Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1970

5. Verslag van de bibliothecaris over het jaar 1969

In de verslagperiode verwierf onze bibliotheek aan boeken 1425 aanwinsten, waarmede na een daling in 1968 (888) weer het peil van 1967 (1494) werd bereikt. Het aantal nieuwe werken bedroeg 846 (645). Hiervan werden 635 (481) door koop en 208 (164) door schenking verworven. Het aantal antiquarisch gekochte werken bedroeg 582 (243). Uit deze krachtige stijging blijkt, dat het aanschaffingsbeleid in nog sterker mate dan in vorige jaren gericht was op de aanvulling van lacunes in het boekenbezit. Het zelfde geldt voor het tijdschriftenbezit, waar bijvoorbeeld gehele of gedeeltelijke reeksen werden verworven van Apollo, De

[p. 219]

Delver, Mandril, Het Gemenebest. Veel moeite is gedaan voor de verwerving van provo- en ‘underground’-literatuur: Provo; God, Nederland en Oranje; Ontbijt op bed en vele andere. Een ander nieuw terrein van collectievorming moet nog vermeld worden: de stripverhalen. Door schenking en aankoop werd een solide basis gelegd.

Het aantal ontvangen overdrukken steeg van 39 in 1968 tot 52 in de huidige verslagperiode. Het aantal blijft te gering om de collectie op peil te houden, zodat ik mij genoodzaakt zie dit wederom onder de aandacht van de leden te brengen. Ik hoop, dat dit voor vele leden een aansporing mag zijn de Maatschappij bij het rondzenden van overdrukken niet te vergeten.

De toename van het aantal door abonnement of ruil verkregen tijdschriften bedroeg 14 (13), zodat onze bibliotheek thans 365 lopende tijdschriften heeft, te weten 190 (178) Nederlandse en 169 (167) buitenlandse periodieken.

Enkele jaren geleden moest ik in mijn verslag een somber geluid laten horen over de materiële toestand van de verzamelingen. Met voldoening kan ik thans rapporteren, dat er geleidelijk een aanzienlijke verbetering valt te bespeuren. Dank zij de verruiming van de financiële middelen en de steun van de universiteit kan niet alleen het lopende bindwerk op peil worden gehouden, maar is het ook mogelijk restauratiewerk te laten verrichten. In de verslagperiode is ook langs een andere weg naar verbetering gestreefd; er zijn een aantal slechte exemplaren van veel geraadpleegde werken vervangen door antiquarische aanschaffing. Deze methode verdient in bepaalde gevallen de voorkeur boven binden of restauratie.

Het aantal uitleningen van boeken en tijdschriften uit ons bezit bedroeg 5191 (4815). De raadpleging van materiaal, dat zich niet leent voor uitlening buiten de bibliotheek, nam wederom toe.

Op het gebied van de handschriften vallen vijf aanwinsten te vermelden:

Ltk. 2053. Jan H. Eekhout, Heldere verten. Autograaf 1 cahier in quarto. Ca 1925. Inliggend: een brief van de schrijver aan Johannes Reddingius.

Ltk. 2054. Ludovicus de Ponte. Het Tweede Boeck van de Medidatien En Ghepreeck by onse E. Overste I.C.S.T.L. Hs. op papier, 330 ff. in octavo, gedateerd 1631 in leren band met sloten met stempeling, waarbij het devies MYN GODT (voorzijde), IN AL 1632 (keerzijde). Herkomst: onbekend, met contemporaine bezitters-inscriptie: Trijn Ians Olij.

[p. 220]

Ltk. 2055. Henricus Suso, Boek der Eeuwiger Wijsheid, met de ‘hundert betrachtungen’, gevolgd door andere geestelijke tractaten, waaronder de zgn. Vierde brief van Jan van Ruusbroec (f. 118v-119v). Hs. op perkament, 120 ff, 184; 139 mm (135:107 mm). Tot f 108r geschreven door één hand in een verzorgde littera textualis, daarna door verschillende andere handen aangevuld.

Herkomst en datering: Volgens een zestiende-eeuws eigendomsmerk behorend aan de Hessenberg te Nijmegen: ‘Dit boeck hoert toe den susteren van Bethleem Nymegen’. Vermoedelijk is het handschrift in Gelre of daaromtrent geschreven, waarschijnlijk in de tweede helft van de veertiende eeuw. Gebonden in de vermoedelijk nog oorspronkelijke band, bestaande uit met leer overtrokken houten platten (voorplat gebroken); rug hersteld.

Ltk. 2056. Verzameling van 284 brieven aan A. de Jager.

Ltk. 2057. Verzameling van 163 brieven en andere stukken van historici, filologen en letterkundigen, voornamelijk uit de negentiende eeuw, o.m. aan H.W. Tydeman, en P.J. Harrebomée.

N.B. De nummers Ltk. 2056 en 2057 vormden bij verwerving één geheel.

Ltk. 2058, f. 33v. Zie p. 220

Ltk. 2058. Die gheestelicke melody tussen Jhesum Christum ende die mynnende ziel (Liedboek van Etheken Bernts). (Zie afbeelding t.o. titelpagina). Hs. op papier, 72 ff, 105:105 mm. (91:59 mm), geschreven in een verzorgde littera hybrida. Het handschrift telt 14 miniaturen, eenvoudig met de pen uitgevoerde tekeningen, die contemporain zijn ingekleurd. Herkomst en datering: Noord-Nederlands; f. 1r, contemporaine eigendomsinscriptie: dit bocsken hoort etheken bernts dachter toe. Vermoedelijk ca. 1470-1475.

Gebonden in een halflederen band van ca. 1800.

In 1969 werden 11 handschriften uitgeleend ter raadpleging in andere bibliotheken. Van 57 handschriften werden fotografische reprodukties verstrekt.

Lijst van schenkers in 1969

Algemeen Rijksarchief, 's-Gravenhage

Bakker/Daamen, Uitgeverij, 's-Gravenhage

Bielke, H.P., Leiderdorp

Boeren, Dr. P.C., Leiden

Bont, A.P. de, Deventer

Boot, M., Voorschoten

Braches, Drs. E., Leiden

Brekelmans, Dr. F.A., Breda

Breugelmans, Drs. R., Leiden

[p. 221]

Centrale Kas v. Landbouwkrediet v.d. Belgische Boerenbond, Leuven

Comité Grote Torenfeesten, Breda

Corvey N.V., Amsterdam

Dambre, Dr. O., Gent

Fockema Andreae, Mr. Dr. F.J. -wijlen, Beetsterzwaag

Foundation for the Promotion of Netherlands Books, Amsterdam

Gemeente-Archief, Leeuwarden

Gemeentebestuur, Harlingen

Gemeentelijke Archiefdienst, Amsterdam

Groningen, Drs. J. van, Leiden

Hoogheemraadschap ‘Rijnland’, Leiden

Hoorn-van Balen, Mevr. H.H. van, Leiden

Hijmans, P., Leiden

Jansen, D., Leiden

Jong, D. de, Leiden

Jong, Dr. M.J.G. de, Jambes

Keersmaekers, Dr. A.A., Duffel

Kern-Esbach, Mevr. J.L. van, (nalatenschap Prof V. Esbach), Leiden

Kon. Vlaamse Akademie v. Taal en Letterkunde, Gent

Kruyskamp, Dr. C., Leiden

Lechner, J.M., Oegstgeest

Maritiem Museum ‘Prins Hendrik’, Rotterdam

Michael, H.J., 's-Gravenhage

Nationaal Fonds voor Letterkunde, Gent

Nedersaksisch Instituut, Groningen

Notermans, Drs. J., Maastricht

Obreen, Mr. H.T., Hogebeintum

Pagee-Selis, Mevr. J.F. van, 's-Hertogenbosch

Pée, Prof. Dr. W., Brussel-Bosvoorde

Ploeger, Dr. J., Pretoria

Reynders, Dr. K.A.P., Nijmegen

Roppe, L., Hasselt

Rijksarchief, Groningen

Rijksmuseum voor Volkskunde, Arnhem

Bibliotheek der Rijksuniversiteit, Amsterdam

Bibliotheek der Rijksuniversiteit, Leiden

Bibliotheek der Rijksuniversiteit Utrecht

Bibliotheek der Rijksuniversiteit, Gent

Bibliotheek der Katholieke Universiteit, Nijmegen

Bibliotheek der Vrije Universiteit, Amsterdam

Velde, Dr. I.v.d., Velp

Veldhuyzen, Mej. Drs. M., Leiden

Vercammen, F.A., Tilburg

Wage, Dr. H.A., 's-Gravenhage

Wesche, Prof. Dr. H., Göttingen

Witkam, H.J., Leiden

Zaalberg, Prof. Dr. C.A., Leiden

Zilverberg, Dr. S.B.J., Amsterdam