Jaarboek De Fonteine. Jaargang 1966

(1966)– [tijdschrift] Jaarboek De Fonteine– rechtenstatus



[pagina 67]
[Esbatement vant Gelt] Ga naar margenoot+Item hier begint Een fraij Estbatement vant Gelt de parsonages syn dese Gelt / een man Vrientschap / een Man Schoone woorden Aerts hemelrijck, een vrouken net gecleet Lood propheet[g]en, een knaep rustich gecleet Een heer als een ridder gelt Dus soudemen collatien,Ga naar voetnoot1 vrientschap Dus soudemen accorderen! schoon Laetse sorgen die ons borgen!Ga naar voetnoot2 gelt Vliet alle temtatien, vrientschap Wilt solaceren!Ga naar voetnoot3 schoon Dus soudemen colatien, gelt Dus soudement accorderen! vrientschap Dits tleven van gratien! schoon 5[regelnummer] Nu willen wij hoveren! Wie druck heeft die stelt het uijt tot morgen. gelt Dus soudemen colatien, vrientschap Dus soudemen accorderen! schoon Laet seg ick sorgen die ons borgen! gelt Sijt vrolijck! die treuren wil gae hem verworgen,Ga naar voetnoot9 10[regelnummer] Wij willen ons aen geneuchte keren.Ga naar voetnoot10 vrientschap Hoe heet dese tavernne? schoon Begeerte van eeren, Daermen de geluckige inne ontfangt.
[pagina 68]
gelt Heere godt! mij heefter so seer na verlangt! God danck dat icker in mach drincken. vrientschap 15[regelnummer] Tis de blijtste tavernne diemen mach bedincken, Sij doet dat ons herte verhitten mach. schoon Ga naar margenoot+Maer diese als eygen besitten mach, Die is een caelge. gelt Godt weet dats waer, Maer tis de sulcke hij wenster naer,Ga naar voetnoot19 20[regelnummer] Sij sal hem in lange niet gebueren.Ga naar voetnoot20 vrientschap Begeerte van eeren doet lange geduerenGa naar voetnoot21 In hoopen vierichlijck geaddeert.Ga naar voetnoot22 schoon Men seijt, die eenen nagel vergadertGa naar voetnoot23-24 Hij crijght int eijnde wel eenen gulden wagen. gelt 25[regelnummer] Begeerte van eeren moet mij behaegen, Ick hebber groote geneuchte in te sijn. vrientschap Maer / eer / te crijgen dat is de pijn,Ga naar voetnoot27 Want de begeerte / hebben wel veel lieden. schoon 30[regelnummer] Tbegeren en machmen niet verbieden, Want dwenschen is vrij in allen spele. gelt Men geeft dit jaer van drie wensche[n] so veleGa naar voetnoot32 Alsmen tjaerent van eenen dede.Ga naar voetnoot33 vrientschap Gelt / vrintschap / en schoon woorden mede 35[regelnummer] Syn in begeerte van eeren geseten. schoon Seght vrij, hier sittende deur vrolijckhede, Gelt / vrintschap en schoon woorden mede.
[pagina 69]
gelt Al mercktmen alder menschen zede,Ga naar voetnoot38 Elck soude naer eere / hem selven vermeten. vrientschap 40[regelnummer] Gelt, vrintschap en schoon woorden mede, Syn in begeerte van eeren geseten. schoon Hoe heet ons waerdinne? gelt Dat mosten wij weeten En tbehoort haer toe, dit schoone gestichte.Ga naar voetnoot43 vrientschap Dit? schoon Ja. vrientschap Sij macher lichte 45[regelnummer] Noch twintich hebben, veel schoonder juweelen, Vuythoven / pachtgoeden, borgen en casteelen,Ga naar voetnoot46 Eesters en prieelen sonder gelijcke. schoon Hoe is haeren naem dan?Ga naar voetnoot47 vrientschap Maer Aerts hemelrijcke! Geen weerdiger onder shemels rinck. schoon Aerts hemelrijcke? gelt Jae. schoon Ga naar margenoot+Wadt, dat is een dinck! 50[regelnummer] Is dat vrouwken hier weerdinneken? gelt Ja sij, seecker schoon Wadt, dat is een minneken! Heer godt! en souden wijse niet mogen aenschouwen,Ga naar voetnoot52 Goet vrindeken? gelt Wadt, ja wij, in trouwen! Sy compt hier haest; clopt omden wijn.
[pagina 70]
vrientschap 55[regelnummer] Daer en sal geen gebreck aen sijn. Smijt op de kanne en maeckt de tavaernne!Ga naar voetnoot56 schoon Hey, haelt de versche kanne! aerts hemelrijck Mijn vrindeken, gaernne! Drinckt vrij, daer is genoch int vadt. vrientschap Heere godt! wadt vrindelijcker dier is dat! 60[regelnummer] Deur tsien worden alle mijn sinnen vro. schoon Maer alle de duijvels inde helle also!Ga naar voetnoot61 Ick trocker inne eer avont, ick wane. aerts hemelrijck Daer is den wijn! drinckt van dien trane,Ga naar voetnoot63 Hij sal u maecken een vrolijck moedeken.Ga naar voetnoot64 gelt 65[regelnummer] Sidt neder, joffrouwe! schoon Och ja, edel bloedeken, U aenschouwen heeft mijn herte gerocht.Ga naar voetnoot66 Ja al had ickt om mijn hemde gecocht,Ga naar voetnoot67 Ick souts u jonnen altijts in eeren. aerts hemelrijck God danck u, jongman. gelt Wilt vreucht vermeeren 70[regelnummer] Ende haer een vrolijck dronckgen bringen. Ick salt verwachten.Ga naar voetnoot71 aerts hemelrijck Voor alle dingen Prijs ick solaes ende vreucht. schoon Diet therte onstack heeft mijn verheucht;Ga naar voetnoot73 Haer breng ick jolijt met desen droncke. aerts hemelrijck 75[regelnummer] Ick danck hem diet sprack. Drinckt, oft ghij meucht!
[pagina 71]
schoon Die therte ontstack heeft mijn thert verheucht; Onder shemels dack gheen liever jeucht, Want tis altijt in mijn een voncke. Die therte ontstack heeft mijn verheucht; 80[regelnummer] Haer breng ick jolijt met desen droncke. vrientschap Ga naar margenoot+Heere god! oft so mijn keeltgen cloncke,Ga naar voetnoot81 So mocht ick worden die geminde, Maer hoe ickt maecke, mijn selven ick vinde Recht als tcaproenken sonder hooft // fijn.Ga naar voetnoot84 aerts hemelrijck 85[regelnummer] Dat plegense te seggen die best gelooft // sijn,Ga naar voetnoot85 En den clagenden is goet te helpen.Ga naar voetnoot86 gelt Mijn lijden waer oock goet te stelpen, Woudse mijn hooren die ick minne. aerts hemelrijck Lieve gesellen, jojeus van zinne, 90[regelnummer] Neempt in dancke mijn ruijt gewagen;Ga naar voetnoot90 Ick soude gaern uwen name vragen, Op dattet u sinnen niet en stoorden.Ga naar voetnoot92 gelt Ick heete gelt vrientschap Ick vrintschap schoon En ick schoon woorden, Dus weet ghijt claer int naerste en spele.Ga naar voetnoot94 aerts hemelrijck 95[regelnummer] Deur sulcke drie luyden doetmen vele, Immers als ghy lieden sijt besonder. gelt Deur ons drien doetmen ter werrelt groot wonder, Die den sin wel te degen begrepe. schoon Men doet veel door schoon woorden, vrientschap 100[regelnummer] Noch meer door vrintschepe,
[pagina 72]
aerts hemelrijck Maer aldermeest door tgelt voorwaer. gelt Tgelt is dmanneken.Ga naar voetnoot102 aerts hemelrijck Daer hebdijt claer! Wie geldloos is valt vanden dijcke; Elcke manne hem daer op.Ga naar voetnoot104 schoon O Aerts hemelrijcke, 105[regelnummer] Ghij sijt een bloem boven alle wijven! Mocht mij so groot geluck beclijven, Ick soude gaernne blijven u dienaer cranck, Altoos behouden eer en danck, Mijn leven lanck / en geen gebreeckerGa naar voetnoot109 110[regelnummer] In uwen dienst sijn. aerts hemelrijck Schoone woorden, seecker, De jonste die ghij sijt betogelijck En uwen dienste gewillich / dancke ick u hoochlijck, Maer blijft gestadich in venus pleijne;Ga naar voetnoot113 Tis vrempt hoet draijen sal.Ga naar voetnoot114 schoon O bloeme reijnne, 115[regelnummer] Verciert met alder jubilatie,Ga naar voetnoot115 Die naest den hemel hebt de hoochste gratije, Ga naar margenoot+ Ick en mach der godtheijt niet voldancken, Wout ghy myn achten.Ga naar voetnoot118 gelt Bij gants plancken! Hoe wel can schoonne woorden blasen!Ga naar voetnoot119 vrientschap 120[regelnummer] Lieve man, sij can wel schalcke hasen.Ga naar voetnoot120 Aerts hemelrijck en is so niet te winnen. aerts hemelrijck Jongelingen die eerst bestaen te minnen En moeten tsop so heet niet suijpen, Maer met wijsheijt eerst wel versinnen, 125[regelnummer] So salt haer niet langs de vingeren druijpen.
[pagina 73]
schoon Dat souden wesen quade stuijpen,Ga naar voetnoot126 Maer datmen saijt/tcan al niet dieden.Ga naar voetnoot127 Tis vreempt hoe davontuere vermost,Ga naar voetnoot128 En men can mijn oock niet verbieden 130[regelnummer] Te minnen op mijn eijgen cost. aerts hemelrijck Mint daer ghij wilt, ick ben verlost; Ick ben met stuijpen oft met nijgen, Noch oock met schoone woorden niet te crijgen. Ten is also niet datmen den haring vangt.Ga naar voetnoot134 vrientschap 135[regelnummer] Aerts hemelrijck, daer mij na verlangt Als naer den berch van goude fijn, Ick creech so gaeren die hulde dijn! Mochtij mij gebeuren, noyt blijder man. aerts hemelrijck Seecker, vrintschap, hoort mij nu an: 140[regelnummer] Elcken onvermindert, van zuijden oft noorden,Ga naar voetnoot140 Ick soude meer doen door u / dan door schone woorden, Want u betrou ick van alder deucht, Want ghij syt vrintschap. vrientschap O beminde jeucht! Weet dat inde cracht van mijnen persoon 145[regelnummer] En creech noijt mensche fraude noch hoon, Maer enige sochten de proprieteijtGa naar voetnoot146 Uus naems, en tvinden was hem ontseijt, Want dien boeck hadde dobbelt couverture.Ga naar voetnoot148 aerts hemelrijck Uwe jonste begeer ick tot alder uure, 150[regelnummer] Maer mij selven en geeff ick niet, wats geschiet, Vrintschap noch schoonne woorden, siet; Ick wil mijn roosgens al bedt besteden.Ga naar voetnoot152 schoon Wel lieve vrintschap, sijt toch te vreden; Op u off mijn en slaet sij gheen achte, 155[regelnummer] Wij moeten op dees tijt babbeken slachten,Ga naar voetnoot155 Wij en sullen niet aengaen geen van beijden.Ga naar voetnoot156
[pagina 74]
vrientschap Al mocht ick vuijt begeerte van eeren scheijden Ga naar margenoot+Lichamelijck, elck wilt versinnen // snel, Mijn hert salder blijven binnen // wel, 160[regelnummer] Want ick hooper noch te wonen vrij.Ga naar voetnoot160 gelt O Aerts hemelrijck, wat segdij van mij? Ick en can toeuen noch schoon spreecken,Ga naar voetnoot162 Maer laet, met corten verhaele, leeckenGa naar voetnoot163 Een woort van trooste met blijden sinne // goet. 165[regelnummer] Ick heet gelt. aerts hemelrijck Ghij sijt mijn minne // soet! Gelt, vrint, ghij maeckt mijn hert wacker. gelt Hoe ben ick met u? aerts hemelrijck Ghij sijt mijn macker, Ghij hebt voor al de naeste mate.Ga naar voetnoot168 gelt O, dat ick dan troost van u gevate! 170[regelnummer] Dat bid ick u vrindelijck boven // al. Bij trouwe die ick u beloven // sal, Op aerde en vondij noijt mijns gelijcke. aerts hemelrijck Wij sullen wel spreecken. gelt Och, aertsch hemelrijcke, Wilt mij voor u lieffste prijsen! 175[regelnummer] Ick ben toch tgelt. aerts hemelrijck Mijn hert doet ghij rijsen, Ick houde u voor mijn vrint bekent; Maer tgelt en dooch niet sonder regiment.Ga naar voetnoot177 Al hadde een al des werelts schadt, Leggtet stil, wat acht ick dat? 180[regelnummer] Men moetet profijtelijck verwijgen.Ga naar voetnoot180 gelt Wadt soud icker mee maecken?Ga naar eind181
[pagina 75]
aerts hemelrijck Suijchbenen om crijgen, Daer men in rijckdom bij wordt gepresen, So moochdij in eeren hier waert wesen En hebdij Aertsch hemelrijck tuwen wille. gelt 185[regelnummer] Hoort, ick en sitte niet langer stille, Maer schoon woorden en vrintschap, mijn gesellen, Willen sij hem selven ten wegen stelle[n] Met mij daer ickse leden sal,Ga naar voetnoot188 Ick weet ons suychbenen sonder getal; 190[regelnummer] Men salse ons geven na toebehooren. aerts hemelrijck Ey, wie salse geven?Ga naar voetnoot191 gelt Een goet heer vercoren, Een groot monsieur, hij heefter gaijnghe,Ga naar voetnoot192 Hij sal ons elck geven versaijnge,Ga naar voetnoot193 Ja comen wij slechts heijsschen. aerts hemelrijck Nu hoort, tot mijnder paijnge Ga naar margenoot+195 Die meeste suijchbenen sal brengen bij Van u drien / van wat sorte dattet sij, Knockelen, pijpen ofte rebben, Die sal mij tot sijnen wijve hebben, En daer op stellen wij dit gelach.Ga naar voetnoot199 200[regelnummer] Elck doe sijn beste. schoon Nu, tvaere alst mach, Ick sal immers mijn deel avontueren. vrientschap So sal ick mede / wat connen wij verbueren? Want metten gelach so sijn wij quijte.Ga naar voetnoot203 gelt Nu hier mede gaen wij met jolijte. vrientschap 205[regelnummer] Wilde die heer mercken mijn vijte,Ga naar voetnoot205 Ick hoop mijn soude geluck geschien. schoon Nu, wij nemen oorloff; tot een wedersien! Wij gaen om suijchbenen onder ons drien.
[pagina 76]
loos propheetgen Waer blijven nu dese offijcien jagers? 210[regelnummer] Dese waegebaerders, dese pluijmme dragers,Ga naar voetnoot210 Dees nijgers, dees stuijpers / dees achtercnapers?Ga naar voetnoot211 Compt voort! laet sien, waer beijdij, ghij gapers? Mijn heer die is geseten in synen stoel; Hij en heeft van vreuchden nu geen gevoel, 215[regelnummer] Want sijn hooft dat steeckt vol rijnscher druijven.Ga naar voetnoot215 Men mach mijn here geen tijt badt huijvenGa naar voetnoot216 Dan als hij wel gegeten en gedroncken heeft: Dan is hij die milste man dier leeft. Hij sout wel al wech geven, goet en quaet, 220[regelnummer] Maer ick loos prophetgen, dat ghijt verstaet, Ick woonne met hem; ik ben sijn clerckxcken, Dus moet ick oock lose slaen vant vercxken.Ga naar voetnoot222 Mijn handeken moet mede gesalft // sijn, Somtijts gevierendeelt, somtijts gehalft // sijn,Ga naar voetnoot224 225[regelnummer] Somtijts meer en somtijts min, Immers ick arbeijde om mijn gewin. Mij en roert niet wiet tegen gaet oft mede;Ga naar voetnoot227 Comme die wil / hij vint hier stede, Noijt beter pas van al mijn leven. 230[regelnummer] Hier sijn den duijvel van suijchbenen te geven,Ga naar voetnoot230 Dese groote mande die staet al vol; Diet nu versuijmen sijn caterdol,Ga naar voetnoot232 Want mijn heer is dronckender dan een swijn. Sidt hij niet wel, soot blijckt int aenschijn, 235[regelnummer] Met dien suijchbeen in sijn handen? Dat heeft hij al geraept uijt dees manden; Daer sal hij elck sijn passpoort me geven. Tis al bereijt, compt nichten en neven! Ga naar margenoot+Die mij mijn handen best stoffeertGa naar voetnoot239 240[regelnummer] Die wort van mij opt hoochste gewardeert; Het is toch in allen hoven oijt so gesien.
[pagina 77]
gelt Ick sie den heere.Ga naar voetnoot242 vrientschap Tis een schoon ingien Om aenschauwen. schoon Dat ist voorwaer! gelt Oock bemint hij suijchbenen, dats claer, 245[regelnummer] Want hij heeft een groote merchpijp inde hant. vrientschap Seecker, so weet hij oock veel te betGa naar voetnoot246 Wadt oock een hongerijgen mage let. Dus gaen wij hem toe met snellen kere. gelt Knielen wij neder. vrientschap Goeden avent, lieff heere! 250[regelnummer] Ons drie dochten dat wij hier behoorden. schoon Gelt / vrintschap / en schoon woorden, Die syn hier met gereeckender sommeGa naar voetnoot252 Tot uwen besten. de heer Vrinden, sijt willecomme. Wadt sijdij begeerende? / elck een meetgen?Ga naar voetnoot254 alle drie tsamen 255[regelnummer] Ja wij, lieff heere. de heer Spreeckt loos propheet[g]en, Die sal u wel elck ende altsamen stofferen Soot noot is.Ga naar voetnoot257 vrientschap Godt groet u, loos prophet[g]en. loos propheetgen Wat seggen dees heeren? Gelieft u yet sonderlinckx? ontdeckt u menen.Ga naar voetnoot258 schoon Jaet / wij hadden gaern hier suijchbenen 260[regelnummer] Om op te leven / een deelken tijts,
[pagina 78]
Want begeerte van eeren is ons logijs Ende wij souden gaernne meer winnen. loos propheetgen Nu, wel aen, ick can die saeck wel versinnen. Hier sijn suijchbenen van als planteijt, 265[regelnummer] Maer u namen waeren mijn goet geseijt, Op dat elck ick naar sijn begeerte schicke. schoon Ick heet schoon woorden.Ga naar voetnoot267 vrientschap En vrintschap heet icke. Ga naar margenoot+Na suijchbenen ben ick seer gehelt,Ga naar voetnoot268 Mochtense mij gebeuren. gelt En ick heete ghelt, 270[regelnummer] Ick namer gaeren een goet getal. loos propheetgen Tjan, gelt, ghij sijt die best van al. Salder ijemant ijet hebben / dan sult ghije // sijn. schoon Ick sal oock en weet wie // sijn. loos propheetgen Nu ontdeckt uwen staet // sonder verlaet. schoon 275[regelnummer] Heer, mits dat seer verde bekent gaet Uwen edelmans naem en u edel leven, So bid ick u hertelijck boven schreven Dat ghij mij geeft met jonsten fijne Uwen duijnmaijer langs der zee te sijne.Ga naar voetnoot279 280[regelnummer] Groote saecken en begeer ick niet Ende wadt u hooge bevel gebiet, Aen mij ghij vint mij voor en naer Altoos u eijgen. loos propheetgen Sijn duijnmaijer sijn, jae, Dat suijchbeen heeft den duyvel veel merchs // in; 285[regelnummer] Oock ben ick gecomen vanden goeden slecht.Ga naar voetnoot285 schoon En ick ben schoon woorden, ich hebber niet veel erchs in; Oock ben ick gecomen van den goeden. loos propheetgen Hebdij gheen hantschrift en hartsalff?Ga naar voetnoot288
[pagina 79]
schoon Tis seecker goet te bevroeden Dat het schadt der jongers is een cranck gestel.Ga naar voetnoot289 loos propheetgen 290[regelnummer] Heer, wadt segdij? de heer Ick en hoor niet wel. Tmost anders luijen, sou ickt verstaen. vrientschap Heer, ick heb u meijnigen dienst gedaen Hier voortijts, tmach u wel kenlijck sijn, Want vrientschap so is de name mijn. 295[regelnummer] Om een quaet leven te beschuttenGa naar voetnoot295 So geeft mijn een suijchbeen te nutten, Dat ick wesen mach als een goet behager Uwen oppersten valcken jager. Ick sal u dienen alle mijn leven. de heer 300[regelnummer] Spreeckt, loos propheetgen. loos propheetgen Wadt meuchdij geven? vrientschap Ga naar margenoot+Niet, maer vrintschap so ben ick genaempt. loos propheetgen Weet ghij den wech wel die ghij quaempt? vrientschap Ja ick, in trouwen. loos propheetgen So gaet dan vrij weder. Ick sal mijn suijchbenen leggen neder; 305[regelnummer] Waendij dat sij den heer affstaen also?Ga naar voetnoot305 Gelt, hoe vaerdij // ghij? gelt Al frisch en vro. Hadt ick een suijchbeen, ick waer gestilt. loos propheetgen Ghij sult al hebben wadt ghij wilt, Want ghij syt een man diet can verdienen. 310[regelnummer] Ick heb hier suijchbenen / die schooneste engienenGa naar voetnoot310 Diemen mach aenschouwen met oogen an. Wildij mijn heeren ontfanger sijn? gelt Jae ick, bij St Jan!
[pagina 80]
Ick salt verdienen fraij sonder sparen. loos propheetgen Hout, daer is tsuijchbeen, wiltet wel bewaren; 315[regelnummer] Theeft menigen mensche in staden gestaen. gelt Wel, ick sal der immers tcabas opslaen,Ga naar voetnoot316 Tvare voorts alst mach. loos propheetgen Noch heb icker hier Te wesen mijns heeren cancelijer, Sijn almosinier oft syn segelaer,Ga naar voetnoot319 320[regelnummer] Sijn controleurder oft sijn tollenaer; Dit syn de beste suijchbenen Diemen mach hebben. gelt Nu wel, ick verstae u menen; Die na dese suijchbenen staet Tis recht dat deene hant dander dwaet.Ga naar voetnoot324 325[regelnummer] Hout daer dien sack, siet wadt daer in is, Ick geve hem u. loos propheetgen Date et debitur vobis; Dat staet geschreven // ghij siet wel mij.Ga naar voetnoot327 schoon Tgelt crijget al, so ick sie vrij, En wij staen hier als volck verwaten.Ga naar voetnoot329 330[regelnummer] Eij, gelt, geselle, compt ons toch te baten En spreeckt voor ons, wadt salt u schillen?Ga naar voetnoot331 vrientschap Wij souden al te gaeren wesen willen tsheren wethouders, raet oft schepen, Balliou oft schouwt, al onbegrepen,Ga naar voetnoot334 335[regelnummer] Borgem^r oft sulcks dinck. loos propheetgen Ga naar margenoot+Wadt segdij, heer? heer (schuddende sijn hooft) Non non non! schoon Hij en spreeckt niet seer, Maer hij schudt het hooft // siet welcken bescheijde.
[pagina 81]
loos propheetgen Ghij hebt twee ongeluckige ansichten alle beijde, Ghij waert gebooren op St elpen // dach.Ga naar voetnoot339 vrientschap 340[regelnummer] Wadt, dat de vrintschap niet helpen // mach Te crijgen een arm suijchbeen! gelt Vraechtet den heer. vrientschap Wadt / hij seijt altoos meer, Hij schudt het hooft, hij en hout geen coop.Ga naar voetnoot343 loos propheetgen Hier sijn noch suijchbenen zo grooten hoop, 345[regelnummer] Dattet wonder is, van coorn, van suijvel,Ga naar voetnoot345 Maer tmoet al gelt costen. schoon Wadt! tmoet den duyvel! loos propheetgen Hijer sijn benen, ja suijchbenen van bier en wijne,Ga naar voetnoot347 Van versschen karing en inden brijne,Ga naar voetnoot348 Laaders, scheijders, packers en breeckers,Ga naar voetnoot349 350[regelnummer] Dese suijchbene[n] brengen al wadt seeckers. Wijn crihieren doet den muijl oock vetten,Ga naar voetnoot351 Waerdeerders vande caberetten,Ga naar voetnoot352 Tsyn al goede vetgens voor schamele lieden. Die daer mijn duijmcruijt aff can bieden, 355[regelnummer] Die sal hier vinden al sijn gerieff. schoon Adieu heer, ick heb u so over lieff, Geeft mij doch een suijchbeen, off ghijt gebiet U roedrager te wesen de heer Condij u seven psalm niet? Wij moeten hier een luttel colationeren.Ga naar voetnoot359 schoon 360[regelnummer] Ja ick, heere.
[pagina 82]
de heer So moet ghij dan declineren Dativi casus / verstaet ghij wel dat latijn?Ga naar voetnoot360/61 vrientschap Ick soude al te gaeren uwen ontfanger sijn Vanden bastaert wijn, goet ter keure; Ick meen in stede vande bijnneure.Ga naar voetnoot364 365[regelnummer] Ghij siet wel mij.Ga naar voetnoot365 de heer Avez vous de quoij? vrientschap Nannij, mons.Ga naar voetnoot366 loos propheetgen Ga naar margenoot+Bylo, so tapt ghij roij. U sal een ander taelman gebreecken. schoon Wadt sullen wij dan doen? loos propheetgen Clinckende woorden spreecken. Argintrum et niuim is sheren meenen.Ga naar voetnoot369 gelt 370[regelnummer] Heere godt! wadt heb ick al suijchbenen! Ick gen die opperste van mijn magen! vrientschap Deelt ons mede / gelt. gelt Neen, ick salse wel dragen. Hoe leckerlijck ruijckense, wadt goeder dingen! schoon Maeckt ons ontfangers van uwe wateringen, 375[regelnummer] Ofte dijckmeesters en van sulcken saecken. loos propheetgen Men sal u deecken vanden nieneriets maecken,Ga naar voetnoot376 Vischbanck strepers, ja, oft straetvagers,Ga naar voetnoot377 Winnebroijkens ende plateeldragers.Ga naar voetnoot378 Wildij daerom bidden, ick weet u raet.
[pagina 83]
vrientschap 380[regelnummer] Roedraegers te sijn en waer ons niet quaet, Den haering te laden en is oock niet mals.Ga naar voetnoot381 loos propheetgen Dese luijden spreecken al latijn en wals, Een mensch en weet niet waer hijt heeft. gelt Ay heer, siet dat ghij elcken wadt geeft; 385[regelnummer] Het syn gesellen niet voor te helen,Ga naar voetnoot385 Sy plegen somtyts een speelken te spelen, Stopt doch henlieden den mont, Ick salt verdienen, gesproocken gaet ront,Ga naar voetnoot388 Met gereden penningen. de heer Nu verstae ick tfatsoen! 390[regelnummer] Gelt, om uwen wille sal ickt gaernne doen, Al waert te geven mijn nautste secretgen.Ga naar voetnoot391 Nu geeft haer elck een suijchbeen, loos propheetgen. Gelt ist mijn waert, wel lieve man. vrientschap Watmen bij vrintschap niet crijgen can 395[regelnummer] Noch met schoone woorden sonder getal, Int eijnde / met Gelt vercrijchment al. Tis al die werrelt door alleens. gelt Nu sal ik Aerts hemelrijck hebben, ick meens, Want ick ben Gelt / met allen stout, 400[regelnummer] En mijn suijchbenen die sijn menichfout. Begeerte van eeren heb ick volbrocht. schoon Ga naar margenoot+Wij sijn immers oock aen suijchbeenen gerocht, Maer schoon woorden en hilpen dit noch dat. vrientschap Niemant en verjonnet ons, al hebben wij wat,Ga naar voetnoot404 405[regelnummer] Wij jonnen elck wel dat hij heeft. schoon T is te bruijssel aldus in telcker stadt,Ga naar voetnoot406 Niemant verjonnet ons al hebben wij wadt. vrientschap Vrintschap heeft somtijts voordeel gehadt, Maer tis al om gelts willen dat men nu geeft.
[pagina 84]
schoon 410[regelnummer] Niemant en verjonnet ons al hebben wij wadt, Wij jonnen elck wel dat hij heeft. gelt Die heer die in euwige vreuchden leeft Laet ons hier onssen tijt also besteden, Tsij in weelden, armoeden, oft tusschen beden, 415[regelnummer] Dat elckerlijck in glorien crijgen moet Een suijchbeen / dat is goods aenschijn soet, Dwelck is van alle soetheijden een jubilatie. schoon Neempt toch in danck onse fabulatie, Daer wij door oprechte geneuchte mede quamen. 420[regelnummer] Ons heere godt bewaer ons altsaemen. Fynis Lang in dicht 484 regulen Par Trouw Moet BlijckenGa naar voetnoot+	margenoot+ 100 v^o voetnoot1 collatien zich samen vermaken, gezellig bijeen zijn voetnoot2 temtatien kwellingen, ongenoegen voetnoot3 solaceren solaas -, vreugde bedrijven voetnoot9 hem verworgen zich ophangen voetnoot10 caelge (fr. caille) baas, grote meneer margenoot+ 101 r^o voetnoot19 lis ... naer er is menigeen die ernaar verlangt voetnoot20 gebueren ten deel vallen voetnoot21 gedueren volharden voetnoot22 geaddeert opgezameld(?) voetnoot23-24 dit spreekwoord vindt men meestal in omgekeerden zin aangewend: ‘staet nae een gouden wagen, ghy krijgt een as of een nagel’, Sartorius, Adag. II, 3, 99 [1561]. voetnoot27 pijn moeite, moeilijkheid (fr. peine) voetnoot32 van om, voor voetnoot33 tjaerent een jaar geleden, verleden jaar voetnoot38 Al mercktmen als men aanmerkt, beschouwt voetnoot43 En t als het voetnoot46 Vuythoven boerderijen buiten de wallen voetnoot47 Eesters pleziertuinen margenoot+ 101 v^o voetnoot52 minneken liefje, lief vrouwtje voetnoot56 Smijt op de kanne klop met de kan op de tafel; maect de tavaernne deze uitdrukking is mij van elders niet bekend. De bedoeling schijnt te zijn: zet het gelag op voetnoot61 also ook voetnoot63 dien trane dit vocht voetnoot64 moedeken gemoedsgesteldheid, zin voetnoot66 mijn herte gerochs mij in het hart geraakt voetnoot67 om mijn hemde voor mijn laatste bezit voetnoot71 verwachten beantwoorden voetnoot73 Die therte ontstack zij die mijn hart in vlam zette margenoot+ 102 r^o voetnoot81 oft ... cloncke als ik zo mooi kon spreken voetnoot84 tcaproenken sonder hooft een lege kap; vgl. de uitdr. iem. zijn kaproen met hooi vullen (WNT VIII, 1549) voetnoot85 gelooft geprezen voetnoot86 spreekwoord voetnoot90 : stoor u niet aan mijn onverfijnd spreken voetnoot92 Op dat indien voetnoot94 int naerste ten naeste bij en spele misschien op te vatten als: ic en spele, of ten es geen spele, zonder gekheid voetnoot102 dmanneken de baas, degene die het voor het zeggen heeft voetnoot104 manne hem daer op make daarop staat, rekene daarop voetnoot109 geen gebreecker iemand die niet te kort schiet voetnoot113 venus pleyne het veld der liefde voetnoot114 vrempt onberekenbaar, wonderlijk draijen uitkomen, aflopen voetnoot115 jubilatie heerlijkheid margenoot+ 102 v^o voetnoot118 bij gants plancken deze bastaardvloek is nog een enkele maal opgetekend in rederijkerstaal (WNT XII, 2257) voetnoot119 blasen puffen, grootspreken voetnoot120 schalcke wsch. als bijwoord op te vatten; de bet. van hasen als ww. is niet duidelijk voetnoot126 stuijpen grillen, kuren voetnoot127 dieden gedijen voetnoot128 vermost bederft, mislukt voetnoot134 : zó gaat dat niet in zijn werk, op die manier is er niets te krijgen voetnoot140 Elcken onvermindert niemand te na gesproken voetnoot146 de proprieteijt de (goede) eigenschap(pen), het voordeel voetnoot148 couverture de tekst heeft converture voetnoot152 bedt besteden beter onderbrengen, er een hogere prijs voor ontvangen voetnoot155 babbeken slachten voor een vod gerekend worden, niet meetellen voetnoot156 aengaen tot ons doel komen, iets bereiken margenoot+ 103 r^o voetnoot160 vrij waarlijk voetnoot162 toeuen liefkozen, vleien voetnoot163 leecken neerdruppelen voetnoot168 naeste meest gepaste, beste voetnoot177 dooch deugt regiment behoorlijk beheer voetnoot180 verwijgen ermee werken, het tot voordeel aanwenden (vgl. wigen 'zich inspannen' in Mnl. W.) eind181 suijchbenen benen die men kan uitzuigen, mergpijpen (zie De Bo) voetnoot188 leden leiden, voorgaan voetnoot191 vercoren voortreffelijk voetnoot192 gaijnghe gading; volop, in overvloed voetnoot193 versaijnge verzading, zo veel wij believen margenoot+ 103 v^o voetnoot199 : dit gelag (wat jullie verteerd hebben) is de inzet voetnoot203 quijte quitte voetnoot205 vijte levenswijze, gedrag voetnoot210 waegebaerders ltt. zij die hun baard op en neer doen gaan, dus synoniem met nijgers en stuijpers in de volg. regel voetnoot211 achtercnapers volgende, begeleidende dienaars voetnoot215 rijnscher druijven rijnwijn voetnoot216 here de tekst heeft herte huijven eig. de huif, de kap opzetten; overdr.: beetnemen, profiteren van - voetnoot222 lose op listige wijze slaen vant vercxken mijn deel van het varken, van de buit inpalmen voetnoot224 gevierendeelt ... gehalft met het vierde of de helft van de inkomsten gevuld voetnoot227 roert raakt (misschien voor roect bekommert) voetnoot230 den duijvel van duivels veel (vgl. vs. 284) voetnoot232 caterdol zo dol (dwaas) als (krolse) katers margenoot+ 104 r^o voetnoot239 stoffeert van het nodige voorziet, vult voetnoot242 ingien geest, vernuft (stellig ironisch op te vatten!) voetnoot246 veel te bet des te beter voetnoot252 met gereeckender somme allen bij elkaar geteld voetnoot254 meetgen misschien de verkleinvorm van mete als bijvorm van meide, loon, betaling, of anders ven met, metworst, dat voorkomt in de uitdr. te mete ende te male, waarin het spijs betekent voetnoot257 Soot zoals het voetnoot258 ontdeckt u menen onthult uw bedoeling versinnen in orde maken, schikken voetnoot267 heet het hs. heeft heen margenoot+ 104 v^o voetnoot268 gehelt geneigd voetnoot279 duijnmaijer langs der zee opzichter van de zeeduinen voetnoot285 en 287 van deze gelijkluidende verzen (dittografie) moet er een corrupt zijn, wsch. 285 voetnoot288 hantschrift document, kredietbrief hartsalff lees wsch. hantsalf (vgl. vs. 233) voetnoot289 : dat het met de bezittingen van jongelieden droevig gesteld is. voetnoot295 : om mij ervoor te behoeden tot een slecht leven te vervallen margenoot+ 105 r^o voetnoot305 affstaen van de hand gaan voetnoot310 engienen hier in zeer verzwakte opvatting, louter als omschrijving van een zaak voetnoot316 tcabas opslaen mijn mand ervoor opendoen voetnoot319 almosinier aalmoezenier voetnoot324 dwaet wast voetnoot327 ghij siet wel mij je begrijpt wat ik bedoel (vgl. vs 365) voetnoot329 verwaten eig. in de ban gedaan; verworpen voetnoot331 schillen schelen; wat voor verschil zal het voor u uitmaken voetnoot334 onbegrepen zonder mankeren margenoot+ 105 v^o voetnoot339 St elpen dach bedoeld is de spotheilige die in N.-Nederl. St. Galpert genoemd werd (‘ick ben op sinte Galperts nacht geboren, Dat's drie daghen voor 't ghelock’ zegt Robbeknol in Bredero's Sp. Brabander) en volgens Gezelle (Loquela 1883, 93, 3de dr. blz. 647) door de Vlamingen ‘Sinte Holpe (Geholpe, Halpe, Gehalpe)’. voetnoot343 hout geen coop houdt het niet voor een koop, een zaak die kan doorgaan voetnoot345 van coorn, van suijvel, nl. van (de pacht van) de accijns daarop voetnoot347 van bier en wijne vgl. vs. 345 voetnoot348 inden brijne in de pekel, gezouten voetnoot349 scheijders affineerders van goud en zilver voetnoot351 crihieren uitroepen voetnoot352 Waerdeerders schatters, cijnsheffers voetnoot359 colationeren een collatie houden, over een geestelijk onderwerp spreken voetnoot360/61 declineren dativi casus vgl. voor dit fig. gebruik P. Michault, Doctrinal du Temps présent X, 162-252 (ed. Walton, p. 15-17). Het is aannemelijk dat de schrijver van ons stuk dit werk gekend heeft, maar directe invloed op de compositie valt niet aan te wijzen. voetnoot364 bijnneure? voetnoot365 vgl. vs 327 voetnoot366 Nannij nenni, oude fr. ontkenning roij een goedkope soort bier margenoot+ 106 r^o voetnoot369 Argintrum et niuim potjeslatijn voor blank zilver sheren het hs. heeft scheren voetnoot376 deecken vanden nieneriets klaarblijkelijk een spotbenaing van een nietbestaande functie (Mak, Rhet. gloss. wil lezen nieueriets en oppert afl. van niever, nergens) voetnoot377 Vischbanck strepers verzamelaars van afval van de visbanken voetnoot378 Winnebroijkens dagloners voetnoot381 laden pakken (?) voetnoot385 : het zijn kameraden voor wie men niets achter moet houden voetnoot388 verdienen goedmaken, ervoor betalen voetnoot391 nautste meest beperkte, geheimste margenoot+ 106 v^o voetnoot404 verjonnet misgunne het voetnoot406 in l. wsch. en voetnoot+ Lang ... 484 regulen geteld zijn de regels schrift, waarbij elk half vers als een regel telt; in onze nummering zijn alleen de volle verzen geteld.

Vorige Volgende

Jaarboek De Fonteine. Jaargang 1966

[Esbatement vant Gelt]

Over het gehele werk

organisaties

Over dit hoofdstuk/artikel

titels