Jaarboek Monumentenzorg 2000. De bouwkunst vereeuwigd. Architecture Immortalized

Fotografie voor monumentenzorg. Photography for conservation

[p. 5]

Voorwoord

Een prachtboek over een prachtcollectie, een inspirerend fotoboek dat de nieuwsgierigheid opwekt en dat uitnodigt tot raadpleging en bestudering van onze omvangrijke fotoverzameling... Zo'n uitgave stond de makers van dit Jaarboek Monumentenzorg 2000 vanaf het begin voor ogen en zo'n uitgave is het ook in alle opzichten geworden.

Een prachtboek dus, dat de fotocollectie van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg op een volstrekt nieuwe manier belicht. Het laat zien dat deze collectie een goudmijn is, niet alleen vol beeldinformatie over de Nederlandse monumenten en onze monumentenzorg in de ruimste zin, maar ook vol fotografisch-historisch interessant materiaal, vol mooie foto's ook.

De noodzakelijkerwijs uiterst beperkte selectie die hier wordt gepresenteerd, is een rake. Zij toont voorbeelden van het belangrijke vroege fotomateriaal uit de periode 1860-1900 dat door de eerste generatie monumentenzorgers werd verzameld, en daarnaast een veelzijdige keuze uit de enorme hoeveelheid foto's die gedurende de twintigste eeuw bijeen werd gebracht. Uit het geheel blijkt duidelijk dat zich binnen de fotografie in de loop der tijd een specialisme heeft ontwikkeld. Dit specialisme, door Kees Peeters in zijn inleidende artikel ‘monumentenfotografie’ gedoopt, wordt heden ten dage binnen de Rijksdienst voor de Monumentenzorg nog steeds beoefend en waar mogelijk verder ontwikkeld, maar heeft in de intussen in hoge mate gedecentraliseerde monumentenzorg ook school gemaakt. Bij alle technische vernieuwingen is de fotografische benadering van het monument, of het nu een middeleeuwse kerk is of een net vijftig jaar oude fabriek, een historische binnenstad of een twintigste-eeuws polderlandschap, in wezen dezelfde gebleven: het gebouw, de structuur speelt de hoofdrol en wordt dus zonder omwegen vastgelegd. Dit vereist een scherp oog. Het vereist tegelijk een afzien van een al te persoonlijke, artistieke benadering. Toch beoefenen onze fotografen een kunst, een toegepaste kunst zouden we het kunnen noemen.

Behalve een introductie in onze fotocollectie, is dit boek daarom een eresaluut aan al die fotografen - bekende naast anonieme, professionals naast amateurs - wier werk in de loop der tijd direct of indirect in de collectie terecht is gekomen. Wie de foto's in dit boek bekijkt, bedenke dat niet alleen het monument in het beeld beklijft, maar dat ook de fotograaf in zijn werk overleeft...

Ik wens dit bijzondere boek een ruime verspreiding toe en de lezer/kijker een inspirerende ontdekkingstocht.

Fons Asselbergs

Directeur van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg

Foreword

A magnificent book about a magnificent collection, an inspiring book of photographs, that arouses one's curiosity and invites one to consult and study our large photographic collection... Such a publication is what the authors of the Conservation Yearbook 2000 had in mind from the start and such a publication it has become in all respects.

A magnificent book therefore, that throws light on the photographic collection of the Netherlands Department for Conservation in a totally new way. It shows that this collection is a goldmine, not only filled with pictures of Dutch monuments and our conservation of them in the broadest sense, but also filled with photographically and historically interesting material, and especially: filled with lovely photographs.

The inevitably and extremely limited selection which is presented here, is a hit. It displays examples of important early photographic material from the years 1860 to 1900, collected by the first generation of those conserving monuments, and next to this a varied selection from the enormous amount of photographs which was gathered during the twentieth century. Book and collection show clearly that within photography in the course of time a specialism was developed. This specialism, christened ‘monument photography’ by Kees Peeters in his introductory article, is nowadays at the Department for Conservation still practised and where possible developed further, but it has also gathered a following in the field of conservation which in the meantime has become highly decentralised. In spite of all technical innovation the photographic approach to a monument, whether it is a medieval church or a factory that is just fifty years old, a historical town centre or a twentieth century polder landscape, has in fact stayed the same: the building, the structure plays the leading part and is therefore recorded straight out. This requires a sharp eye. At the same time it requires renouncing an all too personal, artistic approach. Nevertheless our photographers practise an art, a craft we could call it.

This is why, apart from an introduction to our collection of photographs, this book is a salute to all those photographers - famous next to anonymous, professionals next to amateurs - whose work has in the course of time become directly or indirectly a part of our collection. When looking at the photographs in this book one should realise that not only does the monument last in the picture, but that also the photographer lives on in his work...

I wish this special book a wide circulation and the reader/spectator an inspiring voyage of discovery.

Fons Asselbergs

Director of the Netherlands Department for Conservation