Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1994

4. Verslag van de werkzaamheden van de Zuidelijke Afdeling in het verenigingsjaar 1993-1994

Het vijfde verenigingsjaar van de Zuidelijke Afdeling van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde werd op zaterdag 27 februari 1993 ingeluid met de jaarvergadering. Het huishoudelijk gedeelte van de jaarvergadering werd, conform de nog jonge traditie van de Zuidelijke Afdeling, geopend met een voordracht door een van de bestuursleden. Ditmaal was de beurt aan penningmeester Leo Herberghs, die in vervolg op zijn ‘Lof van de Langzaamheid’ uit 1991 nu een ‘Lof van de Snelheid’ uitsprak. De tekst

[p. 221]

van zijn voordracht is inmiddels gepubliceerd in het Nieuw Letterkundig Magazijn. Daarna wijdde voorzitter dr. Wiel Kusters een kort woord van herdenking aan dr. J. Tans, die weliswaar geen lid was geweest van de Maatschappij, maar wel vanaf het begin belangstelling had getoond voor de activiteiten van de Zuidelijke Afdeling. Vervolgens kwamen de jaarverslagen van secretaris en penningmeester ter tafel, die beide, op enkele kleine correcties na, werden goedgekeurd. Dat laatste gebeurde ook met de begroting voor 1993. Vervolgens werden de drie heren die vanaf de oprichting het bestuur van de Zuidelijke Afdeling vormen, dr. Wiel Kusters, Leo Herberghs en dr. Peter J.A. Nissen, voor een tweede zittingstermijn herkozen. Ten slotte werden de data voor de werkvergaderingen vastgelegd en werden suggesties ingezameld voor sprekers en onderwerpen.

Tijdens het openbare gedeelte van de jaarvergadering werd het woord gevoerd door dr. Hans Heestermans, oud-voorzitter van de Maatschappij. Hij sprak over de korte tijd daarvoor verschenen twaalfde, herziene druk van Van Dale Groot Woordenboek der Nederlandse Taal, onder de aan een gedicht van Gerrit Kouwenaar ontleende titel ‘als straks Van Dale omvalt’. Met een aantal goedgekozen voorbeelden schetste hij de problemen waarvoor een lexicograaf zich geplaatst ziet en de oplossingen die daarvoor in verschillende binnen- en buitenlandse woordenboeken gekozen zijn.

In de daaropvolgende werkvergadering op 24 april 1993 werd dr. Heestermans als spreker opgevolgd door zijn opvolger als voorzitter van de Maatschappij, dr. Rudi van der Paardt. Onder de titel ‘Op weg naar het labyrint’ besprak deze de drie vroegste historische romans van Hella S. Haasse, Het woud der verwachting, De scharlaken stad en Een nieuwer testament, alle drie uit de eerste twintig jaar van haar literaire loopbaan. Tijdens deze werkvergadering werd ook het overlijden gememoreerd van twee leden van de Zuidelijke Afdeling, Bertus Aafjes, reeds lid van de Maatschappij sinds 1940, en J.S. Henriksson, lid sinds 1969. Dr. Wiel Kusters las een fragment voor uit beider oeuvre.

In de werkvergadering van 12 juni 1993 verzorgde dr. Harry G.M. Prick onder de titel ‘Het resultaat van passen en meten’ een voordracht over de samenwerking tussen Lodewijk van Deyssel en de Maastrichtse drukker Charles Nypels (1895-1952). Uit deze samenwerking kwam de in juli 1926 verschenen bundel Schetsen van Van Deyssel voort. Bij afwezigheid van de voorzitter memoreerde de secretaris de op handen zijnde her-

[p. 222]

denkingen van twee gewezen leden van de Maatschappij, de schrijver en dichter Jacques Schreurs (1893-1966) en de historicus Joseph Habets (1829-1893).

In de werkvergadering van 25 september 1993 sprak Ton van Reen een groot publiek van leden en belangstellenden toe onder de titel ‘Over een brandende kerk, een zelfmoord in Helden en de verdwijning van de stad Roermond’. Hij besprak daarin een drietal romans waaraan hij momenteel werkt. Zij staan in het verlengde van zijn werk vanaf de roman Het winterjaar uit 1986 en geven een terugblik op het leven in het katholieke zuiden van Nederland in de jaren zestig.

De laatste werkvergadering van de Zuidelijke Afdeling in het vijfde verenigingsjaar vond plaats op zaterdag 27 november. Toen sprak dr. G.W.B. Borrie uit Eindhoven over zijn eerder dat jaar verschenen biografie van de Amsterdamse sociaal-democraat Salomon (Monne) Rodrigues de Miranda. Terwijl in de biografie de nadruk ligt op de politieke loopbaan van Monne de Miranda, eerst in de Algemeene Nederlandsche Diamantbewerkers Bond, vervolgens in de Sociaal-Democratische Arbeiders Partij en ten slotte van 1919 tot 1939 als wethouder van Amsterdam, schetste dr. Borrie in zijn voordracht vooral de geschiedenis van het persoonlijke leven van De Miranda, vanaf zijn armoedige jeugd in de Jodenhoek van Amsterdam tot zijn arrestatie tijdens de Duitse bezetting en zijn gewelddadige dood in het concentratiekamp Amersfoort in 1942.

Voor haar vergaderingen genoot de Zuidelijke Afdeling, evenals in de vorige jaren, de gastvrijheid van de Hogeschool Maastricht, Faculteit Opleiding Tolk-Vertaler, die de Spiegelzaal in het Kanunnikenhuis ter beschikking stelde. De convocaties werden verstuurd naar alle leden van de Maatschappij in het zuiden van Nederland, in België en in de Duitse grensstreek, 216 in getal, en naar een wisselend aantal genodigden. Het bestuur van de Zuidelijke Afdeling bestond in het afgelopen kalenderjaar uit dr. Wiel Kusters, voorzitter, Leo Herberghs, penningmeester, en dr. Peter J.A. Nissen, secretaris.

Aldus vastgesteld in de jaarvergadering van de Zuidelijke Afdeling op 12 maart 1994.

Peter J.A. Nissen, secretaris