Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1893

[p. 92]

Bijlage V.
Verslag van de Commissie voor Geschied- en Oudheidkunde vanwege de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden, over het jaar 1892-1893.

De Commissie hield ook dit jaar hare gewone maandvergaderingen. Als voorzitter fungeerde evenals ten vorigen jare de Heer Acquoy, als secretaris de Heer Dozy. De maandelijksche vergadering van October benoemde den Heer Pleyte tot lid ter vervanging van den Heer Acquoy, die daardoor bijzittend lid der Commissie werd.

Het Derde Supplement, loopende over de jaren 1881-1890, op het ‘Repertorium van bijdragen betreffende de geschiedenis des Vaderlands’, waartoe de Jaarlijksche Vergadering van 1892 een subsidie van ƒ 150 heeft verleend, kwam in den loop van het zittingjaar gereed en werd door de uitgevers in den handel gebracht. De bijzonderheden betreffende deze uitgave, waarmede de Commissie hare taak op dit gebied als afgedaan beschouwt, zijn in het Voorbericht uitvoerig medegedeeld.

Het Bestuur vond geen aanleiding, het advies der Commissie over eenig punt in te roepen.

De volgende onderwerpen werden in de bijeenkomsten der Commissie besproken:

[p. 93]

De Heer Acquoy sprak over pogingen van vroeger tijd, om de Gereformeerden in Nederland de Psalmen zooveel mogelijk geheel overeenkomstig de prozavertaling te doen zingen, ten einde aldus Gods Woord zuiver te bewaren.

De Heer Fruin besprak de krijgsgebeurtenissen van het jaar 1572 naar aanleiding van de uitgave door Didier van de ‘ Lettres et négociations de Claude de Mondoucet’ en van de Spaansche ‘ Documentos Ineditos’, deel LXXV. Een andermaal deelde hij een en ander mede uit de ‘ Mémoires’ van Frans van Dusseldorp, een Spaanschgezind Leidenaar uit het laatst der 16^e en het begin der 17^e eeuw.

Ook bracht hij het toedienen van den herdoop door Katholieken, zoogenaamd ‘sub conditione’, ter sprake en deelde andere bijzonderheden mede, aan nog onuitgegeven archiefstukken ontleend.

De Heer du Rieu bracht het aan de Leidsche Universiteitsbibliotheek geschonken Album amicorum van Jan van der Does ter tafel en vestigde de aandacht op de merkwaardige inscripties en teekeningen, daarin vervat.

Ook besprak hij de wenschelijkheid van aanvulling en verbetering van het ‘Album Studiosorum’ der Leidsche Universiteit en hetgeen te dien aanzien reeds is verricht, zooals het nagaan met behulp der pedelsrollen, hoevele jaren elke student de lessen heeft gevolgd.

Verder bracht hij ter tafel eene reproductie van een hem onbekend portret van Scaliger, dat te Lund wordt bewaard.

De Heer Muller deelde een en ander mede over Nederlandsche kolonisatie in Noordduitschland, bepaaldelijk in de omstreken van Bremen. Een andermaal vestigde hij de aandacht op een brief van Louis Philippe, hertog

[p. 94]

van Orleans, aan den Engelschen minister Pitt, geschreven in het jaar 1802 en handelende over het plan van den eersten om zich in Zwitserland te stellen aan het hoofd eener beweging tegen Frankrijk, op dezelfde wijze als de prinsen van Oranje in Nederland tegen Spanje gedaan hadden.

De Heer Fockema Andreae sprak over de echte dingen bij de Franken, bepaaldelijk over den tijd, waarin zij gehouden werden. Hij wees er op, dat de verplichting tot eedsaflegging in geval van betwisting van het recht van hem, die gedurende jaar en dag bezat, in Noordduitschland wel, in Zuidduitschland niet bestond, en gaf de vermoedelijke reden dier tegenstelling op. Hij besprak de wijze van verkiezing in vroeger dagen, bepaaldelijk in Friesland, den datum van den heiligendag St. Gangen en de tijdsbepaling van onlangs uitgegeven Geldersche dingtalen. Ook citeerde hij verordeningen uit de 17^e eeuw, belangrijk voor de kennis der maatschappelijke toestanden (vgl. ‘ Eigen Haard’ van 1 April 1893).

De Heer Pleyte deelde een en ander mede omtrent opgravingen, hier te lande in den laatsten tijd gedaan, en gaf een overzicht, ook in vergelijking met andere landen, van de Nederlandsche publicaties op archeologisch gebied.

De heer Dozy besprak de wijze van totstandkoming der West-Indische Compagnie, voor zooveel Leiden betreft, en legde een lijst der oorspronkelijke aandeelhouders aldaar over. Een andermaal deed hij opgave omtrent het aantal knechts, waarmede in het begin der vorige eeuw gewerkt werd. Eenige middeneeuwsche uitdrukkingen werden door hem ter sprake gebracht en herhaaldelijk gravures en teekeningen ter bezichtiging gesteld.