Kroniek van het Sint-Elisabethsconvent te Huissen (1667-1752 en 1782-1801)

(Gelders Archief 0566-33) H.K.H.-Documentatiecentrum VIIa6

folio 237

1747

In het voorleede jaer was ons convent van wegens de Krijgs- en Domainenkamer tot Cleef aengesprooken nopens de vrijdom van het malen met onse rosmoolen, ongetwijfelt op valsche berigten, alsof er op onse molen somtijds koren voor eenige burgers van de stad gemalen wierd. Westhalven ons aengeseijd wird niet meer te mogen malen sonder consent en weeten van de

[p. 90]

tijdelijke Visitator Loci, aen dewelke dierhalven de sleutel overgegeeven soude moeten worden om telkens de molen te komen open- en toesluijten en meteen te verneemen wat soort en hoeveel koorn er gemalen wierd. Dog de religeusen door haer brieven kunnende aentoonen van voor lange tijden het regt en vrijheijd van een eijgen rosmoolen te mogen gebruijken van de toenmalige vorsten des lands gekogt te hebben, hebben tegens bovengemelde beveelen geprotesteert en haer saken voorgedragen aen den toenmaligen Heer Resident van de Palts. Dewelke eenige instantien dies aengaende voor het convent gedaen hebbende is egter nog andermael aen de regeering van Huijssen order gesonden het voortseijde tot uijtvoer te brengen. Dog de religieuzen daertegen weeder protesteerend sijn in het malen voortgevaeren, totdat in dit jaer de Heer Krijgsraed van dit Departement, hier komende, nogmaels mondelings er omtrent eenige aenspraeck heeft gedaen. Maar de religieuzen haer reeden weeder voorbrengende heeft endtlijck geseijd, dat dan op de oude voet soude voortvaren, sonder dat wij egter positive antwoord of schriftelijcke resolutie hier over van het hof van Cleef hebben gekregen.

folio 238

In het laetst van dit jaer is hier soo een swaere stormwind geweest als oijt bij menschen geheugen beleeft was, waardoor hieromtrent veel schaden is geschie. En het convent heeft ook veel geleeden aen haer daken en pannen sijnde het meeste gevaer omtrent patershuys, alwaer de bouwknegten mosten sorg dragen om aenstonts de gaten, daer de pannen afwayden, met stroo toe te decken of het heele dack soude ligtelyk afgewayd hebben.

En de vrees van ongeval werd nog vermeerdert door dien van de tooren van de groote kerk al het lood boven was afgewayd. En het scheen in het schemerligt van de maen of 'er ook een gat in het houd van de tooren was gekomen, soodat men vreesde het bovenend met knop en kruys van boven te sullen wayen. Dog is geluckig blijven staen en men sag de andere daeg, dat het houdwerk nog digt was gebleven. Deese storm heeft omtrent 5 a 6 uren geduert te weeten tot 's avonds omtrent 10 uren.

Omtrent deese tijd is hier in deese landen door koninklijk bevel, hetwelk opentlyk is afgekondigt, het pressen verbooden tot groote vreugt en genoegen der ingesetenen en ook tot gerustigheyd van ons convent. Alsoo wij andersins altijd Geldersche knegten mosten hueren, om van het gevaer der pressery bevrijd te sijn. Dog in plaets hiervan is op alle huysen een soort van familiegelt gesteld, dat alle jaren betaalt moet worden om daarvoor nieuwe recruten te werven.

folio 239

Gemerkt dat zedert den jaare 1747, als wanneer d'Eerw. pater Josephus Potsen in een slegte toestant begost te komen, na die tijdt 't convent met veel tegenspoeden en voorval van bittere zaaken, processen en voor oorlogszaaken, waardoor 't convent veel geleden, en agteruijt gegaan zijnde geen lust of moed is geweest t'annoteeren tot den jaare 1780 kwam te expireeren. Soo hebbe voor mij genomen de notabelste zaeken, die ik bijgewoont hebbe nog te beschrijven na mijn gering vermogen, opdat het soogenaamde legerboek of annales des convents een gevolg mag hebben tot onderregting voor onse nakomelingen, en Godt lovend, die ons genadelijk onder veel tegenspoeden gezegent en bewaart heeft. En hoop ons vorder in Zijn dienst zal versterken en door geduurige sucsessie tot den dag des oordeels in Zijn dienst doen groeijen, gelijk de bischoppen ons gewenst hebben soo gaan dan voort. In de Naam des Heeren. Amen.