Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1974

[p. 184]

5. Verslag van de bibliothecaris over het jaar 1973

Gedurende de verslagperiode werd het bezit van de bibliotheek vermeerderd met 1115 (853) aanwinsten. Hiervan zijn door koop verworven 619 (483) nieuwe uitgaven en 328 (210) antiquarische werden. De overige 168 (160) zijn als geschenk of door ruil ontvangen.

Een belangrijk deel van de geschenken was afkomstig van de uitgeverij De Bezige Bij. Het is jammer dat slechts weinig leden er toe komen een exemplaar van een nieuw verschenen werk van hun hand aan de bibliotheek van de Maatschappij af te staan. Hetzelfde geldt voor de toezending van overdrukken, waar ondanks een lichte stijging van 19 tot 27 geconstateerd moet worden dat de praktijk uit het verleden, toen vele bij de distributie van overdrukken ook de Maatschappij bedachten, in onbruik is geraakt. Het ware te wensen dat de leden van de Maatschappij de vroegere praktijk weer laten herleven, zodat de overdrukkencollectie op peil blijft.

Ondanks de stijgende boekenprijzen kon het bestaande niveau van de aanschaffing gehandhaafd blijven. Bijzondere aandacht werd besteed aan de collectie concrete (visuele) poëzie en aan de verzameling stripboeken. Bij de aanschaf van antiquarische uitgaven werd er naar gestreefd de vroeger ontstane, en nu als hinderlijk ondervonden, gaten in het bezit te dichten. Vermeldenswaardige aanwinsten zijn: de drie eerste publicaties van Hugo Claus, te weten: Kleine reeks (1947), Registreren (1948), en Zonder vorm van proces (1950). Uit de veiling Buisman bij de fa. Beijers te Utrecht werden enige interessante volksboeken aangekocht. De verzameling illegale drukken (Collectie De Jong) werd met 24 stuks uitgebreid, waaronder enkele bijzondere exemplaren.

Ten behoeve van de handschriftenverzameling werden de navolgende drie nummers gekocht:

Ltk.2074. Middelnederlands gebedenboek. Hs. op perkament, 76ff, 176:122 mm (98:55 mm), 20 regels. Geschreven in een verzorgde littera textualis door twee verschillende handen. Omlijste randversiering bij de initialen op f.1r, 52r en 62r, elders eenvoudiger decoraties. Gebonden in een band uit de tijd, met leer overtrokken houten platten waarop aan beide zijden tweemaal een paneelstempel, 72:49 mm., voorstellend Sint Rochus met de legende Sancte roche or (a); snede verguld en geciseleerd. Herkomst en datering: Zuidelijke Nederlanden, eerste helft van de zestiende eeuw. n.b. De bladen bleken in een onjuiste volgorde gebonden. Deze fout is bij de restauratie in 1973 hersteld.

[p. 185]

Ltk.2075. Fragmenten van Jacob van Maerlants Spiegel historiael (1⁶, 33, 18-37,25), losgenomen uit de band van het voorgaande nummer. Twee aaneensluitende fragmenten, die tezamen één volledig blad vormen, groot 256:176 mm (187:138 mm), ingedeeld in 2 kol., 38 regels. Geschreven in een littera textualis. Waarschijnlijk de rest van een volledig handschrift van de Eerste Partie, gezien het nummer cxxi op tweederde hoogte van de pagina, dat een oude foliëring schijnt. Herkomst en datering: Vlaanderen, tweede helft van de veertiende eeuw.

Ltk.2076. ‘De Fraaijste Spreekwijsen en Saaken uijt allerleij Schrijvers bij een versamelt’. Verzameling van een onbekende hand uit de zeventiende eeuw. Hs. op papier, 248ff, 160:101 mm, maar voor een klein gedeelte beschreven. Gebonden in heel perkament.

Over het gebruik, dat in de verslagperiode van de bibliotheek-collecties werd gemaakt kan het volgende worden opgemerkt: Het gebruik van boeken en tijdschriften binnen de bibliotheek (Dousakamer, studiezalen, wnt, dienstgebruik) was wederom aanzienlijk. Ook de uitlening naar buiten nam toe: 4968 delen (1972:4235).

Naast het gebruik, dat van onze handschriften door bezoekers in de studiezaal van de Handschriftenafdeling werd gemaakt, dient vermeld te worden, dat 48 handschriften geheel of ten dele ten dienste van gebruikers werden gefotokopieerd. Vier handschriften werden tijdelijk bij andere bibliotheken gedeponeerd ten dienste van gebruikers aldaar. Het handschrift Ltk.318 werd uitgeleend ten dienste van een tentoonstelling ter gelegenheid van de vijfhonderdste verjaring van de boekdrukkunst in de Nederlanden.

Dr. E. Braches werd op zijn verzoek door het bestuur ontheven van de functie van waarnemend bibliothecaris, zulks in verband met zijn benoeming tot conservator van het Museum Meermanno-Westreenianum te 's-Gravenhage. Het bestuur wees in zijn plaats R. Breugelmans aan om de bibliothecaris bij afwezigheid te vervangen.

Mevrouw A.A. Bielke-Til vroeg in het begin van de verslagperiode ontslag als bibliotheekmedewerkster. Zij werd per 17 augustus 1973 opgevolgd door mevrouw C.J.M.R.Y. Barel.

De bibliotheekcommissie kwam in 1973 niet bijeen. De heer D. de Jong trad af als lid en secretaris. Hij is ook voor deze commissie een steunpilaar geweest door zijn werkkracht, zijn geestdrift en zijn weldoordacht adviezen. Het bestuur benoemde in de opengevallen plaats tot lid van de commissie de heer dr. E. Braches.

[p. 186]

In 1973 ontving de bibliotheek schenkingen van de volgende personen en instellingen: Algemeen Rijksarchief, 's-Gravenhage; dr. F. Bernard, Rotterdam; Bezige Bij, Amsterdam; Bibliotheca Mudensis, St. Anna ter Muiden; Bibliotheek der Gemeente-Universiteit, Amsterdam; Bibliotheek der Katholieke Universiteit Nijmegen; Bibliotheek der Rijksuniversiteit, Gent; Bibliotheek der Rijksuniversiteit, Groningen; Bibliotheek der Rijksuniversiteit, Leiden; Bibliotheek der Rijksuniversiteit, Utrecht; Bibliotheek der Vrije Universiteit, Amsterdam; Boekhandel Kooyker, Leiden; A.P. de Bont, Deventer; dr. E. Braches, Leiden; R. Breugelmans, Leiden; Bureau van de Rijksinspectie van roerende Monumenten, 's-Gravenhage; H. Combecher, Kerkrade; Drukkerij Sanderus, Oudenaarde (b); Luc Fournier, Heilo?; Gem. Archiefdienst, Breda; Gem. Archiefdienst, Dordrecht; Van Gorcum en Comp. bv, Assen; J. van Groningen, Leiden; mr. J.R. de Groot, Leiden; G. Guilbert, Rekkum (b); Hoofdbestuur Rijksmuseum Meermanno-Westreenianum, 's-Gravenhage; Inst. Néerlandais, Paris; D. de Jong, Leiden; Kanselarij der Nederlandse Orden,'s-Gravenhage; Kerkbestuur en parochieraad, Beek en Donk; Kon. Beiaardschool, Mechelen; Bestuur Kon. Ned. Acad. van Wetenschappen, Amsterdam; S. Leiker, Hoorn; T. Luiting, Hilversum; Maritiem museum ‘Prins Hendrik’, Rotterdam; Museum des Tsechischen Schrifttums, Praag; drs. J. Notermans, Maastricht; Nordiska Musuts, Stockholm; Nijgh en Van Ditmar, 's-Gravenhage; M. Nijhoff, 's-Gravenhage; Orion, Brugge; Paul van Ostayen Genootschap,'s-Gravenhage; prof. dr. H.J. Prakke, Meppen-Zweelo; prof. dr. A.A. Prins, Voorschoten; Provinciaal Bestuur Drente, Assen; Rode Kruis, 's-Gravenhage; L. Roppe, Gouverneur van Limburg, Maastricht; Rijksarchief, Groningen; Studio Brescia, Milaan; Tjeenk Willink-Noorduyn, Culemborg; Uitgeverij Canaletto, Alphen a.a. Rijn; Uitgeverij van Hijfte de Coninck, Ertvelde; Universitaire Pers, Leiden; Universitätsbibliothek Jena, ddr; mevrouw M. Veldhuyzen, Leiden; W.A.M. de Vroomen, Leiden.