Kroniek van het Sint-Elisabethsconvent te Huissen (1667-1752 en 1782-1801)

(Gelders Archief 0566-33) H.K.H.-Documentatiecentrum VIIa6

[p. 3]

folio 1

Voor-Reden

Het is een oudt gebruijk en ook algemeyn, dat men in de Heijlige Orders, in kloosters en geestelijke vergaderinge aentekeninge houd van alle besondere geschiedenisse en saeken, die daer zijn voorgevallen, op dat de nasaeten daer kennisse van zoude hebben, wat er in de voorige tijden al voorgevallen is; hoedanigh God nu en dan eenige geestelijke vergaderinge al besoght heeft, als mede op dat het zoude dienen tot onderreghtinge van onse nasaeten. En of onse mede susters van ons Convent van Sint Elisabeth binnen Huyssen dusdanige aenteykeninge in de oude tijden gedaen hebben en ofse door langheijd van tijde zijn vergaen, dat is ons onbekent, omdat wij geene ordentelijke aentekeninge daer van vinden. Nochtans op dat onse mede susters, die na ons zullen volgen, te minste eenige kennisse zoude hebben van het geene in onse tijd en omtrent onsen tijd is voorgevallen, so hebben wij door aenradinge van onse Eerw. Pater Petrus van Beest, daer van een begin gemaekt int jaer 1713, wanneer nog verscheijde oude Susters int leven waeren, en zullen alle jaer voortaen aentykenen watter besonder voorgevallen is, en wij bidden onse mede susters, die na ons zullen leven, van te gelieven het selve alle jaer te vervolgen.

folio 2

Anno 1667 als doen was de Eerw. Pater Joannes Swennius, mater S^r Anna Maria Hontschets, ondermater S^r Mechtelt Huyberts, procuraterse S^r Anna Elisabet Bos. De Heer Joannes Swennius is tot pater van ons Convent geworden in 't (jaar) 1637. Sijn Eerw. hadde eenige tijd, eer dat hier pater wiert, als pastoor bedient de Oude Tonge, int eijland Over Flackeè, op de uyterste grensen van Holland bij Zeeland. En in die benaude tijd is Sijn Eerw. aldaer om Sijne bedieninge gevangen geweest en van daer na de kerker in den Haege gevoert, en door sententie uytgebannen. Den Eerw. Heer Swennius alhier zijnde Pater geweest, heeft het Convent in 't geestelijk en tijdelijk zeer gevordert. Bij sijn tijd is de School opgerecht, alsoo die met sijne vrinden eerst is begonnen. De school was binnen, te weeten daar nu het Sieken-huys is, de slaapkamer dat nu den Appelkamer is.

S^r Anna Maria Hontschets wanneer die in 't klooster is gekomen, heeft met haar inkompste het selve veel gebeneficeert, wesende bestorven dochter, heeft haar capitaal als meubelen mede gebraght, en daer is ook bij geconditioneert, dat haar nicht S^r Elisabeth Bouwmeester daer op soude ingenomen worden. Sij is in 't jaar 1636 tot Mater verkoren, dat geschiet is bij het leven van Mater Sophia van Doornick, die door haare hooge jaaren niet meer bequaam was om te regeeren, want was verkinst. Soo dat die mater meutie bleef en stierf A^o 1649. En S^r Anna Maria Hontschets stierf A^o 1671. S^r Mechteld Huyberts stierf ook A^o 1671 en doen wiert S^r Aleyda Maria Rombius tot Onder-Mater geset.

folio 3

S^r Anna Elisabeth Bos, procuratersse, was weduwe en quam met haar dochter en meijt in 't klooster. De meijt niet tot laste van S^r Anna Elisabeth Bos, want die bracht een capitaal van 1500 guldens; de moeder en dochter haar goederen die sij hadde. De dochter wiert beslooten, en d'anderen twee onbeslooten. Sij had een halven suster die Peetie Digna genaampt was. Die was kloptie en quam ook in't klooster wonen, die dat gemack, dat nu het nayhuys als ook de provisie kamer heeft laten maken, maar is daar na in de stadt gaan wonen en daer gestorven.

S^r Anna Elisabet Bos wesende procuratersse en onbeslooten met nogh een ongewielde trocken tweemael s'jaers naar Hollant, soo om de provisie van 't klooster te kopen als om de school te recommandeere, want brachten ordinaris eenige schooljuffertjes mede, vermits daer doen een Franse School begonnen is, doen Sibilla Stichters, te weten daer na genaampt S^r Maria Magdalena Stichters hier uyt de school van Cuylenburgh quam wonen. Die eer sij het klooster habijt kreegh, hier voor Franse meestersse in de school was 4 jaaren en om dat sij haer soght te vervorderen in de Franse taal als andere oeffeninge, die dienstigh tot de school waare, is doen op de school aengenomen, die sij trouwelijk 40 jaaren heeft bedient.

[p. 4]

Omtrent het jaer 1660 hebben de oversten, te weten pater Swennius en S^r Anna Maria Hontschets een huys aengekoght daar N. Bennier in heeft gewoont, en hebben daer de school doen van gemaekt, en de eetsael met de slaapkamer daarboven doen nieuw aengetimmert.

folio 4

Door overleeveringe van d'oude susters heeft eens een heele swaare pest-tijd geweest, soo dat seer veel susters daar aen gestorven waren, soo dat d'Eerw. Oversten in dien tijt belooft hebben den dagh van Sint Antonius Abt te vieren met singen der getijden, en de Vigilie van te voren vasten. Sij seggen, dat sij in waarheijt gesien soude hebben een rondedans van 13 susters wel, die op den dormpter soude gedanst hebben, en dat die susters altemaal, die aen den dans vast waren, ook van de pest zijn gestorven. Een ongewielde suster die in't bouwhuys was, en des nachts gebacken en gearbeijt hebbende, heeft een boteram willen hebben, seggende, ‘hebben d'oversten het belooft, die hebben soo niet moeten arbeijden als ik. Ik heb het niet belooft’. Sij dan een boteram hebbende en daer in bijtende, is soo na het bouwhuys gegaan, en soo kreegh sij een pestblaar op de hand. Dit haar een inkeer gevende, liet de boteram daar en gingh na d' Eerw. Pater, waar sij bieghte en haar schult bekende. En is voort mirakleuselijck daer van geneesen. Deese Suster heeft nogh geleeft in 't jaer 1681.

In 't jaer 1669 is S^r Anna Elisabeth van Herten tot hulp van d'andere procuratersse aengestelt. In dat selfde jaer wiert d' Eerw. pater Swennius wat siekelijck, soo dat een assistent van noode had, waertoe Joannes Vosch hier quam. Ondertussen kreegh Pater Swennius het vuur aen het been, daar hij meede na Oorschot trock om te meesteren. Edoch stierf int jaer 1670, nadat hij het klooster 33 jaaren loffelijck, soo na het geestelijck, als tijdelijck wel geregeert had. En heeft aen 't Convent tot een testament 200 gulde nagelaten, gelijk in het Memorie-Boeck aengeteykent staat.

folio 5

Patershuys wiert als doen nogh van gewielde Susters bedient en daer was een deur in de Rol naast het kleijne tralisie, daar men door na patershuys gingh. Soo dat sommige susters somwijlen met consent van de mater daar gingen, soo om te bieghten als de Pater in sijn sieckte aan te spreeken en behulpsaam te zijn. Ook wiert het lijck na sijn doot in de Rol gesedt, en daar bewaackt van de Susters. En is begraaven in onse kerk voor den Hoogen autaar.