Ten geleide
De reacties op het verschijnen van het eerste Jaarboek Monumentenzorg in 1990 geven de redactie aanleiding op de ingeslagen weg voort te gaan. Zij prijst zich dan ook gelukkig ook in het Jaarboek 1991 een afwisselend scala aan auteurs en onderwerpen te kunnen presenteren.
In acht artikelen worden uiteenlopende zaken behandeld als de 18de-eeuwse Gildehauser bouwmeesterfamilie Hagen maar ook de kruiswegstatie die Willem Mengelberg ontwierp voor de Dom in Keulen en de betekenis daarvan in de 19de en vroege 20ste eeuw of de geschiedenis van een restauratie, de Gertrudiskerk te Bergen op Zoom, en de daarbij gemaakte keuzen naast een artikel over een voor de monumentenzorg verrassend onderwerp als de bouw van een vijftal kazernementen in de periode 1951-1953.
Aan de lezer ontvouwt zich een veelluik van onderwerpen waarmee de hedendaagse monumentenzorg zich op een of andere wijze geconfronteerd ziet en waarvan de bestudering een bijdrage levert aan de verbreding van inzichten en belangstelling.
In haar Ten geleide van het eerste Jaarboek Monumentenzorg maakte de redactie melding van een opzet, waarbij in het eerste deel van het Jaarboek ruimte is uitgetrokken voor artikelen met een beschouwende of becommentarierende inhoud over vraagstukken, ‘kwesties’ of uitgangspunten in de wereld van de monumentenzorg.
Uit de geschiedenis van de monumentenzorg zijn de woorden bekend waarin tal van deskundigen, maar vaak ook gepassioneerde liefhebbers of tegenstanders, zich met vuur hebben uitgelaten over dergelijke onderwerpen. Ook het artikel van prof. C. Peeters in het voorliggende Jaarboek toont dit aspect nog eens aan.
De kunst van de beschouwing of het essay lijkt in onze dagen onder ‘monumentenzorgers’ weinig te worden beoefend. De redactie ondervindt dat het aanbod van goede artikelen over de meer ‘materiële’ aspecten van de monumentenzorg bevredigend te noemen is, maar dat de ‘immateriële’ kant ervan auteurs vaker voor problemen stelt.
Is alles al gezegd, zijn alle meningsverschillen opgelost, stelt de maatschappij de monumentenzorg niet voor nieuwe vraagstukken of worden alle zaken in het kleine circuit van kenners en hun rapporten behandeld?
In het Jaarboek Monumentenzorg 1990 deed W.F. Denslagen in zijn artikel ‘Clio is ook een muze’, een oproep om door middel van beeldend taalgebruik een breed publiek te interesseren voor monumenten. De redactie is van mening dat zulks ook mogelijk moet zijn door vaker dan thans gebruikelijk is de openbaarheid te zoeken met vraagstukken en stellingnamen die ons allen aangaan als het de zorg om monumenten betreft. Zij doet daarom een oproep aan auteurs maar ook aan auteurs in opleiding en hun docenten om deze vorm van schrijverschap eens vaker te beoefenen. Het Jaarboek Monumentenzorg kan hiervoor een plaats bieden.
De redactie