Jong Dietschland. Jaargang 4

[p. 333]

Boekbeoordeeling.

 

Handelingen van het vijfde Vlaamsch Natuur- en Geneeskundig Congres gehouden te Brugge op den 28^en en 29^en September 1901. Uitgegeven door het Bestuur. Gent en Antwerpen: de Nederlandsche Boekhandel; Brugge: Witterijck-Delplace.

Een schoon boekdeel van 256 bladz., groot formaat, met enkele, wel verzorgde platen, en een portret van Guido Gezelle. Bijdragen van D^r Schuyten (Antwerpen), D^r Biltris (Eekloo), D^r Schamelhout (Brussel), D^r Vande Velde (Gent), Apotheker Wostijn (Thielt); F. Leperre (Gent), J.Burvenich (Gent), D^r Kohlbrugge (Utrecht), C. Wasteels (Gent), Prof. Mac Leod (Gent), Apoth. Staes (Gent), I. De Beucker (Antwerpen), D^r De Bois (Brugge), D^r De Keersmacker (Antwerpen), D^r Haemers (Gent), D^r Lauwers (Kortrijk), D^r Valcke (id.), D^r Verhoef (Brugge), D^r Teirlinck (Gent), Prof. Treub (Amsterdam), D^r Rubbrecht (Brugge), D^r Gustaaf en D^r Alfons Borginon (Pamele en Brussel), D^r Peeters (Gheel), D^r Meeus (id.), D^r De Buck (Gent), D^r De Moor (id)., H. Schoenfeld en G. Leboucq, studenten (Gent), D^r Depla (Kortrijk), D^r De Stella (Gent), D^r Miele (id.), Dr Sana (Antwerpen), Dr Vermeersch (Lichtervelde), Prof. Verriest (Leuven), Dr Lava (Gent), Dr Brutsaert (Watou).

We hielden eraan de medewerkers aan dit vijfde wetenschappelijk Congres te laten kennen om door hun getal en den luister hunner namen de kracht der wetenschappelijke Vlaamsche Beweging te betoonen. Van al die bijdragen zijn er twee die bij al de lezers van Jong Dietsch-

[p. 334]

land zullen belangstelling opwekken, namelijk; de voordracht van Mac Leod over ‘Strijd voor het bestaan en wederkeerig dienstbetoon’, ons dunkens de beste van al de volksvoordrachten die Mac Leod op de VI. wetenschappelijke Congressen gehouden heeft, en het artikel van hoogleeraar Verriest over Guido Gezelle. Het ware te wenschen dat Mac Leod's voordrachten in een afzonderlijken bundel verzameld werden om aldus op groote schaal in het VI. land te worden verspreid: zij kunnen veel, zeer veel goeds stichten.

Prof. Verriest eindigt zijn merkwaardig artikel als volgt: Uiterst zelden wordt gelegenheid geboden het brein van zoo een geniaal man als G. Gezelle, aan een onderzoek te kunnen onderwerpen. Gevolgen ‘trekken’ uit het tot nu toe zoo bitter klein getal zulkdaniger beschrijvingen, zou rechtstreeks strijden met den geest zelf aller wetenschappen. Eerst het vergelijken talrijker hersenen van mannen begaafd met gelijke of ongelijke geest- of kunstbekwaamheden, denkers, dichters, sprekers, toonkunstenaars, schilders, wiskundigen, enz., zal ons, of liever zal latere vakgenoten kunnen voorthelpen op dit gebied.’

Het eerste VI. wetenschappelijk Congres greep plaats te Gent, met een tachtig leden; het tweede insgelijks te Gent, het derde te Antwerpen met 169 leden, het vierde te Brussel; die vier eerste Congressen vonden het grootst aantal leden te Antwerpen, te Brussel en te Gent. Dees vijfde Congres, dat te Brugge plaats greep, telde 290 leden!

Eere aan Brugge, eere aan West-Vlaanderen! Het zesde Congres, waarvan de inrichting is toevertrouwd aan Dr Lauwers en Dr Depla, zal gehouden worden te Kortrijk, den laatsten Zondag van September.

De VI. wetenschappelijke Congressen zijn ingedeeld in vier afdeelingen: Scheikunde, Natuur- en Delfstofkunde: - Levensleer, Dier- en Kruidkunde; - Uitwendige

[p. 335]

Geneeskunde, - Inwendige Geneeskunde. - Denkelijk zal eene vijfde afdeeling Wiskunde, worden toegevoegd. Enkel gansch oorspronkelijke verhandelingen en mededeelingen, waardoor de wetenschap verrijkt wordt, mogen er gedaan worden.

Het lidmaatschap kost 5 frank, daarvoor ontvangt men een exemplaar der handelingen van het Congres: nietleden kunnen de handelingen verkrijgen tegen 10 frank.

Plicht is het voor echt Vlaamschgezinde geneesheeren. apothekers, landbouw-, natuur- en wiskundigen, ingenieurs, collegeleeraars in wetenschappen zooniet met hunne medewerking of hunne tegenwoordigheid, dan toch door hun lidmaatschap die jaarlijksche Congressen te ondersteunen; 't is het zekerste middel om tot de vervlaamsching van het hooger onderwijs te geraken.

Beke.

Oud Dendermonde. -Termonde au temps jadis.

Kort geleden, verscheen ter drukkerij van M. Antony Ducaju te Dendermonde, een zeer merkwaardig Werk in de beide landstalen gesteld.

Het draagt voor titel: ‘Oud Dendermonde. Termonde au temps jadis.’

Dat werk, dat een honderdtal bladzijden behelst in 4° formaat, is enkel verschenen in prachtuitgave en biedt dit merk waardig verschijnsel aan, dat de schrijver ervan, M^r P.G. de Maesschalck, niet alleen den Vlaamschen en den Franschen tekst leverde, maar dan nog, met eigen hand, de acht en vijftig platen teekende, - oude gebouwen van Dendermonde en stadszichten voorstellende, - welke dit zoo verdienstelijk werk opluisteren en er, in hooge maat, de aantrekkelijkheid van vermeerderen.

Schrijver heeft getracht in een klaren, eenvoudigen stijl, de nauwkeurige beschrijving te geven van al wat Dendermonde eertijds bezat of nog bezit op gebied van

[p. 336]

geschiedenis, oudheidskunde en kunst, en, om de beschrijving nog vatbaarder te maken, heeft hij zijn zaakrijk werk opgeluisterd met talrijke penteekeningen, welke zijn wezenlijk talent als teekenaar veropenbaren.

Hij wil, de geschiedenis en de meer of min bepaalde waarde der oude gebouwen van Dendermonde doen kennen en aldus een klein steentje aanbrengen voor het verheven werk: Het herdenken onzer oude monumenten. Zóó schrijft hij in zijne voorrede; nu, de heer de Maesschalck heeft meer dan zijn doel bereikt.

Hij is er niet alleen in gelukt, zoowel door zijnen duidelijken tekst als door zijne recht artistieke teekeningen, bij den lezer de hoogste belangstelling op te wekken voor die talrijke gebouwen, oprechte kunstoverblijfsels uit vroegere eeuwen, welke men in die Denderstad nog ziet of er vroeger aantrof, maar hij heeft tevens, door het uitgeven van dat werk, onze vaderlansche geschiedenis verrijkt met een gewrocht, dat hem, tot eere, en ons volk tot roem strekt.

Talrijk zijn de geschiedkundige werken welke, in de laatste jaren, door Vlaamsche geschiedvorschers werden uitgegeven; ongelukkig zijn vele dier kostbare dokumenten voor de geschiedenis van ons volk en der kunst in Vlaanderen niet genietbaar door de massa: deze vraagt niet alleen het verleden in schrift maar ook en vooral in beeld te leeren kennen.

Net gelijk in het onderwijs de aanschouwelijke leermethode de beste vruchten afwerpt, zoo moet ook in geschiedkundig opzicht, het schrift, met het beeld gepaard, het beste middel zijn voor het populariseeren of beter gezegd, voor het verspreiden onder het volk van de zucht naar de kennis der geschiedenis.

Dát heeft M. de Maesschalck begrepen: wij wenschen er hem rechtzinnig geluk over, en voegen er welgemeend bij, dat zijn werk geroepen is, om, onder de bevolking van Dendermonde, de liefde voor den geboortegrond en de

[p. 337]

gehechtheid aan de vaderstad te doen aangroeien, terwijl de kunst- en oudheidsliefhebbers, buiten die stad, in het degelijke werk van den Dendermondschen historicus talrijke documenten zullen aantreffen, welke bij hen de liefdevolle belangstelling voor die schilderachtige Denderstad zullen doen ontkiemen en warm houden.

Wij besluiten deze recensie met den wensch: Mochten er vele zulker geschiedkundige werken verschijnen, ons volk zou er niets dan bij winnen. want, in de grootheid van 't verleden ligt de roem van het heden.

Wij zouden onvolledig zijn, zegden wij, na den lof te hebben gemaakt van den schrijver-teekenaar, geen woord over den drukker-uitgever.

M^r Antony Ducaju die het werk drukte en uitgaf, heeft er al de zorg aan besteed welke den kunstdrukker van geweten kenmerkt, 't is te zeggen dat hij er eene eer in stelt, aan alles wat van zijne persen komt, een eigenaardig cachet te geven dat gepaard gaat met eene doorgaans zeldzaam aan te stippen nauwgezette verzorging.

Kortom, hij heeft een luxe-werk geleverd dat eene eervolle plaats zou innemen in eene tentoonstelling van voortbrengselen der boekdrukkunst, zelfs al was die uitstalling eene internationale exhibition.

K.M.J. Lybaert.