Jan Campert-stichting Jaarboek 2015

[p. 7]

[Jan Campert-Stichting Jaarboek 2015]

Voorwoord

Het eerste deel van het jaarboek is traditiegetrouw gewijd aan de literaire prijzen die de Jan Campert-Stichting heeft toegekend en het tweede deel aan het jaarlijks symposium.

Adriaan van Dis (1946) ontvangt de Constantijn Huygensprijs voor zijn indrukwekkend literair oeuvre. Van Dis kwam als embryo uit Nederlands-Indië naar Nederland, met zijn Nederlandse moeder, zijn drie donkere halfzusjes, en zijn getraumatiseerde en agressieve vader. Over zijn jeugd als bastaardkind verhaalt hij ontroerend in de romans Indische duinen en Familieziek waarmee hij ‘de schatbewaarder’ van de trauma's van zijn ouders werd. Het recente Ik kom terug is een geestig en nietsontziend testament in romanvorm. Niet alleen van de moeder, die in flarden haar verhaal vertelt, de zoon met vulpen in de aanslag om alles alsnog te noteren, maar ook het testament van de zoon. Terwijl hijzelf de 65 al gepasseerd is, stelt hij het in beton gegoten beeld van zijn ouders alsnog bij. In romans als Tikkop en De wandelaar blijkt ook zijn diepe interesse voor de ‘ander’, voor andere culturen en voor vluchtelingen die, hoewel dichtbij, in heel andere omstandigheden verkeren dan de Europese mens. Zijn reizen en belangstelling voor internationale literatuur hebben hem tot man van de wereld gevormd, waarvan zijn werk getuigt.

Ilja Leonard Pfeijffer (1968) valt voor zijn bundel Idyllen de Jan Campert-prijs 2015 toe. In deze bundel schrijft Pfeijffer harde, exuberante verzen over de mens in de hectische wereld van vandaag. Hij is schaamteloos barok en opzichtig retorisch, creëert een bezwerende dreun en schrijft strak ritmische en bijzonder sonore gedichten waarin de prachtige klank vaak botst met de onthutsende inhoud. Idyllen is een waagstuk: het gaat over grote verhalen en problemen. Pfeijffer schuwt daarbij het grote gebaar niet. Het levert een grote bundel grootse poëzie op.

Aan Annelies Verbeke (1976) is voor haar roman Dertig dagen de F. Bordewijk-prijs 2015 toegekend. De helden van Annelies Verbeke proberen vaker hun medemensen te helpen, maar

[p. 8]

Alphonse Badji, de hoofdpersoon van deze roman, is de eerste die daar ook werkelijk in slaagt. In een laag tempo met prachtige zinnen verbindt Verbeke in haar meest omvangrijke roman tot nu toe de verhalen van de diverse personages tot een geheel, waarin niemand een anker heeft en iedereen gedesoriënteerd door het land dwaalt - met de in de oude loopgraven bivakkerende vluchtelingen als triest symbool. Dertig dagen is een dappere, maar nooit zoetsappige poging om op papier een wereld te scheppen die mooier is dan de echte: een roman over liefde en het diepe verlangen naar contact waarmee Verbeke alle beloften van haar eerdere werk inlost.

Anna Woltz (1981) ontvangt voor haar jeugdroman Honderd uur nacht de driejaarlijkse Nienke van Hichtum-prijs 2015. Tieners die uit schaamte voor een discutabele daad van hun vader stiekem een ticket naar New York boeken en daar in hun eentje heenreizen, om er midden in de orkaan Sandy terecht te komen: ze bestaan alleen in de literatuur. In de handen van de verkeerde schrijver leveren ze bovendien al snel stof tot een ontsporend verhaal. Zo niet bij Anna Woltz, die met Honderd uur nacht een voorlopig hoogtepunt in haar jonge oeuvre schreef. Zij is erin geslaagd een messcherpe, eigentijdse en psychologisch overtuigende jeugdroman af te leveren, die op subtiele wijze maatschappelijke en ethische kwesties aansnijdt zonder daarbij in moralisme te vervallen.

Aan de Constantijn Huygens-prijs is een bedrag verbonden van € 10.000, aan de andere prijzen € 5.000. De jury bestond uit: Erica van Boven, Jeroen Dera, Yra van Dijk, Arjen Fortuin, Aad Meinderts (voorzitter), Jan de Roder en Maria Vlaar. De feestelijke prijsuitreiking vond plaats op zondagmiddag 17 januari 2016, tijdens het Schrijversfeest, de afsluiting van het internationale literatuurfestival Writers Unlimited | Winternachten in het Theater aan het Spui. De prijzen werden uitgereikt door de Haagse wethouder van Cultuur, Joris Wijsmuller.

De enige echte Moederdag was ons symposium Elke dag Moederdag! Schrijvers en dichters over moeder, op vrijdag 13 november. Het vond plaats in het Letterkundig Museum in Den Haag.

[p. 9]

Belangrijke schrijvers brachten een roman uit met hun moeder in de hoofdrol. Denk alleen maar aan Magdalena van Maarten 't Hart en Ik kom terug van Adriaan van Dis. Jan Siebelink kwam in oktober met zijn roman Margje en weer andere schrijvers, zoals Arnon Grunberg, werken aan een roman over hun moeder. Al eerder schreven anderen over de vrouw die hun het leven gaf: Mohammed Benzakour, Mensje van Keulen, Yvonne Keuls, Kees van Kooten en S. Vestdijk. Talloos zijn ook de gedichten en liedjes die aan de ‘liefste van de hele wereld’ gewijd zijn.

Aanleiding genoeg voor de Jan Campert-Stichting om haar jaarlijks symposium in samenwerking met het Letterkundig Museum in 2015 te wijden aan het thema ‘schrijvers en dichters over moeder’ onder het motto elke dag Moederdag!

Vrijwel alle genoemde schrijvers beklommen deze dag het podium en natuurlijk klonken de prachtigste ‘moederliedjes’, waarbij ontroerende foto's van ‘schrijversmoeders’ uit de collectie van het Letterkundig Museum werden vertoond.

Aad Meinderts, voorzitter Jan Campert-Stichting