Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 2006-2007

11. Verslag van de Werkgroep zeventiende eeuw over het verenigingsjaar 2006-2007

De Werkgroep Zeventiende Eeuw werd in 1985 opgericht. In het jaar 2006 was het bestuur als volgt samengesteld: M. Prak (voorzitter), A. van Strien (penningmeester), G. Vanpaemel (lid), J. Spaans (lid), H. Leeflang (lid), M. de Baar (lid) en E. Stronks (secretaris). De Werkgroep telt rond de 490 leden. Eens per jaar houdt de Werkgroep een interdisciplinair congres; er wordt naar gestreefd deze congressen met enige afwisseling in Nederland en Vlaanderen te laten organiseren. Ook wordt afwisseling beoogd van een- en meerdaagse congressen.

Op vrijdag 1 september 2006 organiseerde de Werkgroep in samenwerking met het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (iisg) een congres getiteld ‘Arbeid in de zeventiende eeuw’. In de zeventiende eeuw maakte de Republiek een snelle economische verandering door. Volgens een gezaghebbend handboek werd de Republiek de ‘eerste moderne economie’. Daarmee veranderden ook de arbeidsverhoudingen ingrijpend. Naar dit onderwerp wordt de laatste tijd veel onderzoek gedaan, door sociaalhistorici, maar ook door cultuurwetenschappers. In het programma kwamen beide benaderingen aan bod. De congrescommissie, Ariadne Schmidt (iisg), Annette de Vries (Rijksuniversiteit Groningen), Maarten Prak (Universiteit Utrecht) stelde een veelzijdig programma samen dat door 75 bezoekers werd bijgewoond. Het programma bestond uit twee onderdelen: plenaire lezingen en kortere lezingen in parallelsessies. De dag werd geopend door de voorzitter van de Werkgroep, M. Prak, en door Jan Lucassen (iisg), die in de openingslezing een introductie in het thema verzorgde. Er volgden lezingen van Elise van Ne-

[p. 212]

derveen Meerkerk (iisg) (‘Textielarbeid van vrouwen en kinderen in de zeventiende-eeuwse Republiek’), Roeland Harms (uu) (‘Handel in Letteren tijdens de 17e eeuw’), Bernadette Van Haute (University of South Africa) (‘Ryckaert at work - a Flemish painter's view of labour in art’), Jelle van Lottum (iisg) (‘Twee landen, twee systemen? Het rekruteren van arbeid in Nederland en Engeland vergeleken (ca. 1600-1700)’). Tijdens de lunch was er een presentatie iisg website Geschiedenis van Werk en was de tentoonstelling ‘Arbeid in de zeventiende eeuw. Bronnen uit het iisg’ te bezichtigen. Daarna volgden lezingen van Ariadne Schmidt (iisg) (‘Gilden en de toegang van vrouwen tot de arbeidsmarkt in de Republiek’), Frans Blom (UvA) (‘Een dichter werkt niet’), Annette de Vries (Rijksuniversiteit Groningen) (‘Professie en strategie - Overdenkingen bij Adriaen van Ostades ‘De schilder in zijn atelier’), en Danielle van den Heuvel (iisg) (‘Vrouwelijk ondernemerschap in de Republiek. Amsterdamse koopvrouwen in de zeventiende (en achttiende) eeuw’). Het congres werd afgesloten met een plenaire lezing door Alison Kettering met een lezing getitel ‘Men at Work. Art and Labor in the Seventeenth Century’, over de voorstelling van arbeid in zeventiende-eeuwse Nederlandse schilder- en prentkunst.

Een deel van de congreslezingen wordt als te doen gebruikelijk gepubliceerd in het tijdschrift van de Werkgroep De zeventiende eeuw, dat twee keer per jaar verschijnt. De tijdschriftredactie bestond in 2006 uit: E. Kloek (redactiesecretaris), J. Spaans, K. Van der Stighelen, T. Van Houdt, M. de Baar en F. Blom.

De jaarlijkse ledenvergadering werd op 1 september, in aansluiting op de laatste lezing van het congres gehouden. Twee toekomstige congressen werden onder de loep genomen. In 2007 wordt in samenwerking met de Universiteit Antwerpen een congres over het thema ‘stad’ georganiseerd.

Dit jaar is op de jaarvergadering voor de zesde keer de jaarlijkse scriptieprijs voor bijzondere afstudeerscripties op het gebied van de cultuur van de zeventiende eeuw uitgereikt, ditmaal aan kunsthistorica Eva Schuss voor haar scriptie over Vondels poëzie over Rembrandt. De winnende scriptie is, omgewerkt tot artikel, gepubliceerd in het najaarsnummer van De zeventiende eeuw. Ter promotie van de Werkgroep is dit jaar ook een folder gemaakt en verspreid.

Els Stronks (secretaris)