Jaerboeken van het souvereine gilde der kolveniers, busschieters en kanonniers gezegd hoofdgilde van Sint Antone, te Gent . Deel 3

[p. I]

[Inleiding]

De in dit boekdeel opgenomene bewysstukken, keuren, voorrechten, reglementen, enz. zyn getrokken uit verscheidene registers in de archieven van Vlaenderen, ook in die der stad Gent en in het lokael van 't Gilde berustende; wy laten hier de lyst er van volgen:

a. Een boekdeel klein in-folio, van xcviii genummerde bladeren, schrift uit de XVI^e eeuw, op parkement, oude gegaufreerde band, den titel voerende: Desen bouck was ghemaect Jnt Jaer ons heeren duust vyf hondert ende twee ende twintich toebehoorende den ghehulde van mynen heere Sente Anthonis....Het bevat de formulen van den Eed door de gildebroeders en Proviseurs af te leggen, de namen der gildebroeders en gildezusters tot omtrent 1607, en de handvest van Karel V, van 1515. 't Is het oudste register door ons aengetroffen. (Archieven der stad Gent).

[p. II]

b. Een register in-folio, in gemarmerd kalfsleêr verbonden, van 415 bladeren, schrift van verscheidene handen der XVI^e en der XVII^e eeuw. De titel is: Grooten bouck van tsouverain gulde van S^t Anthone alwaer gheregistreert staen previlegien als guldebroeders ende guldezusters ende de dootschulden by heml. ghestelt. Het bevat kopy der voor het Gilde belangrykste stukken, en de naemlyst der gildebroeders en der gildezusters van het begin der XVI^e eeuw tot op de eerste afschaffing van 't Gilde in 1703. Dit register heeft ons het meeste getal byzonderheden, het Gilde van S^t Antone betreffende, opgeleverd. (Archieven van 't Gilde.)

c. Een schryfboek van 16 bladeren, schrift uit de eerste helft der XVII^e eeuw. Het bevat kopy der handvest van Karel V en eenige andere stukken het Gilde rakende. 't Is een uittreksel uit het vorige register. Bevat ook het reglement van 22 november 1658, dat in dit schryfboek alleen wordt aengetroffen. (Archieven der stad Gent.)

d. Twee rekeningen in-folio, door den Eed van 't Gilde van S^t Antone aen heeren Schepenen vander Keure, in 1610 en 1655 ingediend. (Archieven der stad Gent.)

e. Een register, klein in-folio, in gemarmerd kalfsleêr verbonden, van 114 bladzyden, onder den titel van: Resolutie bouck van de vier Guldens deser stede van Ghendt, begonst 1617. Het bevat de proces-verbalen der Eeden der vier Hoofd-Gilden van 1617 tot 1702 en een proces-verbael van 24 maert 1753. (Archieven van 't Gilde.)

f. Een register, groot in-folio, in hoorn verbonden. Daarin komt voor het besluit van Maria-Theresia van 1752, behelzende de herstelling van 't Gilde, de reglementen zelfder dagteekening, de naemlyst der gildebroeders van 1752 tot 1793, en die der vrywilligers tydens de Brabandsche omwenteling. De vyf eerste bladeren van dit register bevatten: 1^o Eene teekening,

[p. III]

in goud en kleur, verbeeldende S^t Antone door de zinnebeelden van 't Gilde omringd; 2^o de wapens van Oostenryk en van prins Karel van Lorreinen; 3^o de wapens van 't Gilde; 4^o verscheidene akten geteekend door prins Karel van Lorreinen, den abt Seiger, prins Karel de Ligne, prins von Lobkowitz, Karel Lodewyk van Oostenryk, enz. Al deze akten van opneming in 't Gilde zyn omgeven met eene gekleurde inzetting en van boven versierd met de wapens der personagie wier naem zy dragen. (Archieven van 't Gilde.)

g. Een register in horenband, van 129 bladeren, onder den titel: Resolutie boeck van de confrerie vanden Heyligen Antonius onderhouden by de Coluvriniers, Canonniers ende Busschieters binnen dese stadt Ghendt, nopende de affairen vande selve Confrerie begonst sedert de erectie ende erstellinge vande selve Confrerie die gebeurt is den 10 november xvij^e twee en vyftig. Bevat de proces-verbalen der vergaderingen van den Eed en der algemeene vergaderingen, van 1752 tot 19 october 1766, en van 5 february 1786 tot 24 july 1787. De oorkonden, in dit register, vervat zyn opgesteld en geschreven door de Greffiers van 't Gilde, P.-J. De Bruyne, P. Willems, G. Vandereecken, P. Thomas en J.-F. Verstraete. (Archieven der provincie Oost-Vlaenderen.)

h. Een schryfboek in-folio, van 9 bladeren, halve band, bevattende een verzoekschrift, aen den Meijer der stad Gent ingediend, ten einde de herstelling van 't Gilde te vragen, 't jaer X (1802), de reglementen van 't jaer X, door al de leden van 't Gilde geteekend, en de naemlyst der gildebroeders van 1800 tot 1804. (Archieven van 't Gilde.)

i. Register in-folio, in groen marokyn verbonden, met rood marokynen rug en hoeken. Bevat de statuten en reglementen van 't jaer X (1802) en van 1808, ook de naemlyst der werkende leden van 't Gilde van 1810 tot 1867. In dit register komen voor het wapen en het handteeken van eenige eer- of

[p. IV]

beschermleden, als zyn: Willem I, koning der Nederlanden, hertog Bernard van Saxen-Weimar, prins Frederik der Nederlanden, Willem prins van Oranje (Willem II), Ernest prins van Hessen, Karel Alexander prins van Gavre, de Schietere de Caprycke, graef Phlips de Lens, baron Max.-Lodewyk d'Yvoy, van Crombrugghe en graef de Kerchove, burgmeesters der stad Gent, baron Lodewyk de Schiervel, generael Capiaumont, enz. De wapens en zinnebeelden, in dit boek voorkomende, zyn geteekend en gekleurd door Maya-Janson, F. De Keghel en De Paepe. (Archieven van 't Gilde.)

j. Register in-folio, in hoornband, onder den titel: A. Registre aux résolutions de la Confrérie de S^t Antoine, à Gand. Behelst de proces-verbalen, ten getalle van 268, van 20 pluviose jaer X tot 23 maert 1822. (Archieven van 't Gilde.)

k. Register in-folio, halvenband in hoorn, van 142 bladeren, bevat den staet van ontvangsten en uitgaven van 't Gilde, van 1802 tot 1827. Aflegging van rekeningen door de penningmeesters J. Schits, F.-L. Desrousseaux, P. Standaert, Maelcamp, P.-J. D'Huyvetter, De Brabant, E. d'Hane, D'Huyvetter-Lateur, enz. (Archieven van 't Gilde.)

l. Pachtbrieven voor het lokael van 't Sas-van-Gent, 1802-1811. - Minuten der proces-verbalen van 1812 tot 1819. - Dagvaerd ter betaling by deurwaerder, ten laste der erfgenamen van verscheidene gildebroeders voor doodschulden, 1818-1820. - Briefwisselingen, onderscheidene stukken, 4 liassen. (Archieven van 't Gilde.)

m. Rekeningen met kwitantie daerby van 1807 en 1809 tot 1824. Rekeningen en notas van P. Van Hoecke. Te zamen 17 pakken. (Archieven van 't Gilde.)

[p. V]

n. Een boekdeel in-folio, hoornband, onder den titel: Registre des tirages au blason de la Confrérie de S^t Antoine, à Gand. In dit register vindt men den uitslag der schietingen, van 24 april 1810 tot 19 december 1819. (Archieven van 't Gilde.)

o. Register in-folio, hoornband, behelzende de proces-verbalen der algemeene vergaderingen en van den Eed, kopy van eenige reglementen of wyzigingen aen oude reglementen, enz., van 26 maert 1822 tot 7 april 1861. De proces-verbalen zyn genummerd van 269 tot 435. (Archieven van 't Gilde.)

p. Register in-folio, behelzende den uitslag van al de schietingen en pryskampen van 20 november 1838 tot 26 december 1852. (Behoort den heer Jules Leirens.)

q. Een schryfboek in-4^o, bevattende den uitslag der persschietingen van 12 july 1846 tot 10 july 1854. (Archieven van 't Gilde.)

r. Veertien schryfboeken in-4^o, bevattende den uitslag der schietpartyen, der schietingen voor medaljes, voor Paeschkoeken, enz., van july 1850 tot december 1865. (Archieven van 't Gilde.)

s. Twee schryfboeken in-4^o, den uitslag der pistoolschietingen van 1861 tot 1864 bevattende. (Archieven van 't Gilde.)

t. Een register in-folio, bevattende aenteekeningen betrekkelyk het Gilde van S^t Antone, gelegenheids-dichtstukjes, programmas voor schietingen, reglementen, modellen van brieven voor vrye jagt, van vrystelling der burgerwacht, de naemlyst der Thiendemans, en eenige andere oorkonden aengaende het Gilde van S^t Antone. (Onzer verzameling.)

[p. VI]

Belangryke inlichtingen hebben wy ook aengetroffen in de 48 registers van akten der Schepenen vander Keure, berustende in de Archieven der stad Gent; in het onlangs door den heer Ed. De Busscher aengekochte handschrift, ten titel voerende: Librarium rerum Gandavensium, pars secunda; in het eerste boekdeel der groote verzameling der plakkaten van Vlaenderen, in de Gazette van Gent, in het Memorieboek, in de Flandria illustrata, van Sanderus, in de Mémoires sur la ville de Gand, van ridder Diericx, enz.