Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1954-1955

XI. De Lucie B. en C.W. van der Hoogt-prijs

Het advies voor de toekenning van de Lucie B. en C.W. van der Hoogt-prijs voor de periode 1953-'54 is als vertrouwelijke mededeling afgedrukt in de beschrijvingsbrief.

De Commissie voor Schone Letteren stelt voor, dit jaar de Lucie B. en C.W. van der Hoogt-prijs toe te kennen aan Guillaume van der Graft (pseud. van W. Barnard) te Nijmegen voor zijn in 1953 verschenen gedichtenbundel ‘Vogels en Vissen’.

Eén lid der commissie en één der correspondenten uit de gewestelijke afdelingen konden zich, na aanvankelijk nog een andere candidatuur te hebben overwogen, met de keus van de meerderheid geheel verenigen; het afwijkend advies van de tweede correspondent verwierf geen steun.

Guillaume van der Graft, die in 1946 op 26-jarige leeftijd debuteerde, heeft sindsdien vijf gedichtenbundels en twee toneelspelen in verzen gepubliceerd. Reeds zijn debuut, de bundel ‘In Exilio’, waarin het gevoel van een tweevoudige ballingschap - het gedwongen verblijf van de dichter in Duitsland en zijn vervreemding van de gemeenschap - op poëtische wijze werd vertolkt, getuigde van een sterk en oorspronkelijk talent. Zijn bundel ‘Poëzie in practijk’ (1948) gaf een doorbraak te zien van een aesthetische naar een meer algemeen-menselijk

[p. 163]

gerichte kunstenaarshouding, en een daarmee gepaard gaande verdieping van zijn dichterschap. In het jongste dichtwerk van Van der Graft heeft deze ontwikkeling zich voortgezet. ‘Vogels en Vissen’ bevat een 30-tal op de essentialia van het leven betrokken verzen, waarin de spanning tussen natuur (de vissen) en bovennatuur (de vogels), tussen de goden en God, tussen gisteren en morgen op even dichterlijke als originele wijze is uitgedrukt. Hoewel Van der Graft het experiment niet schuwt en in zijn versificatie met de traditionele vormen heeft gebroken, kan hij niet worden gerekend te behoren tot de groep der z.g. experimentele dichters, maar meer dan deze is hij er, naar het oordeel der commissie, althans tot op dit ogenblik in geslaagd, niet alleen de poëzie te vernieuwen, maar deze ook te verrijken, dank zij zijn a-rationele werkwijze, welke verstaanbaarheid niet in de weg hoeft te staan, zijn herhaaldelijk aan M. Nijhoff herinnerende taalgevoeligheid, zijn sterk beeldend vermogen, dat ook voor het surreële niet terugschrikt, zijn - soms te speelse - fantasie en zijn zeer persoonlijke humor. En mag deze laatste hem ook wel eens tot woordspelingen verleiden, die meer de humorist dan de dichter sieren, zijn experimenteer- en spellust voeren heel dikwijls tot verrassende en verrukkende uitkomsten. In het merendeel van de in deze bundel opgenomen verzen dringt hij door in eigen wezen en wat hij daarvan openbaart, hetzij rechtstreeks, hetzij in symbolen, en dan zeker niet minder poëtisch, is onthullend voor het menselijk bestaan in het algemeen en voor dat van de moderne mens in het bijzonder. Telkens opnieuw frappeert hij door zijn plastische uitdrukkingswijze, door zijn intelligente en gevoelige formulering en door zijn tot op het elementaire teruggaande dichterlijkheid, die hem tot een geheel aparte figuur maken.

De oogst der beide afgelopen jaren op het gebied van de jongere poëzie overziende, meent de commissie dan ook, dat zij geen betere keuze had kunnen doen. Zij plaatst zich op het standpunt, dat het werk van deze belangrijke dichter reeds veel meer inhoudt dan een belofte, en beveelt op de hierboven uiteengezette gronden de bundel ‘Vogels en Vissen’ met warmte aan voor de toekenning van de Van der Hoogtprijs 1954. Onnodig hieraan toe te voegen, dat de commissie van de verdere ontwikkeling van de dichter Guillaume van der Graft grote verwachtingen koestert.

[p. 164]

Advies van het bestuur

Het Bestuur beveelt de Vergadering aan het door de Commissie voor Schone Letteren uitgebrachte advies te volgen en aan de schrijver Guillaume van der Graft (pseud. van W. Barnard) de prijs toe te kennen voor zijn gedichtenbundel ‘Vogels en Vissen’.

Na uitvoerige toelichting door de voorzitter wordt het voorstel van het bestuur bij acclamatie aangenomen.

Alvorens de vergadering te schorsen geeft de voorzitter de heer Ritter gelegenheid tot het houden van een pleidooi voor handhaving van de traditie en Leiden als plaats van samenkomst voor de maandvergaderingen niet los te laten. De voorzitter stelt hem gerust; een paar vergaderingen per jaar elders kunnen alleen maar nuttig zijn. Naar aanleiding van een mededeling van de voorzitter betreffende een mogelijke stichting voor vertalingen, dringt de heer Van Dam er op aan de vertalingen in het Spaans niet te vergeten; hij zou gaarne nadere gegevens dienaangaande aan de voorzitter verstrekken. De heer Van Dam herinnert in dit verband nog aan een mededeling van de heer Reinink, dat er een bloemlezing van regeringswege zal worden samengesteld. De voorzitter vindt hierin aanleiding nog eens duidelijk te onderstrepen, dat de bedoelde stichting voor vertalingen nog niet bestaat, dat de minister weliswaar het initiatief heeft genomen en eventueel de kosten wil dragen, maar dat hij de stichting zelf aan het particulier initiatief wenst over te laten.