Indische Letteren. Jaargang 23

[p. 125]

[Nummer 3]

Redactioneel

Voor het septembernummer koos de redactie voor bijdragen waarin Elisabeth en Louis Couperus-Baud centraal staan.

Elisabeth Wilhelmina Johanna Baud, geboren in Batavia en opgegroeid in Indië, stond sinds haar huwelijk met Louis Couperus in de schaduw van de schrijver. Maar in haar jeugd bleek ze al zijn muze te zijn toen ze met haar neef voorwerpen over presenteerbladen schoof en daarbij verhalen bedacht. Hierover schrijft Sophie Zijlstra. Haar reconstructie van Elisabeths jeugd haalde Sophie Zijlstra uit diverse archieven. Het bracht haar ook haar romandebuut Mevrouw Couperus (2007).

De Zweedse onderzoeker Åsa Josefson vergelijkt de visie van Louis Couperus op het kolonialisme in De stille kracht met die in Oostwaarts. Twintig jaar na De stille kracht maakte Couperus als correspondent van De Haagsche post een rondreis in het Oosten. In zijn artikelen lijkt zijn opvatting over het kolonialisme veranderd ten opzichte van De stille kracht. Åsa Josefson laat zien hoe Couperus' beeld van het kolonialisme, de kolonisatoren en de gekoloniseerden evolueerde.

Geert Onno Prins vergelijkt Couperus' De stille kracht met A Passage to India (1924) van E.M. Forster. Het blijkt dat A Passage to India veel details en motieven bevat, die kenmerkend zijn voor de Indisch-Nederlandse literatuur. Beide romans zijn de bekendste in de Nederlandse en Engelse koloniale literatuur. Hoewel het twee totaal verschillende romans zijn, blijken ze bij nader inzien ook in grotere lijnen diverse bijzondere overeenkomsten te bevatten, maar ook verschillen.

Als illustratiemateriaal voor dit themanummer kozen we voor onbekende foto's. Dat kon dankzij het Haags Gemeentearchief die ons onbekende jeugdfoto's van Elisabeth Baud liet opnemen. Dank ook aan Kees Snoek en het archiefvan Moesson.

Van onze redactieraad Reggie Baay verscheen afgelopen zomer een integere studie over het leven van de oermoeder van de Indische Nederlanders: De njai, Het concubinaat in Nederlands-Indië. Daarin wisselt hij historische bronnen en koloniale literatuur af met korte, nieuwsgierige makende portretten van deze vrouwen.

[p. 126]

We attenderen u op ons symposium op zondag 9 november 2008 dat we zoals altijd organiseren op Bronbeek. Dit jaar kozen we als onderwerp: Van Inlander tot Indonesiër, het beeld van de inheemse bevolking in de Indisch-Nederlandse literatuur. Zie voor het programma achter in dit nummer en zie tevens het losse aanmeldingsformulier.

Sinds twee jaar organiseren voorheen de Stichting Kumpulan, nu Stichting Klein Bronbeek, en de Werkgroep Indisch Erfgoed Apeldoorn in samenwerking met het Koninklijk Tehuis voor Oud-Militairen en Museum Bronbeek lezingen over uiteenlopende culturele en historische Indische en Indonesische onderwerpen. Meer informatie over het programma voor 2008-2009 biedt de flyer in dit nummer.