Kroniek van het Sint-Elisabethsconvent te Huissen (1667-1752 en 1782-1801)

(Gelders Archief 0566-33) H.K.H.-Documentatiecentrum VIIa6

[p. 79]

folio 210

1738

In dit jaer onse Eerw. pater van ouderdom beginnende te verswacken heeft op aenstean der susteren geresolveert om een assistent by syn Eerw. te neemen, waer over na holland geschreven synde is daer toe versogt een jong heer met namen Joan. Joseph. Potse, die om syn swackheyd en onpasselyckheyd als dan buyten bediening was. Waerom hem geraden wierd deese aenbieding aen te neemen, als die hier niet veel fatigues hoevde te ondergaen. Welke heer dierhalve hier is gekomen op de 18 november, synde den avond van het feest van Sint Elisabeth onse patronesse.

By aenkomst van gemelde heer Potse was onse Eerw. pater alsnog in een reedelycke staet, maer nauwlycks na verloop van 8 of 14 dagen kreeg syn Eerw. een seer slegte tyding aengaende seeker pastoor van het district van syn aertspriesterschap, hetwelke syn Eerw. seer ter herte nam en syn hooft daer over grootelycks quelde. Waerdoor syn verstand al begon gekrenkt te worden, als dat men van dag tot dag so merkelyk konde sien dat syn kragten begonnen te verswacken en syn leevensgeesten te verminderen, totdat hy op den 7 december, synde sondag, nog des morgens met veel moeyte mis geleesen hebbende, tegens den avond ten eenemael weeseloos wierd, en als buyten kennis geraekte. In welke staet syn Eerw. nog heeft geleegen tot den andere dag synde de feestdag van onse L.V. Ontfangenisse, op dewelke hy met de H.H. olien voorsien synde tegen de avond sagtelyck in den Heer is ontslapen in het 83ste iaer syn ouderdoms, tot overgroote droefheyt en ontsteltenisse van alle religieusen. Na dat syn Eerw. het convent ontrent de tyd van dertig jaren seer loffelyck in het geestelyck had bestiert en ook in het tydelyck seer voordeelig geweest, waer oor wy betrouwen dat hy syn eeuwige loon in den hemel sal hebben ontfangen.

folio 211

Op den agtste dag na het overlyden van onse seer Eerw. pater wierd desselfs lyckstatie plegtiglyck geviert, waertoe alle omleggende priesters versogt waren en ook tot 14 in 't getal deselve in haer priesterlyck gewaed bywoonden. De hoogmis wierd gesongen door den seer Eerw. heer Petrus van Erpen, deeken van Emmerick en aertspriester, geassisteert van d' Eerw. heer cappellaen van Huyssen en onsen heer assistent. De cerimonien der begrafenisse wierden verrigt door d' Eerw heer Hollen, pastoor tot Huyssen, maer volgens uytdruckelycke begeerte van de overleedenen wierd er niet gepreeckt. Na verrigte statie wierden gemelde heeren deftig ter maeltyd onthaelt.

Wy aldus van onse geestelycke vader en sielsorger berooft synde mosten onse gedagten laten gaen om weeder een ander te verkiesen. Hiertoe wierd eerst versogt den Eerw. heer Adrianus Augustinus van Dyck, pastoor tot Leyden. Welke heer het vorige jaer hier geweest synde van de Eerw. mater procuratersse reets was gevraegt geworden, indien onse Eerw. Pater, die reets so hooge ouderdom had, eens quam te sterven, of dan wel geneegen soude weesen het rectorschap van ons convent aenteneemen. Waer op syn Eerw. antwoorde, dat veel respect voor het convent hadde en dat hoopte dat den heer onse Eerw. pater nog lang gesont soude spaeren. Dog indien syn Eerw. quam te sterven, dat dan niet wygeragtig soude weesen indien hy tot pater verkooren wierd het selve te accepteeren.

Waerop wy ons verlatende meende nu reets van een toekomende sielsorger verseekert te weesen, maer ondertuschen, als het op het poinct aenquam, hebben nog lang moeten sukkelen. Want deese heer van Dyck nu versogt wordende, nadat hy eerst een geruyme tyd tot syn beraed had genomen en naderhand veelvuldigen, ook ongeleegenen conditien bedongen, die egter van de religieusen uyt gevoegsaemheyd meerendeels wierden toegestaen, heeft endlyck onder verscheyde voorwendselen ten eenemael bedanckt en het aenvaerden van het rectorschap opgeseyd.

Wy dus in onse verwagting bedroogen vindende hebben onse toevlugt genoomen tot den seer Eerw. heer Joan. van den Steen aertspriester van Holland, om te sien of syn Eerw. een bequaem priester ons konde besorgen. Dewelke het selve voorstellende aen den Eerw. heer Philippus Jacobus Otgens, pastoor tot Soeterwoude, heeft deese here het selve

[p. 80]

aenstonts aengenomen en eygenhandig aen d'Eerw. mater gescreeven van in 't kort hier te sullen komen. Waerop hy ook weesentlyck syn sending van den doorlugtigste heer nuntius van Brussel ontfangen heeft, maer siet: so schielyck als dien heer geresolveert was om het rectorschap aenteneemen, soo heeft was hy ook weeder verandert en heeft de vryigheyd gebruykt syn sending wederom te stueren tot groot ongenoegen der geestelycke overigheyd.

folio 212

Dat weder misluckt synde syn er nog verschyden voorstellingen geschiet van en aen deese en geene heeren, sonder dat wy eventwel van een rector voorsien wierden, waeraen sommigen der religieusen begonnen haer gedagten te laten gaen om daer toe d'Eerw. heer Potse selfs te versoeken. Maer terwyel deselve nog wat seer jong was, heeft hetselve geen voortgang gehad. Ondertusschen wierden wy getrouwelyck bedient van d'eene kand door d'Eerw. heer pastoor, die de biechtstoel waernam, en van d'andere kand door d'Eerw. heer Potse die de kerkelycke diensten verrigten. En dat heeft geduert tot na het hoogtyd van Paeschen in het volgende jaer.

Den 25 april 1738 wordt den suster door de Staten van Gelderland toegestaan om te verkoopen een wei-weerd, gelegen in de buurschap Haelderen, kerspel Bemmel, ambt van Overbetuwe; zie Groot Geldersch Placaat-Boek III, 586.