|
| |
XXX. Een begin vanden riddere metter mouwen.
Ons vertelt die aventure,
Dat coninc Artur op dese ure
Hilt een hof soe overgroet
In die stat te Kardeloet,
14585[regelnummer]
Recht op enen tsinxendach,
Dat men nie gelijc des ne sach.
Die coninc hi droech crone doe,
Entie coninginne mede alsoe.
Daer was menech riddere te hove
14590[regelnummer]
Stoute ende van goeden love.
Die coninc hadde oec doen maken
Roet samijt ende scarlaken
Mantel ende roc vif hondert paer,
Vol hermerijns wit ende claer,
14595[regelnummer]
Ende dor op blau sindael dorhouwen.
Daer waren ridderen ende joncfrouwen
Met diren clederen ende met goeden
Geaetsemeert, die hen wel stoeden.
Daer waren vijfdusent ridders snel,
14600[regelnummer]
Van prise goet, wetic wel.
Doe ginc die coninc messe horen
Met menegen riddere ut vercoren.
Erec ende Ydier, wet vor waer,
Gingen vorden coninc daer
14605[regelnummer]
Met tween guldinen roeden,
Ende weerden die te bi stoeden.
Ydiers vader hiet coninc Vermine:
Erecs vader was Lac die coninc;
Dese waren edel ende rike.
14610[regelnummer]
Die coninginne dire gelike
Volgede na met sconen joncfrouwen:
Vierwerf .xx. mochtmer scouwen,
Die alle gecleet sierlijc sijn
Met diren clederen sidijn.
14615[regelnummer]
Der coninginnen leide Walewein
Ende Perchevael in dat plein;
Ende Lanceloet ende Ductalas
Leetden Claretten, sijt seker das.
Dus heeft men messe begonnen daer.
14620[regelnummer]
Men sanc met noten scone ende claer.
Ende doen die dienst was gedaen
Brachtmen water ende ginc dwaen.
Daer was ten etene gedient wale....
Wat soude daer af lange tale!
14625[regelnummer]
Elc hadde daer sijn gevoech
Dies hi wilde, ende meer dan gnoech.
Doen tercle gerechte daer was geten
Swoer die coninc ende liet daer weten
Datmen niet sonde eten vord
14630[regelnummer]
Eer daer niemare ware gehord,
Noch scoenlaken werd op gedaen.
Ende niet lange daerna saen
Quam een bode met haestecheden
Al tote vore die zale gereden:
14635[regelnummer]
Hi beette neder, ende sijn paert
Hielt een knape. Hi ginc ter vaerd
Vorden coninc ende groetten met sinne,
Ende daerna die coninginne.
Hi seide hi brachte ene niemare,
| |
| |
‘Bi enen anderen dan bi mi.’
Doe sprac die coninc: ‘Segt mi wat si,
Want ic moet ene niemare weten
Eer hier heden werd volgeten.’
14645[regelnummer]
Doen seide die knape met droven mode:
‘Here, Tristram die goede
Es doet: ic litene opten vloer
Licgen doen ic henen voer.
Ysauden minne, sijns oems wijf,
Ende si es oec om sinen wille doet.
Marcus sijn oem heeft rouwe groet,
Beide om hem ende om hare.
Here, uwen orlof! ic vare,
14655[regelnummer]
Ic moet elre boetscap dragen.’
Doen hoerdemen sere clagen
Beide heren ende oec vrouwen.
Die coninginne sprac met rouwen:
‘Here, gereit u, vaert ten like.’
14660[regelnummer]
Artur seide doe: ‘Sekerlike,
Ic sout harde node laten.’
Hi bat doe alle die daer saten
Dat si met hem souden varen.
Si gereiden hen alle sonder sparen;
14665[regelnummer]
Ende die coninc es vore gereden,
Daer hem menech volgede ter steden.
Die dach was scone ende claer,
Die vogle songen oppenbaer.
Doen hi niet verre was gereden
14670[regelnummer]
Quam een knape van sconen leden
Ridende op een dravende part.
Doen hi der liede geware ward
Vrachdi: wie die here ware?
Men seit hem al oppenbare
14675[regelnummer]
Dat Artur ware die coninc.
Die knape voer na dese dinc
Tote Arture ende groettene daer naren
Ende alle die met hem waren.
Doe sprac hi: ‘Edel coninc fijn,
14680[regelnummer]
Hoe gerne soudic riddere sijn
Van uwer hant, mochtet wesen.’
Die coninc antwerde hem na desen:
‘Vrient, ic ben nu haestech sere;
Vaerd te Kardoel: alsic kere,
14685[regelnummer]
Dat snieme sal sijn, sonder waen,
Ic sal u riddere maken saen.’
- ‘Dat lone u God,’ sprac hi daernaer,
Ende bevalse Gode alle daer,
Ende es gereden met haesten groet
14690[regelnummer]
Alte hant tote Cardeloet,
Ende beette ende ginc in die zale.
Sin part was ontfangen wale,
Want daer waren gersoene gereet,
Die niet el en daden, Godweet.
14695[regelnummer]
Die knape groette die coninginne
Entie joncfrouwen met soeten sinne.
Doe seide die knape: ‘Ic gemoette hier bi
Minen here den coninc vri,
Die mi hiet beiden om die saken,
14700[regelnummer]
Dat hi mi riddere soude maken
Scire alse hi weder quam.’
Die coninginne seide: ‘In Goeds name.’
Daer si dus spraken hordense daer uut
Van ere joncfrouwen groet geluut.
14705[regelnummer]
Die coninginne sach udewaerd gereet,
Ende sach waer een riddere reet:
Ene geessele haddi in die hant mede,
Daer hi groet leet met dede
Ere joncfrouwen, die riep: ‘O wach!’
14710[regelnummer]
Dire hi gaf menegen slach.
Si riep: ‘Arme, dit motic gedogen!’
Hi sloechse dat haer dbloet int ogen
Quam geronnen. Doen sach si saen
Waer die coninginne was gestaen
14715[regelnummer]
Tere vinstren om udewaerd sien.
Si sprac der coninginnen ane mettien:
‘Ay coninginne, wel edele vrowe,
Ontfarme u hier van minen rouwe,
Die mi dese riddere nu doet!’
14720[regelnummer]
Die coninginne ginc metter spoet
Ende clagede hem dit doe sine sach,
Hoe een riddere ene joncfrouwe
Sere mesvord, ‘die mi op trouwe
14725[regelnummer]
Bat dat icse bescudden dade.
Nu ben ic sere tenden rade;
Hiers geen riddere te hove niet.’
Keye seide: ‘Gaet ende besiet
Oft die knape die daer quam nu
14730[regelnummer]
Riddere wilt werden hier doer u:
Hi saelt harde gerne doen,
Hine si van quaethede ontfloen.’
Die coninginne ginc thant daer naer
Ende bat hem riddere te werdene daer
14735[regelnummer]
Ende dat hi die joncfrouwe bescudden vare,
Die hi daer sach in groten mesbare.
Die knape sprac doe: ‘Edele vrouwe,
Dat doe ic gerne, semmine trouwe!
Tirst dat ic riddere ben gedaen,
14740[regelnummer]
Ende ors ent wapene, ic volge hem saen.’
Die coninginne was blide des,
Ende dedene wapenen, sijt gewes,
Met goden wapenen ende dire.
Daerna deet si bringen scire
14745[regelnummer]
Enen swerten wapenroc saen
Van sindale. Doe quam gegaen
Een knecht ende brachte een ors snel,
Verdect ende gebreidelt wel:
Her Keye lenet der coninginnen.
14750[regelnummer]
Een swaerd brachtmen hierenbinnen,
Een dat beste dat daer was:
Die coninginne, sijt seker das,
Gordet hem, ende sprac hem an:
‘Nu vaerd! God maec u goet man!’
Ute ere cameren ende gaf hem saen
Ene witte mouwe, ende seide: ‘Here,
God gesterke u in die ere!
Pijnt om die ere vroech ende spade
14760[regelnummer]
Ende dient Gode in alle uwe dade,
Ende sire moder, onser vrouwe;
Ende sijt hovesch ende getrouwe;
Hord messe gerne in elker stede;
Dien gi hort prisen van goder sede,
14765[regelnummer]
Daerna werct, dat radic u wel.
Van nane, van roden, van die sijn fel
Wacht u daer af in allen tide.
In u herberge soe sijt blide,
Ende gelt oec gerne uwe scout.
14770[regelnummer]
Weduwen ende wesen sijt altoes hout
Daermense wilt veronrechten iet.
Dese erenberge, here, nu siet,
Die gevic u hier te desen
Dat gi altoes min ridder selt wesen
14775[regelnummer]
Ende min vrient, waer gi sijt.
Nu volget den riddere, het es tijt.’
- ‘Joncfrouwe, God lone u! Ende tuwen
Sprac hi, “benic lude ende stille.” (wille,’
Die coninginne sprac doe saen:
14780[regelnummer]
‘Clarette, dit was wel gedaen.’
Dus voer die riddere wech ter vard,
Ende Keye sprac ter coninginnen ward:
‘Vrouw, min ors voerd hi daer henen:
Nembermeer sidi den genen
14785[regelnummer]
Noch ic min ors. Wats oec gesciet,
Hine volget den roden riddere niet;
Al waerre tien hi soutse verslaen
Wordi verbolgen, ic segt u, saen.
Kindine hine volgede hem niet.
14790[regelnummer]
Maer Clarette heeft wel bespiet
| |
| |
Haer scoenheide te gevene enen man,
Die vele bat derschen can
Dan vor enen riddere hem verweren.’
14795[regelnummer]
Die coninginne sprac: ‘Her Keye u tale
Es quaet. Ic rade u wale,
Dat gijs meer gewaget vor mi.’
Die riddere was daer noch soe bi,
Dat hijt algader heeft gehort,
14800[regelnummer]
Ende sweech al stille ende reet vord,
Ende pensde hi souts gewroken werden,
Hine ontsonke hem inder eerden.
Dus es hi ene mile gereden.
Daer quam hi tere wegesceden:
14805[regelnummer]
In elke sach hi hoveslage baren:
Doen ne wisti welken varen.
Daer vernam hi een magedekijn saen,
Die lambere hoetde Doe liet hi gaen
Sijn ors vaste te hare ward
14810[regelnummer]
Ende vrachde hare met snelre vard
Om enen riddere ende ene joncfrouwe.
- ‘Here; si riden daer groten rouwe
Moet den riddere geven onse here;
Hi sleet daer ene joncfrouwe soe sere.
14815[regelnummer]
Vaertse bescudden, des biddic u!
Si riden daer vore niet sere nu,
Ter rechter hant, seldi weten.’
Die riddere es na hen gesmeten
Ende quam gereden in een wout,
14820[regelnummer]
Daer vogle in songen menechfout.
Die sanc bequam hem herde wel.
Mettien sach hi den riddere fel,
Ende riep dat hi ontbeiden soude.
Die rode riddere niet en woude
14825[regelnummer]
Ontbeiden, noch hine sach omme,
Ende sweech al stille, alse di stomme,
Ende sloech die joncfrouwe maer temeer.
Dies hadde die swerte int herte seer
Ende sprac: ‘Her riddere, bi mire trouwen,
14830[regelnummer]
Tfernoy dat gi deser joncfrouwen
Doet sal u berouwen sere.’
Die rode keerdem met enen kere
Ende sprac: ‘Du best een sot, vorwaer,
Dat gi mi comen dorst dus naer.
14835[regelnummer]
Bestaect mi, ic soudi te handen
Hier beten doen met groten scanden.’
Die swerte ridder sprac doen saen:
‘Mochtic uwes gedreiges ontstaen
Ic waende wel ontstaen uwer daet.
14840[regelnummer]
Bi Gode, gi sijt fel ende quaet,
Dat gi dese joncfrouwe dus slaet.’
Alse die rode dat verstaet
Sloech hi met sporen ten swerten ward,
Ende die swerte op hem ter vard.
14845[regelnummer]
Ende die rode stac met crachte
Den swerten dorden scilt onsachte,
Dat tspere brac. Die swerte mede
Stac den roden daer ter stede
Int canteel vanden scilde weder,
14850[regelnummer]
Dattie rode viel ter neder
Ende riep ende seide: ‘Hebt mins genade!
Nu scinen hier mine overdade:
Gi sijt wel over mi gewroken.
Mijn arm ende drie rebben sijn te broken.’
14855[regelnummer]
Ende doen die joncfrouwe hoerde dat,
Dankes sijs den riddere sere
Ende Gode onsen liven here.
Doe sprac si: ‘Edel riddere vri,
14860[regelnummer]
Slaet hem thoeft af ende gevet mi!’
- ‘Bi Gode, scone maget, dat si!’
Hi trac tswaerd. Doe bat genade
Die rode. Die swerte sprac: ‘Hets te spade
Gi moet die overdaet copen saen,
14865[regelnummer]
Die gi der joncfrouwen hebt gedaen.’
Doe riep hi der joncfrouwen an,
Dat hi werden wilde haer man,
‘Ende van al in u genaden staen.’
Doe seide die swerte riddere saen:
14870[regelnummer]
‘Joncfrouwe, also helpe mi God!
Hi biet u een scone gebot:
Wat raetdijs?’ Si seide saen:
‘Al dat gi raed willic anegaen.’
- ‘Soe radict u; al was hi fel,
14875[regelnummer]
Hi maget al noch beteren wel.
Ende vaerd met hem te Kardoel bier bi
Tot Genevren der coninginnen vri,
Ende groetse mi oppenbare,
Ende alle die gi vint met hare,
14880[regelnummer]
Van minent halve; ende segt haer dan
Datse groet die selve man
Die si heden riddere dede
Selve met groter hoveschede
Om dat ic u bescudden soude nu.
14885[regelnummer]
Goddanc, ic hebbe bescud u.
Nu sit op, ende vaerd gereet
Tote Kardoel. Ende dat u heet
Die coninginne dat seldi doen,
Soe hebdi van uwer mesdaet perdoen
14890[regelnummer]
Dat gi an die maget hebbet mesdaen.
Ende segt mi heren Keyen saen
Dat ic meer come in Arturs hof,
In heb mi eer gewroken daer of
Van den lachtere die hi mi op teech
14895[regelnummer]
Heden doe ic van hove creech.’
Die riddere seide: ‘U gebot
Salic doen, alselp mi Got!
Ic hebbe becocht min overmoet:
Nie en dedic joncfrouwen goet.
14900[regelnummer]
Heden gemoettic dese joncfrouwe vri
Ende enen riddere, dat seitsi mi,
Dat haer broder was die gene:
Dien slogic doet. Met groten wene
Ward die joncfrouwe om hem saen.
14905[regelnummer]
Groet leet hebbic haer sint gedaen...
Dien doetdic onverdient, Godweet.’
- ‘Nu vaerd ter coninginnen gereet,
Ende valt hare hier af te voet;
Sine doet u nembermer els dan goet.
14910[regelnummer]
Ende dat ic u Keyen secgen hiet;
Ic bids u en vergetes niet.’
Doe seide die maget: ‘Gi hebt an mi
Ene vrindinne, soe waer ic si.
Oec salic wesen u getrouwe.’
14915[regelnummer]
Doe sprac die riddere metter mouwe:
‘Wistic dat gijt wel sout helen,
Ene dinc soudic u gerne bevelen.’
- ‘Jaic,’ sprac si, ‘met goeder trouwen.’
- ‘Alse gi comt tot mire vrouwen
14920[regelnummer]
Daer suldi ene wile bi dagen,
Ende na Claretten van Spangen vragen;
Ende alse gijs die stade siet
Groetse mi (en latets niet!)
Stillekine, niet oppenbare;
14925[regelnummer]
Ende segt van minenthalve hare
Dat icse minne, ende sal na desen
Haer lief ende haer riddere wesen.
Ende canic met wapinen verdinen dan
Datmen mi prijst, ende werde goet man,
14930[regelnummer]
Soe doe mi doch in haren sen;
Ende vernemt si dat ic blode ben,
Soe sijs quite, en alle wijf,
Te pensene iet om min lijf.’
Die joncfrouwe seide: ‘Nu geloves mi,
14935[regelnummer]
Magic hare sijn iet lange bi,
Ic doese u minnen, wet vorwaer.’
Dus sijn si gesceden daer.
Nu latic u vanden riddere bliven
Metter mouwen ende sal scriven
14940[regelnummer]
Vander joncfrouwen ende vanden riddere roet,
| |
| |
Die beide reden te Kardeloet.
|
|
Auteursrechtvrij