Nervositeit
door Dr. E. Monin.
(Vervolg en slot van blz. 107.)
Het is aan te bevelen het avondeten terug te brengen tot de kleinst mogelijke afmetingen, waardoor een geregelde slaap bij zenuwzieken zeer bevorderd wordt; men verwijdert daardoor uit hun hersenen nachtelijke visioenen en nachtmerriën, die bijna altijd veroorzaakt worden door een slechte spijsvertering en die overdag veelal optreden in de gedaante van kwellende gedachten.
Men zal bijna vergeefs in de pharmaceutische voorraadschuren zoeken naar geneesmiddelen voor de zenuwkranken; meestal zal men niet veel meer kunnen bereiken dan hun voedingsregel nog een beetje verder van de wijs te brengen en den toestand nog wat erger te maken. In elk geval is het goed, waar medicijnen worden voorgeschreven, precies den patiënt te bestudeeren, daar dezelfde geneesmiddelen in de verschillende gevallen volstrekt niet dezelfde uitwerking hebben.
Men heeft zich ten zeerste te wachten voor die vergiften welke het zenuwweefsel aantasten; alcohol, chloral, morphine, sulfonal enz., die tot een onvermijdelijk bankroet moeten lijden van de hersenen. Integendeel, men zal door strychnine en phosphor, die het zenuwstelsel nieuw leven schenken, de noodige verbetering moeten zien aan te brengen; men kan daardoor de werking der ingewanden lichter maken. Wat de slapeloosheid betreft, deze moet langs den natuurlijken weg overwonnen worden: het hoofd laag laten liggen, koudwaterwasschingen en door een gematigd gebruik van broomzuren.
Bij de genezing der zenuwlijders komt een eereplaats toe aan de hydrotherapie, die zich bijna steeds van koud water moet bedienen. Met name na het opstaan des ochtends werkt een koudwaterkuur uitnemend. Bij rheumatisch aangelegde personen zij men hiermede echter voorzichtig; inwrijvingen met kamfer-alcohol en het gebruik van zwavelhoudende baden zijn bij deze aanbevelenswaard.
Men mag bij zenuwlijders, die van duizelingen last hebben, nimmer de hals- en rugwervels met een douche behandelen. Tegen zwakke werking der maag en consipatie is het nuttig des ochtends en des avonds twintig minuten lang een vochtigen flanellen lap, eenige malen om het onderlijf gewikkeld, te dragen.
De krachtige werking van sommige geneeskrachtige wateren is dikwijls in staat geweest om bestaande zenuwzwakte weg te nemen. De zwavel- en chloorbaden zijn het bij uitstek geweest, die goede diensten hebben bewezen.
Wij komen thans aan de electriciteit. Het is hierbij noodig, dat een specialiteit, volkomen vertrouwd met zijn bijzonder vak, van raad dient. Vooral bij prikkelbare zenuwzwakken is de electriciteit met goed gevolg als geneesmiddel aangewend. Wij kunnen te dezer plaatse ook het nut van massage noemen, die vooral dan van dienst is gebleken als de storing van het zenuwstelsel zijn oorzaak vindt in een minder goede werking der spijsverteringsorganen.
Tot de middelen, die kunnen strekken tot verbetering van den toestand bij vele patiënten, behoort een matige en weloverwogen lichaamsoefening, waarbij men zich in acht moet nemen voor overdrijving, daar te groote vermoeienis van het lichaam de kwaal slechts kan verergeren. Tot de nuttigste oefeningen behooren wandelen, paardrijden, zwemmen, biljartspelen, roeien en fietsen. Echter zullen aan een aantal lijders, die met nevenkwalen behept zijn, sommige dezer lichaamsoefeningen met de meeste beslistheid moeten worden afgeraden.
Duizenderlei nieuwe indrukken opwekkend, verjaagt een pleizierreis de zwartgallige gedachten, die huizen in de hersenen der zenuwpatiënten; de levenskracht en lust worden er bovendien door versterkt, de spijsvertering bevorderd. Voor wie zich de luxe van een reisje kunnen permitteeren, is dit wel bijna altijd de meest heilzame geneesmethode gebleken. Verplaatsing van het lichaam is hier bijna altijd synoniem met wegneming van kwellende gedachten en omstandigheden, ja zelfs een reis doet ons eigenlijk nog meer van indrukken wisselen dan van plaats.
De hygienische opvoeding speelt bij erfelijkheid een groote rol, om te voorkomen dat het zenuwlijden overerft, of liever dat het bij overplanting tot wasdom geraakt. Het tegenwoordige opvoedingssysteem, verkeerd en ondeugdelijk, waarbij men algemeene ideeën en pseudo-wetenschap misbruikt, voert tot de schipbreuk van het moreele en intellectueele leven. De hersenen zijn bij dit systeem tot een soort automaten geworden.
Van de wieg af moet men reeds met de hygienische behandeling van den voor zenuwlijden voorbeschikte beginnen en er van het eerste oogenblik af op bedacht zijn bij hem den wil te harden. Zoo mogelijk vermijde men het verblijf op kostscholen of in groote steden voor hen die gepredisponeerd zijn, maar zoeke men de kalme rust van het buitenleven. Voortdurende geestelijke prikkeling houde men ver, ook die op kunstgebied. Gezonde afleiding, die het den zenuwlijder onmogelijk maakt steeds allen en alles te ontleden, is het meest noodige.
Nieuw bloed maken door het inademen van zuivere lucht en het volgen van een goed systeem, ziedaar het zekerste middel om het evenwicht der zenuwen te herstellen. Het bloed is de groote regelaar van het zenuwstelsel; de bloedeloosheid is maar al te vaak de vonk die het kruit doet ontbranden in het zenuwgebouw, dat te voren is ondergraven door lichamelijk verval.
Wat te zeggen, wat te denken van de zenuwinrichtingen? Zoodra de ziekte zeer geprononceerd optreedt kunnen deze nuttig werken. Door den patiënt te onttrekken aan zijn gewoonten, dwingt men zijn gedachten in eene nieuwe richting. Bij hysterie bijv. is de huiselijke omgeving een schadelijke broeikas; de onttrekking hieruit kan hem slechts de noodige lichamelijke en geestelijke rust verschaffen. De hypochondrici worden daarentegen gewoonlijk erger wanneer men hen isoleert; zij hebben behoefte aan afleiding, die men hun kan schenken door hen spannende reizen te laten doen, vooral op zee. Bij de neurasthenici is het gewenscht voor regelmatigen en voortdurenden arbeid te zorgen; niet steeds bezig te zijn is voor hen een zeer verkeerd iets, terwijl de geregelde arbeid hunner lichamelijke en geestelijke organen hun levenskracht verhoogt.
Om een harmonisch evenwicht in het zenuwstelsel te behouden is het noodig zooveel mogelijk volgens de natuurwetten te leven. De zenuwlijders hebben daarom niets goeds te wachten van de homoeopathie, het spiritisme, het hypnotisme, het vegetarianisme, noch van dien overvloed van charlatanachtige levenswijzen, die met name in de groote steden worden aanbevolen door specialiteiten, die als paddestoelen uit den grond oprijzen.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd