Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1998

11. Verslag van de Werkgroep achttiende eeuw over het jaar 1997-1998

1. Doelstelling Werkgroep achttiende eeuw

De Werkgroep achttiende eeuw is in 1968 opgericht om het onderzoek op het terrein van de achttiende-eeuwse cultuurgeschiedenis in België en Nederland te stimuleren en om mensen met belangstelling voor de achttiende eeuw, zij het actief of passief, met elkaar in contact te brengen. Bovendien ziet de Werkgroep het als haar taak om Belgisch en Nederlands onderzoek op het terrein van de achttiende eeuw internationaal onder de aandacht te brengen.

2. Samenstelling bestuur, redactie en vergaderingen

Bij aanvang van het verslagjaar was het bestuur van de Werkgroep achttiende eeuw als volgt samengesteld: dr. W.W. Mijnhardt (voorzitter), mw. dr. E.G.E. van der Wall (vice-voorzitter), mw. dr. L.G. Korpel (secretaris), dr. S.R.E. Klein (penningmeester), mw. dr. K. van Honacker en dr. T. Verschaffel. Op de Algemene Ledenvergadering van 21 november 1997 traden de volgende bestuursleden af: dr. W.W. Mijnhardt en dr. S.R.E. Klein. Mw. dr. E.G.E. van der Wall werd gekozen tot voorzitter, dr. J. van Eijnatten tot penningmeester, dr. S.R.E. Klein en mw. A. Sens tot gewoon lid van het bestuur.

In de redactie van De achttiende eeuw hadden tijdens de verslagperiode

[p. 221]

de volgende personen zitting: L.C. Palm (redactiesecretaris), P. Delsaerdt, mw. E. Koolhaas-Grosfeld, mw. dr. J.J.M. de Man, J.G.M.M. Rosendaal, mw. dr. E.G.E. van der Wall en mw. dr. Th.F. Wijsenbeek-Olthuis. In oktober 1997 werd mw. dr. Th.F. Wijsenbeek-Olthuis opgevolgd door dr. M. Prak. In januari 1998 traden af: L.C. Palm, mw. dr. J.J.M. de Man, J.G.M.M. Rosendaal en mw. dr. E.G.E. van der Wall. Mw. dr. E.G.E. van der Wall werd opgevolgd door dr. Th. Clemens. De andere drie redactieleden werden herbenoemd.

Gedurende het verslagjaar vergaderde het bestuur op 4 september 1997, 27 januari 1998 en 13 mei 1998.

3. Bestuurlijke aangelegenheden

Een bestuurlijke kwestie die in het verslagjaar op de agenda stond was de opvolging van vertrekkende bestuursleden. Verder is de statutenwijziging definitief afgerond.

4. Binnenlandse activiteiten

Het eerste deel van dit verslagjaar werd besteed aan de voorbereidingen voor een tweedaags symposium, dat gehouden is op 20 en 21 november 1997. Bij dit symposium over cultuur en consumptie in de achttiende eeuw werkte de Werkgroep samen met de Amerikaanse Werkgroep achttiende eeuw (asecs). Twee landelijke onderzoeksscholen, het Huizinga Instituut en het N.W. Posthumus Instituut, verleenden hun medewerking. Financiële bijdragen aan dit congres werden gegeven door de twee deelnemende onderzoekscholen, de knaw en de Van Bylandt Stichting. Het congres werd voorbereid door dr. W.W. Mijnhardt, dr. A.J. Schuurman en dr. L.G. Korpel.

Het congres werd onder de titel Culture and Consumption in the Eighteenth Century gehouden in Hotel New York te Rotterdam. Tijdens het congres, waarvan de voertaal Engels was, hielden 12 binnen- en buitenlandse sprekers een lezing. Sprekers waren: Richard L. Bushman, Ann Smart Martin, Mark Overton, Bruno Blonde, Anne McCants, Hester Dibbits, Gert-Jan Johannes, Henk Gras, Dena Goodman, Gordon Schochet, Hans W. Blom en John Brewer. De eerste dag werd voorgezeten door Anton Schuurman, de tweede door Wijnand Mijnhardt. Aan het eind van beide dagen werd een - steeds geanimeerde - discussie met de zaal gevoerd. Beide dagen waren er ongeveer 65 deelnemers aan het congres.

De eerste dag van het congres was gewijd aan ‘consumptiecultuur’, de

[p. 222]

tweede aan de ‘consumptie van cultuur’. De beoogde confrontatie tussen de meer sociaal-economisch georiënteerden en meer cultuurhistorisch geïnteresseerden heeft zeker plaatsgehad. Na afloop ook hebben sprekers laten weten dat ze het contact als bijzonder vruchtbaar hebben ervaren.

Alle sprekers logeerden in Hotel New York, waar het congres gehouden werd. Er werd gezamenlijk gedineerd. De teksten van de lezingen van congressen van de Werkgroep achttiende eeuw zijn in principe bedoeld voor het tijdschrift van de Werkgroep, De achttiende eeuw.

In het verslagjaar is ook begonnen met de voorbereidingen voor het eendaagse symposium in 1998, dat over ‘individualiteit’ zal gaan.

5. Internationale activiteiten

Voor het congres met de Schotse Society for Eighteenth Century Studies op 6-9 juli 1998 in Utrecht, dat onder auspiciën van de Werkgroep achttiende eeuw georganiseerd wordt, is inmiddels een ‘call for papers’ uitgegaan.

In de jaargang 1997 van het Amerikaanse Eighteenth-Century Studies zijn artikelen van Nederlandse auteurs, alsmede 2 à 3 review-artikelen over de stand van onderzoek op het gebied van de achttiende eeuw in Nederland verschenen.

Door ziekte van de voorzitter was de Werkgroep dit jaar niet vertegenwoordigd op de jaarvergadering van het isecs Executive Committee in augustus in Zweden. Wel deed de Werkgroep achttiende eeuw op 19 en 20 september 1997 mee aan een bilaterale bijeenkomst over de Verlichting in Lövstabrück, Zweden. Nederlandse spekers daar waren dr. W. van den Berg, dr. J. van Eijnatten, dr. J.J. Kloek, dr. S.R.E. Klein en dr. W.W. Mijnhardt. Het ligt in de bedoeling dat in de nabije toekomst ook in Nederland een dergelijke bijeenkomst georganiseerd wordt.

Ook is gewerkt aan het isecs-congres dat in 1999 te Dublin gehouden zal worden en waarvoor de Werkgroep achttiende eeuw drie ‘sessies’ heeft voorgesteld: een samen met de Zwitsers over verschillen/overeenkomsten met Nederland, een over egodocumenten en een over ‘projections of liberty into the past’.

6. Publicaties

De eerste aflevering van 1997 van De achttiende eeuw bevatte ‘losse’ artikelen. Het tweede nummer bestaat uit lezingen van het symposium over

[p. 223]

toneel van 15 november 1996. De Engelse samenvattingen zijn ook naar de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde gegaan, waar ze op het gedeelte ‘Werkgroep achttiende eeuw’ van de mnl-homepage staan. Het adres van deze homepage is: http://leidenuniv.nl/host/mnl/

Er verschenen drie Nieuwsbrieven: in juni 1997, oktober 1997 en februari 1998. De tekst van deze nieuwsbrieven is ook via de homepage van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te raadplegen.

luc korpel, secretaris