Jaerboeken van het souvereine gilde der kolveniers, busschieters en kanonniers gezegd hoofdgilde van Sint Antone, te Gent . Deel 3

1611.
Aengaende de privilegie vande jacht.

Informatie preparatoire ghehoort hy my Thomas de Mets, notaris by myne heeren vanden Raede in Vlaenderen, gheadmitteert, up den intendit my in handen ghegeven van weghen Conynck, Hooftman, Deken ende Proviseerders vanden souverainen Gulde van myn heere S^t Anthuenis, onderhouden binnen der Stede van Ghendt, soo hiernaer volght.

Nicolaes Serré, f^s Pieters, oudt bet dan lxx jaeren, inwoonende poorter deser Stede ende guldebroeder gheweest

[p. 90]

synde van tvoorseyde Gulde, den tydt van vyftich jaeren soo daer ontrent, ghehoort ende gheexamineert upden voorseyden intendit, tuucht ende verclaert up eedt, wel te wetene, dat de gone vry gheweest zynde int voorseyde Gulde van S^t Anthuenis, binnen deser Stede, van allen tyden, jae van buuten smenschen ghedyncken, ghewoone syn met haerlieder stocken ofte handtbussen, te gaene ende wandelen achter lande, omme te schieten naer alle passagiers ende ongheprivilegierde voghels, sonder dat eenighe officiers, tsy vanden prince ofte andere, vermochten ofte hemlieden oynt verstaut hebben de voorseyde guldebroeders, ter causen vandien, te calaingieren, hebbende oversulcx hy deposant, vanden tyde af, dat hy, soo voorseyt es, int voornomde Gulde es gheweest, continuelick gheuseert inder manieren ende ten effecte voorseyt, met synen stock ofte handtbusse, buuten te gaene, ende naer alle passagiers ende ongheprivilegierde voghels te schieten, sonder ter dier causen oynt eenighe anspraecke ofte calainge onderstaen thebben, maer soo dicwils als eenighe officiers presumeerden ofte van intentie waeren den deposant, ter causen van dien, toe te spreken, hebben hemlieden terstondts danof verdraeghen ende ghedeporteert, als hemlieden verclaerst ofte te kennen ghegeven wierdt dat hy was van tvoorseyde Gulde; twelck hy insghelycx inde voorseyde vyftich jaeren ende tyts meer herrewaerts, jae oock naemelick in sKeysers tydt ende den selven Keysere alhier in Stede wesende, heeft sien ende weten useren int regardt van alle andere medebroeders vanden voorseyden Gulde, hebbende, met haerlieder stocken ofte handtbussen, oock ghegaen achter lande, sonder dat hy weet dat eenighe van hemlieden oynt ter selver causen oock eenighe calainge ofte boete souden hebben onderstaen. Synde ter contrarien altyts gheweest de ghemeene opinie, nyet alleene onder de voorseyde guldebroeders ende binnen

[p. 91]

deser Stede, nemaer oock ten platten lande, dat de selve guldebroeders dienangaende vry ende gheprivilegiert waeren, ende sulcx vermochten te doene, soo hy deposant oock van andere ouderlynghen van voorledenen tyde ghehoort ende verstaen heeft. Segghende tot confirmatie vandien, dat eenighe nyet gheweest zynde van tvoorseyde Gulde, ende ter oorsaecken van sulcdanich schieten, als voorseyt es, hemlieden ghecalaingiert ofte in eenich verandtwoorden ghevonden hebbende, hebben debvoir ghedaen omme hemlieden te doen anneschryven ende bevryden int voorseyde Gulde, omme vanden voorschreven vrydom van te moghen schieten, buuten perycle van calainge, te ghenieten, naemelick, voor de troublen, eenen Jan van Renterghem, pachter van tgoedt ten Bossche, boven Afsené, ende meer andere landtslieden, die men nyet jeghenstaende dien, int selve Gulde nyet en wilden admitteren. Ghelyck hy deposant oock seght, wel te wetene, dat de voornomde guldebroeders gaende, soo voorseyt es, achter lande, oock ghecostumeert syn ende van allen tyden in possessie hebben gheweest, van selve te calaingieren alle onvrye, die zy ten platten lande vonden met haerlieder stocken ofte bussen, jae, hun ooc de selve haerlieder stocken ofte bussen af te nemen, ende de selve calainge an te dienen de ghecommitteerde vanden upperjaghere ofte uppervalckenaere ofte wel die van tsieges. Ende dat oversulcx de landtslieden ofte andere te lande schietende, als onder andere die van Wachtbeke, Wyncle ende Moerbeke, hem deposant ende andere guldebroeders ghewaere wordende, de zelve waeren schuwende, ende hemlieden buuten haerlieder wech maeckende, uut vreese van by hemlieden, naer costume, ghecalengiert ofte van haerlieder stocken ontmaeckt te worden. Int ghesach van welcken, de selve landtslieden ende andere overtreders vande voornomde guldebroeders, ghemeenelick als zy uute

[p. 92]

ghegaen waeren, waeren zegghende (naer haerlieder maniere van spreken), dat zy hemlieder in haerlieder schieten souden verraeden. Dwelcke ende dat de contrarie noynt gheobserveert en es gheweest by sdeposants wete, nochte oock eenich ghedyncken en is van eenighe contrarie usantie. Is al tgone dat hy deposant vande saecke weet, sluutende daermede syne depositie, die hy heeft onderteeckent. Tmerck van Claeys Serré.

Jan Aertsens, f^s Arents, oudt lxxj jaeren soo daer ontrent, wonende binnen deser Stede, ende guldebroeder gheweest synde van tvoorseyde Gulde van S^te Anthuenis, den tydt van zes zoo zevenen veertich jaeren, ghevraecht ende gheexamineert upden voorseyden intendit, tuucht ende verclaerst up eedt, wel te wetene, dat soo langhe als hy int voorseyde Gulde is gheweest, de supposten vanden selven Gulde hebben gheuseert met haerlieder stocken ofte handtbussen, vryelick ende sonder perycle van calainge, te gaene achter lande, omme te schieten naer alle ongheprivilegierde voghels ende passagiers, ghelyck hy sulcx byde voornomde guldebroeders altyts heeft sien ghebruycken, ende in voorleden tyden selve somwylen oock ghebruyckt, sonder dat nyet meer hy dan andere medebroeders vanden selven Gulde, by syne wete, ter dier causen oynt eenighe calainge ofte boete hebben onderstaen, maer ter contrarien heeft men hemlieden altyts vredelick ende paysivelick laeten gaen ende ghewerden, als by haerlieder stocken, by hun verclaers ofte anderssins te kennen ghegheven is gheweest ande officiers die eenighe calainge pretendeerden te doene, dat zy waeren van tvrye Gulde van S^t Anthuenis, ofte vande busse te Ghendt. Ende is oversulcx altyts gheweest de ghemeene opinie, soo onder tvolck hier binnen deser Stede, ende ten platten lande, als onder de voorseyde guldebroeders, dat de selve guldebroeders dienangaende, vry ende

[p. 93]

gheprivilegiert waeren ende noch syn, ende datter gheen ghedyncken en is van eenighe usantie te dien contrarie, soo hy deposant oock verclaerst, eertyden van voorgaende ouderlynghen ghehoort ende verstaen thebben, ende meerckelick oock, dat de zelve guldebroeders, vindende yemant anders up tlandt met bussen nyet vry wesende ofte qualick schietende, gheploghen hebben de selve te calengieren, emmers dat ter dier causen dicwils questie gheweest is, sonder dat by sdeposants wete de contrarie oynt gheobserveert es gheweest, sluytende daer mede syne depositie, die hy tot confirmatie van dien heeft onderteeckent. (Get.), by myn Jan Aersen.

Pieter van Quaille, f^s Guilliame, zwanier van haerlieder doorluchtighste hoocheden, wonende binnen deser Stede van Ghendt, oudt ontrent lvj jaeren, ende guldebroeder gheweest hebbende vanden voorseyden Gulde, binnen deser Stede, bet dan xxx jaeren, ende daer te vooren langhe mette busse ommeghegaen hebbende, ghevraecht ende gheexamineert als vooren, tuucht ende verclaerst up eedt, wel te wetene, dat soo langhe als hy int selve Gulde gheweest is, jae van syn ghedyncken, de supposten vanden Gulde hebben gheuseert met haerlieder stocken ofte handtbussen, vryelick ende sonder perycle van calainge, te gaene achter lande, omme te schieten naer alle ongheprivilegierde voghels ende passagiers, ghelyc hy sulcx byde voornomde guldebroeders altyts heeft sien ghebruycken, ende soo wel in voorleden tyden als noch daghelicx tselve dicmaels ghebruyckt, sonder dat nyet meer hy, dan andere medebroeders vanden selven Gulde, by syne wete, ter dier causen oynt eenighe calainge ofte boete thebben onderstaen, maer ter contrarien, heeft men hemlieden altyts vredelick ende paysivelick laeten gaen ende ghewerden, als by haerlieder stocken, by hun verclaers ofte anderssins te kennen ghegeven is gheweest ande

[p. 94]

officiers, die eenighe calainge pretendeerden te doene, dat zy waeren van tvrye Gulde van S^t Anthuenis ofte vande busse te Ghendt. Ende is oversulcx altyts gheweest de ghemeene opinie, soo onder tvolck binnen deser Stede, ende ten platten lande, als onder de voorseyde guldebroeders, dat de selve guldebroeders dienangaende vry ende gheprivilegiert waeren ende noch syn, ende datter gheen ghedyncken en is van eenighe usantie te dien contrarie, soo hy deposant ooc verclaert eertyden van voorgaende ouderlynghen ghehoort ende verstaen thebben. Tot confortante van welcken seght hy, deposant, warachtich te syne dat alsoo int jaer xvi^e, als haerlieder serenissime hoocheden, alhier, binnen deser Stede, deden haerlieder blyde incompste, den heere prince van Aremberghe, inde qualiteyt van uppervalckenaere van haerlieder hoocheden, de stocken ofte bussen van eenighe supposten vanden selven Gulde, uutghegaen hebbende om schieten, hadde ghedaen afnemen als naemelick van Marten Imschoot, Guillame vande Velde ende Pieter Eeckman; den selven heere uppervalckenaere, naer dat hem soo by rapporte ende ghetuyghenisse van mer Loys de Blasere, heere van Ydewalle, Watergrave ende Moermeester van Vlaenderen, midtsgaders van joncheer Philips de Gruutheere, heere van Exaerde ende joncheer Jacques Borluut, heere van Schoonbeerghe, respectivelick diveerssche jaeren Heuverdekens gheweest zynde van tvoorseyde Gulde, mitsgaders van desen deposant oock hebbende commissie vanden selven heere uppervalckenaere, ghelyck hy daer te vooren oock ghehadt heeft van joncheer Jan de Mol, voorgaenden uppervalckenaere, als anderssins, ghebleken was vande voorseyde vryheyt ende immemoriale possessie vanden voorseyden Gulde, ghescheeden is vande voorseyde calainge, ende deur de handt van hem die spreeckt, selve ande voorseyde guldebroeders huerlieder handtbussen ofte

[p. 95]

stocken heeft ghedaen restitueren. Ghelyck hy, deposant, oock diewils ghehoort ende verstaen heeft, dat de selve guldebroeders, vindende yemandt up tlandt met bussen, niet vry wesende ofte qualick schietende, gheploghen hebben de selve te calaingieren, ende dat zy zulcx van oudts vermoghen, sluytende daermede syne depositie, die hy heeft onderteeckent. (Get.), by Pietere van Quaille.

Joos Molin, f^s Lievens, oudt bet dan lxv jaren ende insetene poorter deser Stede, ende guldebroeder gheweest synde den tydt van xxxix jaeren, soo daer ontrent, midtsgaders diveersche jaeren Deken vande schutters, ghevraecht ende gheexamineert alsvooren, tuucht ende verclaert up eedt, wel te wetene, dat soo langhe als hy int voorseyde Gulde gheweest is, jae van syn ghedyncken af, de supposten vanden selven Gulde, hebben gheuseert met haerlieder stocken ofte handtbussen, vryelic ende sonder perycle van calainge, te gaene achter lande, omme te schieten naer alle ongheprivilegierde voghels ende passagiers, ghelyck hy sulcx byde voornomde guldebroeders altyts heeft sien ghebruycken, namelick, by wylent Lieven vanden Kerchove, f^s Lievens, Baptiste van Herweghe, midtsgaders Jacques Duttere, Pieter van Huffele, den ouden, Frans Dullaert, N. Ydeghem ende andere ouderlynghen ende beminders, die daghelicx om schieten te velde ghynghen, ende daeromme dicwils inde Polders ende Zeelant ende elders diveerssche daeghen uute bleven, sonder dat de voorseyde guldebroeders by syne wete, ter dier causen oynt eenighe calainge ofte boete hebben onderstaen, maer ter contrarien, heeft men hemlieden altyts vredelick ende paysivelick laeten gaen ende ghewerden, als by haerlieder stocken, by hun verclaers ofte anderssins te kennen ghegeven is gheweest ande officiers die eenighe calainge pretendeerden te doene, dat zy waeren van tvrye Gulde van S^t Anthuenis, ofte vande

[p. 96]

busse te Ghendt. Ende is oversulcx altyts gheweest de ghemeene opinie, soo onder tvolck hier binnen deser Stede, ende ten platten lande, als onder de voorseyde guldebroeders, dat de selve guldebroeders dienangaende vry ende gheprivilegiert waeren ende noch syn, ende datter gheenghedyncken en is van eenighe usantie te dien contrarie, soo hy, deposant, ooc verclaerst eertyden van voorgaende ouderlynghen ghehoort ende verstaen thebben, ende meerckelick ooc, dat de selve guldebroeders, vindende yemandt anders up tlandt met bussen, nyet vry wesende ofte qualick schietende, gheploghen hebben de selve te calaingieren, sonder dat by sdeposants wete, de contrarie oynt gheobserveert is gheweest, sluytende daermede syne depositie, die hy heeft onderteeckent. (Get.), Joos Molyn⁽¹⁾.

(1) Archiven van den Raed van Vlaenderen. Notariale acten. Thomas De Mets, reg. n^o 338, f^o 94.