Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1967

II Verslag van de staat der maatschappij en haar belangrijkste lotgevallen en handelingen gedurende het jaar 1966/1967

Op 1 juni 1967 bedroeg het aantal gewone leden 958 waarvan er 246 in het buitenland wonen. Door overlijden verloren wij 32 leden terwijl 33 leden van de lijst werden afgevoerd. Dat dit laatste getal opnieuw vrij hoog is, vindt zijn oorzaak in het feit dat nu ook de lijst van de in het buitenland wonende leden ‘doorgelicht’ werd. Ook hier bleek weer dat enkelen reeds lang geleden waren overleden, terwijl anderen niet wisten dat ze lid waren en sommigen het ook niet wensten te zijn. Mevrouw Emmy van Lokhorst en de heren H.A. Gomperts, J. Moors en G. van Oorschot werden opnieuw als leden ingeschreven.

Door het overlijden van de heren P.C.A. Geyl en H. Teirlinck ontvielen ons twee ereleden.

De door de vorige jaarvergadering gekozen nieuwe leden namen allen hun benoeming aan. Van het aan het bestuur in art. 15 van de Wet toegestane recht om ten hoogste 20 nieuwe leden per jaar te benoemen heeft het gebruik gemaakt om te benoemen de heren F.G. Droste, H. Entjes, H.M. Heinrichs, R. Henrard, C.F.J. Muller, L.W. Nauta, W.A. Nolet, P.F.J. Obbema, Coert Poort, K. Reijnders, R. Schützeichel, V.F. Vanacker, L. Voet en Theo J. van der Wal. Behalve de heren Nauta en Poort namen allen hun benoeming aan.

De door de vorige jaarvergadering gekozen nieuwe leden in het bestuur en in de verschillende commissies werden allen bereid gevonden de opengevallen plaatsen in te nemen.

[p. 6]

Het bestuur vergaderde negen maal. Zeven vergaderingen werden bijgewoond door de heer J. Gerritsen als vertegenwoordiger van de Noordelijke afdeling, terwijl zes vergaderingen werden bijgewoond door de heer J.A.A. van Bakel of de heer N.C.H. Wijngaards, of door beiden, namens de Zuidoostelijke afdeling. Van de drie onderwerpen, die in het vorig verslag vermeld werden, bleven er twee de aandacht opeisen: de financiën en de toekomst van onze Maatschappij.

Zoals U bekend is, werd onmiddellijk na het eeuwfeest begonnen met een aktie onder de leden. Deze aktie bracht 18 duizend gulden op, die op een bijzonder gunstig moment belegd konden worden. Het was echter niet in de eerste plaats de grootte van het bedrag, maar vooral het feit dat meer dan de helft van de leden aan onze oproep gehoor gaf, die ons tot grote dankbaarheid stemde. Wij hebben allen die hebben bijgedragen afzonderlijk bedankt, maar wij willen hen gaarne, in dit officiële verslag, nogmaals onze oprechte dank betuigen voor hun financiële èn daardoor morele steun. Tegelijkertijd hebben wij onze aktie voortgezet die ten doel had de achterstallige contributies te innen. Ook dàt leverde weer 2 duizend gulden op. Daarnaast hebben wij velerlei besprekingen gevoerd met het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen. Het bleek dat wij nog ruim 6 duizend gulden subsidie over de jaren 1961 en 1962 te goed hadden, die ons prompt werden uitbetaald. Door dit alles waren wij wel uit een diepe put geklauterd, maar de begroting voor het jaar 1967 liet ons zien dat wij, als wij de beeldspraak nog even vasthouden, nog ‘met onze vingers aan de rand hingen’. Wij hebben toen aan de Minister van Onderwijs en Wetenschappen onze toestand uiteengezet en het resultaat was dat de Minister ons over 1966 een extra subsidie wilde geven van 8500 gulden plus een extra subsidie van 20 duizend gulden voor de bibliotheek (maar alléén voor het jaar 1967). Ook de toenmalige Minister van Onderwijs en Wetenschappen, en niet te vergeten de ambtenaren van zijn departement die steeds bereid waren ons gehoor te geven, hebben wij afzonderlijk bedankt. Maar ook ten aanzien van hen willen wij in dit verslag nogmaals onze hartelijke dank uitspreken. Er is hard gewerkt: dat is plicht; er is èn door de leden èn door het Ministerie meegewerkt: dat geeft voldoening. En het is een stimulans om verder te gaan. Het jubileum, dat in het vorige verslag als eerste punt werd genoemd, is definitief achter de rug; dit jaar werden de financiën gesaneerd - en de zorg om ze gezond te houden zal blijven; het volgend jaar zal een uitspraak moeten worden gedaan over ‘de toe-

[p. 7]

komst van de Maatschappij’. Zoals U weet hebben wij U reeds gevraagd ons suggesties te doen toekomen. Daarna is de ‘Vernieuwingscommissie 1967’ aan het werk gegaan. In deze commissie hebben zitting: Mej. A. Versprille, en de heren G.W. Huygens, E. Th. Nuytens, Jan Wit, J.J. Woltjer en C.A. Zaalberg, terwijl de secretaris van het bestuur als zodanig aan deze commissie toegevoegd werd. Daarnaast is er een ‘Commissie tot herziening van de wet’ in het leven geroepen, waarin zitting hebben: de heren De Groot, Gerritsen en Meertens. Beide commissies zullen aan het einde van het volgende verslagjaar rapport aan de jaarlijkse vergadering uitbrengen.

De overname van het gedeelte van het archief-Beets, dat in het bezit was van de heer W. Went, zal ‘financieel’ worden verantwoord in het volgend verslag, maar de vermelding ervan geeft ons gelegenheid mede te delen dat uit besprekingen met het bestuur van het Letterkundig Museum is gebleken dat het van beide zijden wenselijk werd geacht de onderlinge verhouding en samenwerking te bespreken.

De verhouding tot en de samenwerking met de verschillende afdelingen was bijzonder prettig; onze dank gaat daarbij in het bijzonder uit naar de heer Dr. Jan Ploeger in Zuid-Afrika, die ons steeds uitvoerig op de hoogte houdt. Dat zijn verslag korter is dan wij gewend zijn, vindt de oorzaak dan ook niet in een verminderde aktiviteit, maar in een verzoek onzerzijds.

Wij hebben in het afgelopen jaar onze speciale aandacht gericht op de samenwerking met de leden in België. Verschillende besprekingen vonden in België plaats. Het resultaat was dat wij (voor de tweede maal na 1947, toen de Zuidnederlandse afdeling werd opgericht) in België vergaderden. Terwijl de eerste vergadering (Antwerpen, 1955) slechts door 5 leden werd bezocht, werd deze tweede bijeenkomst op 19 december 1966, door 24 leden bijgewoond. Ook dit gedeelte van de taak onzer maatschappij (en zeker niet het geringste deel) zal onze aandacht houden.

Behalve dat het bestuur, zo veel als mogelijk was, de Maatschappij bij verschillende gebeurtenissen vertegenwoordigde, vergaderde het negen maal onder leiding van de voorzitter.

De maandvergaderingen werden gehouden op 21 oktober 1966, 23 november 1966, 19 december 1966, 20 januari 1967, 17 februari 1967, 17 maart 1967, 21 april 1967 en 19 mei 1967. Sprekers waren resp. de heren Jan Engelman over ‘De neo-gothiek’; H.A. Gomperts en

[p. 8]

J.J. Oversteegen over ‘Schrijver en werk: een discussie over literaire kritiek’; P. Minderaa over ‘Leo Vroman’; A.P. Grové over ‘Die literêre verhoudinge tussen Suid-Afrika en die Nederlandse stamlande’; J.Q. van Regteren Altena over ‘De aanloop tot de Nederlandse schilderkunst van de 17e eeuw’ (met lichtbeelden); W. Pée over ‘Taalschakeringen tussen Zuid en Noord’; J. Kamerbeek Jr. over ‘J.C. Bloem en P.N. van Eyck’ en J. Weisgerber over ‘Een gedicht van Hugo Claus: poging tot uitleg’.

De vergaderingen van oktober, maart en april werden gehouden in het Snouck Hurgronjehuis, die van januari, februari en mei in de Dousakamer van de Universiteitsbibliotheek en die van november en december resp. te Amsterdam en te Brussel. Die te Amsterdam (waar ruim 600 leden en belangstellenden aanwezig waren) was georganiseerd in samenwerking met H.E.L.I.O.S. (Vereniging van studenten in de Nederlandse Letteren aan de Universiteit van Amsterdam); de vergadering te Brussel stond mede onder auspiciën van de Koninklijke Zuid-nederlandse Maatschappij voor taal- en letterkunde en geschiedenis, terwijl medewerkten: het Davidsfonds, de Katholieke Vlaamse Hogeschooluitbreiding, het Willemsfonds en het August Vermeylenfonds. Hoewel de opkomst (150 leden en belangstellenden), door faktoren buiten ieders schuld, tegenviel is een dergelijke manifestatie zeker voor herhaling vatbaar.

De reeks ‘Zwolse drukken en herdrukken’ (onder auspiciën van de Maatschappij uitgegeven door W.E.J. Tjeenk Willink n.v. te Zwolle) werd regelmatig voortgezet.

De heer G.W. Schut heeft per 1 april zijn werkzaamheden ten dienste van onze Maatschappij beëindigd. Het zou geen vermelding verdienen op deze plaats, ware het niet dat de heer Schut onze bibliotheek heeft gediend vanaf 1911. De heer Schut is een huldiging bijna ‘opgedrongen’ maar het is niet gelukt. Daarom ook vanaf deze plaats een woord van hartelijke en oprechte dank. Niet alleen voor zijn werk, maar ook voor de gelijkmatige opgewektheid, waarmede hij dit werk altijd verricht heeft. Dank ook willen wij brengen voor de gastvrijheid en de medewerking van de bibliothecaris der Rijksuniversiteit.