Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1782

[p. A1r]

Programma van de Maatschappy der Nederlandsche Letterkunde te Leyden.
Voor het jaar 1782.

De Maatschappy der Nederlandsche Letterkunde te Leyden heeft, in hare Jaarlijksche Vergadering, gehouden op den 9^den van Hooimaand dezes Jaars 1782., deze Vraag opgegeven, om beantwoord te worden voor den eersten van Wijnmaand des Jaars 1784.

‘Welke zijn de kenmerken van waar en valsch vernuft? en welke zijn de behoedmiddelen tegen het laatste?

De Maatschappy verlangt, byzonderlijk, het onderscheid tusschen waar en valsch vernuft niet alleen beredeneerd; maar ook door voorbeelden uit de beste Dichters opgehelderd te zien.’

Voor den eersten van Wijnmaand des Jaars 1783. verwacht de Maatschappy de antwoorden op de volgende Vragen in het Jaar 1781. opgegeven.

1. ‘By welke Rechtbanken werd, sedert de oudste tyden, en voor al sedert het bewind der Frankische Koningen, tot de vijftiende Eeuw, in deze Landen, recht gesproken in het Crimineele? Wat maakte iemand bevoegd om als Rechter in die Rechtbanken te zitten? Door wien werden de Rechters aangesteld; en op welke wyze werd de Crimineele Rechtspleging geöefend?’

2. ‘In hoe verre moet men zich, in het opmaken van de regels onzer Nederduitsche Tale, houden aan de Oude, in hoe verre aan de Hedendaagsche Taal-gebruiken? en in hoe verre moet men de verwantschapte Dialecten; en in hoe verre de Reden daar in te hulpe nemen?’

3. ‘Dewijl de Hollandsche Steden, onder de Graaflyke Regeering, steeds in aanzien en vermogen zijn toegenomen, in zoo verre, dat men in verscheide Charters, rakende zaken van veel gewicht, dezelve nevens de Edelen en Raden gemeld vindt,

[p. A1v]

zoo tot het beramen der zaken als het bezegelen der brieven; is daar door eenige vermindering of bepaling van de Macht, welke de Graven eertijds geöeffend hebben ontstaan?’

In het Jaar 1780. heeft de Maatschappy tot een Onderwerp om naar een Prijs te laten schrijven, opgegeven

‘Een Lofrede op de Unie van Utrecht.’

in te leveren voor den eersten van Wijnmaand dezes Jaars 1782.

Het staat een ieder vrij, ook den Leden der Maatschappye, om naar den Prijs te dingen: alleenlijk worden de Gekommitteerden ter beöordeelinge der ingekomene Verhandelingen van die vryheid uitgesloten. Aan den genen, wiens verhandeling de beste, en aan het oogmerk der Maatschappye voldoende gekeurd zal worden, biedt de Maatschappy een gouden Penning aan, ter waarde van honderd en vyftig Guldens.

De Verhandelingen moeten zijn in de Nederduitsche of Latijnsche Taal, met eene duidelijke hand van iemand, die geen Lid der Maatschappye is, afgeschreven. Iedere Verhandeling moet, met een Zinspreuk geteekend, besloten worden in een verzegelden omslag, welke den Titel en de Zinspreuk der Verhandeling ten opschrift heeft. Hier by moet gevoegd worden een gezegeld Briefje, in het welk de naam, waardigheid en woonplaats van den Schryver, en boven op het welk de Zinspreuk der Verhandeling geschreven is.

Het een en ander moet, in een buiten omslag, ten tyde, hier boven bepaald, bezorgd zijn in handen van den tegenwoordigen Sekretaris der Maatschappye Frans van Lelyveld, of den Briefschryver Willem Bilderdyk beide woonende te Leyden.

Voor het overige zijn de Wetten, volgens welke de Maatschappy naar enen Prijs laat schryven te vinden in het tweede Deel van de Werken der Maatschappye.