Kroniek van het Sint-Elisabethsconvent te Huissen (1667-1752 en 1782-1801)

(Gelders Archief 0566-33) H.K.H.-Documentatiecentrum VIIa6

folio 177

1729

De wintter van dit iaer is extra-ordinaris langh en zeer koud geweest. Die begon al in 't laeste van november int voorgaende iaer, en heeft tot diep in maart geduurt. De winter is over al in Europa extra-ordinaris langh, koud en strengh geweest en zeer veel sneeuw is er gevallen. De wolfven hebben op veele plaetsen veele menschen verslonden. De rivieren zijn toegevroren en met dick ys beset geweest. Wel is waer dat in het begin van februarius eenige daegen sterck dooyde en veele rivieren van 't ys los raekten. En door het smelten der sneeuw wierd het waeter in de rivieren soo hoogh, dat op verscheyde plaetsen dagh en nacht moeten waeken en arbeyden

[p. 67]

om de dycken van doorbreeken of niet overstroomt te worden te bevryden. Kort daer aen begon het wederom al sterk te vriesen, dat tot diep in maart geduurt heeft. Men is zeer bevreest geweest, dat door de langduurige en strenge koude en door het verscheyde maele dooyen en wederom vriesen alle het winterkoorn op het velt soude vergaen zyn, gelyk als het in het iaer 1709 is geweest. Maer den goeden God heeft het voorsien met niet alleen het winter gesaeyt te bewaeren, maer ook te vergunnen, dat er een goede en groote ooghst is van gekoem, iae veel grooter als sedert eenige iaeren.

Den 22 februarius van dit iaer heeft den konink van Pruyssen het veer van Huyssen op Arnhem laeten verpachten s' iaers om een somme gelts, dat niemant anders met een aek op Arnhem om vraght vaeren magh, daer van te vooren een ygelyk, die het begeerde, met een aak of schip op Arnhem om vraght vaeren magh.

folio 178

Den 10 april, zynde Palmzondagh, isser op de middag een swaere brand in de Burgstraet geweest.

Den 22 April is het privaet, dat voor aen 't paterhuys dight bij de deur en ingang des convents is, geruijmt. Dat er uyt gehaelt wiert, is over de straet gebraght door het kerkpoortie op het eynde van de gaelderye by de wagenschuur in een kuyl.

Door het smelten van de mennighvuldige sneeuw in de winter gevallen, zyn de rivieren soo hoogh van 't water opgeswollen geweest, dat alle de buytenweerden onder water hebben gestaen, en dat den 20 mey alle de koeyen en vee uyt de weyden moesten gehaelt worden om niet te verdrinken en elders gebroght worden omse te weyden tot groote schade der ingesetenen. Ons convent liet haer melkkoeyen en paerden brengen op de andere weyden des convents, en om die reeden heeft ons convent dit iaer zeer weynig hooy konnen winnen. Den 4 junius quaemen onse melkkoeyen wederom in de gepaghte weyde der buytenweerden.

Deese somer heeft het convent veel aan 't bouwhuys vernieuwt en onkosten moeten doen. In patershof isser ten deele een nieuwe steene muur gemetselt van de maele stal tot aen de deur des hofs na het bouwhuys en een kleyne stuk aen de andere kant. Daerenboven ook de hutte ofte stal der schaepen achter de kernmoolen tegens de stadsmuur, van de deur aen de buyten wegh of straat, tot de poort die op de stadswal buyten uytkomt, is geheel afgebroken en vernieuwt. De muuren daervan zijn met kalk gemetselt en het geheele dack met pannen bedekt, want te vooren was het maer met strooy bedekt, en geheel bouvallig. Ook binnen in den boomgaert, als men van het blykvelt des slots nae den boomgaert met de processie gaet, die steene brugh was zeer bouvallig en om met overgaen geen perykel te hebben is de brugh tot de gront toe afgebroken en wederom van weerkanten geheel met steenen nieuw vermetselt. Ook de twee duijkers buyten onse poort op de stadswal, alwaer het water van de stad ten deele moet geloost worden, zijn door metselen vernieuwt. Daer en boven ook zijn der vijf nieuwe en lange roeybergen dese somer in de koornbergen des bouwhuys geset.

folio 179

Onse kerk heeft mede deese somer eene besondere cieraet gekregen, want op Pinxsterdagh S^r. Ignatia Sara van Staden professie doenende so heeft haer vader, heer van Staden een schoone silveren lamp aen de kerk vereert. En op het feest van de Alderheylighste Moeder Gods Hemelvaert, wanneer S^r. Constantia Joanna Hanlo haere professie deede, soo heeft haer vader, heer Hanlo, een schoone silvere krans, waaronder de monstrantie geset wort, aen de kerk vereert.

Enigh ongeluk heeft mede deese somer onse kerk gehad. Wanneer se schoon gemaekt wiert, gelijk alle iaeren geschied, dat twee sarcken wat ongelijk leggende door het vergaen der doodkisten,

[p. 68]

om se gelijk te leggen, soo is een sarck met op te lighten in verscheyde stucken gebrooken geworden.

folio 180

Dit iaer is in Cleefsland de Hoogduytse Duusburgse Courant ingevoert, dewelke alle bediende des koninks, die in regeeringe zijn, ook advokaeten, alle kloosters en collegien der kanoniken moeten ontfangen en daer voor s' iaers betaelen.

Den 26 september de drie iaeren verscheenen zijnde, dat de laeste verkiesinge van een Eerw. mater geschied was, soo is op die dagh S^r. Margarita Sonnenberg door meerderheyt van stemmen wederom tot Eerw. Mater verkoren in de tegenwoordigheyt van onse Eerw. pater alleen, daer toe volmaghtbrieven hebbende van syne doorlughtigheyt den heere pauselijke nuntius te Brussel.

Int laest van November is onse heer borgemeester Gerardus Backer, die ook tesaemen secretaris van Huyssen was, overleeden. Syn Ed. was catholyk.