[IX.] De Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs
IX. Het advies voor de toekenning van de Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs voor de periode 1954/'55 is als vertrouwelijke mededeling afgedrukt in de beschrijvingsbrief:
De Commissie voor Schone Letteren is in het voorjaar van 1955 enige malen bijeen geweest om zich te beraden over de toekenning van de Van der Hoogt-prijs. Het verheugt haar dat zij evenals in 1954 tot een eenstemmig advies is kunnen komen.
Zich opnieuw bezinnend op de wet der Maatschappij, die spreekt over ‘een prijs van aanmoediging voor de schone letteren’ en zich houdend aan de nadere bepalingen in art. 56, 2, heeft de commissie uit de tegenwoordige jongeren een auteur gekozen, die naar haar stellige overtuiging een roman heeft geschreven van onmiskenbare kwaliteiten.
Reeds in zijn eerste, in 1953 verschenen roman ‘Droom is 't leven’ heeft Willem G. van Maanen zich doen kennen als een begaafde schrijver met een voor een beginneling ongewoon compositievermogen, een sobere en nochtans meeslepende stijl en een bijzonder beminnelijke toon. In zijn nieuwe roman ‘De onrustzaaier’ staat tegenover een verlies aan irreële elementen de winst van een grotere dramatische kracht. Het door de notaris vertelde verhaal over de opgang en ondergang van een bovenmeester, die in een Nederlands provinciestadje onrust zaait door zijn vooruitstrevende ideeën en praktijken, is niet alleen als verhaal bijzonder boeiend en spannend, het heeft ook een zekere parabolische waarde, hetgeen al dadelijk tot uiting komt in de voornaam van de hoofdfiguur Chris, en het levert tegelijk, en zonder enige grofheid, dank zij het aan humor en ironie rijke talent van de auteur, een alleszins geslaagde critiek op een even hypocriete als zelfgenoegzame samenleving.
Getuigen de figuur van de notaris en van de bovenmeester afzonderlijk zowel als in hun samengaan en in hun verwijdering van een rijp psychologisch inzicht en van veel gevoel voor dramatiek, de milieu-tekening van het provinciestadje wijst op een sterk observatievermogen en een grote beeldende kracht.
Meent de commissie in Van Maanen een krachtige persoonlijkheid te mogen begroeten met een warme liefde tot leven en wereld, zijn roman ‘De onrustzaaier’ begroet zij als een eerlijk, door en door Hollands boek, dat zij met veel verwachting omtrent de verdere ontwikkeling van deze auteur unaniem ter bekroning voordraagt.