Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1893

[p. 51]

Bijlage III.
Verslag van den waarnemenden Bibliothecaris.

MM. HH.!

Verleent mij, als waarnemenden Bibliothecaris, eenige oogenblikken Uwe aandacht voor het verslag van den staat onzer Boekverzameling.

In het afgeloopen jaar is onze Boekerij wederom aanmerkelijk uitgebreid, zoowel door schenking en ruil als door aankoop: behalve het groot aantal geregeld inkomende genootschaps- en vervolgwerken valt eene aanwinst te vermelden van omstreeks 400 nummers aan boeken en 26 aan handschriften.

Dat de geschenken telken jare een zoo gewichtig deel van den aanwas vormen is een verblijdend teeken van het aanzien, dat onze Bibliotheek hier te lande en in den vreemde geniet. Onder de namen van hen, aan wier mildheid wij gedurende dit jaar in 't bijzonder dank verschuldigd zijn, sta ook hier, met eene eerbiedige hulde aan zijne nagedachtenis, vooraan die van Matthias de Vries: van zijne liefde voor onze Maatschappij gaf hij ons een laatste blijk door, behalve de straks vermelde bijdrage tot het vaste Fonds, aan onze Boekerij te vermaken zijn geheel volledig exemplaar van Herrig's Archiv für das Studium der neueren

[p. 52]

Sprachen, eene kostbare reeks van 88 deelen, gelijkelijk gebonden in de welbekende keurige banden waardoor de bibliotheek van De Vries almede vermaard was. Een der voornaamste organen der moderne philologie zal dus, dank zij der mildheid van wijlen ons eerelid, niet langer onder onze tijdschriften ontbreken. Zijne zonen, Dr. S.G. en Mr. J.H. de Vries, voegden aan dit belangrijk geschenk later nog uit de nalatenschap huns vaders een aantal fragmenten van handschriften toe, bevattende gedeelten van Middelnederlandsche dicht- en prozawerken. Zij deden dit in overeenstemming met de meermalen door den overledene uitgesproken overtuiging, dat de Bibliotheek onzer Maatschappij de aangewezen plaats is om dergelijke brokstukken, die anders zoo licht tot onherstelbare schade voor de wetenschap zoek raken of geheel verloren gaan, te verzamelen en te bewaren. Moge in deze overtuiging meer en meer gedeeld worden door allen die zulke fragmenten in hun bezit hebben of krijgen! Later gewerd ons uit dezelfde handen nog eene opmerkelijke verzameling oorspronkelijke en latere uitgaven van gedichten, redevoeringen enz. van Pieter Nieuwland, waarbij eenige eigenhandig geschreven verzen en rijmen, meerendeels uit zijne jeugd, benevens verschillende gedrukte en geschreven stukken, tot hem betrekkelijk; een en ander, afkomstig van Nieuwland's vrienden Abraham en Jeronimo de Vries, sluit zich eigenaardig aan bij de nagelaten wis- en natuurkundige papieren van dezen dichter-geleerde, welke in de Universiteits-Bibliotheek alhier bewaard worden.

Als schenkers van belangrijke bijdragen mogen voorts genoemd worden de HH. J.H. van den Bosch, J.A. Feith, P. du Rieu jr. (sedert overleden), W.N. du Rieu, en ten slotte wederom, gelijk in vorige jaren, de Lees-

[p. 53]

kamer der Sociëteit Amicitia alhier. Nog zij hier gewag gemaakt van eenige toevoegselen op het legaat van Prof. J. de Wal (ten vorigen jare vermeld in het verslag van den toenmaligen waarnemenden Secretaris), van eene verzameling brieven en papieren uit de nalatenschap van J.W. Holtrop, ons door zijne familie geschonken en - voor de laatste maal - van de schenking der ontbonden Vereeniging van Nederlandsche Letterkundigen, waaruit nog enkele standaardwerken over de middeleeuwsche Britsche romans zijn aangekocht. Het is hier de plaats om onze erkentelijkheid uit te spreken jegens Prof. Ten Brink, aan wiens initiatief en latere bemoeiingen onze Maatschappij deze eigenaardige vermeerdering van haren boekenschat zeker in de eerste plaats te danken heeft.

Van vele leden ontving de Boekerij wederom een exemplaar ten geschenke van door hen geschreven of uitgegeven boeken en opstellen. Hun allen zij bij dezen opnieuw de dank der Maatschappij gebracht. In 't bijzonder stelden wij het op prijs, dat ons buitenlandsch lid Klaus Groth ons de uitgave zijner verzamelde werken, zoowel Nederduitsche als Hoogduitsche, toezond. Mogen zij die tot dusverre verzuimden van hunne belangstelling in onze Maatschappij op deze wijze blijk te geven, gaan beseffen dat de werken harer leden, althans voor zoover zij behooren tot het gebied der Maatschappij, in hare Bibliotheek volledig bijeen behooren te zijn!

In vele gevallen kan onze Boekerij aanspraak maken op een present-exemplaar, t.w. wanneer een geschrift is samengesteld met behulp van hare boeken of handschriften. Onze Bibliotheeks-commissie heeft dan ook niet geschroomd deze verplichting, evenals op verschillende andere bibliotheken gebruik is, uitdrukkelijk als zoodanig op de nieuwgedrukte uitleenbriefjes te vermelden.

[p. 54]

Eene herinnering hieraan zal, naar wij vertrouwen, in geval van verzuim voldoende zijn om aan onze Boekerij zoodanig geschrift te doen geworden. Het spreekt vanzelf dat deze verplichting niet alleen voor de leden, maar voor alle personen geldt, die onze Bibliotheek raadplegen.

Aan de ruiling met binnen- en buitenlandsche genootschappen hebben wij opnieuw, behalve de gewone tijdschriften en andere vervolgwerken, menig belangrijk boekwerk te danken: ik behoef slechts te wijzen op het 5^de deel der monumentale uitgave van Christiaan Huygens' werken door de Hollandsche Maatschappij van Wetenschappen, op de lijvige publicatiën der Koninklijke Vlaamsche Academie, en op Van Helten's Altostfriesische Grammatik die wij van het Friesch Genootschap van Geschied-, Oudheid- en Taalkunde alsnog ontvingen.

Met verschillende buitenlandsche genootschappen zijn in dit jaar nieuwe betrekkingen aangeknoopt of oude hersteld, die onzer Boekerij in ruime mate ten goede zijn gekomen. Behalve het Institut für österreichische Geschichtsforschung en de Litauisch-Litterarische Gesellschaft, die reeds in het vorige jaar met ons in ruilbetrekking traden, wensch ik hier inzonderheid enkele Skandinavische genootschappen te vermelden: het Noorsch Museum te Stockholm (Nordiska Museet), dat fraaie afbeeldingen van voorwerpen, gebouwen enz. met tekst uitgeeft, het Genootschap voor humanistische wetenschappen te Upsala (Humanistiska Vetenskapssamfundet), dat ons belangrijke philologische en bibliographische uitgaven heeft geschonken, o.a. de beroemde: Nieuwere Bijdragen tot de kennis der Zweedsche streektalen en van het Zweedsch volksleven ( Nyare Bidrag till kännedom om de svenska landsmålen och svenskt folklif), en het Zweedsch Gezelschap voor oude letterkunde te Stockholm (Svenska

[p. 55]

Fornskrift Sällskapet), dat ter aanvulling van de in onze Bibliotheek aanwezige serie zijner werken de sedert 1886 door hen uitgegeven oude Zweedsche teksten, benevens de sedert 1884 verschenen afleveringen van het belangrijke Woordenboek van het middeleeuwsch Zweedsch heeft gezonden. Ook met het Comité flamand de France te Belle (Bailleul) zijn wij weder in betrekking gekomen, hetgeen ons in de gelegenheid heeft gesteld de reeks zijner uitgaven te completeeren. Hetzelfde hopen wij weldra te kunnen doen ten aanzien van de Société d'émulation pour l'étude de l'histoire et des antiquités de la Flandre te Brugge, en van den Verein für niederdeutsche Sprachforschung, welks uitgaven reeds te lang ten deele in onze Boekerij gemist werden.

Van de Nederlandsch-Zuid-Afrikaansche Vereeniging ontvingen wij een nummer, met de toezegging van geregelde voortzetting, van het sedert vele jaren verschijnende Zuid-Afrikaansche Tijdschrift. Mettertijd hopen wij in staat te zijn ook de Zuidafrikaansche literatuur, uit het oogpunt van taal en nationaliteit van zoo eigenaardig belang, meer en meer aan te vullen. Terloops zij hier medegedeeld dat het overschot der boeken, indertijd door de daartoe benoemde Commissie uit onze Maatschappij voor de Staatsbibliotheek te Pretoria bestemd, thans aan Prof. Spruyt is gezonden ten behoeve der schoolbibliotheken in Zuid-Afrika.

Eindelijk is er bij verschillende gelegenheden heel wat aangekocht, niet alleen uit het gebied der Noord- en Zuidnederlandsche letterkunde en geschiedenis, maar ook uit dat der algemeen-Germaansche philologie, een vak dat in onze Boekerij nog altijd schraal vertegenwoordigd is: hier zijn niet alleen enkele leemten, maar groote gapingen aan te vullen. Vermelding verdient o.a.

[p. 56]

de aanwinst van enkele Zuidnederlandsche idiotica, van de laatste uitgaven der English Dialect-Society, en de inteekening op Herrig's Archiv (ten vervolge op de ons door De Vries gelegateerde reeks) en op het Literaturblatt für germanische und romanische Philologie.

Vooral op de veiling der bibliotheek van De Vries was onze aandacht gevestigd; met het oog hierop was door het Bestuur dan ook een ruimer crediet voor de Boekerij op de begrooting uitgetrokken. Inderdaad konden wij voor een niet onbelangrijk bedrag aankoopen doen uit deze rijke en keurig onderhouden verzameling. Ik wijs hier b.v. op eene reeks uniform gebonden uitgaven van brieven van en aan de gebroeders Grimm, enkele oudere Deensche en Zweedsche woordenboeken, een der oudste Latijnsch-Nederlandsche woordenboeken ( Gemma vocabulorum), de oudere jaargangen van het Westvlaamsch tijdschrift Loquela, eene éénige verzameling van overdrukken, gelegenheidsverzen en verspreide opstellen van Alberdingk Thijm, voorts een en ander uit de Germaansche philologie, benevens enkele Latijnsche en Oudfransche teksten die, door hun inhoud nauw verwant met onze Middelnederlandsche letterkunde, bij ons niet mochten ontbreken, en eindelijk eenige afschriften, meerendeels door De Vries genomen, van Middelnederlandsche dichtwerken.

Dat onze boekverzameling zich in goeden staat bevindt behoef ik ten slotte nauwelijks te verzekeren: wij weten sedert lang dat Directie en beambten der Universiteits-Bibliotheek bij het onderhoud en beheer nauwelijks eenig onderscheid maken tusschen hare en onze boeken. Een woord van dank voor die goede zorgen moge hier zijne plaats vinden.

Het groot aantal boeken en handschriften, dat ook in dit jaar wederom uit onze Boekerij is uitgeleend, en het

[p. 57]

druk gebruik, dat er op de Universiteits-Bibliotheek van wordt gemaakt, niet alleen door onze leden maar ook door andere personen, vooral studenten en onderwijzers, is wel de beste rechtvaardiging - mocht die noodig blijken - van de aanzienlijke uitgaven en de vele zorgen, door onze Maatschappij sedert jaren aan hare Bibliotheek te koste gelegd. In onze Boekerij, buiten kijf de rijkste, volledigste verzameling op het gebied der ‘Nederlandsche taal-, letter-, geschied- en oudheidkunde’, vinden de beoefenaars dier vakken, meer en beter dan ergens elders, al datgene bijeen wat zij voor hunne studiën behoeven: een voorrecht dat wellicht niet altijd op den rechten prijs wordt geschat.

Moge onze Bibliotheek door de mildheid van alle leden, door uitbreiding der betrekkingen met andere genootschappen en door oordeelkundigen aankoop steeds meer in staat gesteld worden hare roeping te vervullen, de rijke mijn, de krachtige steun blijven voor de Nederlandsche philologie, in den ruimeren zin van dit woord.

J.W. MULLER.

[p. 58]

De Bibliotheek onzer Maatschappij is vermeerderd door I. GESCHENKEN.

A. HANDSCHRIFTEN.

Familie van wijlen J.W. Holtrop.

Afschriften van vijf gedichten van E.A. Borger en van drie andere, hem betreffende.

Bundel met brieven en stukken, betrekkelijk de uitgave van het Driemaandelijksch Tijdschrift, uit de jaren 1836 v.v.; daaronder brieven van J.R. Thorbecke, G.J. Mulder, H.W. Tydeman, J. Geel, C. Pruys van der Hoeven enz.

J. Verdam.

Jacob van Maerlant, Der Naturen Bloeme. Afschrift door F.H.G. van Iterson van het Haagsche Hs., voorzoover dat van het Leidsche verschilt. 50 blz. papier 4^o.

S.G. de Vries en J.H. de Vries.

Twee dubbele strooken perkament, bevattende fragmenten uit den Roman van Cassamus, uitg. d.E. Verwijs (zie zijne Inleiding blz. xv).

Twee dubbele strooken perkament, bevattende fragmenten uit Maerlant's Alexander, door Snellaert vermeld als ‘Amsterdamsche fragmenten’ (zie de facsimile's in zijne uitgave, dl. II, 156 en 215).

Fragment uit het gedicht ‘Van Vrouwen ende van Minne’, uitg. d.E. Verwijs (zie zijne Inleiding, blz. xvii). 1 bl. perk. kl. fol.

Twee dubbele bladen perkament, behelzende: 1^o. de fragmenten eener Nederl. vertaling van den roman van Barläam ende Josaphat uitg. d.M. de Vries in De Jager's Taalk. Magazijn IV, 1-94, en later opnieuw in Maerlant's Sp. Hist. II⁷, 1-39); 2^o. een fragment uit den Leekenspiegel (zie M. de Vries in De Jager's Taalk. Mag. IV, 281-284).

[p. 59]

S.G. de Vries en J.H. de Vries.

Twee bladen van een nog niet bekenden ridderroman; perkament 4^o.

Negen dubbele en een enkel blad perkament 4^o, bevattende fragmenten van een Mnl. prozawerk, blijkens het onderschrift der ‘Tafele’ getiteld: ‘Der moniken Spiegel’.

Een middendoorgeknipt blaadje perkament 8^o, bevattende ‘Een onbekende monorime’, een gedicht ‘Niemen mach tween heeren dienen’, en een gedicht ‘Swigen brinct vele rusten in’, te zamen onder deze titels uitgegeven door J. Verdam in het Tijdschr. v. Ned. taalen letterk. XI, 285-296.

Een blad perkament 4^o, bevattende: ‘Een onbekend gedicht over de hemelteekenen’, onder dezen titel uitgeg. door J. Verdam, t.a.p. XI, 299-305.

Een dubbel blad perkament 4^o, bevattende fragmenten uit den Leekenspiegel.

Een blad perkament fol., bevattende fragmenten uit den Rijmbijbel.

Een dubbel blad perkament fol., bevattende fragmenten uit den Rijmbijbel (ander Hs.).

Twee bladen perkament fol., bevattende fragmenten uit den Rijmbijbel (ander Hs.).

Opschrijfboekje, bevattende ‘Korte Rijmen en Verzen’ door P. Nieuwland 1772 (naar 't schijnt eigenhandig) 8^o.

Schrijfboek in 4^o, bevattende ‘Onuitgegeven Gedichten van Pieter Nieuwland, waarvan sommige met zijn eigen hand geschreven’.

Vijf opschrijfboekjes, bevattende aanteekeningen door P. Nieuwland geschreven over: 1. Algebra. 2. Homeri Ilias a. 3. Horatius (college van Tollius). 4. Platonis Menon. 5. Platonis Phaedon et Xenophontis Hieron.

Doctorale bul, aan P. Nieuwland 21 Sept. 1793 bij zijne benoeming (eershalve) tot doctor in de philosophie uitgereikt.

Bundel stukken van en over P. Nieuwland, benevens eenige documenta vitae, met inhoudsopgave; te zamen in één band 4^o. vereenigd.

Bundel stukken van en over P. Nieuwland, met portretten, facsimile's enz., volgens inhoudsopgave, te zamen in één 8^o band vereenigd. Hierin o.a.:

P. Nieuwland, Gedichten. Amst. 1788.

- Nagelaten Gedichten. Haarl. 1797.

- Gedichten en Redevoeringen. Amst. 1824.

[p. 60]

P. Nieuwland, Nagelaten Gedichten. 3de dr. Haarl. 1827.

J.H. van Swinden, Lijkrede op P. Nieuwland. Amst. 1795.

Bundel stukken van en over P. Nieuwland, te zamen in één 8^o band vereenigd, voornamelijk bestaande uit oorspronkelijke uitgaven der eerste gedichten in genootschapswerken enz. Hierbij eenige dagbladen en brieven enz. betrekkelijk gedenkfeesten ter eere van Nieuwland.

B. BOEKEN.

W.M.H. Anten.

- Het Nieuw-Malthusianisme in een nieuw licht bezien. Amersf. 1890.

- Het gevecht te water bij de verdediging van ons land. Nijm. 1890.

- Het verachtelijke en verderfelijke van het duel. Amersf. 1892.

- Eenige schoteltjes lichte kost voor officieren toebereid. Amersf. 1893.

W.H. de Beaufort.

- Geschiedkundige opstellen. 2 dln. Amst. 1893.

T.H. de Beer.

- Geschiedenis d. Nederlandsche Letteren 1880-1890. Culemb. 1892.

G.E. Lessing, Nathan de Wijze. Metrische vertaling met nieuwe omvangrijke Nathanstudiën door -. Culemb. 1892.

Noord en Zuid, XV, 3-6, XVI, 1, 2. Culemb. 1892-93.

Bestuur van het Sint-Anthony-Gasthuis te Leeuwarden.

Geschiedenis van het Sint-Anthony-Gasthuis te Leeuwarden. Leeuw. 1893.

Koninklijke Bibliotheek te 's-Gravenhage.

Catalogus van de Pamfletten-verzameling, berustende in de Koninklijke Bibliotheek, bewerkt door W.P.C. Knuttel. II, 1. 's-Gravenh. 1892.

- Verslag over den toestand der Kon. Bibl. 1891. 's-Gravenh. 1892.

P.J. Blok.

- De Jezuieten. Gron. 1893.

A.C. Bondam.

Verslag omtrent de oude Gemeente- en Burgerlijke-standsarchieven in Noord-Brabant. Juni 1892.

R. van Boneval Faure.

- Johan Theodoor Buys met zijne leerlingen herdacht. Leid. 1893.

J.H. van den Bosch.

De Beaufort, La république Romaine ou plan général de l'ancien gouvernement de Rome. 2 tom. La Haye 1766.

[p. 61]

J.H. van den Bosch.

W.G. Boele, Eenige blikken in het verleden, het heden en de toekomst van Kampen, voornamelijk met het oog op de bedijking langs zee. Zwolle 1882.

J.W. Bussingh, Feestzangen voor het Koninklijke huis. Haarl. 1817.

A. Doyer, Invallende gedachten. 2de stukje. Zwolle 1824.

M. van Geuns, De staatkundige handhaving van der ingezetenen gezondheid en leven. Uit het Lat. d.H.A. Bake. Amst. 1801.

W. Goeree, De kerklijke en wereldlijke historien uyt d'aaloude aardbeschryving en uytgezogte Gedenkpenningen opgehelderd. Leyd. 1730.

C. Hammonière, Vocabulaire français et russe. Par. 1815.

J. Hübner e.a., Algemeene geographie of beschrijving des geheelen aardrijks. 6 dln. Amst. 1769.

Jovet, L'histoire des religions de tous les royaumes du monde. 4 tom. Par. 1710.

J. ter Pelkwijk, Tijdrekenkundige verhandeling dienende ter bevestiging en verklaring van eene tijdrekenkundige tafel voor de geschiedenis der Israelieten en andere Aziatische volken enz. Zwolle 1818.

J.C.M. Rademacher, Grondbeginselen der algemeene geleerdheid. Amst. 1792.

J.W. Redhouse, The Turkish campaigner's vade-mecum of Ottoman colloquial language. Lond. 1855.

W. Robertson, The history of Scotland. 2 vol. Lond. 1787.

De nieuwe koninklijke secretaris of handboek voor alle standen. Dordr. 1817.

A.C.W. Staring, Poëzie, uitg. d.J.H.v.d. Bosch. Zwolle (1892). 8^o. (Zwolsche herdrukken. VII.)

Volkslees- of onderwijzershandboek. 2 dln. Amst. 1808.

W. de Vos, Verhandeling over het huwlijk enz. Z.p. 1771.

(P. de Wakker van Zon), Nieuwe bijdragen tot de geschiedenis der kruisvaarten in hare betrekking tot ons vaderland, door P.D.W.V.Z. 's-Gravenh. 1818.

Eene verzameling brochures over watergeneeskunde.

P. van den Brandeler.

- De Groote of St.-Jacobskerk te 's-Gravenhage. 's-Gravenh. 1893.

[p. 62]

C.W. Bruinvis.

- Over Alkmaarsche geschiedboeken en geschiedschrijvers. Alkm. 1892.

Commissie voor de Bibliotheek en het Archief van Rotterdam.

Bronnen voor de geschiedenis van Rotterdam. I. De Regeering van Rotterdam 1328-1892, bewerkt door J.H.W. Unger. Rotterd. 1892.

Commissie voor de Provinciale Bibliotheek van Zeeland.

Catalogus van de pamfletten, tractaten enz., aanwezig in de Provinciale Bibliotheek van Zeeland, bewerkt door J. Broekema. I. 1568-1795. Middelb. 1892.

H.J. Couvée.

Feith, Le Tombeau, etc., trad. par A. Clavareau. Brux. 1827.

Directeur van het Huis-Archief en de Bibliotheek der Koningin.

Afstamming van H.M. Wilhelmina, Koningin der Nederlanden, uit de Walramsche en de Ottonische linie van het Huis van Nassau.

J.I. Doedes.

- De Zuid-Hollandsche Predikanten-Vereeniging, in het licht der geschiedenis. Rotterd. 1892.

S.C. van Doesburgh.

M. Buys, Twee maanden op Borneo's Westkust. Leid. 1892.

Th. Hoven, Beter zoo. Leid. 1893.

Levertin-Wijsman, De vijanden der samenleving. Leid. 1892.

Los en Vast 1892, 2-4; 1893, 1. Leid. 1892-93.

Ch. M. Dozy.

't Vermeerdert wonderlijck Leven van … Aesopus. Nieuwelycks uyt de Latijnsche Taele overgeset, gelyck oock al de Fabulen enz. Waer by oock gevoeght is, 't verhaal des bloedigen Oorlogs tusschen de Muysen en de Kick-Vorsschen enz. Amst. 1721.

H.J. Eymael.

C. Huygens, Zedeprinten, met inleiding en aanteekeningen uitg. door -. Gron. 1891.

J.A. Feith.

Vliegend blad met 3 volksliederen uit het einde der 16de eeuw.

[p. 63]

R. Fruin.

Bijdragen v. Vaderl. Geschiedenis en Oudheidkunde. 3de Rks. VII, 2-3. 's-Gravenh. 1892.

R. Fruin ThAz.

Verslag omtrent oude gemeente- en waterschapsarchieven in de provincie Utrecht 1892. Utr. 1892.

Gemeentebestuur van Leiden.

Verslag over 1892. Leid. 1892.

Redactie van ‘De Gids.’

De Gids 1892, 7-12, 1893, 1-6. Amst. 1892-93.

K. Groth.

- Gesammelte Werke. 4 Thle. Kiel u. Leipz. 1893.

A.G. van Hamel.

Jehan le Fèvre de Resson, Les Lamentations de Matheolus et le Livre de Leesce (poèmes français du XIV^e siècle). Ed. crit. par -. I (Textes français et latin des Lamentations). Par. 1892.

A. Hazelius.

H.A. Ring, Skansen och Nordiska Museets anläggningar å Djurgården. Stockh. (1893).

J. Herderscheê.

J. Kradolfer, Op 's levens hoogte. Bewerkt door -. Tiel 1892.

Familie van wijlen J.W. Holtrop.

Vier afdrukken van afzonderlijke gedichten van E.A. Borger.

Elf afzonderlijke afdrukken van gedichten enz. van J.J.F. Wap, benevens negen andere van W. Bilderdijk, Pr. van Duyse e.a. (waaronder 1 in HS.).

Hoogheemraadschap van Rijnland.

Verslag omtrent den toestand v.d. alg. waterstaat over 1892.

E.B. ter Horst, firma J.B. Wolters.

Nederlandsche Dicht- en Prozawerken. Bloemlezing uit de Nederl. lett., door G. Penon, voortgez. d.C. Honigh. VI. Gron. 1893.

W.J.A. Jonckbloet, Geschiedenis der Nederlandsche Letterkunde. 4de druk, herzien en tot den tegenwoordigen tijd bijgewerkt d.C. Honigh. VI. Gron. 1892.

Bibliotheek v. middelnederl. letterkunde, afl. 49. (Het Heilige Kruis en de Denensage te Breda, uitg. d.L. Wirth). Gron. 1893.

P.F. Hubrecht.

Verzameling nieuwjaarsdichten voor de Leidsche Weezen (door verschillende dichters) 1766-1862, 1864-1866, 1869, 1871.

[p. 64]

J. de Jong.

- Repetitieboekje voor de geschiedenis van het vaderland. Utr. 1893.

G. Kalff.

- Het onderwijs in de moedertaal. Amst. 1893.

P.H. van der Kemp.

- Het Weduwen- en Weezenfonds van 's lands burgerlijke ambtenaren in Nederlandsch-Indië. 3 dln. Batav. 1893.

J.H. Kern.

Limburgsche Sermoenen, uitg. d. -. Afl. 3. Gron. 1892.

L.H.J. Lamberts Hurrelbrinck.

- Van Limburgs grenzen. Amst. 1892.

F.H. van Leent.

- Gedachtenis-album voor het jonge Nederland. Met oorspronkelijke bijschriften. 2de dr. Almelo z.j.

Leeskamer der Sociëteit Amicitia te Leiden.

A. Aletrino, Zuster Bertha. Amst. 1891.

L.A. Bähler, Het een en ander in dicht en ondicht uit mijn studententijd. Gron. 1892.

E.S. Bouquet, Wat het zwaarste weegt. Arnh. 1891.

G.A. van der Brugghen, 't Binnenste naar buiten gekeerd. Nijm. (1892).

A.S. Carpentier Alting, Jedida. Een verhaal uit de VIIde eeuw voor Christus. 2 dln. Leid. 1891.

La Chapelle-Roobol, Een Gelukskind. Amst. (1892).

G. D'Hondt, Novellen en Schetsen. Amst. 1891.

H.J.P.A. Kiersch, Iets over Oranje en den opstand tegen Filips II. Een antwoord aan X. 's-Gravenh. 1892.

J. Kleefstra, Burgermenschen. Amst. 1891.

L.H.J. Lamberts Hurrelbrinck, Het beleg en ontzet van Leiden ten tooneele gebracht. Leid. 1892.

J.R. van der Lans, Humoresken en Novellen. Edam (1890).

V. Loveling, Een dure Eed. Gent-Amsterd. (1890).

M. Maeterlinck, Les sept Princesses. Brux. 1891.

Th. van Meerendonk, Otto Altendorf. Amst. 1892.

Polemiek over Lodewijk van Nassau en Willem den Zwijger tusschen Prof. P.J. Blok, P. Goethart en X. Roerm. 1891.

J.P. Reynvaan, Zuster Clara. Amst. 1892.

H.G. Roodhuyzen, Tante Lena. Dordr. (1890).

L. Stratenus, Verloren Geluk. Amst. (1890).

[p. 65]

Leeskamer der Societeit Amicitia te Leiden.

H. Swarth, Passiebloemen. Amst. 1891.

W. de Vletter, Oom Dolf en zijn nichtje. 2 dln. Amst. 1891.

W.C. Wagenvoort (Vosmeer de Spie). Kleine Studies. Amst. 1892.

- Een Passie. Amst. (1891).

Van Wermeskerken-Junius (Joh. van Woude), Een verlaten post. Amst. (1890).

X., Lodewijk van Nassau en Willem de Zwijger. Historische critiek van Prof. P.J. Blok, gecritiseerd door -. Roerm. 1892.

M. Zucker, Die holländische Malerei des siebzehnten Jahrhunderts. Erlang. 1892.

V. Loosjes.

- Des Tempels vergankelijke luister. Leerrede. Sneek 1892.

- Een hellevaart. Amst. (1892).

Studenten-Weekblad. 3de jaargang. Leid.-Utr. 1873-1874.

A.A. Looijen.

Verslag van den Directeur v.h. Kon. Kabinet v. Penningen en gesneden steenen te 's-Gravenhage 1891.

H.U. Meyboom.

E. Arnold. Het Licht der Wereld. Naar het Engelsch door -. Amst. 1892.

Ministerie van Koloniën.

Hoffmann-Serrurier. Japansch-Nederlandsch Woordenboek. III. Leid. 1892.

Ministerie van Marine.

Jaarboek van de Koninklijke Nederlandsche Zeemacht. 1891-1892. 's-Gravenh. 1893.

P.H. van Moerkerken.

Aphorismen uit Vondel's werken, saamgelezen door -. Utr. (1893).

H.E. Moltzer.

- Matthias de Vries. Ter gedachtenis. Toespraak. Gron. 1892.

J.W. Muller.

E.H. von Baumhauer, De Sociëteit ‘Trouw moet blijken’ in de 18de en 19de eeuw. Haarl. (1880).

Jaarzangen aan de Broederschap van de aloude Rhetorijkkamer te Haarlem, bekend onder de zinspreuk: ‘Trouw moet blijken.’ 1884-1888. Haarl. (1884-1888).

J.W. Muller en H. Logeman.

Die Hystorie van Reynaert die Vos, uitg. door -. Zwolle 1892.

[p. 66]

M. Nijhoff.

E. Verwijs en J. Verdam, Middelnederlandsch Woordenboek. III, 12-15. 's-Gravenh. 1892.

N.N.

- Hulde aan een Indisch staatsman (Mr. L.W.C. Keuchenius). (Batavia 1892).

Nederlandsch Onderwijzers-Genootschap.

H.F. de Boer en A. Heinsius, Het Nederlandsch Onderwijzersgenootschap en zijne instellingen. 1842-1892. Amst. 1892.

Louis D. Petit.

J. Bergsma, Bijdrage tot de tekstcritiek van den Karel ende Elegast. Gron. 1890.

Derde Supplement op het Repertorium der verhandelingen en bijdragen betreffende de geschiedenis des vaderlands, in mengelwerken en tijdschriften tot op 1890 verschenen. Leid. 1893.

H.J. Velthuis. De Tegernseeër Glossen op Vergilius. Gron. 1892.

C.J. Polvliet.

- Genealogie van het geslacht Van der Does. 's-Gravenh. 1893.

Regelingscommissie van het 21ste Nederlandsch taal- en letterkundig Congres.

Handelingen van het 21ste Nederlandsch taal- en letterkundig Congres, gehouden te Gent 25-27 Aug. 1891. Gent 1892.

P. du Rieu Jr.

A B C boek (Schots groot). Te Edinburg (1780).

J.J. Abbink, Het leven van Koning Willem II, zijn overlijden en plegtige begrafenis. Amst. 1849.

J.W.v. Archenholtz, Geschichte des 7 jährigen Krieges in Deutschland. 2 Bde. Leipzig o.J.

Ed. Arnd, Geschichte der Jahre 1860 bis 1867. 3e Aufl. 2 Bde. Leipz. 1870.

J.F. Bosdijk, Gedenkschrift der inhuldiging van Z.M. Willem III. Haarl. 1849.

S.H. ten Cate, 1869-70. Wereldgeschiedenis der laatste twee jaren. Zwolle 1872.

F.W. Conrad, Verspreide bijdragen. 's-Gravenh. en Amst. 1849.

G. Engelberts Gerrits, Het leven en de regeering van Z.M. Willem I. Amst. 1845.

[p. 67]

P. du Rieu Jr.

Paschier de Fijne, Eenige tractaetjens. Amst. 1735.

G.P., Herinneringen aan de dagen van 15 tot 28 Nov. 1863 te Utrecht. Utr. 1864.

Handleiding der nationale garden van het Fransch Keizerrijk; behelzende de vigeerende wetten, decreten enz. Amst. 1813.

H. Heine, Sämmtliche Werke. 14 Bde. Amst. 1854-1860.

- Id. Neue Folge. 4 Bde. Amst. 1857-62.

W.J. Hofdijk, Het Nederlandsche Volk. 2de verm. dr. Amst. 1873.

In Memoriam. Tafereelen uit Hollands tachtigjarigen strijd. Haarl. 1874.

A.W. de Klerck, Algemeene Geschiedenis, geschetst voor gymnasien. Utr. 1863.

Landregt van Over-Isel. Deventer 1724.

Lavater Jr., Politieke Photografien van de aftredende leden der 2de Kamer. Sneek 1879.

Leerboek der rechten van den mensch. Naar het Eng. Z.p. 1794.

X. Marmier, Zwitserland. Naar het Fransch door S.J.v.d. Bergh. Haarl. z.j.

Alfr. Meissner, Heinrich Heine. Erinnerungen. Amst. 1856.

H. Wolfgang van der Mey, Rusland en het nihilisme. Haarl. z.j.

Jul. Mühlfeld, 1848-1868. Wereldgeschiedenis der laatste 20 jaren, naar het Hoogd. door S.H. ten Cate. 2 dln. Zwolle 1870-71.

De oorlog tusschen Rusland, Turkije en de Westersche mogendheden in het midden der 19de eeuw. 2de dr. 3 dln. Rotterd. 1855-56.

H.L.F. Pisuisse, De Gentsche Pacificatie in 1576 en hare herdenking te Gent. Z.p.e.j.

Rechten ende gewoonten der stadt Deventer. Dev. 1644.

Met wit papier doorschoten en van aant. in HS. voorzien.

A.L. von Rochau, Geschichte Frankreichs von 1814-1852. 2 Bde. Leipz. 1858.

Sagittarius, Parlementaire Portretten. Met supplement. Amst. 1869.

H. van Wijn, Historische en letterkundige Avondstonden. Amst. 1800.

Met aanteekeningen in HS. van H. van Wijn.

[p. 68]

W.N. du Rieu.

Portret van J.T. Bergman. Photographie naar eene teekening (door Kouwels) ‘Mei 1875 auctie Gebr. van der Hoek’.

Portret van J. Ph. Koelman. Lithographie.

Portret van Mr. N. de Roever Az. (Afz. afdruk uit het Weekbl. ‘De Amsterdammer’).

Afbeeldingen van oude bestaande gebouwen. Uitg. door d. Maatsch^ij. t. bev. der Bouwkunst. Afl. 33 (pl. 166-169). Amst. 1893.

Bouwkundig Tijdschrift XIII, 1 (Dl. 39 der Bouwk. Bijdragen), met verslag der Alg. Verg. Amst. 1893.

Bouwkundig Weekblad XII. (1892).

Th. M. Roest.

- Essai de classification des monnaies du comté puis duché de Gueldre. Brux. 1893.

L.W.G. de Roo.

- De verkoop van opium op Java. Open brief aan H.J.A.M. Schaepman. Nijm. 1892.

M.A.N. Rovers,

- Levensbeelden. Utr. 1893.

E.A.H. Seipgens.

De Maasgouw XIII, 27-49.

O.W. Star Numan.

(Von Scherff), Die Domänen des Prinzen Friedrich der Niederlande. Als MS. gedrukt. Luxemb. 1892.

J.A. van der Stok.

- Levensbeschrijving van Z. Exc. M.D. Graaf van Limburg Stirum. 's-Gravenh. 1892.

V. de Stuers.

- Mr. N. de Roever en de Minister Heemskerk. 's-Hage 1892.

W.H.D. Suringar.

Van Zeden. Een tweede Middelnederlandsch zedekundig leerdicht. Uitg. door -. Leid. 1892.

B. Symons.

- De ontwikkelingsgang der Germaansche mythologie. Gron. 1892.

J. Tideman.

- Studien en schetsen op het gebied van de geschiedenis en de letterkunde van Nederland. 's-Gravenh. 1892.

[p. 69]

C.C. Uhlenbeck.

- De plaats van het Sanskrit in de vergelijkende taalwetenschap. Leid. 1892.

Universiteit te Groningen.

Jaarboek 1891/92. Gron. 1892.

Uittreksel uit het Jaarboek 1891/92.

Vereeniging tot instandhouding der verzameling betreffende de Zaanlanden te Zaandijk.

De Verzameling betreffende de Zaanlanden, bijeengebracht door Jacob Honig Janszoon Jr. 1892.

Ned. Zuid-Afrikaansche Vereeniging.

Zuid-Afrikaansch Tijdschrift. Dl. XXX, N^o. 180; XXXI, N^o. 181. Kaapstad 1892.

Legaat M. de Vries.

Archiv für das Studium der neueren Sprachen und Literaturen. Begründet von L. Herrig, Jhrg. 1-46. 88 Bde. Elberfeld, Braunschw. 1846-1892.

S.G. de Vries en J.H. de Vries.

De Telegraaf. Letterk. Weekblad onder red. van E.M. Beima en A.C. Oudemans. Proefblad. 's-Gravenh. (1848).

M. de Vries en L.A. te Winkel, Woordenlijst voor de spelling der Nederlandsche taal. 4de uitg., bezorgd door A. Kluyver. 's-Gravenh.-Leid. 1893.

Legaat de Wal.

Repertorium der verhandelingen en bijdragen betreffende de geschiedenis des vaderlands, in mengelwerken en tijdschriften tot op 1860 verschenen. Leid. 1863.

Met talrijke aanteekeningen in hs. van J. de Wal.

- Id. Supplement. Leid. 1872.

- Id. Tweede supplement. Leid. 1884.

Register van academische dissertatiën en oratiën, betreffende de geschiedenis des vaderlands. Leid. 1866.

Met talrijke aanteekeningen in hs. van J. de Wal.

- Id. Supplement. Leid. 1882.

W.J. van Welderen baron Rengers.

- Schets eener Parlementaire Geschiedenis van Nederland sedert 1849. I-II, 1. 's-Gravenh. 1891-92.

P.M.H. Welker.

- Geschiedenis van Cromstrijen. Nijm. 1892.

[p. 70]

J.A. Worp.

- De invloed van Seneca's treurspelen op ons tooneel. Amst. 1892.

OVERDRUKKEN.

J.G.R. Acquoy, F. de Bas, T.H. de Beer, A. Beets, H. Blink, G.M. Boissevain, J. Bolte, H.J. Bool, G.H. van Borssum Waalkes, J.H. van den Bosch, C.W. Bruinvis, F. Buitenrust Hettema, S.D. Daems, Johs. Dyserinck, H.O. Feith, J.A. Feith, E. Gouffaux, J. Gram, D. Hartevelt, J.E. Heeres, J. Herderscheê, D.F. van Heyst, J.G. Ch. Joosting, R.A. Kollewijn, J.H. Krelage, L.H.J. Lamberts Hurrelbrinck, F.H. van Leent, C.L. Lütkebühl Jr., W.J. van Manssen, M.E. van der Meulen, J.L.C.A. Meyer, J.W. Muller, J.K.W. Quarles van Ufford, W.N. du Rieu, Th. M. Roest, L.W.G. de Roo, W.P. Sautijn Kluit, G. Schlegel, L. Serrurier, J.W. Staats Evers, K. Stallaert, J. Verdam, P.J. Veth, Th. I. Welvaarts, W.D. Whitney, J. te Winkel, A.C.W. van Woerden.

UIT HET FONDS VAN DE ONTBONDEN VEREENIGING VAN NEDERLANDSCHE LETTERKUNDIGEN IS AANGEKOCHT:

A. Birch-Hirschfeld, Die Sage vom Gral, ihre Entstehung und dichterische Ausbildung in Frankreich und Deutschland im 12. u. 13. Jahrhundert. Leipz. 1877.

B. ten Brink, Geschichte der Engl. Litteratur. Hrsg. v.A. Brandl. II, 2. Strassb. 1893.

Folk-Lore. A quarterly review etc. II, 2 (waarin: M. Gaster, The Legend of the Grail, with remarks by A. Nutt). Lond. 1891.

The Folk-Lore Record. IV (waarin: A. Nutt, The Aryan expulsion-and-return-formula in the folk-and-hero-tales of the Celts). - V (waarin: A. Nutt, Mabinogion Studies). Lond. 1881-1882.

W. Gemoll, Die Realien bei Horaz. Heft 2. Berl. 1892.

Grundriss der germanischen Philologie, herausg. v.H. Paul. II¹. Strassb. 1893.

R. Heinzel, Ueber die französischen Gralromane. Wien 1891.

A historia dos cavalleiros da mesa redonda e da demanda do Santo Graall. Veröffentl. v.K. von Reinhardstöttner. I. Berl. 1887.

A. Nutt, Studies on the Holy Grail with especial reference to the hypothesis of its Celtic origin. Lond. 1888.

[p. 71]

G. Paris, Les romans de la table ronde, mis en nouveau langage etc. 5 vol. Par. 1868-77.

W. Wackernagel, Geschichte d. deutschen Litteratur. 2e Aufl., fortges. von E. Martin. II. Basel 1892.

II. Aankoop.

A. HANDSCHRIFTEN.

Jan Boendale, Jans Teesteye. Afschrift, door M. de Vries, van het Hs. (Bibl. Bodl. Marshall 32). 125 blz. pap. 4^o.

Lambert Goetman, Den Spyeghel der Ionghers. Afschrift, uit de 19de eeuw, der uitg. v.G. Back te Antwerpen c. 1500, met de varianten der uitg. van H. Eckert van Homberch 1501. 34 blz. kl. 4^o.

Leven van Sinte Cristinen. Middelnederlandsch proza. Hs. der 15de eeuw. pap. 8^o.

Mellibeus, Afschrift van het Hs. op de Stadsbibliotheek te Hamburg door M. de Vries 1843. Omstreeks 150 blz. pap. 4^o.

Mundi cursus. Der werlde loep. Middelnederduitsch proza. Hs. uit de 15de eeuw. 344 blz. pap. fol.

Van Nameloss und Valentyn. Middelnederduitsch gedicht. Afschrift uit de 19de eeuw. 66 blz. pap. 4^o.

Jan de Weert, Eene dispitacie van Rogiere ende van Janne. Afschrift, door M. de Vries, uit het Comburger Hs. fol. 218b-229c. - Van den coninc Saladijn ende van Hughen van Tabaryen. Afschrift door denzelfde, uit hetzelfde Hs. fol. 229c-231a. Te zamen 53 blz. pap. fol.

B. BOEKEN EN VERVOLGWERKEN.

(J. Abbama), Ghedicht ter eeren vande vreuchd-vrucht-bare Landtrust onder de persoon eens sprekende landt-bouwers. Gron. 1617.

J.A. Alberdingk Thijm, Verzameling van overdrukken, kleine geschriften en afzonderlijke gedichten enz. 160 stuks.

(K.L.J. Alberdingk Thijm), Multatuli door A.J. Bussum 1891.

Alkmaers Bitter en Zoet, zijnde een korte beschrijvinge van het beleg en ontset der stad Alkmaer in den jare 1573. Alkm. 1740.

A. des Amorie van der Hoeven, Verspreide Geschriften. Leeuw. 1856.

[p. 72]

N. Anslijn Nz., Verzameling van verschillende leer- en leesboeken voor kinderen ten dienste der scholen: Spraakkunst, Aardrijkskunde, Rekenkunde enz. 17 bandjes. Leid. en Amst. 1807-1835.

Atzler, Die germanischen Elemente in der französischen Sprache. Coethen 1867.

K. von Bahder, Die Verbalabstracta in den germanischen Sprachen ihrer Bildung nach dargestellt. Halle 1880.

Bauernkomödien (Niederdeutsche) des siebzehnten Jahrhunderts, herausg. v.H. Jellinghaus. Tübingen 1880.

147e Publ. d. Litt. Ver. Stuttgart.

S. van Beaumont, Horae succisivae. Tyt-Snipperingen. Rotterd. 1640.

A. Beeloo, Verspreide en onuitgegeven Gedichten. Amst. (1873).

J. van Beers, Rijzende Blaren. Rotterd. 1884.

O. Behaghel u.J.H. Gallée, Altsächsische Grammatik. 1^e Hälfte. Laut- und Flexionslehre, bearb. von J.H. Gallée. Halle-Leid. 1891.

A. Joly, Benoit de Sainte-More et le Roman de Troie, ou les métamorphoses d'Homère et de l'épopée gréco-latine au moyen-âge. Par. 1870.

Br. Bernaert de Jonghe, Het Leven van Johannes den Onbevreesden. Gent 1852.

Uitg. d. Mij. d. Vl. Bibliophilen. 2e Serie n^o. 13.

A. Biins, Konstighe Refereynen vol schoone Schrifture ende Leeringhen. Begrepen in drye verscheyde Boecken. (1^ste Boek, 2^de dr.) Antw. 1668.

Boëtius à Bolswert, Duyfkens ende Willemijnkens Pelgrimagie tot haren Beminden, binnen Ierusalem, … in Rijme ghestelt ende vergroot door Pr. de Vynck. Antw. 1641.

W. van der Borcht, Spieghel der Eyghen-kennisse, … in-geknoopt het Conterfeytsel des Wereldts. Brussel 1643.

(B. Bosch), De leerzame Praat-al. 2 dln. Amst. 1791-1792.

W.G. Brill, Hollandsche Spraakleer. Leid. 1846.

Met wit papier doorschoten, waarop talrijke aanteekeningen van M. de Vries.

K. Brugmann, Grundriss der vergl. Grammatik der indogerm. Sprachen. II, 2^e Hälfte. Strassb. 1890-93.

[p. 73]

J. de Brune, Proverbia, of de Spreucken van Salomon. Middelb. 1619.

F. Buitenrust Hettema e.a. Voorstellen tot vereenvoudiging van onze spelling en verbuiging. Zwolle 1893.

Bulla ‘Ineffabilis’ in de Nederlandsche en Vriesche talen, benevens de Bepaling van het leerstuk der Onbevlekte Ontvangenis in de talen der Oost- en West-Indische koloniën, en in de voornaamste Noord-Nederlandsche dialekten. Amst. 1878.

A.W. van Buuren, In tijden van overgang. Amsterd. 1888.

J. Cats, Huuwelyk, Dat is, Het gantsche beleyt des echten staats enz. 's-Gravenh. 1731.

A.G. Chotin, Etudes étymologiques sur les noms des villes, bourgs, villages et hameaux de la province de Hainaut. Par. s.a.

Nouvelle Circonscription des sept départements de la Hollande, d'après le décret de S.M. Imp. et Roy. 21 Oct. 1811. Amst. (1811).

P. Croon, Cocus bonus, ofte Geestelijcke Sinne-beelden ende godtvruchtighe Uytleggingh op alle de ghereetschap van den Kock. 2de dr. Antw. 1665.

- De verstandige Camenier uytleggende de graetsels en grafschriften van Moy-al. Antw. z.j.

- Almanach voor heden en morghen ende daer op vermaeckelijcke uyt-legginghen enz. Antw. 1665.

G. Curtius, Zur Kritik der neuesten Sprachforschung. Leipz. 1885.

J.F. van Dijk, Eenvoudig verhaal van de naar Frankrijk weggevoerden der voormalige Haagsche Oranje-Gardes, te Woerden na den 24 Nov. 1813 gevangen genomen. 's-Gravenh. z.j.

De Domkop, of Nationaal Volksboek. I. Amst. (1795).

(E. Douwes Dekker), Brieven van Multatuli. 1862-1863. Amst. 1892.

Pr. van Duyse, Vrolijkheid. Leeuw. 1853.

- Reinaard de Vos. In 17 zangen in de oorspronk. maat bewerkt. 3de uitg. Roeselare 1887.

J. van Effen, De Hollandsche Spectator. Vermeerderd met het leven van den schrijver en een nieuw breedvoerig register. 6 dln. Amst. 1756-1766.

[p. 74]

Le Roman d'Eneas. Texte critique, publ. p. J. Salverda de Grave. Halle 1891.

Bibl. normannica IV.

S. Feist, Grundriss der gotischen Etymologie. Strassb. 1888.

Floris und Blauncheflur. Mittelengl. Gedicht aus dom 13^ten Jahrh., nebst litter. Untersuchungen u.s.w., herausg. von E. Hausknecht. Berlin 1885.

J. Franck, Etymologisch Woordenboek der Nederl. taal. Afl. 9-10. 's-Gravenh. 1892.

Jaspar von Gennep, Homulus (Der Sünden Loin ist der Toid). Geistliches Schauspiel. Herausg. v.P. Norrenberg. Viersen 1873.

J. ter Gouw, Geschiedenis van Amsterdam. VIII, 1-4. Amst. 1892-93.

Ch. Grandgagnage, Dictionnaire étymologique de la langue Wallonne. I, II, 1. Liége 1845-50.

- Vocabulaire des noms wallons d'animaux, de plantes et de mineraux. 2^e éd. Liége 1857.

J. Grimm, Kleinere Schriften. 6 Thle. Berlin 1864-82.

J. und W. Grimm, Kleine verhandelingen. 1845-85. 14 stukken bijeengebonden, waaronder:

J. Grimm, Diphthonge u. weggefallne Consonanten; Eine Urkunde d. 12en Jahrh.; Frauennamen aus Blumen; Die Marcellischen Formeln; Einige Fälle d. Attraction; W. Grimm, Freidank; Altdeutsche Gespräche; Z. Gesch. d. Reims.

- Kleine verhandelingen van en over hen. 1838-74. 12 stukken bijeengebonden, waaronder:

J. Grimm, Meine Entlassung. 1838; Ursprung d. Sprache. 1852; Rede auf Schiller. 1860; Rede auf W. Grimm. 1863. W. Scherer, Jac. Grimm (1ste dr.). K.G. Andresen. J. Grimm's Orthographie.

- Briefwechsel zwischen J.u.W. Grimm aus der Jugendzeit. Hrsg. v.H. Grimm u. Heinrichs. Weim. 1881.

- Briefwechsel zwischen J.u.W. Grimm, Dahlmann u. Gervinus. Hrsg. v.E. Ippel. 2 Bde. Berl. 1885.

- Briefe J.u.W. Grimm's an G.F. Benecke, 1808-29. M. Anm. hrsg. v.W. Müller. Gött. 1889.

- Briefwechsel K.H. Gr. v. Meusebach's mit J.u.W. Grimm. M. Anm. hrsg. v.C. Wendeler. Heilbr. 1880. M. Portr.

- Briefwechsel von J.u.W. Grimm m.D. Fr. Graeter u. Emil Braun. 2 Bde. Heilbr. 1877-91.

Bijgebonden eenige kleine verhandelingen.

[p. 75]

J.u.W. Grimm. Briefe v.J. Grimm an H.W. Tydeman. Hrsg. v.A. Reifferscheid. Heilbr. 1883.

Bijgebonden: E. Martin, Z. Gesch. d. deutschen Philologie. - Briefw. zw. J. Grimm u.J.H. Halbertsma, hrsg. v.B. Symons.

- Private u. amtl. Beziehungen d. Brüder Grimm zu Hessen. Hrsg. v.E. Stengel. 2 Bde. Marb. 1886.

I. Briefe d. Gebrüder Grimm an hessische Freunde. II. Actenstücke üb. die Thätigkeit d. Brüder Grimm im hess. Staatsdienste.

- W.u.J. Grimm, Freundesbriefe. M. Anmerk. hrsg. v.A. Reifferscheid. Heilbr. 1878.

- Zes kleinere geschriftjes over de Gebrs. Grimm, waaronder:

Die sieben Göttinger Professoren nach ihrem Leben und Wirken. Braunschw. 1838.

F. Frensdorff, Jacob Grimm in Göttingen. Gött. 1885.

E. Stengel, Die Brüder Grimm. Marb. 1885.

H. Löschhorn, Rede auf Jacob Grimm zu seiner Secularfeier. Berl. 1885.

B. Symons, Jacob Grimm. Redev. Gron. 1881.

Grundriss der romanischen Philologie, herausg. v.G. Gröber. II. Strassb. 1893.

A. Gryphius, Werke. Herausgeg. von H. Palm. Berl. (1884).

J. Habets, Geschiedenis van het tegenwoordig Bisdom Roermond. Roerm. 1892.

- Jan van Weert en Jan van der Croon. Eene bijdrage tot de geschiedenis van den dertigjarigen oorlog. Roerm. 1862.

C.F. Haug, Brieven uit Amsteldam over het Nationaal Tooneel en de Nederlandsche letterkunde. Uit het Hoogd. vertaald. Amst. 1805.

- Tooneelkundige Brieven, geschreven in het najaar 1808. Ten vervolge op de brieven van C.F. Haug. Amst. 1808.

J.D. H(eemsen), Nederduytsche Poëmata. Antw. 1619.

J. Heinsius; Nederlandsch-Gotische Woordenlijst. Gron. 1893.

R. Heinzel, Geschichte d. niederfränk. Geschäftssprache. Paderb. 1874.

De Hervorming van Amsterdam; in den jare 1578, in de Kerke en den Burgerstaet, ingevoerd, in hare voornaamste Omstandigheden, beschreven; … met … Naamlijsten der Regeering enz. Amst. 1778.

M. Heyne, Formulae alliterantes ex antiquis legibus lingua Frisica conscriptis extractae et cum aliis dialectis comparatae. Halae 1864.

R. Hildebrand, Gesammelte Aufsätze und Vorträge zur deutschen Philologie und Unterricht. Leipz. 1890.

[p. 76]

R. Hildebrand, Verzameling van verschillende taalkundige opstellen van -. 10 stuks, waaronder:

Vom deutschen Sprachunterricht in der Schule u.s.w. Leipz. 1867. - Beiträge zur Sittengeschichte des Mittelalters. Wien 1865.

S. Hildegardis abbatissae opera omnia. Ed. C. Daremberg, F.A. de Reuss, accurante J.P. Migne. Par. 1855.

Historie, regels ende bemerkingen wegens de Nederduytsche Rymkonst. Antw. (1773).

Hoffmann von Fallersleben, Gesammelte Werke. Lfrg. 37-45. Berl. 1892-93.

P. Cz. Hooft, Warenar met de pot, gewijzigd en aangevuld ten behoeve van het tooneel onzer dagen, door J.A. Alberdingk Thijm. Amst. 1881.

D. van Hoogstraten, Gedichten. Amst. 1697.

- De Fabulen van Gabriël Faerno, in Nederduitsch dicht vertaelt. 's-Gravenh. 1729.

S. van Hoogstraten, Dieryk en Dorothee. 's-Gravenh. 1666.

- De Roomsche Paulina of Bedrogen Kuischheit. Schoonh. 1666.

Const. Huygens, De Gedichten van -. Naar zijn handschrift uitgegeven door J.A. Worp. II. Gron. 1893.

Jaarzangen aan de Broederschap van de aloude Rhetorijkkamer te Haarlem, bekend onder de zinspreuk ‘Trouw moet blijken’ 1853, 54, 69-72, 74, 75, 77, 79, 82. Haarlem z.j.

L. Jottrand, Nederduitsche gewrochten van den Nederlandschen Waal -. Brussel 1872.

Tael-, dicht- en letterkundig Kabinet, bijeengebr. d.G. Brender a Brandis. 6 dln. Amst. 1781-1784.

D.R. Kamphuyzen, Stichtelijke Rymen. Amst. 1727.

H.H. Klijn, De Driften. Den Haag 1812.

F. Kluge, Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache. 5e Aufl. Liefr. 3-5. Strassb. 1892-93.

J.G. Kohl, Reisen in den Niederlanden. 2 Thle. Leipzig 1850.

V. Kristiansen, Bidrag til en Ordbog over Gadesproget og saakaldt daglig Tale. Kjøbenh. 1866.

[p. 77]

A.W. Kroon, Amsterdam in 1672. Amst. 1888.

J. de Kruyff, De Hoop des Wederziens. 3de druk. Met een voorberigt van H. Tollens Cz. 's-Gravenh. 1851.

A. Kuhn, Ueber Wurzelvariation durch Metathesis. Bonn 1868.

P. Laurenberg, Acerra philologica, dat is: Zeshonderd nutte en gedenkwaardige geschiedenissen. 2de druk, uitgeg. d.J. Hajenius. Amst. 1717.

Jacob van Maerlant, Wapene Martijn met de vervolgen. Uitg. d.E. Verwijs. Dev. 1857.

J.S. Magnin, De voormalige Kloosters in Drenthe, geschiedkundig beschouwd. Gron. 1835.

J. Maiden, De Wonderen des Alderhoogsten,.… vertoond in de.… beleegering en verlossing der stad Alkmaar. Leid. 1742.

Jan Mandevijl, De Wonderlyke Reize van - enz. Amst. (c. 1786).

G.J.J. van Melckebeke, Geschiedkundige Aenteekeningen rakende de Sint-Jans-Gilde, bijgenaemd ‘De Peoene’. Mech. 1862.

P. Reginbald Möhner, Reise des - in die Niederlande im Jahre 1651. Herausg. v.P.L. Brunner. Augsb. 1872.

C. Molbech, Dansk Dialect-Lexikon. Ki obenh. 1841.

A. van der Muelen, De Ketiuigheyt der menschelicker natueren enz. Ghendt 1576.

W. Müller, Mythologie der deutschen Heldensage. Heilbr. 1886.

Nederland en de Nederlanders in de XIX^de eeuw. Amst. 1857.

J. Nolet de Brauwere van Steeland, Verzameling van overdrukken, afzonderlijke gedichten enz. van - 42 stuks.

P. Norrenberg, Kölnisches Literaturleben im ersten Viertel des sechszehnten Jahrhunderts. Mit 3 Beilagen u.s.w. Viersen 1873.

Sedighe Onderwiisen der Creatvren. In Rhijm ghestelt. Antw. 1649.

C.W. Opzoomer, Het Wezen der deugd. Leid. en Amst. 1848.

-, De Weg der wetenschap. Leid. en Amst. 1851.

A. Poirters, Het Heyligh Hof van den Keyser Theodosius. Yperen 1696.

P. Rabus, Historie van den Oproer, te Amsterdam voorgevallen.… gestild, sedert den 31^sten Jan. 1696. Amst. 1702.

[p. 78]

R. von Raumer, Geschichte der germanischen Philologie vorzugsweise in Deutschland. Münch. 1870.

- Gesammelte sprachwissenschaftliche Schriften. Frankf. a/M. 1863.

Reinke de Vos. Herausg. von F. Prien. Halle 1887.

Revue explicative des principes fondamentaux et des beautés de la langue neerlandaise. Réd. p.D. Snatich. N^o. 1-2. Brux. 1826.

J.E. Rietz, Svenskt Dialekt-Lexikon. Malmö 1867.

N. de Roever, Het Leven van onze voorouders. Afl. 6, 7. Amst. 1892.

G. Rümelin, Die Berechtigung der Fremdwörter. Freiburg i/Br. 1887.

J. Russel, Geschied- en oudheidkundige schets der stad Maastricht. 2 dln. Z.p. 1883-84.

- Geschiedkundige aanteekeningen over de voormalige stad Susteren en het adelijke Maagden-sticht aldaar. Maastr. 1866.

- De heerlijkheid Geleen, gevolgd door aanteekeningen over de voormalige heerlijkheid Mheer. Sittard 1861.

- Recherches sur l'origine des noms de quelques endroits du duché de Limbourg et autres. Maastr. 1865.

A. Rutten, Bijdrage tot een Haspengouwsch Idioticon. Antw. 1890

Hans Sachs, Werke. Herausg. v.H. Palm. 2 Thle. Berl. (1884).

W. Scherer, Geschichte der deutschen Litteratur. Berl. 1883.

- Verzameling van taalkundige opstellen van -. 11 stuks, waaronder:

Die deutsche Spracheinheit. - Der Wasgenstein in der Sage.

W. Schlüter, Die mit dem Suffix ja gebildeten deutschen Nomina. Götting. 1875.

Historisch Schouwtooneel van 's Waerelds lotgevallen in het jaar 1791. Haarl. 1792.

- Idem in het jaar 1792. I-III, V, VI. Haarl. 1792.

Th. Siebs, Zur Geschichte der englisch-friesischen Sprache. I. Halle 1889.

A. Spinniker, Leerzame Zinnebeelden. Haarl. 1714.

J. Starter, Timbre de Cardone. Leeuw. 1618.

- Daraïde. Amst. 1621.

[p. 79]

F.A. Stoett, Beknopte Middelnederlandsche Spraakkunst. 2 dln. 's-Gravenh. 1889-90.

J.B. Straatman, Meester Jochem's lotgevallen en reistogt naar Gheel. Bruss. 1844.

Germanistische Studien. Herausgeg. von K. Bartsch. 2 Thle. Wien 1872-75.

W. van Swaanenburg, De vervrolykende Momus, of koddige berisper. (N^o. 1-41: 16 Dec. 1726-22 Sept. 1727). Amst. 1727.

M. de Swaen, Het Leven en de dood van onsen Saligmaker Jesus Christus. Rijmkonstig beschreven. 2 dln. Brugge 1767.

(J. van Swol), Margrietje. Amst. 1639.

Tafereel van de Staatsche, Pruissische, Fransche en Oostenrijksche bezittingen in de tien catholique Nederlandsche Provincien, en Opper-Gelderland; van het nieuw Belgisch Gemeenebest; van de Belgische Omwenteling; van het land van Luik, en de Luiksche onlusten. Amst. 1790.

Tafereelen uit het Leven van Jezus. Een handschrift uit de XV^de eeuw. Gent 1863.

Uitg. d. Mij. der Vl. Bibliophilen. 3de Rks. No. 8.

T. Tasso, De adellikke Huisvader, met de verklaringen van Johan Rist. Uit het Hoogd. vert. d.J. Zoet. Amst. 1658.

I. Teirlinck, Woordenboek van Bargoensch (Dieventaal). Roesel. 1886.

Tewesken Kinderbehr, dat is vyr nye unde aerdighe Uptoge, daerinne … des Kramhers Teweschen … Eventheur. Amst. 1719.

L. Tobler, Ueber die Wortzusammensetzung, nebst einem Anhang über die verstärkenden Zusammensetzungen. Berl. 1868.

Den Laplandschen Tovertrommel. 1731. N^o. 7-10.

T.P. Tresling, Harddraaverij, een zaamenspraak oppen 24 Augustus holden boeten Draa poorte, ien de Slingerij. Gron. 1837.

J.F. Tuerlinckx, Bijdrage tot een Hagelandsch Idioticon. Gent 1886.

[J.A. Unzer], De Artz, of Geneesheer in aangenaame spectatoriaale vertoogen enz. 6 dln. Amst. 1765-1771.

[p. 80]

[J.A. Unzer], Naleezing van den Artz, of Geneesheer. 4 dln. Amst. 1773-1775.

- Verzaameling van Mengelschriften. 5 dln. Amst. 1767-69.

D.A. Valcooch, Chronijcke van Leeuwenhorn enz. Hoorn 1599.

Von Veith, Vetera Castra mit seinen Umgebungen als Stützpunkt der römisch-germanischen Kriege im 1^en Jahrhundert v.u.n. Chr. Ber. 1881.

L. van Velthem, Spiegel historiaal, of Rijm-spiegel; enz., uitg. d. I. le Long. Amst. 1727.

Met aanteekeningen in HS. van W.J.A. Jonckbloet.

Verhaal der reformatie van de abdy van Maegdendale binnen Audenaerde 1468. Uitg. d.D.J. van der Meersch. Gent z.j.

Uitg. d. Mij. der Vl. Bibl. 2e Ser. N^o. 4.

Verhandlungen der Germanisten zu Frankfurt a/M. 1846. Frankf. a/M. 1847.

- Id. zu Lübeck 1847. Lübeck 1848.

Verslagen v.h. St. Bernulphus-Gilde te Utrecht 1886, 1887, 1888, 1889/90. Z.p.e.j.

R. Visscher, Uitgelezen Brabbeling. (Uitg. d.J. van Vloten). Amst. 1851.

Vocabularius optimus Gemma vocabulorum merito dictus. Antw. 1511.

Vondel's Werken, uitg. d.J. van Lennep. Herzien en bijgewerkt door J.H.W. Unger. XXV-XXVIII. Leid. 1892-93.

S. de Vries, Ses satyrische Wondergesighten, nae den trant van Quevedoos Spaensche Droomen. Uit de schriften van J.M. Moscherosch vertaeld. Amst. 1680.

De minnende Vyanden, Waar agter gevoegt zijn eenige staat- en zedekundige voorbeelden. Amst. 1711.

C. Wachtendorp, Begin der heyliger historien, of Oudtheydt d. Werelt enz. Amst. 1646.

W. Wackernagel, Voces variae animantium. 2e Ausg. Basel 1869.

Weekblad voor den zoo genaamden gemeenen man, uitg. door het Dep. Stad en Lande, behoorende tot de Maatschappij Tot Nut van 't Algemeen. 3 dln. Gron. 1797-99.

- Tot Nut van 't Algemeen voor het jaar 1801-1804, uitg. door het Dep. Groningen, behoorende tot de Bataafsche Maatschappij Tot Nut van 't Algemeen. 4 dln. Gron. 1801-1804.

[p. 81]

Werken der Koninklijke Maatschappij voor vaderlandsche taal- en letterkunde te Brugge. 5 dln. Brugge 1821-29.

M. Westerman, Gedichten. 4 dln. Amst. 1826-27.

J.C. Weyerman. Den Maagdenburgsche Alchimist, of den gewaanden Baron van Syberg ontmaskert. Blijspel. Utr. 1783.

- Den Echo des waerelds. Ernstig en vermaakelijk in onrijm en rijm. 2 dln. Amst. 1726-1727.

- De doorzigtige Heremijt. 27 Sept. 1728-28 Febr. 1729.

- De vrolyke Tuchtheer. 4 July-5 Sept. 1729.

- Den Talmud ofte Overzeldzaame Joodsche Vertellingen. 16 Jan.-13 Febr. 1736.

- De naakte Waarheyt 18 Maart-17 Juny 1737. 1-14.

- De snelziende Lynceus. I, II, 1. Amst. 1748-1749.

[G. & E. Wysneus], Het nut der vooroordeelen. 's-Gravenh. 1783.

Woordenlijst voor de spelling der aardrijkskundige namen in Nederland, samengest. door de Afd. ‘Nederland’ van het Ned. Aardrijksk. Genootschap. Amst. (1884).

Verzameling geschriften over Zuid-Afrika. 36 stuks, waaronder:

H.F. Jonkman, Mededeelingen over Zuid-Afrika. I.

H.P.N. Muller, Herinneringen uit Afrika. Natal. Amst. 1880.

C.B. Spruyt, Uit Zuid-Afrika. Amst. 1880.

Verslag van het Bestuur der Ned.-Zuid-Afrik. Vereen. over 1886-91.

Verzameling kinderboeken uit het begin der 19^de eeuw. 21 stuks.

Verzameling levensbeschrijvingen van Nederlandsche letterkundigen uit de 19^de eeuw. 80 stuks.

Almanak voor Nederlandsche Katholieken 1893. Amst. 1892.

Antwerpsch Archievenblad. XVIII, 4.

Archief v.h. Aartsbisdom Utrecht. XX, 1-3.

Archiv f.d. Studium d. neueren Sprachen und Literaturen. Begr. v.L. Herrig. LXXXIX; XC, 1-3.

Het Belfort. VII, 7-12; VIII, 1-6.

- Id. Bijblad. Philol. Bijdragen. I, 4; II, 1-4.

Bijdragen tot de geschiedenis van het Bisdom van Haarlem. X VIII, 2-3.

Wetenschappelijke Bladen 1891.

[p. 82]

't Daghet in den Oosten. VIII, 7-12; IX, 1-4.

English Dialect Society N^o. 66: O. Heslop, Northumberland Words. A Glossary of Words used in the county of Northumberland and on the Tyneside. I. Lond. 1892.

- N^o. 67: J. Wright, A Grammar of the Dialect of Windhill in the West Riding of Yorkshire. Lond. 1892.

Algemeen Nederlandsch Familieblad. IX, 7-12; X, 1-2.

Indogermanische Forschungen. II, 1-4; Anzeiger. II, 1.

Haagsch Jaarboekje 1893. 's-Gravenh. 1892.

De Katholiek 1892, Aug.-Dec.; 1893, Jan.-Juni.

Het Leeskabinet 1891.

Literaturblatt f. germanische u. romanische Philologie. I, 7-12; X-XIII; XIV, 1-5.

Loquela. I-XII. Woordenwijzer A-Bo, En-Verijz. Roussel. 1881-92.

Messager des sciences historiques de Belgique 1892, 2-4; 1893, 1.

Le Moyen Age 1892, Juill.-Déc.; 1893; Janv.-Mai.

De Navorscher 1892, 8-12; 1893, 1-6.

Nederlandsch Museum. 4de Rks. II, 2-12.

Oud-Holland. X, 1-4; XI, 1.

Quellen u. Forschungen zur Geschichte d. deutschen Literatur u. Sprache. LXXI: T.G. Foster, Judith. Studies in metre, language and style etc.

Revue celtique. XIII, 3-4; XIV, 1-2.

Studiën op wetenschappelijk en letterkundig gebied. XXXIX; XL, 1-4.

Taal en Letteren. II, 4-6; III, 1-3.

Tijdschrift voor Noordbrabantsche Geschiedenis, Taal- en Letterkunde. I-III.

De Toekomst. 8e Rks. I, 6-12; II, 1-4.

Verein f. niederdeutsche Sprachforschung. Forschungen. VI: K. Seitz, Niederdeutsche Alliterationen. Norden u. Leipz. 1893. - Jahrbuch. XV-XVII. - Korrespondenzblatt. XIV, XV. - Denkmäler. II: Gerhard von Minden. Herausg. von W. Seelmann. Bremen 1878.

[p. 83]

Volk en Taal. I-V, 5-11.

Nieuwe Drentsche Volksalmanak 1893. Assen 1892.

Geldersche Volksalmanak 1893. Arnhem 1892.

Groningsche Volksalmanak voor 1893. Gron. 1892.

Volkskunde. I, 9-10; II, 1-3.

Ons Volksleven. I-IV; V, 1.

Dietsche Warande. N. Rks. V, 4-6; VI, 1-3.

Deutsches Wörterbuch von J. und W. Grimm. IV, Abth. I², 9; VIII, 10-12; XII, 5.

Woordenboek der Nederlandsche taal door M. de Vries e.a. III, 2; V, 4-5; 2^e Rks., 14.

Zeitschrift f. deutsches Alterthum u. deutsche Litteratur. XXXVI, 2-4; XXXVII, 1-2.

Zeitschrift f. vergleichende Sprachforschung d. indogermanischen Sprachen. N.F. XII, 3-4; XIII, 1.

III. Ruiling met binnen- en buitenlandsche genootschappen.

BOEKEN EN TIJDSCHRIFTEN.

Nederland.

Koninklijke Akademie van Wetenschappen. Jaarboek 1892. - Versl. en Meded. Afd. Letterk. 3^de Rks. IX, 2-3. - Verhandel. Afd. Letterk. I, 2: J.J.M. de Groot, Le Code des Mâhayâna en Chine. Amst. 1893. - Register Versl. en Meded. Afd. Natuurk. 3^de Rks. I-IX.

Bibliotheek te Haarlem. Verslag 1891.

Genootschap: ‘De Nederlandsche Leeuw’. Maandblad. IX, 12; X, 1-11; XI, 1-3. - Naamlijst van boeken. - Naamlijst der Leden.

Kon. Aardrijkskundig Genootschap. Tijdschrift. 2^de Serie, IX, 4-8; X, 1-3.

Friesch Genootschap v. Geschied-, Oudheid- en Taalkunde. Verslag 1892. - W.L.v. Helten, Altostfriesische Grammatik. Leeuw. 1893.

[p. 84]

Indisch Genootschap. Verslag der Algem. Vergaderingen. 28 Mei 1892-14 Mrt. 1893.

Nederl. Genootschap v. Munt- en Penningkunde. Statuten.

Provinc. Genootschap v. Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant. Zeven bouwkundige afbeeldingen der St.-Janskerk te 's-Hertogenbosch. - Handelingen 1887-91. - Catalogus der Boekerij. 1^ste Supplement.

Provinc. Utrechtseh Genootschap van Kunsten en Wetenschappen. Verslag der Alg. Vergad. 1892. - Aanteekeningen van het verhandelde in de Sectievergaderingen 1892.

Teyler's Genootschap. Archives. 2^e Sér. IV, 1. - Atlas penningen. 2^de-3^de st.

Instituut voor Doofstommen te Groningen. Verslag Juli 1892.

Koninklijk Instituut v.d. Taal-, Land- en Volkenkunde van N.-Indië. Bijdragen. 5^de Rks., VII, 3-4; VIII, 1-2.

Rotterdamsch Leeskabinet. 34^ste Verslag.

Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde. Handelingen en Mededeelingen 1891-92. - Levensberichten 1891-92. - Tijdschrift voor Nederl. taal- en letterkunde. N.R. III, 3-4; IV, 1-2. - K. Stallaert, Glossarium van verouderde woorden enz. Afl. 11.

Maatschappij v. Nijverheid. Tijdschrift 1892, 26-28. - Offic. mededeelingen 1892, 2-4. - Bulletin Kolon. Museum Sept. 1892. - Verslag der 43^ste Algem. Vergadering 1892. - De Nijverheid. I, 1-23.

Maatschappij tot Nut van 't Algemeen. Jaarboekje 1892/3. - W.F. Andriessen, Landverhuizing. - F.W. Hudig, Onze marine. - J. Bruinwold Riedel, Waar blijft ons geld? - A.J.v. Schermbeek, Een woord over het boschbouwvak. - C.B.E. Enklaar, De Midden-Europeesche Handelstractaten. - W. Koster, Hoe oud is de wereld?

Hollandsche Maatschappij van Wetenschappen te Haarlem. Archives des sciences exactes et naturelles. XXV, 5; XXVI, 1-5. - Chr. Huygens, Oeuvres complètes. V.

Museum te Alkmaar. Verslag 1892. - Supplem. Catalogus Prentverzameling.

Museum van Oudheden in Drenthe. Verslag 1892.

Stedelijk Museum te Leiden. Catalogus Supplem. VI.

[p. 85]

Selskip f. frysce Tael- in Skriften-kinnisse. Forjit my net. XXII, 2-4; XXIII, 1. - Swanneblommen 1893.

Nederl. Tooneelverbond. Het Tooneel. XXI, 14-16; XII, 1-16. - Statuten.

Vereeniging t. beoefening van Overijsselsch Regt en Geschiedenis. 69^ste 70^ste Jaarverslag - Aanwinsten Bibliotheek, Archief en Museum 1891.

Nederlandsch-Indië.

Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen. Tijdschrift. XXXV, 2-4; XXXVI, 1-2. - Verhandelingen. XLVII, 1: - Notulen. XXIX, 4; XXX, 1-3. - Nederl.-Indisch Plakkaatboek 1602-1811, uitg. d.J.A.v.d. Chijs. X. Bat. 1892.

België.

Académie d'archéologie de Belgique. Annales. 4^e Sér. VI, 2-4; VII, 1-2. - Bulletin. 4^e Sér.; 2^e partie IV-VII. - Annuaire 1893.

Koninklijke Vlaamsche Academie. Verslagen 1892, Mrt.-Mei, Sept.-Dec.; 1893, Jan.-Febr. - Jaarboek. VII (1893). - Jacob van Maerlant, Dit is die Istory van Troyen, uitg. d. Nap. de Pauw. IV, 3. Gent 1893. - F. de Potter, Vlaamsche Bibliographie. I. Gent 1893. - Middelnederlandsche Gedichten en Fragmenten, uitg. d. Nap. de Pauw. I. Gent 1893. - A. Prayon van Zuylen, De Belgische taalwetten toegelicht. Gent 1892. - O. van Hauwaert, Historisch en critisch overzicht van het Vlaamsch Tooneel in de XVII^e eeuw. Gent 1893. - J. Micheels, Prudens van Duyse, zijn leven en zijne werken. Gent 1893.

Institut archéologique Liégeois. Bulletin. XXII, 1-2. - Rapport 1891.

Société d'archéologie de Bruxelles. Annales. VI.

Willemsfonds. Jaarboek 1892.

Frankrijk.

Comité flamand de France. Annales. VII, IX, XI, XIII-XIX.

Société des Antiquaires de la Morinie. Bulletins 161-163. - Table alphab. T. VIII. - Mémoires XXII. - Les Chartes de St. Bertin, publ. p. le chanoine Haigneré. III, 1. St. Omer 1892.

Société des Antiquaires de Picardie. Bulletin 1891, 2-4; 1892, 1-2.

[p. 86]

Duitsche Rijk.

Kön. Bayerische Academie d. Wissenschaften zu München. Sitzungsberichte 1891, V; 1892, I-IV; 1893, I.

Kön. Preussische Academie der Wissenschaften zu Berlin. Sitzungsberichte 1892, 1-55 m. Nachr.

Alterthumsgesellschaft ‘Prussia’. Sitzungsberichte 1891-92.

Münchener Alterthumsverein. Zeitschrift. N.F.V.

Kön. Sächsischer Altherthums-Verein. N. Archiv. XIII. - Jahresber. 1891/92.

Würtemb. Alterthums-Verein. Vierteljahrshefte. N.F. I, 3-4.

Gesammtverein d. Deutschen Geschichts- und Alterthumsvereine. Korrespondenzbl. 1892, Juli-Dec.; 1893, Jan.-Mai.

Aachener Geschichtsverein. Zeitschrift. XIV.

Bergisches Geschichtsverein. Zeitschrift. XXVII-XXVIII. - Jahresbericht üb. d. 28^ste Vereinsjahr.

Düsseldorfer Geschichtsverein. - Tagebuch des Lieut. A. Vossen. Düsseld. 1891. - O. Redlich, Die Anwesenheit Napoleons I in Düsseldorf im J. 1811. Düsseld. 1892.

Gesellschaft f. bildende Kunst und vaterländische Alterthümer in Emden. Jahrbuch. X, 1.

Gesellschaft f. Pommersche Geschichte u. Alterthumskunde. Beiträge zur Geschichte d. Stadt Greifswald. IV. - Bau- und Kunstdenkmäler d. Regierungs-Bezirk Köslin. - Baltische Studien. XLII. - Jahresbericht. 51-54.

Gesetlschaft f.d. Geschichte Schleswig-Holstein-Lauenburgs. Zeitschrift XXI.

Histor. Gesellschaft f. die Provinz Posen. Zeitschrift. IV-VII.

Kön. Gesellschaft der Wissenschaften und d. Georg-Augusts-Universität zu Göttingen. Nachrichten 1892, 1-16.

Oberlausitzische Gesellschaft. Magazin. LXVIII.

Kön. Sächsische Gesellschaft d. Wissenschaften zu Leipzig. Berichte Philol.-hist. Classe 1891, II-III; 1892, I-II.-Abhandlungen. XIII, 4.

[p. 87]

Schlesische Gesellsch. f. vaterl. Kultur. Jahresbericht 1892. - Ergänzungsheft. LXIX.

Künstlerverein f. Bremische Geschichte. Jahrbuch. XVI.

Universität zu Kiel. Akademische Schriften, Reden u.s.w. - G. Karsten, Porträts v. 22 Professoren d. Kieler Universität. Kiel 1892. - Chronik 1890-92.

Verein f. Geschichte d. Mark Brandenburg. Märkische Forschungen. V, 1-2.

Verein f. Hessische Geschichte u. Landeskunde. Zeitschrift. N.F. XVI-XVII. - Mittheilungen. 1890-91.

Verein f. Geschichts- und Alterthumsk. zu Kahla u. Roda. Mittheilungen. IV, 3.

Verein f. Geschichte und Alterthum zu Lübeck. Zeitschrift. VI, 3. - Mittheilungen. V, 2-10. - Bericht üb. 1890-91.

Verein f. Mecklenbürg. Geschichte und Alterthum. Jährbücher und Jahresbericht. LVII.

Verein f.d. Geschichte d. Stadt Meiszen. Mittheilungen. III, 1-2. - Verzeichn. zu Bd. II.

Verein f. Nassauische Alterthumsk. Annalen. XXIV-XXV. - A. Schlieben, Das Schwein in der Kulturgeschichte. Wiesbaden (1893).

Verein f. Oberhessische Geschichte und Landeskunde. Mittheilungen Bd. III.

Verein f. Kunst u. Alterthum in Oberschwaben. Mittheilungen. 1891, 3. - R. Kapff, Deutsche Vornamen mit den von ihnen abstammenden Geschlechtsnamen, sprachlich erläutert. Ulm 1889.

Verein v. Alterthumsfreunden im Rheinlande. Jahrbuch. XCII-XCIII.

Verein f. Geschichte u. Alterthum Schlesiens. Zeitschrift. XXVI-XXVII.

Verein f. Thüringische Geschichte u. Alterthumsk. Zeitschrift. VIII, 1-2; Thüringische Geschichtsquellen. N.F. II, 2.

Verein f. Geschichte u. Alterthum Westphalens. Zeitschrift. L.

Histor. Verein f.d. Groszherzogthum Hessen. Quartalblätter 1892 (I, 5-8).

Histor. Verein f. Niederbayern. Verhandlungen. XXXVIII.

Histor. Verein f.d. Niederrhein. Annalen. LIV-LV.

Histor. Verein f. Niedersachsen. Zeitschrift 1892.

[p. 88]

Histor. Verein f. Oberbayern. Archiv. XLVII.

Histor. Verein f.d. Oberpfalz. Register zu Verhandlungen I-XL.

Histor. Verein zu Osnabrück. Mittheilungen. XVII.

Histor. Verein f. Schwaben und Neuburg. Zeitschrift. XIX.

Histor.-philosophischer Verein in Heidelberg. N. Jahrbücher. II, 2; III, 1.

Kirchl.-histor. Verein f. Geschichte d. Èrzdiöeese Freiburg. Freiburger Diöcesan-Archiv. XXIII.

Histor.-litterar. Zweigverein des Vogesen-Clubs. Jahrbuch. VIII.

Zwitserland.

Antiquarische Gesellschaft in Zürich. Mittheilungen. LVII.

Société d'histoire de la Suisse Romande. Mélanges. 2e Série. IV, 1.

Verein f.d. Geschichte des Bodensee's. Schriften. XXI.

Histor. Verein der fünf Orte, Uri, Schwyz, Unterwalden u.s.w. Der Geschichtsfreund. XLVII.

Oostenrijk.

Academie der Wissenschaften zu Wien. Sitzungsber. Philos.-hist. Cl. CXXIV-CXXVI. - Register zu CXI-CXX.

Ferdinandeum f. Tirol u. Vorarlberg. Zeitschrift. 3e F. XXXVI.

K.K. Geograph. Gesellschaft in Wien. Mittheilungen 1891.

K.K. Mähr. Schles. Gesellschaft. z. Beförd. d. Ackerbaues, d. Natur- u. Landesk. Mittheilungen 1891.

Institut f. österr. Geschichtsforschung. Mittheilungen. XIII, 4; XIV, 1-2.

Museum Carolino-Augusteum. Jahresbericht 1891.

Museum Francisco-Carolinum. 50^er Bericht.

Verein f. Geschichte d. Deutschen in Böhmen. Mittheilungen. XXIX-XXX.

Verein f. Siebenbürgische Landeskunde. Jahresbericht 1891. - Archiv N.F. XXIV, 1-2.

Rusland.

Gelehrte Estnische Gesellschaft in Dorpat. Sitzungsberichte 1892. - Verhandlungen. XVI, 2.

Litauisch-Litterarische Gesellschaft. Mittheilungen. XVII, 5.

Gesellschaft f. Geschichte und Alterthumskunde d. Ostseeprovinzen. Sitzungsberichte 1891-92. Mittheilungen. XV, 1.

[p. 89]

Denemarken.

Nordiska Museet. Samfund f. Nord. Mus. främjande. 1890.- Meddelanden. Afbildn. af føremål i Nord. Mus. 4-5: Svensk Byar och gärd, 6-7: Spetsar. - Minnen från Nord. Mus. II, 3-4.

Kgl. Nordiske Oldskriftselskab. Mémoires 1891, vel 4-9. - Aarbøger. 2e R. VII, 3-4. - Nordiske Fortidsminder. Heft 2.

Zweden en Noorwegen.

Kgl. Vitterhets Historie och Antiquitets Akademie. Tidskrift. VIII, 1-2. - Månadsblad. XI-XIV, XIX.

Svenska Fornskrift-Sällskapet. Samlinger. Häft 85-89, 92-95, 98-100, 103 (K.F. Söderwall, Ordbok öfver Svenska Medeltids-språket. Häft 1-13); Häft 90, 91, 96, 97, 101, 102. 104. (8^o.).

Landsmålsföreningarna i Upsala, Helsingfors ock Lund. Nyare Bidrag till kännedom om de svenska landsmålen. 1882, A-C; 1883, A-B; 1884, A-E; 1885, A-D; 1886, A-C; 1887, A-D; 1888, A-D; 1889, A-D; 1890, A-B; 1891, A-C; 1892, A-C.

Språkvetenskapliga Sällskapet i Upsala. Förhandlinger. Sept. 1892-Maj 1885; Sept. 1885-Maj 1888; Sept. 1888-Maj 1891.

Literaturhistoriske Seminariet i Lund. Meddelanden. I, II.

Humanistiska Vetenskapssamfundet i Upsala. Skrifter. I, II, 1. - Katalog öfver Upsala Univ. Bibl. fornisländska och fornnorska Hskr. af V. Gödel. - Forteckning å källor till Landskapet Uplands och Stockholms Stads hist.-topogr. Beskrifning af L. Bygdén.

Italië.

Accademia dei Lincei. Rendiconti. 5a Ser. I, 4-12; II, 1-2.

Engeland.

Manchester Literary Philosophical Society. Proceedings. 4^th Ser. V, 1-2.

Amerika.

Smithsonian Institution. Annual Report 1889, II; 1890, I.

New-York State Library. University Extension. N^o. 2-4. - Bulletin, legislation. N^o. 3.

American Philosophical Society. Proceedings. N^o. 136-138.-List of surviving members 1892.