| |
XV. Hoe Galaät den coninc Mordran vertroeste ende die tomme brac, ende Perchale ende Bohorde vant, ende hoe si dat grael vonden.
Daventure seget hier ter steden:
10035[regelnummer]
Van Lancelote, dat hi daer nare
Reet menegen dach harentare
Daerne leitde die aventure,
In die abdie daer Mordram in was,
10040[regelnummer]
Die coninc, daermen hier vore af las.
Ende alsi verstont die niemare,
Dattie coninc Mordran ontbeit daer nare
Tote dattie goede riddere soude
Daer comen, hi pensde also houde,
10045[regelnummer]
Dat hi tot hem soude gaen.
Des ander dages alsi op was gestaen
Ende messe gehort, hi ginc te hant
Daer hi den coninc Mordramme vant.
Ende alse die coninc, die daer lach,
10050[regelnummer]
Hem biden wille van Gode sach,
Die coninc, die lange daer te voren
Sine siene hadde verloren,
Ende sine macht van sinen leden,
Rechte hem op daer ter steden
10055[regelnummer]
Als hem Galaät naken began;
Ende hi sprac hem aldus an:
‘Warechtech riddere, ende seriant
Ons heren, alst es wel becant,
Wies comste ic hier ter steden
10060[regelnummer]
Soe lange hebbe nu ontbeden,
Nem mi in dine arme sonder vorst
Ende late mi resten op dine borst,
Van desen armen live scede.
10065[regelnummer]
Du best so suver ende maget
Boven al dat wapine draget,
Alse der lylien blome, daer bi
Magedom es betekent, bedi
Si wittere es dan andere blomen,
10070[regelnummer]
Ende meer dogeden daer af comen.’
Ende alse Galaät dat horde
Hi ginc sitten metten worde
Ten bedde daer lach die coninc,
Dien hi binnen sinen armen bevinc,
10075[regelnummer]
Ende hiltene vor hem, om dat dan
| |
| |
Hem resten soude die goede man.
Ende als Mordran die coninc sach
Dat hi in Galaäts arme lach,
Hi seide: ‘Ic ben te minen wille sere.
10080[regelnummer]
Nu biddic Gode onsen here
Die ziele sciet vanden lichame soe.
Alse die liede dat hadden verstaen
Si quamen daertoe alsoe saen,
10085[regelnummer]
Ende vanden genesen sine wonden,
Die hi gedragen hadde lange stonden,
Dat hen groet wonder dochte wesen.
Ende si grovene na desen.
Ende Galaät voer wech ende quam
10090[regelnummer]
Int vresselike foreest, ende vernam
Die fonteine, die te wallen plach,
Daermen hier vore af lesen mach.
Ende als hire in stac sine hant
Verginc die hitten altehant,
10095[regelnummer]
Ende was nember heet vortmere;
Dat was bedie, dat in dien here
Enege hitten van luxuren.
Ende menne heitse vortane niet
10100[regelnummer]
Lanceloets fonteine, mar si hiet
Galaäts fonteine vord ane.
Ende hi sciet doe van danc
Ende quam in ene abdie int lant
Van Logers, daer hi doe vant
10105[regelnummer]
Die tombe, die bernde soe sere,
Daer Lanceloet hadde gesijn ere.
Ende alse Galaät daer binnen quam,
Ende hi dat hol daer vernam,
Ende die tomme, die bernede soe,
10110[regelnummer]
Hi bat daer enen broder doe,
Dat hi hem seide wat dat ware?
Die broder seide hem daer nare:
‘Hets ene wonderlike aventure,
Die nembermer te gere ure
10115[regelnummer]
Geen man te hoefde bringen sal,
Sonder die in ridderscap sal liden al
Die ridders vander tafelronde.’
Galaät seide te dire stonde:
‘Ic bidde u op grote minne,
10120[regelnummer]
Dat gi mi wilt leiden daer inne,
Dat ic moge comen daer toe.’
Entie broder leide hem daer doe.
Alser Galaät toe comen soude
Vier ende vlamme verginc also houde
10125[regelnummer]
Vander tommen, dat si nemmerc
En bernede alsi dede ere.
Ende hi hief op di tomme te hant,
Daer hi enen doden lichame vant.
Ende alse die hitten was vergaen
10130[regelnummer]
Hordi ene stemme secgen saen:
‘Galaät, gi sijt sculdech sere
Gode te dankene, onsen here,
Die u sulke gratie heft gegeven,
10135[regelnummer]
Zielen moget trecken uter hellen,
Daer si jamberlike in quellen,
Ende senden daer ute in hemelrike,
Bedie ic ben Symon, die was
10140[regelnummer]
Van uwen geslechte, sijt seker das,
Daermen hier te voren af las.
Ende oec hebbic, wet wel das,
In dese hitten gesijn vorwaer
Driehondert ende .liiij. jaer,
Ane Joseppe, diemen wilen hiet
Van Aromathien. En waerdi niet,
Ic ware verdoemt ewelike.
10150[regelnummer]
Maer die here van hemelrike
Hevet mi versien bi sire genadechede;
Ende om die grote oetmodechede,
Die in u es, so heeft hi mi nu,
Allene om die comste van u,
10155[regelnummer]
Verloest ut mire groter noet,
Ende geset in bliscepen groet.’
Den genen, daer dit gedaen was,
Hadden herde groot wonder das;
Want daer, noch elre onder liede,
10160[regelnummer]
Noit so groet wonder gesciede.
Hi dede den lichame daer naer
Delven anden meesten outaer,
Alsmen sculdech te doene was.
10165[regelnummer]
Ende festeerdene doe herde sere,
Ende daden hem grote ere,
Ende si vrachden hem wie hi ware?
Ende hi seide hen daer af dware.
Des ander dages nam hi orlof
10170[regelnummer]
Na messe ende ruemde thof.
Ende hi reet nu hier nu daer
In dire maniren wel vijf jaer,
Eer hi quam, daer ic eer sprac of,
In des gemangirts conincs hof.
10175[regelnummer]
Perchevael hilt hem oec tier ure
Geselscap al die vif jaer dure.
Si brachten die aventuren, die waren
Binnen Logers, in vif jaren,
Te hoefde, so datter na die saken
10180[regelnummer]
Lettel te bringene achter gebraken;
Ende sine worden noit te genen stonden,
Hoe vele liede dat si vonden
Jegen hen, in en gere maniren
Datmense mochte iet scoffiren.
10185[regelnummer]
Op enen dach quamen si gereden
Uten foreeste tere steden,
Ende gemoetten Bohorde daernaer,
Die allene quam gereden daer.
Si waren blide onder hen drien,
10190[regelnummer]
Alse elc anderen hadde gesien.
Si groettene beide na desen
Ende vrachden hem om sijn weser.
Ende hi seide henlieden, twaren,
Hine lach op bedde in vif jaren
10195[regelnummer]
Nie vierwerf, no in huse toe
Daer liede in wonende waren doe.
Dus waren dese drie gesellen
Vergadert, daer wi ave tellen,
Die versceden hadden gewesen;
10200[regelnummer]
Ende reden te gadere na desen,
Soe dat si ten castele quamen
Van Corbenijc. Alsi dat vernamen,
Die gene dire waren binnen,
Si ontfingense met minnen;
10205[regelnummer]
Ende boven hen allen die coninc,
Die wel wiste, dat bi deser dinc
Breken souden die aventuren
Die in dien cateel waren tier uren,
Die daer lange hadden gestaen.
10210[regelnummer]
Ende die niemare quam ut saen,
Al dat hof dore, vanden drien;
Ende si quamense alle besien.
Ende die coninc Pelles weende soe
Op Galaäte sinen neve doe:
10215[regelnummer]
Soe daden alle dandere mede
Die daer waren in die stede,
Ende gesien als hi was een kint.
Tirst dat si ontwapent waren
10220[regelnummer]
Quam te henlieden sonder sparen
Elyser des conincs Pelles soene,
Ende hi brachte vor die goene
Dat gebroken swaerd, daer gi
Hier vore af horet lesen mi,
10225[regelnummer]
Daer Joseph mede was gewont
| |
| |
Als hijt getrect hadde uten scoe
Ende hi hem vertelt hadde doe
Dat sward wilen te broken was,
10230[regelnummer]
Behort quam ende provede das
Ant swaerd oft hi daertoe dochte
Dat hijt te gadere bringen mochte;
Mare en mochte niet gescien.
Ende Perchevael provede mettien,
10235[regelnummer]
Dient ontfacht te done alsoe;
Ende hi seide te Galate doe:
‘Van deser aventuren hebwi
Gefalgirt, here, nu moetti
Proven wat gire moget doen an;
10240[regelnummer]
Ende falgeerdi daer af, ic wane dan
Dats geen man cracht ne heeft
Te hoefde te bringen, die nu leeft.’
Doe nam Galaät die sticken in die hant
Ende vergadertse daer te hant
10245[regelnummer]
So wel, dat geen man van dien
Ware worden geware, diet gesien
Hadde, dattet min no mere
Tirst dat van dien sconen beginne
10250[regelnummer]
Die gesellen worden in inne,
Si seiden: ‘Wi selen sekerlike
Dandere aventuren lichtelike
Te hoefde bringen wel nadien
Dat wi van dese hebben gesien.’
10255[regelnummer]
Alse die van binnen die aventure
Vanden sweerde sagen aldure
Te hoefde bracht, si waren das
Utermaten blide dat also was,
Ende gaven Bohorde tswaerd daernare,
10260[regelnummer]
Ende seiden dat wel bèsteet ware
Ane Bohorde, omdat hi dan
Wert riddere was ende goet man.
Te vespertide begonde daer
Dat weder donkeren, dat was claer,
10265[regelnummer]
Ende sere verwandelen daertoe.
Daer hief een groet wint doe,
Die in dat palais sloech gereet;
Ende het ward daer binnen so heet,
Dattie liede waenden verbernen wel;
10270[regelnummer]
Ende daer selc in onmacht vel
Vander hitten die si hadden daer.
Ende si horden ene stemme daernaer,
Die hen dese word oppenbarde,
Dat si souden gaen harre varde
10275[regelnummer]
Die gene die niet sculdech waren
Te sittene, al sonder sparen,
Ter taflen Jhesus Kerst ons heren,
Daer hi die sine wilde eren;
‘Bedie hi sal bi sire goeden
10280[regelnummer]
Die vraie ridders saen voeden,
Die hi waerd heeft talre wise,
Met sire hemelscher spise.’
Alsi gehort hadden die tale
Si ruemden alle die zale,
10285[regelnummer]
Sonder Pelles die coninc,
Die goetman was in alre dinc,
Ende daertoe Elysar sijn soene,
Ende ene joncfrouwe (diegone
Was conincs Pelles nichte, ende si
10290[regelnummer]
Was dbese wijf die was daerbi).
Dese bleven daer onder hen drien,
Wat daer soude gescien. Daernaer
Sagen si comen negen ridders daer,
10295[regelnummer]
Al gewapent, die doe af daden
Hare wapine al met staden;
Ende alsi dat hadden gedaen
Si negen Galaäte alle saen,
Ende si seiden tot hem doe: ‘Here,
10300[regelnummer]
Wi hebben ons gehaest so sere
Ter hoger taflen eten nu.’
Ende Galaät antwerde: ‘Gi sijt
Harde wel comen na ter tijt,
10305[regelnummer]
Bedie hets oec lanc leden
Dat wi quamen hier ter steden.’
Ende si saten alle neder daer,
Ende Galaät vrachde hen daernaer
Van wat lande si waren doe?
10310[regelnummer]
Die ene drie waren daertoe
Uten lande van Gaule, twaren:
Dandere seiden doe sonder sparen:
Van Yrlant; entie andere drie
Van Denemerken; dat seiden sie.
10315[regelnummer]
Binnen dien dat si van desen saken
Onderlinge hier af spraken
Hebben si .iiij. joncfrouwen vernomen
Daer ute ere cameren comen
Met enen bedde, daer op lach een man,
10320[regelnummer]
Die tongereke sceen wesen dan,
Ende hadde op sijn hoeft ene crone
Van goude, rike ende scone.
Si setten in die zale neder
Dat bedde ende kerden weder.
10325[regelnummer]
Doe hief sijn hoeft op di edelman
Ende sprac aldus Galaäte an:
‘Wel moetti comen sijn, here!
Ic hebbe u begerd wel sere
Te siene, ende ic hebbe nu
In selken pinen ende in rouwen
Alse gi hier ane mi moget scouwen.
Nu es die tijt comen, hopic sere,
Dat biden wille van onsen here
Ende vander werelt sceden al.’
Binnen desen hebben si gehort
Ene stemme secgen dit wort:
‘Die niet en hebben vor desen
10340[regelnummer]
Gesellen vander questen gewesen
Gaen harre varde wech, bedi
Hier binnen bliven.’ Ende om di dinc
Ginc wech Pelles die coninc,
10345[regelnummer]
Ende Elysar entie maget mede.
Ende alsi geruemt hadden di stede
Alle die, sonder di hadden gewesen
Ter questen, hen dochte na desen,
Dat vanden hemele quam een man,
10350[regelnummer]
Die biscops abijt hadde an,
Ende in die hant een sceptre droech,
Ent opt hoeft .i. mitere dire gnoech.
Ende .iiij. ingle brachten dien man
Op enen setel gedragen dan,
10355[regelnummer]
Ende daden dien setel staen
Optie tafle, sonder waen,
Daer dat heilege grael op stont doe.
Die gene die daer was bracht alsoe
Hadde staende in sijn vorhoeft
10360[regelnummer]
Letteren, die seiden, des geloeft:
‘Dits Joseph, die dierste biscop was
Vanden kerstenen, die te Serras
Int geestelijc palais wilen ere.’
10365[regelnummer]
Die ridders die hadden gesien
Die letteren, hen wonderde van dien;
Want Josep, daer di letteren af al bloet
Spraken, was .ccc. jaer doet.
Doe seidi tot hen: ‘En laet u
10370[regelnummer]
Niet wonderen, Gods seriante, nu,
Al sidi mi heden desen dach;
Bedie dire gelike dat ic plach
Te diennen den heilegen grale
Alsic ertsch man was, also wale
10375[regelnummer]
Plegic noch te diennen hem
| |
| |
Dor al dat ic gesteleec ben.’
Ende hi dede sine bedinge daer toe.
Daerna horden si di doren ontoen doe
Vander cameren, ende daer nare
10380[regelnummer]
Soe worden si daer geware,
Dattie ingle, die daer te voren
Joseph brachten, als gi mocht horen,
Die twe brachten gedragen daer
Stallichte al bernende claer,
10385[regelnummer]
Ende die derde ene roede dwale,
Van samite gewracht wale:
Die vierde eene glavie doe,
Die ember bloetde sere toe,
Dat vander glavien wech ende weder
10390[regelnummer]
Dropelen bloets vilen neder,
Die de gene in ene bosse ontfinc,
Die daer metter glavien ginc.
Die twe setten di kerssen daernaer
Op ene selverine tafle daer,
10395[regelnummer]
Entie derde leide die dwale
Optie tafle neven den grale,
Ende die vierde hilt di glavie doe
Neffens den vate embertoe,
Dat bloet doe in sinen loep
10400[regelnummer]
Nederward daer in doe droep.
Ende alsi dat hadden gedaen
Josep stont op alsoe saen,
Ende trac die glavie ter stont
Vanden vate datter onder stont,
10405[regelnummer]
Ende decte dat vat metter dwale,
Die daer bi lach, harde wale.
Joseph maecte gelike also houde
Oft hi te sacramente gaen soude
Vander messe. Ende als hi daer
10410[regelnummer]
En lettel hadde gelet daernaer
Met sinen handen int heilege vat,
In gelike van brode; ende als hi
Dat op hief doen sagen si
10415[regelnummer]
Vanden hemele comen tier ure
In kins gelike, die hadde doe
Dat ansichte roet, ende alsoe
10420[regelnummer]
Als oft een ontsteken vier ware;
Ende sloech in dat broet dare,
Daer si toesagen al oppenbare
Dattet hadde die vorme dan
Van enen geesteliken man.
10425[regelnummer]
Ende alse Joseph lange hadde alsoe
Gehouden hi leitdet neder doe
In dat heilege vat alsoe saen.
Alse Josep dit al hadde gedaen
Ende datten pape te done ginc an
10430[regelnummer]
Van datter messen behort dan,
Hi ginc tot Galaäte tier stont,
Ende custene ane sinen mont,
Ende hi hiet hem, dat hi alsoe
Custe alle sine brodere toe.
10435[regelnummer]
Ende Galaät deet alsoe saen.
Joseph seide alst was gedaen:
‘Seriante ons [heren], die hebt u
Gepijnt ende gemoit tot nu
Om die wondere hier besien,
10440[regelnummer]
Die ten heilegen vate gescien,
Sittet teser taflen saen,
Daer gi selt die hogeste spise ontfaen
Entie beste, daer oit af aten
Enige ridders waer si saten,
10445[regelnummer]
Van uwes sceppers handen. Hierbi
Hebt gepijnt omden hogesten loen
Daer oit ombe onder den troen
10450[regelnummer]
Oft enich ander man mede.’
Als Joseph hadde geseit di wort,
Daerna verloren sine vort,
Sine mochten niet geweten waer.
10455[regelnummer]
Ende si weenden soe sere, dat
Hare ansichten worden nat.
Ende daerna hebben si vernomen
Enen man, die bloetde, bede
10460[regelnummer]
An di hande ende an di vote mede,
Ende andien lichame alsoe;
Die seide tot dien lieden doe:
‘Gi, die mi getrouwe sijt,
Ende goede seriante nu ter tijt,
Vort int geestelike sijt verheven,
Gi hebt mi soe lange gesocht nu,
Dat ic ne wille mi vort jegen u
Niet langer decken; ende bedien
10470[regelnummer]
Moetti mi nu een deel besien
Ende van minen saken weten.
Gi sijt nu tere taflen geseten,
Sider datter Joseph toe sat
10475[regelnummer]
Van Aritmathien, die riddere fijn;
Maer die riddere die hier binnen sijn
Hebben hier af binnen desen,
Alse gi sijt, gevoet gewesen.
Nu comt vort ende ontfaet van mi
10480[regelnummer]
Dat hoge gerechte, dat gi
Begert hebt soe langen tijt,
Daer gi so vele om gepijnt sijt.’
Nu nam hi selve dat heilege vat
Ende quam tote Galaäte nadat,
10485[regelnummer]
Ende Galaät knielde daer naer
Ende ontfinc sinen behoudere daer;
Ende sine gesellen gemeinlike
Ende alsi alle hadden ontfaen
10490[regelnummer]
Dat hoge gerechte, sonder waen,
Ende die gene, van wies handen
Sijt ontfingen, seide te handen
‘Sone, also suver ende also wale
10495[regelnummer]
Gepurgiert alse wel in desen
Enech ertsche man mach wesen,
Wetstu wat ic hier houde vor di?’
- ‘Nenic, here, gine secget mi,’
Antwerde Galaät, die seriant.
10500[regelnummer]
- ‘Ic houde hier in mine hant
Die scotele daer God ute at,
Daer hi met sinen jongeren sat.
Sere begeres te siene vor nu;
10505[regelnummer]
Maer dune heves niet, sekerlike,
Gesien alse oppenbaerlike
Alstuet noch hier na sals sien.
Ende wetstu waer dat sal gescien?
Het sal in die stat van Serras wesen,
10510[regelnummer]
Int geestelike palais, bi desen.
Derward moestu henen sceden
Ende dat heilege vat geleden,
Dat noch tavont rumen sal
Dat conincrike van Logres al.
10515[regelnummer]
Ic wille dattu die vard bestaes,
Ende dattu ter riviren gaes:
Du sals tseip daer vinden gemeert,
Daer du wilen in vondes tswert
Metten vremden ringen, ende du
10520[regelnummer]
Sout Perchevale leiden met u nu,
Ende Bohorde mede; ende bedi
Dat ic niet ne wille dat gi
Wech vard al sonder genesen
Den gemangierden coninc, bi desen
10525[regelnummer]
Willic dat gi vanden bloede ontfaet,
| |
| |
Dat vander glavien nedergaet,
Ende gine daer met bestrijct: hi sal
Van sire mesquame genesen al.’
Ende Galaät seide: ‘Live here, twi
10530[regelnummer]
Ne gedogede di niet dat si
Allegadere daer mede gaen?’
Ende hi antwerde hem saen:
‘Ic wille dat gi in die gelike sijt
Van minen apostelen nu ter tijt;
10535[regelnummer]
Bedie gelijc dat si saten
Met mi ter taflen ende aten
En witten dondersdage, soe suldi
Sitten ende eten oec met mi
Ter taflen vanden heilegen grale,
10540[regelnummer]
Ende gi .xij. oec bi getale,
Die te deser questen behoren,
Gelijc dat waren hier te voren
Twaelf apostelen; ende ic ben
Die dertienste met u, alsic was met hen
10545[regelnummer]
Boven al; ende ic moet wesen
Met rechte u meester in desen.
Derre gelike dat ic dede sceden
Mine apostele, ende in vele steden
Dede predecken, enter meneger ure,
10550[regelnummer]
Minen name al di werelt dure,
Dire gelike suldi harentare
Gesprait werden verre ende nare,
Op ende neder, weder ende vort,
In menech lant, in menege port.’
Ende si verloerne daer alsoe,
Datsi daer ne wisten niet
Waer hi voer, alsi van hen sciet,
Sonder dat hi maecte sine vart,
10560[regelnummer]
Alse hen dochte, te hemele ward.
Galaät ginc ter taflen te hant
Daer hi die glavie op vant,
Ende nam vanden blode daer ter stede,
Ende bestreker daer doe mede
10565[regelnummer]
Des conincs been daer hi was gewont;
Ende hi genas daer ter stont,
Ende lovede doe onsen here
Vrindelike ende oec sere,
Dat hi hadde sine gesonde.
10570[regelnummer]
Ende hi levede daerna lange stonde.
Maer dat ne was ter werelt niet;
Want hi altehant die werelt liet,
Ende ginc in witten religione:
Ende ward van soe heilegen done,
10575[regelnummer]
Dat God dor hem menege miracle dede,
Dies ic swige hier ter stede;
Maer ic sal u hier vord tellen
Wat doen selen dese gesellen.
|
|