| |
| |
| |
Rouw-klacht Oover 't ooverlijden van Juffer Maria van Iaarsma.
HEeft oyt een aerdigh Beeld op 't Aerts-Tonneel gebloncken
Is oyt een schoon juweel van d' Hemel ons gheschoncken,
Is oyt een frissche Maeghd met deughdens-sap gelaeft,
Met gaven van verstand, en de natuyr begaeft,
't Is Maria geweest, uyt Jaarsma Stam gesproten,
Met Ziel-treckende jeugds en deugds fonteyn begoten.
Waer van ick veerdich souw veel staeltjes brengen voort,
Soo niet de veelheyd selfs mijn pen wierp over-boord.
Niet wetend' wat ick eerst of lest souw best verthonen,
Nadien haer gaven staen als gaer-gekante Kronen.
Die niet alleen de mensch vervreugde door haer glantz,
Maer selfs 't Godinne-Choor deed' twisten om haar krantz,
Elck soeckende nae wensch dit Maegde-hart te stieren,
En haere Lust-prieël met desen Bloem te çieren.
Diana trock haer af van 't Echt en minne-plicht,
En steld' haer 't Houw'lijcx-bed als duysend ponds gewicht.
Maer Juno vuld' het we'er met vreugdes sachte pluymen,
En seyd', laet vry Diaen om wilde dieren schuymen:
Bemindt een weer-partuyr, eer u verslindt de Doodt,
En trouwt, waer toe u Godt raedt, en seer gunstig noodt.
Maer Venus, om haer macht door dees Nimphs kracht te stijven,
Sprack, trouwt niet; want gy koont der Iongmans herten drijven
Naer uwe sin en wil; haer heffen tot geneugd,
Of in des droefheyds grond ne'erstorten gansch ontvreugd.
Waer op Pallas vergramd: houdt op u loose treecken,
Ick wil van u bedroch niet wijders hooren spreecken.
Sy heeft u lust en list, als mist te niet gedaen,
En heeft in roock en smoock u stoocken doen vergaen.
Sy heeft haer steeds gevoegd tot d' oeff' ning mijner konsten,
My grotelijcx vernoegd, genoten mijne gonsten.
| |
| |
Wat Handt-werck weet ghy doch, dat Eedelheyd betaemt,
Dat sy niet heeft begeerd, geleerd, en wel geraemt?
Ick heb haer Engels-Stem verrijckt met schoon musijcke,
Ick heb haer 't snaers-gespel geleert sonder gelijcke.
Ick heb op haren tongh mijn Nectar uyt-gestort,
Dat yeder, die haar spreeckt, de tijdt valt veel te kort.
De Gratien heb ick versocht, die door haer zegen
Haer hert hebben besproeyt, als met een milden regen.
Waer door dees' Eerbaerheyts lief-lockende Syreen
Trock tot haer min de geen, die voor haer slechts verscheen.
Ick heb, in 't kort geseyd, haer seden, leden, reden
Tot d' hoogste vreugd, in eer gevest, op 't hoogst doen treden.
Dies my met recht toe-komt 't besit van 't Juffers hart,
Niet siende dat g'hier in hebt eenich recht of part.
Hier door begon 't krakeel sich meer en meer te voeden,
En hief haer kroppen op, als baeren vande vloeden.
Dies Jupyn, om de loop te stutten van 't verwijt,
Deed' Atropos voort-treen van achter het tapijt.
Die met een snarre stem dees Bend' heeft aen-gesproocken,
Waer door terstont de brand van tweedracht is beloocken.
Wat ist, ô Hemels-zaed! dat gy soo heftich strijdt,
Om d' heerschappy van stof, die u terstond ontglijdt?
Want siet hier Godts besluyt. Hy wil haer leven eynden,
Haer lichaem in het graf, haer ziel ten hemel seynden.
Hy wil sijn opper-zael verçieren met dit Beeld,
Dat tot sijn eer, haer spel heeft trouw'lijck uyt-gespeeld.
De Maegd is selfs bereyd de bleecke dood t' aenveerden,
En acht noch goed, noch bloed, noch roem, noch bloem op eerde,
Daelt met my neder-waerts: gaet by haer dood-bed staen,
Daer sult gy hooren dat sy veerdich is te gaen
Uyt 's Werelds tranen-dal naer d' eeuwigh-vreugdes troonen,
Daer Godt haer pijn en smert met vrolijckheyd wil loonen.
Hoort hoe sy onverschrikt tot haer Vrouw-Moeder spreekt,
Wat weent en steent gy doch, dat u haest 't herte breeckt?
De schuld die alle Vleysch, vol sond, is op-geleyd,
Heb ick wel half voldaen: ben tot de rest bereyd.
Bid Godt, dat hy het geen, dat ick niet kan betalen,
G'lief van sijn heylich bloed, voor my gestort, te halen
| |
| |
Geeft last aen haeren Bro'er, en Moeder, seer getrouw,
Hoe datm' haer doode Lijck ter aerde brengen souw,
Niet naer gewone pracht van d' Adelijcke sproten,
Die proncken op het meest met haer verrotte Doden.
(Hoewel sy niemand wijckt in adelheyd) nochtans
Wil niet ten grave sijn gebracht, als tot een dans.
Wil datmen tot een pand van danckbaerheyd, sal voeden
Haer Voetster oud en blind, en voor gebreck behoeden.
Oock datmen d' Armen sal ver-eeren nae haer dood,
Dies sy noyt (mids in vreugd) verliet in haren nood.
Wilt voort-aen, lieve Broer! mijn liefde-plaets betreden,
En ons Vrou-Moeder trouw met dobb'le liefd bekleden,
Op dat sy door de smert mijns doods niet heel verdwijn,
Maer 't herte weer oplicht door u liefds sonne-schijn.
Siet hoe sy janckt naer 't eynd': hoort hoe sy roept gestadig:
Heer helpt my uyt dees pijn, en sijt mijn ziel genadig.
Siet hoe dat breecken uyt de teeckens van de doodt:
Godt, hoop ick, sal haer ziel ontfaen in 's hemels schoot.
Hierom houdt op van twist, Godinnen! en met sangen
Stelt u gereed, om wel Mariae ziel t' ontfangen.
En ghy, ô Fama! wilt door uwe lof-bazuyn
Uyt-blasen hare deugd tot Neêrlands verste kruyn.
Ick souw, Vrouw Jaarsma, met u toonen mededogen,
Soo niet mijn Ampt weerhield de tranen in mijn oogen:
Aensiende, dat ghy hebt u eygen lust gestaeckt,
Tot vord'ringh van u Bloed, en weynigh vreugds gesmaeckt.
En nu u Dochter souw u dienen tot vermaecken,
Tot steunsel, lust, en rust, voor al u waecken, braecken:
Nu komt de snelle Dood, die niemand oyt ontvloogh,
En streckt haer lichaem neer, en treckt haer ziel om hoogh.
Doch schreyt niet, klaegt niet meer, ik heb mijn Kind verloren
Ghy sult haer sien van God in d' hemel weer geboren.
Is sy u tot vermaeck in dese wer'ld geweest?
Godt heeft haer oock bemindt, tot kroningh' van haer Geest.
Nauw had Atropos streng ge'eyndight dees propoosten,
Of, siet! Maria sterft. wie sal de Moeder troosten?
Haer Broeder, end' haar Oom, op-heffen uyt geween?
Waer van 't gesteen door dringht aen 't binnenste gebeent.
| |
| |
['t] Opsicht van Zalicheyt. Laet die u droefheyd korten,
Men kan des Doods decrêt doch door geen tranen schorten,
Weerhouden of doen staen; niemand dees stalen bal
Afkeert, of weert door Slot, door Rot, of stercke Wal.
Sy vlijght en stijght om hoogh, en sijght weer strax beneden,
En breeckt door schuyr, door muyr, en alle vastigheden.
Niemandt ontschoot dit sweerd, niemand ontvlood dees pijl,
Niemandt ontdoock den slach van dees gewissen bijl.
Geen Keyser, Koningh, Paus, geen Vorsten, Graven, Princen:
Hebben het af gelost door Scepter, Kroon, of Stinsen.
Hoe rijck, hoe schoon, hoe wijs, hoe jong, of oud bejaerd,
Sy staen al op vertreck, als Godt licht sijn standaerd.
Want als Godt door sijn stem ons aen-spreekct, wilt vertrekken:
Men kan dees tijdt en stond geen ogen-blick uyt-rekken.
Terstond [so]o moeten wy neerleggen d' aerdsche huydt,
En aen Ch[a]rontis boot betalen 't old tribuyt.
Dit heb[t] ghy wel gevoelt, met brack-getraent behangen,
Als u Heer-Vader, Man, en Moeder, zijn gegangen
Den wech van alle vleysch. Dit hebt ghy wel gesien
Aen Volckjen u besibd, en ander vreemde Li'en.
Aen jongh aen oud, aen wijs, aen rijck en arm', personen,
Aen blocken, staf, en stock, aen Scepters, en aen Kroonen,
Dit hebt ghy wel gesien, niet sonder herte-pijn,
En dacht, nu is[t] hun dach, haest mach 't de mijne sijn.
Stelt u hier meed te vreed, en wacht, gereed, de stonden,
Tot dat u noo[t] de Dood, een bood van Godt gesonden,
Om met u E'el geslacht, dat rust in Godes hand,
Weerom te sijn ve[r]saemd in 't zielen-heyls warand.
Dat wensch ick [da]t u Godt verleen nae 't tijtlijck leven,
Met uwen Broed[e]r, Soon, en Vrienden, hoogh verheven.
Treedt aen ghy Frie[s]sche Jeugd, tot d' Uytvaert hier vergaerd.
En schuyft het decks[e]l van den dood-kist, onvervaerd.
Siet hoe sy leyt in 't vat versuft, vermuft, verschoven,
Bestormt van het ge[w]ormt, die glanz, en kranz beroven.
Wat baet haer 't fraey gelaet, en soet gepraet op d' aerd?
Haer gang? haer schoo[n] gezang? en snaers-geklang eer-waerd?
Wat helpt haer 't Ede[l] bloed, en rijckdoms vloed in 't sterven?
Niet meer als kaf of st[o]f: nadien sy 't al moet derven.
| |
| |
De deugd, alleen de deugd haer ziele niet af-wijckt,
En doet dat Godt haer geest met 't eeuwig heyl verrijckt.
Hierom trotst niet op pracht; op kracht noch macht van heere
Op schoonheids kroon, noch troon; noch op't vertoon van eere
Op voorspoed, goed, noch bloed; op jeugds noch vreugds gestrael
Want 't wort al af-gekapt door 's doodts onfeylbaer stael.
Maer trotst gy, trotst op deugd, die sal in 't eeuwig dayren,
Al 't ander u gemoed, als roet in 't lest doet truyren:
Als gy siet dat de wer'ld door eenen valschen schijn
U herte heeft verleydt, en laet u inde pijn.
Slaet 't oogh alleen op Godt, dat is 't slot aller dingen,
Soo sal noch hel noch dood u ziele t' onder bringen.
Hy sal u, als ghy sijt verlost van 't Aerdsche-slijck,
Voor wettigh' erf-genaems ontvangen in sijn Rijck.
J. Nicolai.
|
|