Jaarboek De Fonteine. Jaargang 1967

(1967)– [tijdschrift] Jaarboek De Fonteine– rechtenstatus



[pagina 82]
[Wie voirmaels waeren de victoriöste] Een esbatement spel gemaect tho Leyen van die camer der accoleyen up die vraege van Dordrecht Wie voirmaels waeren de victoriöste verheven welcker werken noch blijcken int leven. Leyden Lanck 633 regulen.
Prologe deen Dexcellenste boven alle wesen crachtich dat stantachtich // tfirmament roteren // duet dander Verleen u altesamen lieft en pays eendrachtich als Godt almachtich // een Heer der Heeren // ghuet. deen 5[regelnummer] Hij duet die vruchten nu vermeren // suet, dus segt hem lof, danck ende glorie. dander Up dat nering en welvaert prospereren // muet draecht sijn weldaet gestadich in u memorie. deen Hij verleent obedienci en victorie 10[regelnummer] onsen genadichsten Keijser dörluchtich, dander Wiens vianden verdwijnen voir sijn consistorie, te water, te lant worden sij voirvluchtich. deen Tot triümphe van dien sullen wij hier tuchtichGa naar voetnoot13 speelwijs gaen thonen twapen sijnder Excellencie, 15[regelnummer] met reverencie. dander Dwelc Jupiter, Hercules en Jason cluchtichGa naar voetnoot16 eertijts met groter magnificencie brochten in presencie. deen Up dat ghij hier af verstaet die intencie 20[regelnummer] met consequencie // gueder sequelenGa naar voetnoot20 van dese iuweelen, dander so heeft Reijn Genuecht te Dordrecht mits assistencie van rijpen providencie // duen speelen dör vruetscaps beveelen deen 25[regelnummer] up een vraech wie voirmaels waeren de eelen
[pagina 83]
victorioes ende machtich verheven boven schreven, dander de gewonnen hebben steden en casteelen welcker wercken noch blijcken int leven 30[regelnummer] sonder sneven. deen Dit sal hier speelwijs worden gedreven dör Vraech en Antwort, wilt hier up merckenGa naar voetnoot32 als wijse clercken. dander Wij bidden, wilt doch audienci gheven 35[regelnummer] up dat Rhetorica mach haer vlercken dör ionste verstercken. deen Elc stil // der kinderen gegil, // der onvrueden geblaf.Ga naar voetnoot37 Ghij sult te bet // ient en net // tverstant bekinnen. dander De hier strang // maecken gedrang // wilt trecken af.Ga naar voetnoot39 40[regelnummer] Elc stil // der kinderen gegil, // der onvrueden geblaf. deen Valt beleeft, // audiencie gheeft, // weest niet straf, so mach const gruijen, // in lieft bluijen // uijt rechter minnen. dander Elc stil // der kinderen gegil, // der onvrueden geblaf. Ghij sult te bet // jent en net // tverstant bekinnen. 45[regelnummer] Duet ons begheren // ghij vrome heeren, // wij gaen beghinnen. Tgeloof muet wercken. vraghe, een eerlijck vrouwe Ick heete Vraeghe. antwoort, een doctoor Ick heete Antwoorde. vraege Ick was eer ghij. antwoort En ick ben om dij. vraege 50[regelnummer] Ick maeck disputacie. antwoort En ic maeck accoorde. vraege Ick heete Vraege.
[pagina 84]
antwoort Ick heet Antwoorde. vraege Ic maecke questie. antwoort 55[regelnummer] En ic stelle in oorde. vraege Ick suecke gecrij. antwoort Ick paije fantasij. vraege Ick heete Vraege. antwoort Ick heete Antwoorde. vraege 60[regelnummer] Ick was eer ghij. antwoort En ic ben om dij. vraege De vraege is vrij. antwoort Antwoort dient daer bij. vraege U sij glorie // eere en victorie.Ga naar voetnoot64 65[regelnummer] Onverstant dörknaecht mij en overwaecht.Ga naar voetnoot65 Uijt u wijsheits consistorie // versterct mijn memorie. antwoort U sij glorie // eere ende victorie, bevrijt van dolorie.//Ondect u cyborie,Ga naar voetnoot68 vrij onversaecht // u dubitaci vraecht.Ga naar voetnoot69 vraege 70[regelnummer] U sij glorie, // eere ende victorie. Onverstant dörknaecht mij en overwaecht. Bevruedt mij doch, ic biddet u pleijne. antwoort Vraecht mij doch, o eedele fonteijne, üp dat genuechte reijne // rechte voorde 75[regelnummer] u mach tüecoemen dör guet antwoorde. vraege Mijn sinnen // de rinnen // in discoorde, geheel verdraijt // en ontpaijt // met tleven müede. Dör gepeijsen // verseijsen // mijn sinnen tongüede;Ga naar voetnoot78 dus verstandich blüede // laet mij u troost aencleven.
[pagina 85]
antwoort 80[regelnummer] Wilt mij // bij monde vrij // u questie aengheven, naect ondect, // geheel perfect, // net in substancie, üp dat tverstant // plaijsant // in redens bilancie, die mach // sonder verdrach // fraij overwegen. vraege Och mijn gheest heeft seer veel te dregen 85[regelnummer] en is genegen // pleijn om te weten. Verchiert mijn redenen, wiltse fraeij uijtmeten wie voirmaels waeren de victoriöste verhevenGa naar voetnoot87 waer dör de wercken noch blijcken int leven. Hier üp wilt gheven u solucie verstandich, 90[regelnummer] blusschende in mij die hitten brandich. Maect mij afhandich // mijn arguacie, want waer ic ben tot enniger spacie, veel murmurracie // lijde ic om dien. Dus laet mij troost van u wijsheit geschien. antwoort 95[regelnummer] Al schijnt de vraege seer slecht en clien, nochtans ic mien // datse swaer is tonbinden, maer üp dat u arguacie comme ten inden so hoopic te vinden // materie ten propooste, daer dör u van mij sal coemen trooste, 100[regelnummer] claer als de son int ooste // hem is openbaerende. Dus sijt u met arguacie niet meer beswaerende, maer blijft welvaerende // een seker termijne tot dat ic u antwoorde in corter sijne.Ga naar voetnoot103 vraege Och laet mij nu smaecken u solverende medicijne, 105[regelnummer] ontlast mij van pijne // der sinnen strijdinge, brengt mijnen ooren een suete tijdinge, so maect ghij afsnijdinge // van mijn dangiere. antwoort O schoone vrouwe, edele balsemiere, fonteijn blijder chiere // vaet mijn bescheijen. 110[regelnummer] Tes betaemelijck dat ic mij gae vermeijen onder dAccoleijen // van witten colore en overleggen en sien mijn verstant yet döre, mitsgaders scriftöre // tmijnder allegacie, want om te solveren behoort tijt en spacie. 115[regelnummer] Dabbreviatie // selden güet avijs // breijt.Ga naar voetnoot115 Haestich antwoorden en is gheen wijsheit. vraege Ick bekent, want daer an uwen prijs // leijt
[pagina 86]
om tschuwen de afgrijsheit // van onverstande. Dus neemt u passage in ennich warande 120[regelnummer] als mennigerhande // artist ist düende en naer behoorlijcker tijt sijt u weder spüende en mij alsdan bevrüende // mijn sempel vraege, want in güet antwoort heb ic behaege. antwoort Nu uwen oorlof alsdan tot desen daege 125[regelnummer] tot dat ic verder comme bij u in dees pleijne. pausa gepeijs, een man in swarten habijte En sal mij hier niemant ontmüeten ic peijse, of sal ic die eere hier alleene bewaeren? arguacie, een man in wit of roden habijte Ter güeder tijt quam ic hier op die reijse. gepeijs En sal mij hier niemant ontmüeten ic peijse. arguacie 130[regelnummer] Dör arguacie ic mijn sinnen verheijsseGa naar voetnoot130 om elcke redene te weder leggen sonder spaeren. gepeijs En sal mij hier niemant ontmüeten ic peijse off sal ic die eere hier alleene bewaeren? arguacie Ontbeijt! van waer coemt ghij hier gevaeren? 135[regelnummer] Willet mij verclaeren // soe ben ic te vrüedere. gepeijs Dat sal ic u seggen, mijn lieve brüedere, wij die van eene müedere // sijn geboren. Dies müet ghij mij wederom düen horen, mijn brüeder vercoren // van u comste die saecke. arguacie 140[regelnummer] Dat sal ic düen tot uwen gemaecke, hüe ic hier geraecke // tot desen tije. Van waer coemt ghij? gepeijs Uijt der theologije, der clercken studije // inder hoger scholen. Daer heb ic geweest seer lange verholen, 145[regelnummer] onder haer gaen dolen // dier sijn dörtogen.Ga naar voetnoot145 arguacie Maer brüeder dat is een openbaer logen, die hebt ghij gesogen // uijt uwen duijme,
[pagina 87]
want onder die clercken eest gheen costuijme int nauwe of ruijme // datter gepeijs regneert. gepeijs 150[regelnummer] Ic segge jae, want dör tgepeijs werter geleert en wel gepractiseert // tot elcx behaegen. Tgepeijs düetet morch der scriftueren knaegen en dan den mont gewaegen // met gueden bescheijde. arguacie Neen, dör arguacie coemt alle wijshede. 155[regelnummer] Tzij u lief of leijde//ic ben de maijstre,Ga naar voetnoot155 dus inder theologie was ic noch gistre, daer gheen sinistre // materie verhaelt // was, maer ic en sach niet dat daer gepeijs getaelt // was,Ga naar voetnoot158 dus u reden smaelt // ras // tes genüech van dien. gepeijs 160[regelnummer] Ja dat geloof ic wel, men mach mij niet sien. Hij sij groot of clien, // noijt ijemant mij met oghen sach, maer onsienlijcke düe ic in therte gewach sonder verdrach // beijde out ende ionge. arguacie En ick regiere openbaer smenschen tonge. 165[regelnummer] Ic ben de oorspronge // van alle disputacie, want ic heet arguacie //. gepeijs In mennich nacie leg ic fundacie // in meest elcx sinnen hüe ende in wat manieren datmen sal beghinnen groot güet te winnen // dör subtijle practijcken. 170[regelnummer] Toorconde van dien so coem ic strijcken dör veel landen en rijcken // eer ic hier ben gecomen als uijt Napels reijsende dör thoff van Romen tot elcx vromen // te Venegien ende Antwerpen, dör Vlaenderen // Vranckrijc // tverstant wilt scerpen, 175[regelnummer] in steden en in derpen // der mercatorien,Ga naar voetnoot175 ooc tot Mechelen en Brussel int hoff met glorien. Als sanctorien // ben ic daer geacht, gesien, gehoort.Ga naar voetnoot177 Van daer in Hollant ben ic gecoemen voort met güet accoort // ten hooff inden Haege 180[regelnummer] ende voort tallen steden van daege te daege. Hoort wat ic gewaege, // tot veel cantoren en sloten, tot dat ic al hier in persone bin gevloten. arguacie Hebt ghij alle die wegen overgestoten,
[pagina 88]
so sijn u roten // seer met allen vermüijt,Ga naar voetnoot184 185[regelnummer] maer niettemin ghij sijt daer tüe gerust geschüijt en daer in gegruijt / fraij als een page. Maer hoort waer ic neme mijn passage, dör welcken voijage // ic hier coeme sporen.Ga naar voetnoot188 Ick ben, tes claer, uijt die clergij geboren, 190[regelnummer] al ben ic niet gescoren, // maect gheen fantasije, ic ben de fundacie van alle ende elcx partije, geleert in tvrije // contra sustinerende, tegen alle eijschen en solucien arguerende, den mennigen stofferende // metten lavöijteGa naar voetnoot194 195[regelnummer] en sommigen stellende een grote töijte,Ga naar voetnoot195 dies ic paert en böijte // tprincipael der saecken,Ga naar voetnoot196 in allen hoven ende wetten ic genaecke,Ga naar voetnoot197 tot elcx ongemaecke // dör redens reductie.Ga naar voetnoot198 Te mineren / dilaijeren is mijn instructie,Ga naar voetnoot199 200[regelnummer] daer om mijn effluctie // heb ic hier ter pleckenGa naar voetnoot200 om targueren / solverende elcx ondeckenGa naar voetnoot201-202 der rhetrosijnen vertrecken // dat hier sal geboren, anders quaem ic hier niet tdeser oren, want mijn koren // hebben hier anders gheen effecte. gepeijs 205[regelnummer] En ic ben hier gecoemen iuijst so ic mij streckeGa naar voetnoot205 als de oijt ontwecte // dör fantasacie,Ga naar voetnoot206 ennich propoost dienende tdeser spacie voir een collacie // üp die vraege rhetorijckelijck.Ga naar voetnoot208 Dus mijn const sal ic hier togen blijckelijck, 210[regelnummer] becleet autentijckelijck // met redenen schoone. arguacie Ghij creecht voirwaer alleen die crone waer ic hier ten thone // niet gecommen, want ic sal al u proposicien trommen.Ga naar voetnoot213 Hüe ghijt condt sommen // tsij dit of dat,
[pagina 89]
215[regelnummer] ic weet altijt een nagel, vijnt ghij een gat. Ic weerlegge tblat // dör mijn arguacien // güet.Ga naar voetnoot216 gepeijs Neen, tis mij lief dat ghij coemt tdeser spacien // süet en u collacien // düet // dör argumente, want dör weder redenen excellente 220[regelnummer] wertmen pertinente // in wijshede expaert. Dus ben ic niet voir u vervaert, maer ghij sijt mij seer waert//als mijn brüeder lieve, want ghij düet niemant in persone grieve dör letter noch brieve, // dies ic u croone. arguacie 225[regelnummer] Waer om niet / viant der saecke en niet der persone? Och dat is schone // de sulcx can togen. gepeijs Nu dan, laeten wij ons te gader vogenGa naar voetnoot227 so wij best mogen // want wij sijn hier van düene. Ons officie is hier iuijst int saijsüene, 230[regelnummer] want antwoort scüene // (vaet mijn verclaeren) de sal hem in corter tijt openbaeren wij sijn dienaren // dies wij hem niet beswijcken. arguacie En siet hem ghinder coemen strijcken. Hij laet wel blijcken // dat hij is beswaert. gepeijs 235[regelnummer] Jae, de questie is tgheene dat hem daert. Sin noch wit hij spaert // om die te solveren, waer inne hij ons niet en mach ontberen. Antwoort coemt uijt en gaet ghuns en weder, seggende: O gepeijs // de mennich reijs // mij hebt besocht met proposicien // dör beneficien // excellent, 240[regelnummer] hüe coemet bij, // segget mij, // dat ic u heb verwrocht?Ga naar voetnoot240 O gepeijs // de mennich reijs // mij hebt besocht, düet mij nu // blijcken // al u // rijcken // wijt ontmocht,Ga naar voetnoot242 gecorrigeert // geconfirmeert // dör argument. O gepeijs // de mennich reijs // mij hebt besocht 245[regelnummer] met proposicien // dör beneficien // excellent, ick bidde u // als nu // coemt mij omtrent, mijn gheest is beswaert, tsij u bekent, om te solveren solvent // questiose materie.Ga naar voetnoot248 Dus coemt mij te hulpe, laet mij niet in miserie,
[pagina 90]
250[regelnummer] want superie // sijt ghij de meeste alleene.Ga naar voetnoot250 O gepeijs, üp u ist dat ick beene.Ga naar voetnoot251 Arguacie ic meene // wilt u ooc spüen, want sonder gepeijs en arguacie can men niet düen gepeijs Wij sijn u verwachtende in dit regiüen 255[regelnummer] om u te bevrüen // van schoonder voirsettinge,Ga naar voetnoot255 die sal ic u bij brengen sonder belettinge. arguacie Vrij van besmettinge // dör mij gepurgeert. Dus weest gerust, al uwe begheert wert gesustenteert // dör ons alle bede. antwoort 260[regelnummer] Mij is gevraecht inder warachtichede wie voirmaels waeren de victorioeste verheven, daer noch blijcken de wercken int leven. O Gepeijs, wilt mij nu gheven // u avijs excellent en ghij Arguacie hout u niet absent, 265[regelnummer] maar thoont u diligent // tselve dör mij te solveren, speelwijs tot Rhetoricams eeren sonder faelgeren // tot deser spacie, verchiert met redene sonder blamacie, vrij van indignacie // des Keijsers placaeten 270[regelnummer] laetende in vreen gheestlijc en werlijcke staeten. Gepeijs, wilt u besaeten // om dit te volcoemen,Ga naar voetnoot271 want wel te bepeijsen is ijgelijcx vromen. gepeijs Ic beghin te peijsen. arguacie En ic beghin te dromen. gepeijs Een schoon stuck uijtgenomen // coemt mij daer te voren.Ga naar voetnoot274 arguacie 275[regelnummer] Ic denck ooc wat. gepeijs Wel, laetet horen. arguacie Neen, gaet ghij voren in güeder ordinancie, dan sal ic u volgen sonder vacancie en met plaijsancie // sal ict u als dan togen. gepeijs Up dese vrage soudemen düen blijcken mogen 280[regelnummer] opentlijck voir oghen // drie ridderlijcke personen
[pagina 91]
als Jupiter, Hercules en Jason niet om verschonen, diemen mach thoonen // altijts vroom in strijden en seer victorioes in haeren tijden als claerlijck belijden // die historien beschreven, 285[regelnummer] welcke personen seer waeren verheven dör thgeen sij bedreven // als ridders valiant en haer wercken blijcken noch plaijsant aen elcken cant // hier noch int leven. arguacie Ja, Gepeijs, wat möchdij hier aengheven? 290[regelnummer] Ghij nüemt volck verdreven // van Gods aenschijne, verwaeten heijdenen, iae de helsche pijne was haer fijne // hüe ghij die verheft, Venus subdijten, dit is claer beseft.Ga naar voetnoot293 Niet een mensch dier left // de haer soude prijsen. 295[regelnummer] Maer die victorioeste wil ic u bewijsen naer scriftuers ghijsen // verstaet mij wel.Ga naar voetnoot296 Dör leest die passage der kinderen van Israhel, dier leden gequel // dör die Philistijnen quaet, daer vint ghij victoriösen vroom van daet, 300[regelnummer] ooc David fortunaet, // Josue ende Gedeon, Judas Machabeus ende de stercke Sampson, also ic bevon // inden bibel gescreven en men bevinter daer noch veel meer beneven, wiens wercken hier int leven // elc mach schouwen, 305[regelnummer] jae men vint daer mee wat gedaen is van vrouwen, vaet mijn ontfouwen // tot uwen gevüech als Judith de Holofernem verslüech, Hester de daer drüech // die loden uijter noot en Jahel de welcke slüech Sisera ter doot. 310[regelnummer] Dit vint ghij bloot // bescreven warachtelijck. gepeijs Tes waer, dat was dör Gods mogentheit crachtelijc, want Godt voirdachtelijc // beliefdet also plaijsant, maer van die personen en heeft niemant verstant, want sij dör Godts hant // elck hebben gewrocht 315[regelnummer] dan de die scriftuere hebbe[n] dörsocht, dus haer tocht // can ijegelijck niet blijcken, maer men gaet noch huijden ten daghe strijcken sonder beswijcken // wes Jupiter heeft gevonden dör sijn victoriöse oorlogen boven conden. 320[regelnummer] Dat Jason heeft ontbonden // wort ooc gedragen openbaer voir elc in smenschen behaegen. Hercules gewagen // is vol iubilacie en tselve machmen aenscouwen tallen spacieGa naar voetnoot323
[pagina 92]
als u mijn informacie // u breder sal declareren. arguacie 325[regelnummer] Jae, ic hoor wel, grote dingen sijn u begheren, landen en steden te funderen // de thart verfroijen. Wien mücht ghij bet nemen dan Hector van Troijen, wiens lof om vermoijen // was hooch vermaert. Noch hebt ghij Alexander en Julius expaert.Ga naar voetnoot329 330[regelnummer] Elc is prijsens waert // dör haer victorien. Voirtijts Artur en Charle vol glorien ligt in u memorien // Athlas en Godefroot,Ga naar voetnoot332 Theseus, Perseus en Ruelant de groot, de edele genoot // van die Franse crone. 335[regelnummer] Dese sijn haer wercken in claer bethone. gepeijs Maer niet een persone // die ghij daer nomt en heeft met al sijn wercken tsaemen gesomt hüe dattet comt // niet gesticht noch achtergelaten daer men haer bij gedenct in allen staten 340[regelnummer] bij die principaten // deden de ic somme, so dat ic mij haer victoriösheit beromme. arguacie Hoort dan, so nomme // ic u een paert dat stijver draeft. Daer was Arphaxat, koninck van Meden begaeft, rijckelijc gehaeft // en grotelijck befaemt.Ga naar voetnoot344 345[regelnummer] Hij fundeerde die stat Egbatenis genaemt, de stercste ongeblaemt // dier oijt mücht wesen, want de muren waren hooch geresen tseventich cubiten gepresen // en dertich breet;Ga naar voetnoot348 ic wed ghij gheen excellenter en weet. gepeijs 350[regelnummer] Tis cranck bescheet // Egbathanis is overlang vergaen en Arphaxats naeme is uijtgedaen, dus laet hem staen, // blijft bij mijn oude les, weet ghij anders niet. arguacie Jae ick, daer was ooc Cambyses de in Egypten fres // stichtede die schone statGa naar voetnoot354 355[regelnummer] genaemt Babilonien; hüe behaecht u dat? Of üp een ander pat // sal ic u leijden, daer ic u die victoriosen breder sal verbreijden.Ga naar voetnoot357 Romulus, koninck van Italien lant,
[pagina 93]
was ooc victoriös ende triomphant. 360[regelnummer] Carcedonis hant // heeft Carthago gesticht.Ga naar voetnoot360 Dit sijn al geweest victoriösen groot van gewicht. Hier üp neemt gesicht // ghij sullet u beloven.Ga naar voetnoot362 gepeijs Neen, Jupiter, Hercules, Jason gaen te boven, daer die sijn verschoven // gepasseert en gewreven uijt, 365[regelnummer] maer dese drie hoortmen noch haer geluijt. Hue dat ghijt tuijt // so ghij sult schouwen // ooc. arguacie Hoort, daer sijn geweest strijtbaer vrouwen // ooc, dier hebben behouwen // ooc // victorie int bethonen. Sij sijn genaemt geweest die Amasonen, 370[regelnummer] dus müet ic die cronen // voir die victoriöste jent. gepeijs Jae, mer alle haer dingen de sijn geschent en hebben een ent, // dus sijn sij vergheten. arguacie Ontbeijt, daer was Phenix in Tyrus en Sydon geseten,Ga naar voetnoot373 een regent geheten // vanden selven regiüene, 375[regelnummer] aldaer regnerende / maecte hij tsaetsüeneGa naar voetnoot375 van schonen düene // der letteren alle, der welcken vierentwintich sijn in getalle, daer al tgescalle // dör wert bedreven.Ga naar voetnoot378 Dit werck blijct en sal altijt blijcken int leven. 380[regelnummer] Het wort niet verdreven // nu noch nemmermeere,Ga naar voetnoot380 dör welck ghij end ick coemen in ons eere en mennich rijck heere // is daer dör gemaect, dus dit en mach van u niet sijn gelaect. Tis puer en naect, // hier müet ghij bij blijven, 385[regelnummer] want sonder die letteren en müchtmen niet schrijven tot onsen verstijven // gesten noch historien en boven dien twoort Godts vol glorien, prefacien, allegorien // die wij nu hebben fraeij, dus slaet vrij üp desen Phenix gaeij 390[regelnummer] eer tsij te spaeij, // tsal wesen tbeste. gepeijs Neen, neen, tis al nihil üp trequeste, int eerst int leste // blijf ic bij mijn oude sange. Tot mijn proposicie wil ic eer lange
[pagina 94]
nemen mijn gange // om die te verifieren. 395[regelnummer] Dus Antwoorde /ghij mücht wel studeren, vrij sonder cesseren // inder poeten bladen. Daer sult ghij vinden alle die vrome daden der victor[i]öser graden // van Jupiter plaijsant, hüe dat hij wesende inden oorloge triumphant, 400[regelnummer] verwinnende sijn viant // fraij overtogen, over hem is eenen arent gevlogen, tis ongelogen // en heeft hem altijt gevolcht naer, waer hij reedt, ghinck of stonde claer int openbaer // bleef de arent hem onvertogen // bij 405[regelnummer] ja üp Jupiters tent so is gevlogen //hij, dwelck in elcx ogen // vrij // was vreemt ter selver hueren, waer om Jupiter eenen arent liet borduerenGa naar voetnoot407 van schoonder colueren // in sijn sijden // laecken en dede daer af een bannier tot dier tijden // maecken, 410[regelnummer] daer mede in strijden // blaecken // ghinck hij victoriöselijck.Ga naar voetnoot410 arguacie Nu gheef ic mij gevangen höselijck, mijn argument rigoröselijck // laet ic vallen ende wil prijsen u solacie met allen. Contra te callen // is mij nu voort verboden, 415[regelnummer] dus wil ic u materie stercken en die mijne doden. Tes grotelijc van noden, // vaet mijn bescheijt. In Jupiters arent is twapen der Keijserlijcker maiesteijt, wiens mögentheit ons allen defendeert. Dus, Antwoort, siet dat ghij dit dilateertGa naar voetnoot419 Ga naar voetnoot419 420[regelnummer] ende exponeert // naer eijssche van saecken. anwoort Ick verstaet wel en salt ooc eerlijck maecken sonder laecken, // ic hoop tsal sijn weerdich om prijsen. Maer aengaende Hercules wilt mij dat bewijsen, tverstant laet rijsen, // mijn vrienden vercoren. arguacie 425[regelnummer] Dat sullen wij u cortelijcken düen horen. Om vröcht torboren // hoort wel naer desen. Hercules was de stercste man gepresen, de oijt mücht wesen, // sijt dies gedachtich, want hij slüech dör sijn mögentheit crachtich 430[regelnummer] elf rösen warachtich, // düende die ter eerden vellen. Hij bedwanck Cerberum, den hont der hellen. Hij ginck hem ooc stellen // tegen drie leeuwen wreet dien hij dodede ende haer vellen af sneet.
[pagina 95]
Veel strijden hij street // in sijnen tijden, 435[regelnummer] altijt triumpherende so de historien belijden. Sijn sweert om snijden // was altijt bereijt, bedrijvende ooc mennich victoriös strijt inder waerheijt tegen monsteren en draecken en al overslegen om cort te maecken 440[regelnummer] heeft hij ewige baecken // in die see geplant als twe steenen calomnen, de vrome gigant tot Gades geplant // tsijnder ewiger gedachten,Ga naar voetnoot442 tot welcken calomnen Alexander groot van machten met sijnder crachten//heeft genomen sijn vaert, 445[regelnummer] maer de vrome Alexander seer expaert ende hooch vermaert // heeft niet vorder gereijst, vresende den doot daer elck voir eijst, so dat hijer üp peijst // dese calomnen twee sijn de uijterste palen van der see, 450[regelnummer] want daer houden stee // alle de schepen gereet, waer dör de selve vaert strictum Sibilien heetGa naar voetnoot451 om datse niet breet, // maer smal is int schijnen, en om die saecken noemense de Sarasijnen, verstaet mijn opijnen // die plaets SaphijGa naar voetnoot454 455[regelnummer] ter oorsaecke / niemant macher coemen voirbij. anwoort Al te rechte verstae ic wel dij iuijst sonder tfij // tes seer güeden raet, dat sKeijsers calomnen seer delicaet daer aen gescreven staet // plus oultre triumpherende, 460[regelnummer] altijt meer voorder trijck vermerende. Dit is descenderende // als noch int levenGa naar voetnoot461 tot onsen genadigen heere verheven. Godt wil hem gheven // wijsheit en voirspüede. gepeijs Maer ghij sult sijn üp u hüede, 465[regelnummer] voirdachtich als de vrüede // om breet te vermonden dese proposicie / en daer bij oorconden ter selver stonden // declaracie daer tüe dienende, die hoocheijt vanden Keijser vercombienende. Dit ben ic mienende, // verstaet den sin. arguacie 470[regelnummer] En al valt daer altemet een cleijn logen in, segget niet te min, // noch wilt u reden niet versmalen. anwoort Ick hope mij wel fraij en eerlijc te vertalen. Maer segt mij nu sonder falen // van dedele Jasone,
[pagina 96]
mij berechtende pertinent, jent en ijdone 475[regelnummer] wat sijn victoriösheit schone // heeft bedijct,Ga naar voetnoot475 dwelc als noch int tleven blijct. gepeijs De materie strijct // bij den gront rechte voorde,Ga naar voetnoot477 want sij berüert die hoghe edele oorde met eendachtich accoorde // van tgulden vlies, 480[regelnummer] dwelck Jason heeft gewonnen, // hüe behaecht u dies, daer dör hem aen wies // grote victorie ende eere, al wilde dör dien crencken de edele heere diet hem riede seere // daer om te labören, meijnende hem so uijt sijn rijcke te schören, 485[regelnummer] maer ter güeder avontören // gevielt hem te sta dör den raet ende in gheven van Medea, so hij daer na // met groter eeren in wijsheden sijn rijck quam regeren. Wilt ooc exponeren // fijn na den text. 490[regelnummer] Dörleest Guidonem, daer vijnt ghijt perfecxtGa naar voetnoot490 die materie annecxt // van beghin ten eijnde tüe en daer nu düet u solucie met sinnen vrüe. Ghij weet wel hüe // tselfde best behoort. Bij verthoninge brengt die personagen voort. 495[regelnummer] Düet dat, u repoort, // ten selven dage.Ga naar voetnoot495 Ic hoop tsal accorderen üp die vrage tot elcx behage // diet sullen aenscouwen. anwoort O Gepeijs en Arguacie, vrienden vol trouwen, ic sal mij houwen // an dit propoost sonder fallacie, 500[regelnummer] verthonende tselfde met interpretacie, met clare allegacie // na den tecxt der poeten, u altijt danckende van u bewesen secreten, die ghij mij düet weten // met reden der waerheijden. gepeijs Nu tis over tijt dat wij van u scheijden 505[regelnummer] sonder verbeijden // om te rusten u sinnen, want veel gepeijsen tverstant düen dinnen, de iolijt verwinnen, // brengende drüefheit naer met veel melancolijen van müeden swaer, dus laet ic u daer, // tis overtijt gescheen. arguacie 510[regelnummer] En te veel arguacien maecken tverstant seer cleen, de die sinnen gemeen // vermüijen en maecken mat.
[pagina 97]
Daer om sal ic hier niet langer houden stat, maer ic gae mijn pat, // latende u in vreden, want veel argumenten verstoren die reden. gepeijs 515[regelnummer] Schuwt overvlüedich gepeijs tot allen steden. arguacie Verstoot arguacie, // sijt wel gemüet. gepeijs Want arguerende gepeijs beswaert die leden. arguacie Schuwt overvlüedige arguacie tot allen steden. gepeijs Overvlüedich gepeijs düetet thert met druck becleden.Ga naar voetnoot519 arguacie 520[regelnummer] En veel arguacien maecken die sinnen onsüet. gepeijs Schuwt overvlüedich gepeijs tot allen steden. arguacie Verstoot arguacie en sijt wel gemüet. anwoort Sonder gepeijs te leven is nochtans niet ghüet. Met behoorlijcke arguacie daer wijsheijt uijtrijst. 525[regelnummer] Dus seg ic tes ghüet diet bij maeten düet. Sonder gepeijs te leven en is niet ghüet, want dör redelijc gepeijs wort de domme vrüet en hij is geheel sot de arguacie misprijst.Ga naar voetnoot528 Sonder gepeijs te leven is nochtans niet ghüet. 530[regelnummer] Met behoorlijcke arguacie daer wijsheit uijt rijst, maer overvlüedich gepeijs tverstant verbijst. arguacie Adieu Gepeijs. gepeijs Adieu Arguacie anwoort Laet mij, Antwoort, blijven bij dit propoost en maect nu in mij gheen meerder turbacie. arguacie 535[regelnummer] Adieu Gepeijs. gepeijs Adieu Arguacie. anwoort Ic danck u van alle güede consultacie, so ic om tantwoorden ben getroost. arguacie Adieu Gepeijs.
[pagina 98]
gepeijs Adieu Arguacie. Tis lang genüech geweest hier te spacie. Binnen. pausaGa naar voetnoot+ vrage uijtcomende seijt 540[regelnummer] O duijster herte, wie sal u verlichten? O plompe gheest, onwetende verstande, veel arguacien mij nu bevichten. O duijster herte, wie sal u verlichten? Tot ruste en can ic mij niet gestichten 545[regelnummer] mits die veelheit der gepeijnsen mennigerhande. O duijster herte, wie sal u verlichten? O plompe geest, onwetende verstande, de vrage is vrij in allen lande. antwoort coemt uijt. Wie hoor ic hier claegen in desen warande, 550[regelnummer] de in drüefheits bande//lijt ennich dangier? O Vraege, edele fonteijne, heb ic u hier? Reijn genuecht fier // sij met u altijt. vrage Lieft, vrede en vröcht sij u sonder respijt. Brengt mij jolijt // tot desen dage 555[regelnummer] en wilt solveren als nu mijn vrage. anwoort O schoon van behage, // ic sal u nu verclaren wie voirmaels de victoriöste waren, daer van noch openbaren // in desen leven de wercken. vrage So houde ic u voor een clerck der clercken. anwoort 560[regelnummer] Wilt horen, sien en üp mijn reden mercken. Mijn antwoort wort u nu geopenbaert. Siet daer staen die victorioeste expaert. Hier verthoontmen drie personen, Jupiter met die banniere, Hercules met die colomnen en Jason met een sweert ende gulden vlies. Eerst hebt ghij hier Jupiter dedele triumphant, Saturnus soon met een bannier in die hant 565[regelnummer] so hij die eerst vant // dör sijn grote victorie, want hij wesende inden strijt, legt dit ter memorie, heeft tot sijnder glorie // als elck mucht mercken over hem eenen arent ontslagen sijn vlercken
[pagina 99]
tot Jupiters verstercken // inden selven strijt 570[regelnummer] welcke arent bij hem bleef tot alder tijt waer hij naer of wijt // hem keerde in elck regiüen,Ga naar voetnoot571 daer boven vloech die arent üp sijn pauliüen,Ga naar voetnoot572 blijvende bij den campiüen // sonder van hem te keeren, waer dör hem tüe quaemen grote eeren 575[regelnummer] als te triumpheren // over sijn vianden alle, de welcke hij vernielde bij groten getalle, brengende haer ter palle // dör des arents bewijsen,Ga naar voetnoot577 waer om Jupiter victoriös om prijsen tsijnder verjolijsen // so die tecxt vermelt 580[regelnummer] een stuck sijden laeckens aen een lancie heeft gestelt,Ga naar voetnoot580 u verstant hier tüe velt // daer hij in bordueren // lietGa naar voetnoot581 een schoon arent van statueren // brietGa naar voetnoot582 en heeft tot dier ueren // siet // also gewonnen die bannier ofte vaenke als nu ontwonnen.Ga naar voetnoot584 585[regelnummer] Dits als der sonnen // claerheit / somen dagelicx siet en veel meer victoriöse feyten sijnder geschiet dör cracht van Jupiter, vaet mijn bescheijt, alsmen noch siet aen twapen Keyserlijcker maiesteijt. Voort hebt ghij hier Hercules victoriös gepresen 590[regelnummer] so wij claerlijc in die poeten lesen. Elc müst hem vresen // tot alder stont, want hij bedwanck Cerberum den helschen hont. Hij heeft ooc dörwont // en doot geslaegen drie wrede felle leeuwen sonder versaegen, 595[regelnummer] sijnde vrij van tcnagen // van haeren tanden. Elf rösen bracht hij ooc in schanden, die hij met sijn handen // dede den doot smaecken, en heeft verwonnen monsteren, dieren en draecken. Wien soude hem laecken, // op dees materie let, 600[regelnummer] tot Gades in die see heeft hij geset twee calommen net // van steen gewracht, de welcke staen tot een ewige gedacht van sijn grote cracht // de niemant conde smalen, welcke calomnen sijn de uijterste palen 605[regelnummer] sonder faelen // der see en der wateren vrij, want noijt ijemant daer mücht coemen voirbij, waer omme Saphij die plaetse is geheten.
[pagina 100]
Ja Allexander de Groot, dit müet ghij weten, de onder hem had gesmeten // die heele werlt wijt 610[regelnummer] dör sijn cracht / en conde tot gheender tijt als de tecxt belijt//voir bij de calomnen comen, waer dör men wel te recht mach seggen als de vromen heeft de uytgenomen // Hercules verthoont sijn sterckheijt alsmen noch siet aen twapen der Keijserlijcker maiesteijt. 615[regelnummer] Noch heb ghij hier Jason boven al victoriös, vroom overwinlijck en ooc seer amorös, een justicier hös, // so wij claerlijck lesen.Ga naar voetnoot617 Hij heeft dör sijn victoriösitheit gepresen onder ander uijtgeresen // victorien expaertGa naar voetnoot619 620[regelnummer] gewonnen tgulden vlies dör Medea vermaert, dwelck werde verwaert // in allen quartieren van eenen fenijnigen draeck van quader mannierenGa naar voetnoot622 en van twee wrede stieren // fenijnich geinficeertGa naar voetnoot623 inden eijlande dat Colchos was genomineert, 625[regelnummer] als Guido deposeert // in sijn composicie.Ga naar voetnoot625 Jason heeft die twee stieren vol alre malicie dör cracht van divitie // verwonnen hem subiectGa naar voetnoot627 en heeftse ten arbeijde in die plüech gestrect. Den draeck infect // heeft hij doot ter eerde geveltGa naar voetnoot629 630[regelnummer] dör cracht eens smaragdus en met sijn geweltGa naar voetnoot630 dör den raet voort gestelt // van Medea ijdone,Ga naar voetnoot631` daer mede vercreech tgulde vlies seer schone als een victoriös lone // dese ridder valiant. In allen strijden en oorlogen was hij triumphant. 635[regelnummer] Graciös en playsant // was hij van done, so datmen wel mach nomen dedel Jasone gelijck een campione // vroom onverwinlijck, mits dien sijn feijten elck sijn bekinlijck. Sijt dit versinlijck // want sij openbaer sijn verbreijt 640[regelnummer] alsmen noch siet aen twapen Keijserlijcker maiesteijt. Princhelijck waeren dese de victoriöste verheven alsmen siet haer wercken blijcken noch int leven. Victoriös coemt beneven // onse Keyser excellent
[pagina 101]
dör die mögende hant Godts omnipotent, 645[regelnummer] want hij is geent // als een arent tot alder stont,Ga naar voetnoot645 de welcke int hoochste der lucht siet in die diepste gront. Sijn getrou verbont // hout hij tallen percken. Hij ondüet sijn cracht als de arent sijn vlercken. Met sijn mogende wercken//hij ons alle salveert. 650[regelnummer] Hij is in Godt als calomnen vast gefundeert, want hij en wanckeleert // tot gheenen fijne. Hij is een sachtmüedich rechter ghüet van mijneGa naar voetnoot652 so tblijct int schijne // als een lam, tsij u gewaecht, daer van hij den vlies tot een teijken draecht, 655[regelnummer] dwelck Godt behaecht // in drie personen verscheijden, als den Vader, den Soon, den Gheest in heijlicheijden, vaet mijn verbreijden // een Godt almachtich, den Vader als onverganckelijcke c[a]lommen warachtich, den Soon / nederslachtich // als een lam ootmüet,Ga naar voetnoot659 660[regelnummer] den Heijligen Gheest / de sijn vlercken als een arent ondüet, ons allen spijst en vüet // met godtlijcke leringe. Dit is alleen Carolus ons Keijsers funderinge en sijn begheringe // is alleen de eere van Godt. Dus neem ic op die voirnüemde drie mijn slodt,Ga naar voetnoot664 665[regelnummer] want haer wercken sonder spot // üp huijden noch sijn bereijt alsmen siet aen twapen der Keijserlijcker maiesteijt. vraege Ick bedanck mij uwer antwoorde uijtgeleijt, dus sij u acte van diligencie tüegewent. antwoorde Reijn genuecht sij u allen omtrent 670[regelnummer] als een lustige fonteijn de overvlüet // is. vraege De genuecht ist al / dör lieft ist fundament. anwoort Reijn genuecht sij u allen omtrent. vraege Elck keere hem tot die fonteijn des levens present, daer sult ghij sien en smaecken dat Godt die Heer suet // is. antwoort 675[regelnummer] Reijn genuecht sij u allen omtrent als een lustige fonteijn de overvlüet // is. Werpt tquaet der Accoleijen, behoudende dat güet is.Ga naar voetnoot677 Lanc 633 regelen.

[pagina 102]
Conclusie deerste Neemt danckelijc // al valt cranckelijc // onse ionste. Ionste // wilt dragen dör redelijcke eerbaerheit. dander 680[regelnummer] Eerbaerheit // noijt wruechde döchdelijcke conste.Ga naar voetnoot680. Conste // danckelijc // al valtse cranckelijc // geschiet uijt ionste. deerste Ionste // drijft gheen ongunst met voirhooft gefronste. Gefronste // nijdicheit verwrect calange en swaerheit.Ga naar voetnoot683 dander Swaerheit // met crackeel comt niet uijt ionste. 685[regelnummer] Ionste // wilt draegen dör redelijcke eerbaerheit. deerste De lieflijcke eenpaerheit //, dander schoon als der sonnen claerheit, deerste Blijft u allen met ionste bij, dander up dat wij blijven in conste // vrij. deerste Hier mede adieu, ghij sijt ons ionstich bewijs // wijs. dander 690[regelnummer] Accoordige conste als van Godt gebenedijt // dijt. deerste Bluijende liefde is voir den besten prijs // prijs. dander Hier mede adieu, ghij sijt ons ionstich bewijs // wijs. deerste Beleefde eerbaerheit neemt niet van grammercijs // cijs.Ga naar voetnoot693 dander Daer om maect u dondancbaer acquijt//quijt.Ga naar voetnoot694 deerste 695[regelnummer] Hier mede adieu, ghij sijt ons ionstich bewijs // wijs. dander Accoordige conste als van Godt gebenedijt // dijt.Ga naar voetnoot696
[pagina 103]
deerste Daer ongonste eenen inwendigen strijt // strijt. dander Godts gracie sijt nu alle bevolen. Draecht ionste // tot conste, // ghij sult niet dolen. ⊊sp Tgheloef muet wercken. Tgheloef moet wercken is met andere hand en inkt toegevoegd.

[pagina 104]
Refereijn zonder dicht 1 Wie can der godtlosen subtijlheijt begrijpen, vertwijfelt in woorden vol valscher manieren, gieriger dan wolven, felder dan vogel Grijpen, schuijlende al onder Cresus bannieren, 5[regelnummer] eetende der menschen herten en nieren, opt eijnde nemende geen predestinatie.Ga naar voetnoot6 Peijnst hoe vreselick God noch zal punieren d'afgoden dienners der Babijloonscher natie. Oft en vreesdij niet voor Gods comdennatie, 10[regelnummer] des strengen fellen oordels, o Angieren, dat ghij zult moeten wijcken van Gods incarnatie en bijden duijvelen zult moeten logieren om dat ghij u zoo qualijcken hebt gaen regieren, want vleijschelick is al u componieren. 15[regelnummer] Wee u die altijt in Gods woort faelgieren, hoe zuldij ontvlien Gods uijtterste comdenneren. 2 Schaemdij u niet, ghij Balams gesellen, volgende u vaders contenantie? Vreesdij niet dat u de vloeden overlopen sellen 20[regelnummer] vant Rode meer, om dat ghij weerstaet Gods ordinantie, volgende Pharoos valsche resonantie?Ga naar voetnoot21 God sacraficeerdij als Arons kinder met vreemde vieren. U wercken steldij uijt tot finantie.Ga naar voetnoot23 IJpocrijthlicken gaet ghij de dagen vieren, 25[regelnummer] u huijsen gaedij van binnen met gout parieren, waer in dat ghij om tgelt toont groote glorieusheijt, contrarie vogelen, vissen indie revieren. Deze dancken God van zijn groote precieusheijt, mer wij menschen, bedwelmt in werelts dangiereusheijt, 30[regelnummer] ijdel is al onse predesstineeren.Ga naar voetnoot30 Ghij die hier souckt alle wereltsche amoreusheijt, hoe zuldij ontvlien Gods uijtterste comdenneeren? 3 Vreesdij niet, die daer hoeders zijt vande schaepen, hoe God u schandelick werck noch sal blameeren?
[pagina 105]
35[regelnummer] Ghij die daer zijt na Gods beelt geschapen en noch zijn woorden gaet blasphemeeren, niet dan ijdelheijt gaedij de menschen informeeren. Voort gadij zonder enige consideratie en met logenen u valsheijt conformeeren, 40[regelnummer] twelck schijnt deuchtlick te maecken u declaratie. Noch verbiedij hierop te maken geen murmeratie. Dus bezwaerdij den crancken zijn consientie. Wel moechdij zijn vander slangen generatie, want u seeden schrijffdij toe Gods reverentie. 45[regelnummer] U woort moet boven Gods woort hebben audientie, want tot grootheijt is al u inclineeren. Ghij die tvleijsch na volcht met grooter dili[g]entie, hoe zuldij ontvlien Gods uijtterste comdenneeren? Prince Princelijcke trijompheerders met Nabals visage, 50[regelnummer] clouck fonderende op Caijems appondamenten,Ga naar voetnoot50 deur giericheijt rijdende Balams' passageGa naar voetnoot51 om te volbrengen Bala[m]s mandementen, dagelicx vergaerdij in Jesabers perlamenten,Ga naar voetnoot53 sluijtende hoe ghij Gods woort zult verdestruweeren. 55[regelnummer] Helias moet vlien deur u dreijgementen, want met felheijt zoe gadij u verweeren. In moordadicheijt zo gadij u beweerenGa naar voetnoot57 als Abimalech zonder enich amoveringe,Ga naar voetnoot58 nemende dat ghij niet weder moecht restitueeren. 60[regelnummer] Waer meendij te vinden renoveringe?Ga naar voetnoot60 Peijnst, als God ten oordel compt met moveringe,Ga naar voetnoot61 zoe zalhij elck rechtelick examineeren. Ghij die hier souct wereltsche prefereringe, hoe zuldij ontvlien Gods uijtterste comdenneeren? Joris - Const Bemin Ick - Pietersz. 1528	voetnoot13 vs. 13 tuchtich: op een beschaafde manier. voetnoot16 vs. 16 cluchtich: bekwaam. voetnoot20 vs. 20 sequelen: fra. séquelle, aanhang, gevolg, aankleve. voetnoot32 vs. 32 In antwort is geknoeid; er kan ook antwoort staan. voetnoot37 vs. 37 geblaf: geschimp. voetnoot39 vs. 39 strang: hevig, erg - wilt trecken af: wilt die verwijderen. voetnoot64 vs. 64 Hs. sijn. voetnoot65 vs. 65 overwaecht: overweegt, heeft overwicht. voetnoot68 vs. 68 cyborie: de schat (van uw wijsheid). voetnoot69 vs. 69 Deze regel is (met blekere inkt) aan het hs. toegevoegd. voetnoot78 vs. 78 verseijsen: weggaan, vertrekken, hier wel: begeven mij. voetnoot87 vs. 87 Hs. doirmaels voetnoot103 vs. 103 in corter sijne: weldra? (van siene, (goede) toestand?). voetnoot115 vs. 115 Dabbreviatie: de verkorting (van de tijd), de overhaasting. voetnoot130 vs. 130 verheijsse: (= vereische), onderzoek. voetnoot145 vs. 145 dier sijn dörtogen: die er van doortrokken zijn. voetnoot155 vs. 155 maijstre: meester (magister?). voetnoot158 vs. 158 getaelt: gesproken. voetnoot175 vs. 175 mercatorie: koopmanschap. voetnoot177 vs. 177 sanctorien: citers. Of is sanctuarien, heiligdommen, bedoeld? voetnoot184 vs. 184 roten: troepen. Hier schertsend gebruikt? Gepeijs reisde immers alleen? voetnoot188 vs. 188 sporen: mij begeven. voetnoot194 vs. 194 stofferende metten lavöijte: om de tuin leidende. voetnoot195 vs. 195 töijte: tuit, hier in de betekenis van mond, bek? voetnoot196 vs. 196 paert en böijte: letterl. paard en buit, wschl. zoiets als het neusje van de zalm? voetnoot197 vs. 197 wetten: rechtbanken, schepenbanken. voetnoot198 vs. 198 dör redens reductie: door een redenering tot zijn kern te herleiden. voetnoot199 vs. 199 dilaijeren: uitstellen. voetnoot200 vs. 200 effluctie: zorg (fra. affliction). voetnoot201-202 vs. 201-202 solverende enz.: iedere verklaring van het gesprek der rederijkers, dat hier plaats zal vinden, oplossende. voetnoot205 vs. 205 so ic mij strecke: zoals ik er mij naar richt. voetnoot206 vs. 206 ontwecte: opwierp. voetnoot208 vs. 208 collacie: gesprek. voetnoot213 vs. 213 trommen: bedriepen, verijdelen (= trompen?). voetnoot216 vs. 216 tblat: lees tplat? voetnoot227 vs. 227 Vóór wij is ons doorgestreept. voetnoot240 vs. 240 verwrocht: tegen mij afkerig heb gemaakt. voetnoot242 vs. 242 ontmocht: ? voetnoot248 vs. 248 solvent: volwaardig, deugdelijk? voetnoot250 vs. 250 superie: bovenal? (van super?). voetnoot251 vs. 251 beene: een beroep doe? (van benen: een aanval doen op?). voetnoot255 vs. 255 voirsettinge: voornemen. voetnoot271 vs. 271 besaeten: begeven? voetnoot274 vs. 274: Deze regel is in het hs. in twee regels geschreven. voetnoot293 vs. 293 subdijten: onderdanen (lat. subditus). voetnoot296 vs. 296 ghijsen: ? voetnoot323 vs. 323 Hs. iubilacien. voetnoot329 vs. 329 Julius: Julius Caesar. voetnoot332 vs. 332 en 333 zijn in het hs. omgewisseld, wat hersteld is door er respectievelijk een a en een b voor te plaatsen. voetnoot344 vs. 344 gehaeft: met have en goed begiftigd. voetnoot348 vs. 348 cubiten: ellen (lat. cubitum). voetnoot354 vs. 354 fres: fris, krachtig. voetnoot357 vs. 357 Deze regel is later (maar met dezelfde hand) toegevoegd. voetnoot360 vs. 360 Carcedo: Karchedon is de Griekse naam van Karthago. voetnoot362 vs. 362 ghij sullet u beloven: gij zult er tevreden mee zijn. voetnoot373 vs. 373 Phenix: Phoenix, zoon van Agenor, was de legendarische stamvader van de Phoeniciërs. voetnoot375 vs. 375 tsaetsüene: het seizoen; maecte hij tsaetsüene: legde hij de grondslag (met de bijgedachte aan tsaet?)? voetnoot378 vs. 378 tgescalle: het geluid. voetnoot380 vs. 380 het wort is boven de doorgehaalde woorden men salt geschreven. voetnoot407 vs. 407 Vóór eenen is in doorgestreept. voetnoot410 vs. 410 Er stond eerst: daer mede hij biaecken llghinck in strijden victoriöselijck. voetnoot419 vs. 419 Deze regel is in margine toegevoegd. voetnoot419 vs. 419 dilateert: wijd en zijd bekend maakt. voetnoot442 vs. 442 Gades: Cadix (Ook in vs. 600). voetnoot451 vs. 451 strictum: landengte. - Sibilien: van Sevilla. voetnoot454 vs. 454 Saphij: deze naam (ook in vs. 607) heb ik nergens aangetroffen. voetnoot461 vs. 461 descenderende: (daarvan) afkomstig. voetnoot475 vs. 475 bedijct: klaarblijkelijk = bediet, betekend. voetnoot477 vs. 477 Het onderwerp komt rechtstreeks neer op de grondslag, op datgene waarom het gaat. voetnoot490 Vs. 490 Guidonem: Wschl. Guido de Columna, wiens Historien van Troyen in 1479 in Gouda gedrukt werden. voetnoot495 vs. 495 u repoort: t.w. uw verslag. voetnoot519 vs. 519 Na overvlüedich stond nog een letter (?), die doorgehaald en waarboven gepeijs geschreven is. voetnoot528 vs, 528 en is vóór de regel geschreven. voetnoot+ Na de Pausa stond oorspronkelijk Vraege uijtcoemende seijt en vervolgens de regels 543-545. Deze 4 regels zijn doorgestreept. voetnoot571 vs. 571 regiuen: (land)streek. voetnoot572 vs. 572 pauliuen: paviljoen, tent. voetnoot577 vs. 577 brengende haer ter palle: hen in moeilijkheden brengende (vgl. te pal (ter palle) komen: in moeilijkheden raken). voetnoot580 vs. 580 Vóór lancie is een ingevoegd. voetnoot581 vs. 581 u verstant hier tue velt: laat uw verstand zich daarmee bezighouden (letterl. daartoe afdalen). voetnoot582 vs. 582 briet: breed, wijd(s). voetnoot584 vs. 584 ontwonnen: ontwonden, ontplooid. voetnoot617 vs. 617 justicier: rechter, rechtspreker. voetnoot619 vs. 619 Vóór ander is een letter (S?) doorgehaald. voetnoot622 vs. 622. Vóór van is doorgehaald en van twee. voetnoot623 vs. 623 fenijnich geinficeert: met venijn doortrokken. voetnoot625 vs. 625 deposeert: getuigt (vgl. fra. déposition: getuigenis). voetnoot627 vs. 627 divitie: verdeeldheid; hij heeft ze een voor een aan zich onderworpen. - verwonnen hem subiect: overwonnen en ze aan zich onderworpen. voetnoot629 vs. 629 infect: vergiftigd, venijnig. voetnoot630 vs. 630 In zijn Naturen Bloeme kent Maerlant deze eigenschap van de smaragd niet; ook elders heb ik ze niet gevonden. voetnoot631 vs. 631 voort gestelt: voorgesteld. voetnoot645 vs. 645 geent: gegrondvest, krachtig? voetnoot652 vs. 652 ghüet van mijne: van goede inborst, aard (mine). voetnoot659 vs. 659 nederslachtich: deemoedig, nederig. voetnoot664 vs. 664 slodt: besluit. voetnoot677 vs. 677 Laten de Accoleijen heengaan met wat er slechts was in hun spel, en behoudt gij wat er goed in was. voetnoot680. Boven vs. 680. Dander is in margine toegevoegd. voetnoot683 vs. 683 calange: onenigheid. voetnoot693 vs. 693 Verstandig fatsoen eist geen cijns van de redekunst (stelt zijn eisen niet te hoog). voetnoot694 vs. 694 acquijt: (vertrouwelijke) omgang. De bedoeling is: Ontdoet u daarom van ondankbaar gezelschap. voetnoot696 vs. 696 Harmonische kunst bloeit als door God gezegend. voetnoot6 vs. 6 predestinatie: vóórbeschikking, voorzorg. voetnoot21 vs. 21 resonantie: de weergalm van zijn woorden. voetnoot23 vs. 23 Uw (goede) werken brengt ge naar buiten met het oog op geldelijk voordeel. voetnoot30 vs. 30 predestineren: het maken van voorbeschikkingen. voetnoot50 vs. 50 appondamenten: appointementen, schikkingen, regelingen. voetnoot51 vs. 51 giericheijt: hebzucht. voetnoot53 vs. 53 perlamenten: bijeenkomsten. voetnoot57 vs. 57 beweeren: verschansen. voetnoot58 vs. 58 amoveringe: terughouding? voetnoot60 vs. 60 renoveringe: (vernieuwing), bekering? voetnoot61 vs. 61 moveringe: beweging, beroering.

Vorige Volgende

Jaarboek De Fonteine. Jaargang 1967

[Wie voirmaels waeren de victoriöste]

Een esbatement spel gemaect tho Leyen van die camer der accoleyen up die vraege van Dordrecht Wie voirmaels waeren de victoriöste verheven welcker werken noch blijcken int leven.

Prologe

Conclusie

Refereijn zonder dicht

Over het gehele werk

organisaties

Over dit hoofdstuk/artikel

titels