Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1993

4. Verslag van de werkzaamheden van de Zuidelijke Afdeling in het verenigingsjaar 1992-1993

Volgens artikel 2 van het Huishoudelijk Reglement van de Zuidelijke Afdeling loopt het verenigingsjaar van jaarvergadering tot jaarvergadering. Dit verslag neemt daarom zijn aanvang bij de inmiddels, met inbegrip van de oprichtingsvergadering, vierde jaarvergadering van de Zuidelijke Afdeling, die doorgang vond op zaterdag 22 februari 1992. De nog jonge traditie van de Zuidelijke Afdeling getrouw werd de jaarvergadering geopend met een voordracht door een van de bestuursleden. Ditmaal was de beurt aan de voorzitter, dr. Wiel Kusters, die de vijftien aanwezige leden en genodigden toesprak over het gedicht ‘Hemel en aarde’ van Pierre Kemp, een gedicht uit 1961, dat hij met enkele vroegere gedichten uit het oeuvre van Kemp confronteerde. Tijdens het huishoudelijke gedeelte van de jaarvergadering werd het jaarverslag van de secretaris over het jaar 1991 zonder wijzigingen goedgekeurd. Doordat de penningmeester pas later arriveerde, moesten zijn jaarverslag over 1991 en de begroting voor 1992 later aan de orde gesteld worden. Ook zij werden beide goedgekeurd. Vervolgens werden de data vastgesteld voor de werkvergaderingen in 1992 en werden voorstellen ingezameld inzake sprekers en onderwerpen.

Tijdens het openbare gedeelte, waarmee de jaarvergadering na een koffiepauze werd voortgezet, sprak ons lid dr. J. Goossens, hoogleraar te Leuven en Münster, over ‘Het oudste handschrift van Veldekes Servaaslegende’. Hij besprak enkele onlangs in de Bayerische Staatsbibliothek te München ontdekte fragmenten, die te zamen 145 verzen van de Servaaslegende bevatten. Zij maken het mogelijk de oorspronkelijke samenstelling van het handschrift in grote lijnen te reconstrueren. Bovendien stel-

[p. 178]

len ze de filoloog in staat de reconstructie die de Duitse geleerden Theodor Frings en Gabriele Schieb op grond van eerder ontdekte fragmenten van de Servaaslegende hadden gemaakt, te controleren en te corrigeren. De voordracht van dr. Goossens werd door 23 personen bijgewoond.

Min of meer onbedoeld is in de werkvergadering van de Zuidelijke Afdeling gedurende het afgelopen jaar het thema van de biografie centraal komen te staan. Op 2 mei 1992 belichtte het lid dr. Jac. Bosmans, hoogleraar te Nijmegen, in aanwezigheid van 15 leden en belangstellenden een aspect van zijn biografisch onderzoek naar de k.v.p.-politicus Romme. In oktober van 1991 verscheen het eerste deel van zijn Romme-biografie, dat de periode 1896 tot 1946 behandelt. In zijn voordracht voor de Zuidelijke Afdeling onthulde Bosmans een stukje van het volgende deel. Hij besprak de geringe belangstelling van Romme, die tussen 1946 en 1961 fractievoorzitter was van de k.v.p. in de Tweede Kamer, voor de buitenlandse politiek en met name voor de Europese integratie. Vanuit verschillende invalshoeken, waaronder Rommes gebrekkige talenkennis, droeg Bosmans verklaringen voor deze houding aan.

In de werkvergadering van 26 september 1992 - een voor 20 juni geplande werkvergadering kon door omstandigheden geen doorgang vinden - gaf het lid dr. Jos Perry uit Maastricht onder de titel ‘De man met de hamer - op weg naar een biografie van W.H. Vliegen’ een voorproefje van zijn biografie van de socialist Willem Hubert Vliegen (1862-1947). Onder grote belangstelling van leden en belangstellenden besprak hij een aantal problemen die hij bij zijn biografisch onderzoek ontmoette. In het Dertiende jaarboek voor het democratisch socialisme (1992) verscheen onder de titel ‘W.H. Vliegen - een groepsportret’ een voorstudie van Perry's Vliegen-biografie. In nummer 2 van de tiende jaargang van Nieuw Letterkundig Magazijn is een samenvatting van de voordracht voor de Zuidelijke Afdeling te vinden.

Tijdens de werkvergadering van zaterdag 21 november 1992 werden in aanwezigheid van ongeveer 20 leden en belangstellenden korte voordrachten verzorgd door de voorzitter en de secretaris van de Zuidelijke Afdeling. Onder de titel ‘Over het beklimmen van de Parnassus. Voorlopige inleiding tot het literair alpinisme’, liet dr. Wiel Kusters zien hoe de tweevoudige traditie in de houding tegenover bergen, die vanaf de zeventiende eeuw in de Europese cultuur valt waar te nemen, namelijk die van het angstaanjagende èn het fascinerende, van het afstotende èn het aantrekkende, doorklinkt zowel in het gedicht ‘Bergland’ van H. Marsman als

[p. 179]

in het gedicht ‘Toen de zon was ondergegaan’ van Gerrit Kouwenaar. Dr. Peter J.A. Nissen ten slotte sloot de biografische lijn van het werkjaar af met een voordracht over de priester-dichter René Klinkenbergh (1886-1973), onder de titel ‘Dichterschap als dienstbaarheid’. Een uitgebreide versie van zijn voordracht verscheen in december als artikel in het Historisch Jaarboek voor het Land van Zwentibold 13 (1992).

Voor jaar- en werkvergaderingen genoot de Zuidelijke Afdeling ook in 1992 de gastvrijheid van de Rijkshogeschool Maastricht, Faculteit Opleiding Tolk-Vertaler, die de Spiegelzaal in het Kanunnikenhuis ter beschikking stelde. De convocaties voor de vergaderingen werden verzonden naar alle leden van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde in de Nederlandse provincies Noord-Brabant en Limburg, in de omgeving van Nijmegen, in België en in de Duitse grensstreek en naar een wisselend aantal genodigden. De jaarvergadering van de Maatschappij te Leiden op 23 mei 1992 werd namens de Zuidelijke Afdeling bijgewoond door de secretaris. In die jaarvergadering werd Ton van Reen op voordracht van onder meer het bestuur van de Zuidelijke Afdeling tot lid van de Maatschappij gekozen. De voorzitter woonde namens de Zuidelijke Afdeling de bestuursvergaderingen van de Maatschappij bij. Het bestuur van de Zuidelijke Afdeling bestond in het afgelopen verenigingsjaar uit dr. Wiel Kusters (voorzitter), dr. Peter J.A. Nissen (secretaris) en Leo Herberghs (penningmeester).

Aldus vastgesteld in de jaarvergadering van de Zuidelijke Afdeling te Maastricht op 27 februari 1993.

Peter J.A. Nissen, secretaris