Kroniek van het Sint-Elisabethsconvent te Huissen (1667-1752 en 1782-1801)

(Gelders Archief 0566-33) H.K.H.-Documentatiecentrum VIIa6

folio 44

1702

In dit iaar 1702 ontrent Pinxteren is den Hooghw^de Heer Petrus Codde, AertsBisschop van Sebaste en Vicarius Apostolicus der Vereenighde Nederlanden, te Romen van syne bedieninge by provisie gesuspendeert en is den Eerw. Heer Theodorus de Cock, die pastoor tot Leyden was, van syn Heyligheyt aangestelt om als Provicarius Apostolicus de geheele missie en kerk te regeeren. Soo heeft syn Heyligheyt den Paus de Bulle des Iubileè gezonden aen den Hooghw^de Heer de Cock, opdat met het verkondigen van 't Iubileè te samen syn aenstellinge tot Provicarius Apostolicus soude bekent maeken, dat ook soo geschiet is. Want gemelde Hr de Cock heeft de Bulle des Iubileè en bekentmakingen van syne aenstellinge tot Provicarius Apostolicus aen alle priesters van de missie en des bischdoms gezonden.⁺

Maer aengesien verscheyde priesters, die besonder toe gedaen waren tot den Hoohgw^de Hr. AartsBisschop van Sebaste, van de selve uyt Romen geen kennis hadde van syne suspensie of opschorsinge der bedieninge, soo gaven verscheyden van haar voor, dat het geen oprechte, maer valsche brieven waren, die de Heer de Cock thoonde, dat als Provicarius Apostolicus aengestelt was. En hebben in 't begin het Iubileè niet afgekondight.

+ ziet No. 1

[p. 16]

Dat se evenwel daar na noch gedaen hebben op de naem van den Doorluchtighste Heer Ioannes Baptista Bussi, Internuncius Apostolicus van syn Heyligheyt te Brussel.⁺

+ ziet No. 2

folio 45

Heer De Cock als Provicarius Apostolicus heeft in de bestieringe der missie gedurigh en van 't begin al veele moelyckheden gehadt. Sommige van die heeren hebben niet alleen geweygert hem te gehoorsamen, maer hebben soo veel te weegh gebraght, dat daer een placcaet in dat selve Iaar van de Heeren Staaten van Hollant in den Haege is gepubliceert, dat alle die den selve heer De Cock in qualiteyt als Provicaris erkennen of gehoorsame, zullen op peene daer over arbitralyk gestraft worden, en dat al wat hy op die naem zoude verricht of geordonneert, en specialyk het suspendeeren van eenige priesters voor nul en geener weerden sal gehouden worden.⁺

Een diergelyke placaet is meede tegens den Hr De Cock Provocarius Apostolicus uytgekomen van de Heeren Staaten van Utrecht het volgende iaar 23 Mey 1703.⁺

In dit iaar 1702 door de geruchte van den oorlogh, dat de Fransche sigh naderde in 't Lant van Cleef, soo zyn verscheyde ouders van onse iuffers pensionaires bevreest geweest voor haare kinderen om die thuys te ontbieden. Doch terwyle noch niet seker was, dat de Fransche soo na waren, hebbe veele de sorgh aen die van ons convent gelaten om in tyts de Pensionaires thuys te laten komen. Soo is dan op Heylige Drievuldigheyt dagh een groote oploop hier in de stadt gekoomen van de buytenluyden, die haar goedt quamen vluchten, soo dat onse trans met kisten op elkanderen gepakt stonden. En het schieten van canon, dat tot Nimweegen gelost wiert, hier hoorden. Also daer al 3 of 4 Franse tot Nimweegen in de poort waren, die weder te rug gedreven wierden. Soo hebben die van 't convent die iuffers, daer sy last van hadden, om te besorgen voort 's maandags met een postwagen, die sy aennaamen, naar huys gesonden en d'andere vrinden lieten de resteerende halen. Soodat in drie dagen meer als 20 vertrocken en bleve maer 4 in 't getal. In die tyt quam veel kryghsvolck hier in en om de stad, om die te bewaren. De Prins van Hessen Cassel en noch 2 à 3 anderen graven quamen de school en 't klooster zien, te weten den reventer, werkkamer en 't choor, en deede veele beleefde presentatie van te sorgen dat ons geen overlast van d'inleggende soldaten soude geschieden, gelyk ook in de daat betoonde, want was goede ordre in en om de stad, dat sy niet een hoen derfde neemen.

+ siet No. 3

+ siet No. 4

folio 46

Ondertussen door goede vrinden, die wy tot Cleef hadden, besonder mevrouw Blaaspyl, die veel goets aen de geestelyke en religieusen deede, heeft voor ons convent geobtineert een sauvegarde van de heer Bouffleers, generaal der Fransche, voor ons convent, onse beesten, koorn, klooster en school en alle onse pensionaires etc., dat bezegelt was met de Koninck van Vrankryk zegel, dat by aldien de Fransche hier te Huyssen quamen, alles dat aen 't convent behoorde, niet zoude molesteeren.

Tot een voorsorgh soo hebben die van 't convent eenige koffers met linnen, ook het silverwerk, dat besonder van de kerk, vluwele casuyvels en het linnen dat men best kost packen na Amsterdam by goede vrinden gezonden om daar te bewaren.

folio 47

In dat selfde Iaar in augustus doen die troebel over was, hebben die van 't convent imandt na Amsterdam gezonden om eenige van de pensionaires weder te halen en te verseekeren dat alles in de stad als in 't geheel Cleefsland weder in vreede en rust was.

Den 8 december 1702 isser door een besondere sterke stormwindt veel schaade aen 't klooster geschiedt, soo aen 't dack als glaasen en in de nieuwe school, daer byna de meeste helft van de pannen wel van het huys zyn gewaayt. Heele vacke muurs, die aen de straat stonden, omgewaayt.