De Huisvriend. Jaargang 1894

Alexander III, czaar van Rusland.

De oogen van geheel Europa waren nog kort geleden op Livadia gevestigd, waar een droevig treurspel

[p. 352]

zijn einde vond. Een der machtigsten der aarde streed daar onder vreeselijk lijden in de kracht zijns levens, omringd door zijn familieleden en hovelingen, zijn laatsten strijd.

Alexander III, zoon van keizer Alexander II en Maria van Hessen, werd den 10^den Maart (26 Februari) 1845 geboren, overleed 1 November 1894 en was dus nog geen 50 jaren oud. Hij werd eerst in '65 troonopvolger

alexander iii, czaar van rusland.

of Czarewitch van het ontzaggelijke Russische rijk, daar zijn oudste broeder Nicolaas Alexandrowitch toen aan de tering stierf. Nicolaas was verloofd met de schoone, hoogbegaafde prinses Dagmar van Denemarken; een innige liefde en levendige sympathie verbond beide vorstenkinderen. Nicolaas was een zachte, artistieke, droomerige natuur, geheel het tegenbeeld van zijn tweeden broeder, zoowel innerlijk als uiterlijk. Hij was fijn, teer gebouwd, zwak van gezondheid. Alexander daarentegen een reus in lichaamskracht, maar goed van hart, een ruwe, ongeslepen diamant, want aan zijn opvoeding was lang niet dezelfde zorg besteed als aan die van den troonopvolger.

Toen hij eensklaps tot Czarewitch verheven werd, was de jonge vorst wanhopend; de kroon trok hem niet aan, hij had daarenboven een adellijke dame lief en zoolang hij gewoon groothertog was gebleven, wanhoopte hij er niet aan, eens de toestemming zijner ouders te ontvangen voor hun huwelijk, maar toen zijn broeder stierf, wachtten hem andere plichten; niet alleen erfde hij diens waardigheid, maar ook diens bruid; men wil zelfs, dat de stervende Nicolaas hun beider handen vereenigde. Geen grooter contrast was denkbaar dan tusschen die beide gedwongen verloofden, wier harten reeds met andere beelden waren vervuld, en toch is het huwelijk van Alexander en Dagmar een der gelukkigste geworden, dat ooit op de treden van een troon werd gesloten. De prinses overwon haar droefheid en slaagde er in, het hart van haar echtgenoot te winnen, hem met fijnen tact te ontwikkelen en te beschaven, zich aan hem onmisbaar te maken. En zij hadden die onderlinge liefde wel noodig, want benijdenswaardig is het leven van het Russische Czarengezin volstrekt niet.

In 1881 beklom hij den troon na den ijselijken dood zijns vaders; opnieuw was het een vreeselijke erfenis die zijn schouders kwam drukken. De nihilistische samenzweringen maakten het bestaan der Russische keizersfamilie tot een voortdurend sidderen en beven; geen oogenblik waren zij van hun leven zeker, en men zegt zelfs dat de mislukte spoorweg-aanslag bij Borski de oorzaak is van 's keizers ziekte en vroegen dood. Wat de invloed van Alexander III op het lot van zijn volk en van de wereld is geweest, zullen wij hier niet onderzoeken; aan de geschiedenis is het, dit te beoordeelen.

Vijf kinderen zijn uit zijn huwelijk geboren, waarvan de oudste, grootvorst Nicolaas, met prinses Alix van Hessen verloofd is en zijn vader heeft opgevolgd als keizer aller Russen.

Wie zal hun dit lot benijden?