De Huisvriend. Nieuwe serie. Jaargang 2

[p. 201]

Op de Meuthe
door Dr. J. Herderschee.
(Vervolg en slot van blz. 195.)

De gasten daarbinnen dringen naar de ramen. De aanvoerder geeft een teeken aan de muziek. Deze zwijgt. Alles wordt stil. Waar nog uit de achterste lagen der menigte geroep en gezang opstijgt, wordt het door een algemeen sst! gesmoord. Het wordt bijna doodstil.

arabische meisjes.

De aanvoerder heft de groote oranjevlag, die hij gedurende den optocht had gedragen, fier omhoog en laat haar vervolgens langzaam dalen tot bijna op den grond. Statig verheft zich het vaandel weder in zijne hand, om aanstonds daarop kalm te zakken. Ten derdemale gaat het omhoog en ten derdemale omlaag. Nu blijft het bewegingloos hangen, den grond schier rakende. Ook het hoofd des vaandrigs blijft gebogen; in somber gepeins schijnbaar verzonken staart de man op zijn vaandel. De burgemeester heeft telkens bij het salueeren met het vaandel eene kleine buiging gemaakt, en staat nu rechtop de serenade aan te zien, man voor man even met de oogen rakende, om ze dan te laten rusten op den aanvoerder.

Deze staart nog altijd somber vóór zich. Zou hij zijne toespraak vergeten zijn?

De menigte wordt rumoerig. De achtersten, die niets zien en niets begrijpen kunnen, roepen luide: ‘muziek!’ Maar de kapelmeester beantwoordt dien roep met een minachtenden blik. Ook onder de gasten van den burgemeester ontstaat gelach en gefluister. Enkelen krijgen 't wat benauwd. De burgervader zelf doorleeft een pénibel oogenblik.

Plotseling verlaat hij het vertrek. ‘Het malle schouwspel werd hem zeker te machtig!’ fluisteren eenige gasten, lachende achter hunne hand.

Daar, wat is dat? daar klinkt eene stem. Het is die van den burgemeester, op de stoep. IJlings is hij daarheen gesneld. Hij spreekt de verzamelde menigte toe. Dat was de eenige uitredding, zou de goed bedoelde vertooning niet geheel in het water vallen. Hij was daarop niet voorbereid, had gemeend met enkele zinnen te zullen antwoorden. Maar kom, had hij als student niet menige gloeiende speech afgestoken? Zijn hart is warm geworden bij de herinnering. Zijn goed hart maakt hem welsprekend. Hij voelt niet erg veel voor de feestviering op zichzelf, maar 't is immers feest om den tram, en de tram was een weldaad voor de gemeente, zijne gemeente!

Door nu iets te zeggen redde hij den aanvoerder.

En hij sprak, veel mooier dan van morgen, meende ieder die beide speeches kon vergelijken.

Daarop noodigt hij den vaandeldrager binnen om een glas wijn te drinken. Of zou de man te verlegen zijn?

Daar wordt geroepen: ‘Nou jij, Klaas! laat je vlag 't niet alleen zeggen!’ Dat geroep zou den man nog verlegener maken.

Doch van beschroomdheid geen sprake. Blijkbaar is de man van meening, dat zijn vlaggespraak allerwelsprekendst was geweest. ‘De schepen salueeren elkander met de vlag,’ zoo had hij eens gelezen, en toen die uitdrukking hem was verklaard, had hij haar dezen avond te pas gebracht. Toch is hij niet ongenegen na korten tijd 't gezelschap te verlaten en zich weder bij zijn troep te voegen, die dan onder de tonen van den Donauwals verder trekt, naar de herberg, waar deze soort muziek beter tot haar recht zal kunnen komen.

Ook in burgemeesters woning liep het feest tot aller genoegen af. Men vond 't bepaald jammer, dat het uur van scheiden was geslagen.

Lansing voelt dat in dubbele mate; morgen moet hij van hier scheiden voorgoed. Zijne taak was afgeloopen. Zijn werk riep hem elders. Hij had hier prettig gearbeid en deze laatste dagen lieve menschen leeren kennen. Nu ging hij heen, maar hij hoopte nog eens weer hier te komen, al was er dan geen tram aan te leggen.

[p. 202]

Waarom dan? Het is onbescheiden zoo te vragen. Maar 't antwoord zou bijna ieder der gasten, voor zoover zij tot de dorpelingen behoorden, kunnen geven. Ziet eens, hoe hij juffrouw Van Meern behulpzaam is met het aandoen van haar goed, en hoopt haar te mogen tehuisbrengen. Oom en tante zijn er ook, dus dat is eigenlijk overbodig. Nu dan, haar nog zoover te mogen vergezellen. Morgen moet hij weg. Hij was nog graag een poos gebleven.... Door iets zachter te loopen, blijven beiden ietwat alleen. De rumoerigheid ligt weldra verre achter hen. In de olmenlaan is het zoo rustig en stil. De maan werpt eenig licht door de donkere takken en toovert heerlijke lichteffecten over den grond. Hoeveel had hij hier genoten. In deze lieve natuur. In de gastvrije woning van haar bloedverwanten. ‘Niet het minst in uw gezelschap, juffrouw Van Meern. Hoe kort onze kennismaking is geweest, zij is mij onvergetelijk.... Ik zou wel altijd hier willen wonen; of u vragen....’

Anna heeft eensklaps begrepen. Tot nog toe had zij zijne attenties beschouwd als beantwoording van de gastvrijheid, welke hij genoot ten huize van oom en tante.

Ook wel als waardeering van haar persoontje. Zij zag er aardig uit, was niet van talent ontbloot, praatte gezellig. Nu ja, dat wist zij zelf natuurlijk ook wel. Maar aan meer innige gevoelens had zij niet gedacht. Zij had zich tenminste daarvan geen rekenschap gegeven. Gewoonlijk was zij ietwat geretireerd tegenover jongeheeren, om vooral geen voedsel te geven aan meer teedere gevoelens. Tegenover Lansing had zij dat verzuimd. Hoe kwam dat? Omdat zij meende hem hoogstens een enkelen keer te zullen ontmoeten? Omdat zij in zijne woorden nooit iets anders dan wellevendheid had vermoed? Omdat zij zelf....? Stil nu, niet denken; handelen. Reeds heeft zij zijn arm losgelaten en hem met eene beleefde buiging verlaten. Zij waren werkelijk bij den Bijenhoff. Oom en tante wachtten.

Verbluft neemt hij van dezen afscheid en verdwijnt in de duisternis.

Allen waren moe en gingen aanstonds naar bed. Gelukkig, Anna had geen lust meer tot praten en schertsen.

Zij was bedroefd. Maar tevens overtuigd: zij had niet anders mogen handelen.

Vele jaren geleden stond zij met haren vader voor een groot gebouw in de stad. Naar beide zijden in de straat strekte het ver zich uit. De ramen met traliewerk voorzien maakten een somberen indruk. Binnengekomen had zij dezen evenwel plaats zien maken voor een weldadig gevoel van rust. Het was koel en kalm, netjes en zindelijk in de ruime vestibule en de wachtkamer, waar zij eenige oogenblikken vertoefden. Toen was eene vriendelijke dame binnengekomen, die haar bij de hand had genomen en na vele gangen doorloopen te hebben voor de deur eener kamer deed stilhouden.

‘Ga nu maar gerust naar binnen, ik zal hier op je wachten,’ had de vriendelijke dame gezegd en de deur der kamer geopend. Daar vertoefde sinds geruimen tijd Anna's moeder.

Lijdende aan zenuwachtigheid en overspanning, had zij meermalen door verblijf in de buitenlucht genezing gezocht, totdat ten slotte de dokter opneming in een krankzinnigengesticht had noodig geoordeeld. Als er hoop op redding zou zijn, dan moest deze kans worden beproefd. Haar man bezocht haar nu en dan, maar vond weinig beterschap. De dokter had hem zelfs een poos zijn geregelde bezoeken moeten afraden, daar de patiënte na dien tijd veel onrustiger was. Bij zijn laatste bezoek had hij 't buitengewoon goed getroffen. Zij had zelfs, nu voor het eerst, naar hun dochtertje gevraagd. De geneesheer achtte dat een gunstig teeken en stelde zelf voor, de kleine Anna eens bij haar toe te laten. Liefst moest deze dan eerst eens geheel alleen bij hare moeder komen.

Met de haar eigene vrijmoedigheid trad Anna de kamer binnen. In het net gemeubileerde vertrek zag zij eene dame.

Zij herkende deze eerst niet. Stellig had zij gedacht hare moeder zeer goed te zullen kennen; haar herinneringsvermogen werd ondersteund door een welgelijkend portret. Ja, nu zag zij langzamerheid, al waren de haren eenigszins grijs geworden en al was het aangezicht vermagerd, dat was mama. Reeds ging zij haar eenige schreden tegemoet en stak haar lipjes vooruit, zooals vroeger als zij mama kwam goedennacht kussen. Maar de dame in het vertrek zag haar verwonderd aan, maakte een diepe neiging en stak aan Anna den rug der hand toe.

‘Een kusje, mama.’

‘Zoo spreekt men niet tot mij. Wie op mijne audiëntie komt, mag mij de hand kussen en vertrekken.’

‘Mama, ik ben Anna. Kent u mij niet meer? Uw Annietje, weet u wel, uw Anneke - tanneke?.... mama!’

Haar uitroep was een kreet van angst vol liefde. Even gleed iets als eene herinnering over het voorhoofd der zieke, gelijk een zonnestraal, borende door de grauwe wolken, maar om daarna het landschap te grijzer achter te laten. Aanstonds werd dat voorhoofd weer strak en klonk eene kalme stem:

‘Ik ben de Koningin van 't heele land. Ik ben aller liefderijke moeder. Kus mij de hand en vertrek.’

Gebiedend werd de hand uitgestrekt en het kind durfde niet ongehoorzaam wezen.

Anna werd angstig.

Schreiend liep zij naar de deur en nog snikte haar mondje, toen zij reeds bij haar vader was teruggekomen.

Hij nam haar op de knie en liet haar alles vertellen.

De proef was dus mislukt.

Hij vertelde haar veel van hare lieve mama; ook dat deze nu ziek was en in dit ziekenhuis werd verpleegd. Wat werd zij goed verzorgd! Iedereen was lief voor haar, en dikwijls hadden de patiënten, als zij niet al te ziek waren, een of andere uitspanning. Ook wist hij met enkele woorden te wijzen op het verschil met vroegere tijden, toen die arme menschen in het ‘dolhuis’ werden opgesloten en op bepaalde dagen voor de menigte te kijk waren, of in huis werden verpleegd, wanneer men terecht tegen het dolhuis opzag, maar zeer ten ongerieve natuurlijk van de huisgenooten. Zoo was het geval geweest met de grootmoeder en eene tante van hare mama.

Dan had deze 't nu heel wat beter, en misschien zou zij ook wel gauw geheel beter worden.

Anna's droefenis was bedaard door de verstandige en liefderijke toespraak haars vaders. Doch de herinnering van dat bezoek bleef haar onuitwischbaar bij.

Ook vergat zij niet, wat zij gehoord had van eene grootmoeder en tante, die even ziek waren geweest als haar mama.

Haar vader zou daarvan gezwegen hebben, als hij had kunnen vermoeden welken indruk zijne meedeeling zou maken. Deze was gedaan om zijn dochtertje te kalmeeren, maar had eene tegenovergestelde uitwerking.

Grooter geworden had zij gelezen en gehoord van krankzinnigheid, die voorkomt in sommige families. Dat gaf 't degelijk ontwikkelde, diep gevoelende meisje veel te denken. Geen wonder, dat haar vooral zeer trof de opmerking, die zij eens hoorde maken: ‘Het ware beter dat leden van families met aanleg voor de in hun geslacht erfelijke kwalen, naar lichaam of geest, niet trouwden!’ En niet minder de harde bevestiging door een ander: ‘Zulks moest zelfs verboden zijn van staatswege. Zulk een geslacht mag niet worden voortgeplant, de aanleg blijft anders altijddoor voortwoekeren.’

Bijna geen oog had zij dichtgedaan dien nacht. Reeds vroeg was zij opgestaan. Welk eene tegenstelling met gisteren! De zon scheen even helder en vroolijk als toen, het buiten lag even kalm zich in de warmte te koesteren, maar duister was 't in haar gemoed. Gisteren alles feestvreugde en vreugderoes; nu een besluit moeten nemen, hard en koud.

[p. 203]

Of liever het besluit was reeds genomen. Het resultaat van hare nachtelijke overpeinzingen had reeds tastbaren vorm genomen. Daar lag het in het briefje geadresseerd aan ‘den heer W.E. Lansing, ingenieur, ten huize van Blom, bakker alhier.’ Was hij reeds vertrokken, dan zou de post 't wel verder zenden. Daarom een postzegel op het couvert. Zij denkt aan alles. Ja, want de zaak is van hoog gewicht en moet met vaste hand worden aangevat.

Zijn plan was, heden reeds vroeg te vertrekken. Na haar bijna brusk afscheidnemen gisteravond zal hij geen nieuw onderhoud met haar durven hebben, alvorens schriftelijk toestemming te hebben gevraagd. Gesteld dat hij nog is gebleven, wat echter zeer onwaarschijnlijk is, dan voorkomt zij hem met haar briefje. En is hij vertrokken, dan is zij hem zeker vóór.

Hem vóórzijn dat was haar dure plicht. Zij was geen behaagziek meisje, dat op veroveringen wil bogen zonder meer.

Zij was geen preutsche nuf, die niet durft erkennen den stand van zaken zooals deze is. Gezond, vol karakter bepaalde zij hare positie met vaste hand.

Neen, Lansing had zich in dat karakter niet vergist....

Dat hij haar eene declaratie had willen doen, was duidelijk. Het schemerde door zijne woorden heen. Nu zij goed nadacht en deze in verband bracht met geheel zijne houding tegenover haar deze laatste dagen, was zijne bedoeling niet twijfelachtig.

Het was ‘foudroyant’. Nu, dat ‘inslaan van den bliksem’ was immers geen boekenzinnetje, het kwam in de werkelijkheid dikwijls genoeg voor. Dat hij doodelijk van haar was geworden, na zoo korte kennismaking, waarom niet?

Hoe zij zelf over hem dacht? Zij vond hem zeer innemend, zij mocht hem gaarne lijden; zij zou zeker veel van hem gaan houden. Zij hield al veel van hem. Ja innig veel, zoo juicht het hoog op in hare ziel. Maar tevens trilt zij, nu zij zichzelve deze bekentenis doet. Toch, zij kan zich spoedig herstellen. De wacht, eenmaal voor haar hart geplaatst, had getrouw zijn plicht gedaan. Zijn plicht! Wat klinkt dat koud! Ja, met ijzeren hand en koel gebiedend oog jaagt hij haar van deze lieve plek op den levensweg, dwingt hij haar sterk te zijn; ook nu haar harte bloedt, gebiedt hij haar neen! te zeggen tot haar gemoed vol teederheên. Toch, haar vriend!.... Ach! als iedere vrouw kon ook zij hunkeren haar hoofd te mogen laten rusten aan een trouw hart, haar liefdeschat te mogen uitdeelen in kwistige mate aan man en kroost. Iets anders begeerde zij voor zichzelve niet. Dat was waarlijk ook het hoogste wat zij begeeren kon!

Zulk een geluk voor háár, voor haar die in huis van oom en tante immers een halfslachtige positie innam, en daar tante's levensbeschouwing tegen de hare indruischte, eene niet aangename positie bovendien! Zij was zich helder bewust geworden meer voor Lansing te voelen dan zij aanvankelijk meende. Een eigen tehuis - met hem! Maar, 't was te schoon geweest - het had niet mogen zijn!

Daar lag op tafel dat briefje, afsnijdende beslist alle hoop, alle kans zelfs op nadere ontmoeting; de redenen niet noemende waarom.

De letters mochten niet verraden wat omging in haar gemoed. Koud stonden zij daar. Kort en krachtig moesten zij aan alle mogelijkheid tot eenig meer intiem verkeer met één slag den bodem inslaan.

Hij verdiende gelukkig te zijn met de vrouw, die hem liefhad. Kon, mocht zij dat niet wezen? Zij? Neen, samen zouden zij niet gelukkig zijn, al wilde zij alles zijn voor hem. Voortdurend zou zij zien oprijzen het spook der akelige krankheid. De gedachte alleen aan een mogelijk ongeluk, de gedachte dat ook haar iets kon overkomen en hoe hij daaronder zich houden zou, welk leven dat voor hem zou worden, dat alles was in staat haar reeds half krankzinnig te maken!

Tot heden was zij goed gezond, niet zenuwachtig, althans niet meer dan zoovele menschen tegenwoordig zijn, flink, krachtig. Maar lag niet wellicht in haar de kiem der ziekte te sluimeren, gereed bij de eerste de beste geschikte gelegenheid tot ontwikkeling te komen en zich te zetten tot giftige vrucht?

En hoe zou het gaan met hunne kinderen?

Altijd zou zij hooren: ‘Zulk een geslacht mag niet worden voortgeplant’ als het doodvonnis harer liefde.

De mogelijkheid bestond dat zij geene kinderen kreeg.

De mogelijkheid, ja - maar de wenschelijkheid kan zij niet daartegen doen opwegen.

Zij denkt aan Victor Hugo:

Bewaar mij Heer! mij en mijn broedren en mijn vrinden,
En hen zelfs, die een lust in mijne tranen vinden,
Indien er zulken zijn misschien!
Dat zij nooit zomertijd aan bloemen arm bejammeren,
Of bijenlooze korf, of schaapskooi zonder lammeren
Of kinderlooze woning zien!

En als nu eens de erfelijkheid, overslaande het eene geslacht, dat nieuwe bezocht? Welk een hartzeer dan te weten, dat alle ellende dien onschuldigen schepseltjes had kunnen bespaard blijven! Welk een kwelling te moeten zien hun vader, niet vroolijk stoeiende met zijn kroost, niet ijverig en blijmoedig arbeidende voor de toekomst zijner kinderen, maar angstig gadeslaande de ziekelijke zwakke wezens, angstiger nog bij de gedachte aan de komende jaren; of verdrietig dat zijne woning niet was als die zijner vrienden, weergalmend van zilveren kinderlach, weerklinkend van veerkrachtig voetjesgetrippel! En zijzelve?

Onwillekeurig neemt zij een gebonden boekje op, rood met goud, en terwijl hare oogen zich met tranen vullen, leest zij:

Kom aan mijn boezem en slaap gerust,

Mijn schat, mijn wereld, mijn levenslust!

Slechts zij die voedstert, slechts zij die 't kind

Heur schoonheid offert, slechts zij bemint.

Een vrouw, een moeder toch kent alleen

De liefde in al heur bekoorlijkheên.

O! hoe beklaag ik den trotschen man,

Die moederliefde niet schatten kan.

Gij lacht mij tegen, en ziet mij aan,

Lieve Engel! of gij mij hadt verstaan.

Kom aan mijn boezem, gij, die 'k bemin!

Ik ruil in rijkdom met geen vorstin.

Dat heerlijk gevoel zou altijd gepaard gaan met angst, zenuwachtig vreezen. Hoe ongeschikt zou die vrees haar maken eene goede moeder te zijn! Zij zou de verantwoordelijkheid niet aandurven. Neen, het mocht niet zijn. Zij had het geweten eigenlijk al jaren lang. Doch wat dat was in den grond der zaak, dat wist zij eerst nu.

Zij zou de verantwoordelijkheid niet op zich mogen nemen, niet om zijnentwil.

‘Om zijnswil niet,’ krijt het zachtkens over hare lippen.

Zóó had zij zich nimmer rekenschap gegeven als in dezen oogenblik, zóó iets doorleefd als in deze ure, nimmer.

De oogen zijn haar opengegaan. Steeds vaster, duidelijker is de peiling van haar gevoel. Wanneer hij haar onverschillig was, zij zou geschreven hebben, zonder meer, ten antwoord.... Neen, zij zou niet geschreven hebben, want waar geene vraag bestond, mondeling noch schriftelijk, behoefde ook niet geantwoord te worden.

Nu wil zij hem voorkomen, hem sparen, omdat, ja omdat zij medelijden met hem heeft, dat gevoel, zoo heel nauw verwant aan liefde.

Het was beter zoo. Zulk een gedragslijn had zij zich reeds jaren voorgesteld als voor haar de alleen goede; dien weg zich afgebakend als haar levensweg. Zóó zou zij moeten handelen, als immer zij een aanzoek kreeg. Thans stond

[p. 204]

haar levensplan in helder licht, te midden van het donker harer ziel. Dáár lag haar weg. Dat deze zulk een lijdensweg zou wezen had zij niet vermoed.

Nu wist zij het, nu wist zij welk een doornenpad zij voortaan te bewandelen zou hebben.

Een ander zou het denkbeeld van zich zetten, zou eene dergelijke handelwijze overdreven vinden. Een andere - goed! Háár laat de gedachte niet los, deze beheerscht haar volkomen in dit beslissend oogenblik haars levens, doet haar zegevieren in haar zwaarsten strijd.

Zij wischt zich de oogen af. Zij fluistert eene stille bede om kracht. Moedig gaat zij dan zelve den brief in de bus bezorgen.... Het is geschied. Straks zal hij hare mededeelingen ontvangen hebben.

Heeft zij niet dwaas zich aangesteld? Hij had haar niet eens bepaald gevraagd! Zal hij niet verkeerd beoordeelen haar vertrouwelijk schrijven, haar tusschen-de-regels-door gegeven afwijzend antwoord op de onuitgesproken vraag?

Dat zal hij niet. Dat zal hij zeker niet. Neen, het is goed zoo.

Goed? En zal hij zelf niet lijden als hij haar schrijven ontvangt, haar schrijven zóó beslist dat geen vernieuwde poging mogelijk is? Lijden als zij? Niet zóó. Maar pijn zal 't hem doen. En die pijn deed hare hand hem aan.

‘Ik kon niet anders. God helpe hem en mij.’

Anna zit voor de piano. ‘Leise, leise’ klinkt het gebed uit de ‘Freischütz’. Oom en tante, die aan de theetafel zitten, houden veel van deze opera, die hen in hunne jeugd bekoorde, en hooren haar liever dan de nieuwerwetsche muziek, die Anna ook studeert. Zij zelve is onder den invloed der liefelijke tonen; gevoel spreekt uit haar spel. Straks zal zij wat gaan teekenen, een en ander althans uitzoeken dat geschikt is om later te worden uitgewerkt.

‘Kind! wat is dat?’ hoort zij haren oom vragen. Zij begrijpt dat de vraag haar bepaald geldt; tante past de liefkoozende benaming niet op zichzelve toe.

Midden in een passage houdt Anna op, keert zich halverwege op hare tabouret om en ziet naar de oudjes bij de door een flinke hanglamp helder beschenen tafel. Tante heeft haar breiwerk in haar schoot laten vallen en ziet nieuwsgierig over haren bril heen. Oom staart door den zijne op een blad papier, blijkbaar uit eene van Anna's portefeuilles gehaald, die geopend naast hem op den grond ligt.

In afwachting van de courant heeft hij eens willen snuffelen in hare prentjes, zooals hij gekscherend hare schetsen en teekeningen betitelt.

Reeds heeft hij er een paar bekeken en onverschillig weggelegd, als hij op een der papieren strak blijft turen. Dat lijkt op, ja drommels precies de hm. hm., zooals hij het verboden terrein aanduidt. Knap gedaan, hij houdt de teekening wat dichter onder de lamp, keert ze om en leest aan de achterzij: ‘Meuthe’, en daaronder een datum.

‘Kind! wat is dat?’ roept hij met verwondering en vrees, trillende in zijne stem.

Anna heeft, naderbij gekomen, hare teekening herkend, niet meer nog dan eene schets.

‘O oompje, oompje! dat was een verrassing voor uw verjaardag!’ zegt zij, verlegen, en wil hem de teekening ontnemen.

Maar hij houdt het papier vast en vraagt:

‘Hoe kon je dat zoo uit je hoofd teekenen?’

‘Ik deed het niet uit mijn hoofd, oom!’

‘Hoe dan?’

‘Ik ben er heen geweest.’

‘Er heen geweest? Hoor je dat, vrouw? Insubordinatie, die streng gestraft dient te worden! Neen, wezenlijk, kind! daar heb je mij verdriet mee gedaan. Ik had dat niet graag. Ik had 't verboden. En al ben je boven de jaren van verbieden, dat had je niet moeten doen.’

Anna krijgt de tranen in de oogen, nu oom op zoo gemoedelijken toon haar toespreekt.

Over haar plan om hem de teekening op zijn verjaardag te geven zal zij maar losjes heenloopen; dat was ook hare voorname drangreden niet geweest, en zij bespeurt wel dat zulk cadeau toch niet buitengemeen welkom zou zijn. Openhartig bekent zij dat een beetje nieuwsgierigheid haar had gedreven na het aanhooren van ooms verhaal, en ook wel de zucht om te toonen, dat zij niet bijgeloovig is.

‘Ik noem 't het noodlot tarten. Maar laten wij er verder het zwijgen toe doen. Gelukkig is nu alles zonder ongelukken afgeloopen. Ik hoop dat 't zoo blijven zal, maar wil voortaan van de Meuthe niets meer hooren.’

Anna heeft eensklaps een gevoel alsof zij een steek door het hart krijgt. Oom vroeg alleen nog: ‘Wanneer is dat geweest?’

‘Van den zomer,’ antwoordde zij en daarmee uit. Maar nu doorleeft zij alles weer, dat mooie roeitochtje, in die stilte op het verboden terrein, wel wat griezelig, maar heerlijk toch. Daarop het tramfeest, Lansing, Lansing's aanzoek, haar besluit, waarvan zij geen berouw heeft, volstrekt niet, maar waaraan te denken haar nog dikwijls pijn doet. Niets heeft zij later meer van hem gehoord; alleen door de courant had zij zijne verplaatsing naar de Oost gelezen. Was hij gegaan om haar? Dacht ook hij nog zoo dikwijls aan haar als zij aan hem?

Maar nu zij zegt: ‘van den zomer,’ voelt zij een steek door haar hart. Bijna onmiddellijk na den tocht op de Meuthe volgde het onheil. Mocht men 't zoo noemen? Van dien aard was er nog nooit iets voorgevallen. Zij had 't zelf zoo gewild.

Zeker, zeker. Zij kon 't dus niet een ongeluk noemen. Zij kon er zelfs met niemand over spreken.

‘Gelukkig is alles zonder ongelukken afgeloopen,’ had oom gezegd. Laat hem in dat denkbeeld, laat hem daarbij vrede vinden. Maar gebeurd? O, veel, o zooveel gebeurd! Iets onherstelbaars. En bij de herinnering schreit hare ziel.

Dan gaat zij het speeltafeltje klaarzetten om hun gewone hombrepartijtje te maken.