, na harre beider live,
Vanden gode dies si was vrowe;
Ende dat was die riddere metter mouwe.
18565[regelnummer]
Wat mochticker vele af dieden?
Thof teginc ende si scieden:
Elc wilde te sinen keren.
Walewein ende die andere heren
18570[regelnummer]
Ende daden gereiden scone atsemure.
Ende porden daerna te Bertangen waerd.
Die vrowe voer met in die vaerd,
Si vonden den coninc te Karlioen
18575[regelnummer]
Ende met hem hoger liede vele.
Van selker bliscap, van selken spele
Doen die heren quamen vord
Die coninc dancte Gode vanden gevalle
18580[regelnummer]
Dat sine ridders quamen alle.
Daer werd bliscap sonder letten.
Die hadde gesien Claretten,
Hoe blide si was van haren here,
Hine hads vergeten nembermere.
18585[regelnummer]
Si waren alle blide van sinne,
Coninc, ridders ende coninginne.
Die ridders vertelden den coninc saen
Dat si meer ne waren ontgaen,
En had her Ywein gedaen, ende mede
18590[regelnummer]
Sijn liebart, die daer wonder dede.
Si vertrocken al, ende lietens niet,
Dwonder dat hen was gesciet,
Vans ridders vader metter mouwe,
Hoe hi wan die scone vrouwe
18595[regelnummer]
Opten coninc van Cornuwaelge.
Nu wisten si alle, sonder falge,
Des ridders moder ende vader,
Dat hem Galyas verweet algader.
Hem es sijn dinc ten besten gevallen:
18600[regelnummer]
Alsoe moet comen oec ons allen!
Nu latiese hare feeste driven
Ende sal u vanden coninc scriven.
|
|
Auteursrechtvrij