De Huisvriend. Nieuwe serie. Jaargang 3

[p. 145]

Oranje-Nassau-Mecklenburg-Schwerin.
Eene herinnering.
Causerie met illustratiën.

I.

De koude, snerpende wind en de sombere, betrokken lucht deden op een der eerste dagen van het jaar 1901 mij er toe besluiten, om vroeger dan anders de lichten te ontsteken en door het dichtdoen der zware overgordijnen, de laatste stralen van het daglicht buiten te bannen.

koninklijk paleis in het noordeinde te 's gravenhage.

Het duurde dan ook niet lang of mijn studeervertrek had spoedig dien graad van behaaglijke warmte gekregen, die uitlokt tot soezen en droomen en om al datgene op te rakelen, dat door het ingrijpen in het dagelijksch leven in verband met het sociale leven der buitenwereld ons zooveel te denken geeft en dikwijls zoo aangenaam aandoet.

Onwillekeurig had ik, bij de gedachte die in deze dagen ieder goed Nederlander en waren Oranjeklant bezighield, een doosje te voorschijn gehaald, waarin eenige overblijfselen geborgen waren, die nu het aandenken vormden aan een reeks voorvaderen, die eenmaal goed en bloed feil hadden voor het Huis van Oranje. Onder die reliquieën bevond zich een drieduims breed oranjelint ter lengte van anderhalve palm, waarop met zilverdraad geborduurd stond:

Vivat Onzen
Stadhouder. A^o 1747.

terwijl aan beide uiteinden een bloemvormig versiersel ingeweven was, waartusschen in kringvorm de letters W.C.H.F.P.V.O.

Deze letters beteekenen Willem Carel Hendrik Friso, Prins van Oranje.

De datum doelt op den intocht als Stadhouder en Kapitein Generaal en Admiraal der Unie van Holland, Zeeland, Utrecht en Overijssel.

Een intocht, die toenmaals met veel pracht en luister plaats heeft gehad, zooals het verhaal van mond tot mond en van geslacht tot geslacht is overgebracht, en alhoewel in die 160 jaren de kleur van 't Oranje in al haar schoonheid van tint was blijven bestaan, zoo had zij toch door den

[p. 146]

tand des tijds geleden en evenzoo hebben de verhalen over die heuglijke gebeurtenis veel van hunne ware frischheid verloren, en daar toen niet als thans de tijdschriften zoo heerlijk voor een ieder reproduceerden wat er voor belangrijke wereldfeiten plaats hadden, zoo wil ik nu hier trachten een overzicht te geven van alle belangrijke momenten uit het tijdperk van de dagen, waarin het Vorstenhuis van Oranje-Nassau zich met dat van Mecklenburg verbond, opdat deze grootsche gebeurtenis steeds met dezelfde frischheid van kleuren moge voortleven in de gedachten onzer kinderen en kindskinderen.

II.

De eenvoudige

wijlen z.m. koning willem iii.

doch karakteristieke bouworde met de frischheldere tinten, geven mij van het Koninklijk Paleis in 't Noordeinde te 's Gravenhage steeds een aangenamen indruk, doch sinds mijn jongensjaren is er in dat gedeelte der residentie veel veranderd. Wellicht heeft, uit een modern schoonheidsoogpunt beschouwd, het paleis wat uitzicht betreft veel gewonnen, maar toch kan ik daar nimmer toeven, of ik zie in mijne verbeelding het Noordeinde terug, zooals het vroeger jaren was.

Toen, als jongens, klommen wij met het grootste genot bij een der pooten van het paard van Willem de Zwijger op, om de aankomst van onzen Koning Willem III te zien, édoch gewoonlijk schenen de agenten een dergelijke majesteitsschennis te groot te vinden, daar wij steeds op eenigszins hardhandige wijze gedoemd werden om uit lagere sferen onze kelen open te zetten en onzen Vorst het welkom toe te roepen.

In dien tijd waren de daar gelegen tuinen en gebouwen tegenover het paleis nog omringd door muren, gebouwd in ouden Gothischen stijl, terwijl het eeuwenoude klimop zich, tot een dik groen kleed gevormd, tot het nokje derkanteelen slingerde.

Deze muren vormden echter een somberen achtergrond, waartegen het groote ruiterstandbeeld van hem, die, als Vader des Vaderlands, de stamvader werd van het Huis Oranje-Nassau, slechts ten halve uitkwam.

In 1533 geboren, werd Willem de Zwijger in 1544 Prins van Oranje, Stadhouder van Holland, Zeeland en Friesland, en werd hij in den roemrijken strijd van tachtig jaren tegen het oppermachtig Spanje, weldra de ziel van den opstand.

Wij alle Nederlanders kennen de geschiedenis dier moeitevolle jaren voor een Vorst zoo edel als Prins Willem.

In 1581 werd hij vogelvrij verklaard en mocht aan dat droevig lot slechts enkele jaren ontsnappen, daar den 10 Juli 1584 de vloekwaardige hand van den sluipmoordenaar den zwaarsten slag dien Holland toen kon treffen, toebracht.

De groote Willem de Zwijger was niet meer.... doch uit hem werden de schoone en goede eigenschappen overgebracht in de volgende geslachten. En is er een vorstenhuis in de geschiedenis aan te wijzen met een roemrijk verleden, dan zeer zeker is het dat van 't Huis van Oranje Nassau, dat door vele geslachten heen, steeds bemind door hun volk, heeftgeregeerd.

Het is bijna onmogelijk om in enkele trekken het verband neer te schrijven tusschen de twee takken waaruit dit Vorstenhuis is gesproten, daar deze tweeliniën vast ineengestrengeld zijn door de talrijke geslachten, die door eeuwen heen met elkander zijn verbonden.

De eene tak spruit voort uit Otto Graaf van Nassau omstreeks 1290 en komt door vele geslachten heen tot René Prins van Oranje, Graaf van Nassau, die in 1530 het Prinsdom Oranje erfde van zijn oom Philibert, terwijl hij later in 1538 Vianden en alle Nassau-bezittingen in Nederland kreeg, Stadhouder werd van Holland, Zeeland en Friesland en bij den slag van St. Dizier in 1544 sneuvelde.

Als erfgenaam trad nu op Prins Willem I.

Albertina Agnes Prinses van Oranje-Nassau, kleindochter van Willem I, huwde in 1652 met Willem Frederik, stadhouder van Friesland, Groningen en Drenthe, en maakte door deze verbintenis, dat ook het Nederlandsche Koningshuis

[p. 147]

afstamde van Willem I. - Om dit nader toe te lichten, gaan wij even terug in den tweeden tak, spruitende uit Walram I, wiens zoon Hendrik II, de Rijke, Graaf van Nassau, gehuwd met Mechtilda Gravin van Gelder, gestorven is in 1250, en kom dan door verschillende geslachten tot Carel Christiaan vorst van Nassau Weilburg, die als Infanteriegeneraal in Nederlandschen dienst Gouverneur geworden was van Maastricht. Deze huwde met Prinses Wilhelmina, uit den Ottotak afstammende, door welk huwelijk verschillende nakomelingen van Nassau Weilburg ook afstamden van het huis Oranje-Nassau. Onder deze behoort Adelheid Emma Wilhelmina Theresa, echtgenoote van wijlen Willem III, Alexander Paul Frederik Lodewijk, Koning der Nederlanden.

Teruggaande in de rechtstreeksche afstamming van Koning Willem III, komen wij tot het jaar 1790, waarin Willem (I) Frederik, zoon van Stadhouder Willem V Batavus, Prins van Oranje-Nassau, Generaal der infanterie was; in 1795 week hij uit naar Engeland; in 1798

h.m. koningin wilhelmina op tienjarigen leeftijd.

was hij Pruisisch generaal; den 13en Dec. 1813 werd hij uitgeroepen tot Souverein en Vorst van Noord-Nederland en werd ook als zoodanig den 30en Maart 1814 gehuldigd.

Den 24en Augustus 1814 werd hij Gouverneur-Generaal van Zuid-Nederland en den 16en Maart 1815 tot Koning der Vereenigde Nederlanden en Groothertog van Luxemburg uitgeroepen. Dit laatste in ruil voor het verlies in 1807 van Nassau-Dietz-Dillenburg en Hadamar.

Den 24en Aug. 1815 werd de nieuwe grondwet bevestigd, den 10en November 1830 werd het huis van Nassau door België van den troon uitgesloten en den 19en April werd Willem I tot Koning der Nederlanden Hertog van Limburg en Groothertog van Luxemburg uitgeroepen.

Den 7en October 1840 stond hij de regeering af aan zijn zoon Willem Frederik George Lodewijk, geboren in 1792 uit het huwelijk met Frederica Louisa Wilhelmina, Prinses van Pruisen.

In 1843 overleed Willem I, met wien de regeering van het Huis der Nederlanden was aangevangen.

Willem II, die in 1805 als cadet in het Pruisische leger diende, werd in 1811 luitenant-kolonel in 't Engelsche leger, in 1813 werd hij bevorderd tot generaal-majoor in dat leger en tot generaal in 't Nederlandsche.

In 1814 kreeg hij den titel van Prins van Oranje en maakte in 1831 als opperbevelhebber den tiendaagschen veldtocht mede.

In 1816 huwde hij met Anna Paulowna, Grootvorstin van Rusland, uit welk huwelijk sproot Willem Alexander Paul Frederik Lodewijk, die bij het overlijden zijns vaders den 17en Maart 1849 opvolgde.

In 1827 werd Willem III aangesteld tot kolonel der infanterie, in 1838 bevorderd tot generaal-majoor, in 1840 tot Prins van Oranje en tot luitenant-generaal-inspecteur der infanterie.

In 1839 huwde hij met Sophia Frederica Mathilda, Prinses van Wurtemburg, uit welk huwelijk drie zoons geboren werden, die allen overleden.

Het Nederlandsche volk leed merkbaar onder de telkens zich herhalende slagen, die het Huis van Oranje ondervond, en droevig stil was het in 't paleis in 't Noordeinde, droevig keek de groote Willem de Zwijger neer op het ledig huis en doffer en doffer werd de galm der klokken toen de laatste der telgen heen werd gedragen naar de rustplaats der Oranjes in de kerk te Delft.

Doch niet alzoo, het Oranjehuis mocht niet uitsterven, want plotseling verhelderde zich het metalen gelaat van den grooten Zwijger, toen Koning Willem III in 1879 Adelheid Emma Wilhelmina Therese, Prinses van Waldeck Pyrmont, het Koninklijk huis deed betreden, en luid jubelde het Nederlandsche volk bij het aanschouwen van hunne jonge Vorstin.

Doch nog grooter vreugde werd ons bereid, toen den 31en Augustus 1880 de klokken in de residentie in het vroege morgenuur luide verkondigden, dat Wilhelmina Helena Paulina Maria geboren was, en luider en luider klonk de metalen galm en verder en verder vertolkten de vroolijk klinkende klokken dat het Nederlandsche volk een Prinses geboren was.

't Jonge lootje wies op, en toen haar vader in 1890 overleed, was 't de verstandige leiding van hare groote moeder, die haar maakte tot een Vorstin, lieftallig niet alleen van uiterlijk, doch edel van inborst, met den standvastigen wil der Oranjes, een Vorstin geheel in haar jeugdige persoonlijkheid opnemende de groote en edele eigenschappen, ontleend aan den stamvader, die trotsch van zijn verheven standplaats neerzag op haar, die met hare liefdevolle moeder een zegen werd voor Nederland en het Nederlandsche volk, en reeds lang waren rond het groote ruiterstandbeeld de oude muren gevallen, die den achtergrond tot somberheid doemden, en de helderblauwe, zonnige hemel weerkaatste in het gelukkig tehuis der Oranjes de heldere, vroolijke toekomst.

Niet lang deden de verdere gebeurtenissen op zich wachten, want de tijd gaat snel voorbij, wanneer men gelukkige dagen doorleeft, en hoe zegenrijk ook het regentschap van H.M. de Koningin-Moeder was, toch brak het oogenblik aan, waarop Hare Majesteit Koningin Wilhelmina den zwaren schepter van 't bewind in handen zou nemen, doch toen zij den 31en Augustus 1898 die moeilijke taak aanvaardde, bleek die schepter niet zwaar, want de liefde van 't Nederlandsche volk maakte hem licht.

Koningin Wilhelmina, een Vorstin van den echten Oranjestam, zag spoedig in, dat zij haar volk nog gelukkiger kon maken door een verbond te sluiten, waardoor een mannelijke steun haar als raadsman in vele zaken kon bijstaan. Geheel vrij in haar keuze, wist zij door hare Moeder geleid de gevaarlijke klippen der staatkunde te ontzeilen en vestigde haar keus op een Prins, die aan ons Vorstenhuis was verwant, zooals wij later zullen zien en die geheel buiten het groote politieke leven der regeerende vorstenhuizen stond.

Lang werd gegist, gevraagd en gepolst; telkens als men elkander ontmoette luidde de vraag: ‘Zeg, weet je nog niets omtrent de verloving der Koningin?’ totdat eindelijk den

[p. 148]

17en October 1900 een buitengewoon nummer der Nederlandsche Staatscourant verscheen, dat de volgende proclamatie bevatte:

z.k.h. hendrik, prins der nederlanden, hertog van mecklenburg-schwerin.

PROCLAMATIE van den 16den October 1900, betreffende de verloving van Hare Majesteit de Koningin.

Wij, WILHELMINA, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz., enz., enz.

Aan Mijn Volk!

Het is Mij eene behoefte, aan het Nederlandsche Volk, van welks levendige belangstelling in het geluk van Mij en Mijn Huis Ik zoo diep ben overtuigd, persoonlijk mededeeling te doen van Mijne verloving met Zijne Hoogheid, Hertog HENDRIK VAN MECKLEMBURG-SCHWERIN.

Moge deze gebeurtenis, onder Gods zegen, bevorderlijk zijn aan het welzijn van Ons Land en van Zijne Bezittingen en Koloniën in Oost en West.

Lasten en bevelen, dat deze Proclamatie in de ‘Staatscourant’ en het ‘Staatsblad’ opgenomen en ter plaatse, waar zulks gebruikelijk is, aangeplakt zal worden.

Gedaan op Het Loo, heden den 16den October 1900.

WILHELMINA.

Alom heerschte er vreugde in den lande; muziekgeschal, kanongebulder en duizenden jubelende stemmen verkondigden de vreugde, die Neêrlands volk smaakte bij het vernemen van het besluit van zijn jeugdige Koningin.

III.

Hertog Hendrik van Mecklenburg Schwerin, de uitverkorene door Koningin Wilhelmina, was aan ons allen onbekend. Menigeen viel het zeker zoo heel gemakkelijk niet, om

[p. 149]

in eens, zich duidelijk voor te stellen, waar dit Groothertogdom gelegen was, en er wat over te vertellen, is zeer zeker een tweede vraag, die nog moeilijker was op te lossen, en toch neemt dat Hertogdom in de rij der Duitsche vorstendommen een hooge plaats in, zoodat wij, die als Nederlanders, Hertog Hendrik als Prins-gemaal moeten erkennen en eerbiedigen, wel eens iets uitvoeriger over een en ander mogen weten.

Laat ik trachten u iets mede te deelen, waardoor wij spoedig een blik krijgen in dit stukje geschiedenis van Oud-Duitschland.

In de eerste plaats merken wij op dat er eenig verschil bestaat in de spelling van 't woord Mecklenburg, dat in de ‘Staatscourant’ wordt gerchreven met een m, in plaats van een n.

In een Duitsch werk vond ik over die quaestie iets van ouden datum en wel het volgende: De naam Mecklenburg komt af van een

Jachthuis van Z.K.H. Hendrik, Prins der Nederlanden, Hertog van Mecklenburg-Schwerin, in Inversetter bij Doberan.

plaatsje Mecklenburg, gelegen in de nabijheid van Wismar, en was in de Slavische tijden een Frankische burcht. De beteekenis was: Groote burcht, afgeleid van Mikel of michel, hetgeen groot beteekent. In het jaar 1856 werd door een der professoren Wex eene verhandeling gehouden over de vraag der spelling en beweerde hij daarin, dat Mecklenburg met een n niet alleen diplomatiek en geschiedkundig, doch ook volgens de spreektaal geheel juist is.

Dit als het ware en parenthèse, en nu in korte trekken de geschiedenis der vorsten en van het vorstendom.

In de 5e eeuw hadden de Germaansche vandalen hunne woonplaatsen in het tegenwoordige Mecklenburg ontruimd en trachtten verschillende volksstammen er zich te vestigen; de Slavische stam bleek de machtigste.

Sedert de 10e eeuw heerschte er een strijd tusschen de Christenen en de Slavische stammen; een eeuw later vond het Christendom ingang bij den stam der Obotriten, doch in 1066 werden de aanhangers dier leer weder vernietigd.

Hendrik de Leeuw overwon na een bloedigen strijd tegen Pribislaw I en Niklot het land der Obotriten.

Later verzoende hij zich echter met den vorst van dien stam, Pribislaw II, zoon van Niklot, die een Christen was; schonk hem het grootste gedeelte van het land terug en gaf aan Hendrik Burewin, zoon van Pribislaw, zijn natuurlijke dochter Machtilda tot vrouw.

Het graafschap Schwerin alleen werd aan den moedigen Saksischen Graaf Güntzel gegeven en de Bisschoppen van Schwerin en Ratzeburg werden eenige gronden toebedeeld.

Pribislaw is aldus als stamvader te beschouwen van alle Hertogen van Mecklenburg.

Hij hield verblijf onder den titel van Vorst van Wenden, in Werle, een burcht gelegen nabij de stad Schwan.

De Duitsche taal werd reeds onder zijn bestuur gesproken, doch de Slavische bevolking bleef lang naast de Duitsche voortbestaan zonder zich te vermengen.

In 1170 werd Pribislaw tot Duitsch rijksvorst verheven.

De nakomelingen bedreigden alle landen der Oostzeekust en Waldemar II, die de leenplichtigheid aan Duitschland niet wilde erkennen, was heer en meester langs die kust.

Waldemar echter, die de vrouw van Graaf Hendrik van Schwerin, toen deze in het Oosten streed, onteerde, werd door den Graaf overvallen, in ketenen geslagen en naar het Brandenburgsche slot Lenzen en later naar Dannenburg gebracht.

Vier ooms grondvestten de vier takken, Mecklenburg, Werle of Wenden, Rostock en Parachim, in 1226.

In 1436 waren echter reeds de drie laatste liniën uitgestorven en bleef Mecklenburg alleen voortbestaan.

De toenmalige vorst had in 1366 de heerlijkheid Stargard geërfd en zich met geweld meester gemaakt van het graafschap Schwerin, alhoewel Graaf Otto nog een broeder had.

In 1349 kreeg vorst Johann van Keizer Karel IV te Praag de Hertogelijke waardigheid; later splitste zich zijn geslacht in de liniën Schwerin en Stargard.

Hertog Albrecht droeg van 1365-1389 de kroon van Zweden, en Hendrik IV de Vette geraakte in 't bezit van geheel Mecklenburg, toen in 1471 de lijn Stargard uitstierf.

Slechts een eeuw bleef het land onverdeeld, daar in 1534 weder 2 liniën ontstonden, die van Schwerin en Güstrow.

In 1552 werden zij wel weder vereenigd, doch scheidden zich bij het verdrag van 3 Maart 1621 weder, toen de Hertogdommen Schwerin en Güstrow werden geproclameerd.

Toen in den 30-jarigen oorlog de Hertogen partij kozen tegen den Keizer, werden zij van hunne waardigheden ontzet en ontving Wallenstein hunne landen in leen (1627).

Gustaaf Adolf herstelde in 1632 de rechtmatige vorsten weder in het bezit hunner eigendommen.

De Westphaalsche vrede was van invloed op de uitgebreidheid van het Mecklenburgsche gebied, daar het aan Zweden de stad Wismar en verder Poel en Neukloster moest afstaan, terwijl het als schadeloosstelling hiervoor ontving de Bisdommen Schwerin, Ratzeburg enz.

In 1695 hield Güstrow op te bestaan.

De Hertogen der andere linie, die zich onder de hand in

[p. 150]

de Grabow- en Strelitz-lijnen vertakt hadden, sloten in 1701 een verbond, waarbij de Grabow-, thans de Schwerin-linie genaamd, over Schwerin en Güstrow, de Strelitzertak de heerschappij over Stargard en het vorstendom Ratzeburg behield; alzoo ontstonden de beide lijnen Schwerin en Strelitz.

Hertog Karel Leopold van Schwerin huwde met Katharina, een nicht van Peter de Groote. Prat op deze hooge bloedverwantschap nam de Hertog 36000 Russen in zijn land en liet het volk door hen mishandelen. De adel vluchtte.

Wel keerden een deel der Russen naar hun land terug, doch 16000 bleven er en werden eerst in 1719 van Rijkswege door een Hanoveraansch leger uitgedreven.

De Hertog onthaalde den Keizerlijken notaris en Rijkscommissaris, hem door den Keizer gezonden ten einde zich te verantwoorden, op een duchtig pak slaag en zond hem toen naar huis, doch daarmede was de maat vol en werd hij afgezet en door zijn broeder Christiaan Lodewijk vervangen.

In den zevenjarigen oorlog had Mecklenburg veel te lijden. Alhoewel het zich neutraal hield, vond Koning Frederik het goed, dat land te beschouwen als een veroverd gebied, zonder op verdere tegenwerpingen acht te geven.

In 1807 trad Mecklenburg tot het Rijnverbond toe, en in 1813 waren deze Hertogen de eerste Duitsche vorsten die zich bij de verbondenen aansloten; in 1815 kregen zij de Groot-Hertogelijke waardigheid en traden tot den Duitschen Bond toe.

De Groothertog Paul Friedrich stierf den 7en Maart 1842 en werd opgevolgd door zijn zoon Friedrich Franz, die den 28en Febuari 1823 geboren was.

Uit het huwelijk van Friedrich Franz II met Maria Prinses van Schwarzburg Rudolstadt werd den 19en April 1876 Hertog Heinrich Wladimir Albrecht Ernst geboren, die als luitenant bij het bataljon jagers der Pruisische garde te Potsdam diende, en à la suite van het regiment fuseliers van Mecklenburg no. 90 gevoerd werd.

Zouden wij weder de geschiedenis opslaan, dan zouden wij zien dat hij door zijn grootmoeder van vaders zijde, Prinses Alexandrina van Pruisen, verwant was met het Pruisische Koningshuis en door een broeder zijns vaders, die eveneens met een Prinses Alexandrina van Pruisen was getrouwd, is Hertog Hendrik verwant aan het Huis van Oranje, daar deze Prinses Alexandrina eene dochter was van Prinses Marianne, gehuwd met Prins Albrecht van Pruisen.

Als bijzonderheid wil ik hier nog bijvoegen dat volgens een verdrag, in 1442 te Wittstock gesloten tusschen de Vorsten Balthasar Wilhelm en Christoph. met Frederik II van Brandenburg bepaald werd, dat wanneer het Mecklenburgsche huis uitstierf, de Hohenzollern zouden op volgen. Om deze redenen vindt men het Mecklenburgsche wapenschild terug in het Pruisische wapen.

Den 12en Mei 1864 werd door de beide hertogen de orde van de Wendische Kroon gesticht, welke orde ook aan vrouwen kan verleend worden.

Het wapen bestaat uit een in 6 kwartieren verdeeld schild met een middenschild. In het 1e kwartier een gouden veld en gedekt door een zwarten, naar voren gekeerden, roodgekroonden buffelkop met zilveren hoorns en een zilveren ring door den neus, behoorende tot het wapen van Mecklenburg. In 't 2e kwartier het wapen van Rostock, zijnde een blauw veld met een gouden blok. In 't 3e kwartier gedeeld boven een blauw veld met een gouden griffioen, onder in een zilveren veld een groene tafel voor het vorstendom Schwerin. In 't 4e kwartier voor 't vorstendom Ratzeburg een zilveren veld met een rood kruis. In 't 5e kwartier voor Stargard een rood veld, waarop uit den linkerschildrand uit zilveren wolken een geharnaste arm komt met een ring voorzien van een edelgesteente in de hand. In 't 6e kwartier treft men een gouden veld aan, waarin een schuinliggende, zwarte buffelkop met roode kroon en zilveren hoorns. Het middenschild is half rood half goud voor 't graafschap Schwerin.

De schildhouders zijn rechts een zwarte buffel, links een gouden griffioen.

De landskleuren zijn rood, goud en blauw, de vlag blauw, wit, rood, volgens de lengte gestreept, met den zwarten buffelkop in goud.

Het zou mij te ver voeren veel over het hertogdom mede te deelen, doch beschouwen wij Schwerin, dan geeft ons dat den heerlijken aanblik, die een stad gelegen aan een meer op ons uitoefent, vooral wanneer de tegenovergelegene oever met bosschen bedekt is, terwijl vijf kleine meren rond de stad gelegen zijn.

Daartusschen liggen landerijen, heuvels, villa's, alléeën en tuinen in schilderachtige bonte mengeling verspreid en bevat deze plaats een schat van gebouwen, die van geschiedkundige herinneringen vol zijn, en helaas in dit kleine bestek, waarin ik reeds zooveel geschiedenis heb medegedeeld, mag ik, hoe verleidelijk het ook is, daarin niet verder doordringen.

Laten wij ons dus van het zoo schoone Schwerin afwenden en zuidwaarts gaan, dan komen wij in een moerassige en vlakkere streek aan de Brandenburgsche grens gelegen, geheel zonder natuurschoon. Doch ook daar is een oase voor hen, die de litteratuur liefhebben; daar treffen wij nabij het dorpje Wöbbelin een machtigen eik aan, onder welken een grafsteen ligt, gewijd aan Theodoor Körner, door den Groothertog aan den vader van dien grooten dichter geschonken.

Ook moeten wij Doberan vermelden, dat door Pribislaw II gesticht werd als klooster in 1173; later verwoest door de Slaven, werd het in 1186 weder opgebouwd. De vele rijkdommen en het groote bezit aan reliquiëen, maakten dat vele pelgrims tot uit verre oorden dat klooster kwamen bezoeken. In het einde van de 16e eeuw werd Doberan tot vorstelijk jachtslot ingericht. Vanaf 1793, toen er een badplaats werd aangelegd, verkeerde het Hof er zomers dikwijls en is dit plekje als de oudste badplaats van Duitschland te beschouwen.

Doberan ligt slechts ½ mijl van de Oostzee, aan het zuidelijk einde van een groot dal omgeven door heuvels en hoogten; de geheele omgeving biedt een liefelijken, vroolijken aanblik aan door de afwisseling, en een kijkje op de hierbij gevoegde photo van het jachthuis van Hertog Hendrik bewijst voldoende, dat de natuur in die streken niet misdeeld is aan schoonheid.

Laat ik hierbij deze zeer bekorte en toch nog vrij uitvoerig geworden schets omtrent de afstamming van Hertog Hendrik en diens geboorteland beëindigen, om verder ons te wijden aan de feestdagen die volgden na het besluit, waarbij Oranje zich verbond met Mecklenburg, een reeks van gulden dagen, die door den band des huwelijks bezegeld de schoonste bladzijde der geschiedenis zal vormen in de 20ste eeuw, en daar, waar een eeuw aanvangt met een gebeurtenis zoo gewenscht door 't Nederlandsche volk, is 't niet anders dan te verwachten, of deze eeuw zal voor Nederland onder het verstandig bestuur van onze Koningin een schoone toekomst tegemoet gaan.

(Wordt vervolgd.)