De Huisvriend. Jaargang 1891

Huwelijks-advertentiën.

Het is een feit, dat het aantal advertentiën, waarbij mannen en vrouwen elkaar ten huwelijk vragen, in de laatste jaren belangrijk is toegenomen. Men kan geen courant in de hand nemen - behalve die, welke uit beginsel dergelijke annonces weigeren - zonder de welbekende formule verscheidene malen achtereen aan te treffen:

Ernstig gemeend. - Een jong mensch P.G., R.C. (een enkelen keer zelfs I.G.), niet in de gelegenheid zijnde kennis te maken met jonge dames, zoekt langs dezen meer en meer gebruikelijken weg, enz. enz.

Dit is de hoofdinhoud, waarop tal van variatiën kunnen gemaakt worden. Opmerkelijk is 't echter, dat alle stellers van advertentiën een goed uiterlijk hebben, nette betrekkingen bekleeden, of niet onbemiddeld zijn; hebben zij 't ongeluk weduwnaar te wezen, dan hebben zij geen of slechts weinig kinderen te hunnen laste. Bijna altijd echter zoeken zij meisjes met fortuin, soms met zacht karakter; dikwijls wordt de som, die de uitverkorene moet aanbrengen, nog zeer nauwkeurig bepaald. Van discretie kan men zich verder overtuigd houden. Brieven en portretten worden desverlangd teruggezonden.

Zelfs die couranten, welke geen huwelijks-advertentiën heeten op te nemen, zijn toch misschien

[p. 463]

onbewust huwelijks-bemiddelaars, want dikwijls genoeg wordt daarin, onder den titel van huishoudster, toch op bedekte wijze een vrouw gevraagd, of zulk eene biedt zich op die kiescher manier aan.

Wie nu alleen op dit groote aantal annonces afgaat, zal wel tot de overtuiging moeten komen, dat het huwelijk op het einde dezer eeuw een zaak is geworden, een koop, dien men eerst na rijp beraad, uit een groote keuze, met vol verstand en ‘wederzijdsch goedvinden’ sluit. En toch, hoe weinig hoort, of liever merkt ieder in zijn eigen omgeving van huwelijken, op deze wijze tot stand gekomen; hoe groot is nog zelfs in minder beschaafde kringen de afkeer tegen een huwelijk ‘uit de krant.’

Welke vrouw met eenig eergevoel waagt zich er aan een man te nemen, die haar op deze onbeschaamde wijze ten huwelijk vraagt, nog minder zich zelf aan te bieden door zelf de advertentie op te stellen? Welke waarborgen voor geluk toch kan een huwelijk opleveren, dat op die wijze gesloten wordt en zoo ontdaan is van alle poëzie, alle hoogere en edele beweegredenen?

Velen meenen, dat de meesten dier advertentiën uit de grap worden ingezonden; doch zoo groot kan het aantal grappenmakers niet zijn, dat de kolommen der couranten door haar dagelijks gevuld worden; er moeten andere belangen in het spel zijn om zulk een groot aantal te wettigen.

Die zulke advertentiën inzenden, hebben er werkelijk een doel mede, al is dit niet altijd het door hen vermelde, en 't kan zijn nut hebben menschen, die niet de gewoonte hebben achter de schermen te zien, in te lichten omtrent de listen van gewetenlooze lieden, die er op uit zijn geld te slaan uit de onnoozelheid, geldzucht of lichtzinnigheid hunner medemenschen.

Men zij er van overtuigd, dat verreweg de meeste huwelijksadvertentiën, niettegenstaande hun stellige verzekering van het tegendeel, niet ernstig gemeend zijn, maar om een nevendoel, dat dikwijls genoeg het licht niet eens zien mag, geplaatst worden.

Ter waarschuwing zullen wij hier de voornaamste voordeelen opsommen, die de stellers van zoodanige advertentiën daaruit trachten te verkrijgen.

De eenvoudigste soort van pseudo-huwelijks-advertentiën is de onschuldigste. Jongelui, die een grapje willen hebben, vragen de portretten van mooie meisjes of laten verscheidenen op een afgesproken plaats samenkomen; ook omgekeerd wordt dit wel eens gedaan. De onvoorzichtigen, die op zulk een advertentie antwoorden, stellen zich dan in elk geval bloot aan den spot van een paar opgewonden jongelui, of aan het gelach van vroolijke meisjes. Bij deze advertentiën is fortuin gewoonlijk geen vereischte, en juist hierdoor hebben zij het meeste kans op succès, want gefortuneerden zullen wel geen advertentie noodig hebben om tot een huwelijk te komen.

Van veel gevaarlijker soort zijn die, welke ten doel hebben adressen van jonge dames te verkrijgen, om ze later tot zedelijken ondergang te brengen. Het is hier de plaats niet over dit teedere onderwerp nader uit te weiden; ouders en voogden zij dus groote voorzichtigheid aanbevolen met betrekking tot dit soort van advertentiën, die met de laagste bedoelingen zijn ingezonden door schaamtelooze booswichten. Wee het meisje, dat zich, ook maar uit scherts of om een grapje te hebben, hiermede inlaat!

Verder komen er advertentiën voor, waarin men de volgende voorwaarde vindt: ‘Op aanbiedingen, waarbij geen portret is gevoegd, zal geen acht worden geslagen.’

Deze hebben een onschuldiger afkomst; wie heeft niet eens op kermissen de tenten gezien van zoogenaamde planeetlezeressen of somnambules, waarin men voor een kleinigheid het portret van zijn toekomstigen man of vrouw kan te zien krijgen? Om aan deze photographiën te komen, zet de waarzegger een advertentie in de courant, waarbij portretten worden gevraagd. Niet altijd voor een huwelijk, soms ook voor de een of andere betrekking; de portretten komen dan bij tientallen in en het doel wordt gemakkelijk bereikt.

Een der gevaarlijkste soorten van bedriegerijen is die, waarbij weduwen en meisjes ten huwelijk worden gevraagd met fortuin. Met deze ongelukkige slachtoffers wordt dan een briefwisseling aangeknoopt, waarvan de toon hoe langer hoe hartstochtelijker wordt en waarbij de schrijfster langzamerhand er toe gebracht wordt, dingen te zeggen, waarvan de openbaarmaking haar goeden naam zeer zou schaden. Is 't zoo ver gekomen, dan werpt de schurk plotseling zijn masker af, men biedt de brieven te koop aan, en dreigt in geval van weigering met openbaarmaking. Dikwijls wordt het oogenblik afgewacht dat het meisje op het punt staat in 't huwelijk te treden; dan zendt de oplichter aan den vader der bruid een beleefd, raadselachtig briefje, waarin hij op de ontvangen brieven zinspeelt, en dreigt ze aan den bruidegom te zenden indien men ze niet bijtijds voor een belangrijke som afkoopt, en ten wille van de eer en het levensgeluk van het meisje is men vaak verplicht den afschuwelijken koop te sluiten.

Zoo kan de lichtzinnigheid van een jong, onervaren meisje haar en haar familie ontzaglijk veel verdriet, geldverlies en zelfs schande aanbrengen.

Niet altijd zijn de pogingen der zwendelaars tegen jonge meisjes gericht; soms zoeken zij ook hun offers onder de trouwlustige heeren, dikwijls nog veel meer, omdat onder hen de behoefte aan een rijk huwelijk meestal nog dringender is en van hen grootere geldoffers te verwachten zijn dan van jonge meisjes en weduwen.

Hoe dikwijls ziet men niet, dat in de couranten de hand aangeboden wordt van ‘een rijke weeze met eenige millioenen.’ Ieder verstandig mensch begrijpt, dat een wees, die millioenen bezit, het niet noodig heeft haar hand in de courant te koop te bieden. Maar niet ieder mensch is verstandig; integendeel, verstandig en mensch zijn gaan zelden samen.

Dergelijke advertentiën gaan meestal uit van huwelijksbureaux, die bijna allen zonder uitzondering zwendelfabrieken zijn van het ergste soort. Wie zich daarmede in betrekking stelt, kan er zeker van zijn bedrogen naar huis te gaan.

De wees met de millioenen is gewoonlijk reeds verzegd als men om haar komt, maar in haar plaats worden andere ‘koopwaren van de huwelijksmarkt’ aangeboden; men moet allerlei voorschotten betalen,

[p. 464]

inschrijvingskosten, invulling van formulieren, porto, provisie enz., en blijft op slot van rekening nog hangen aan een oude vrijster of onbemiddelde weduwe van dikwijls niet geheel ongerepten naam, welke artikelen de huwelijksbureau-houder steeds in voorraad heeft.

Maar dikwijls gebeurt het ook, dat de klanten van dergelijke inrichtingen voor hun geld niets krijgen; men begint met f 10 als inschrijfgeld te betalen, en betaalt ze graag, als men het vooruitzicht heeft daardoor in 't bezit te komen eener jonge, schoone millionnaire; maar ach! hoe bitter is de teleurstelling; gewoonlijk hoort men na de inzending van het geld niets meer van de wees en van den zwendelaar; aan vervolging valt niet te denken, want ten eerste zorgt deze er wel voor dat hij niet te bereiken is, en ten tweede zou een openbaarmaking den onvoorzichtige in zijn carrière zeer kunnen schaden.

In de groote hoofdsteden van Europa wordt met het huwelijk de brutaalste zwendelarij gedreven, en dikwijls op zeer grootsche schaal. Dergelijke bedriegers stellen zich niet tevreden met het kleine winstje van een voorschot, maar zetten een deftig huis op met groote, elegante salons, vol photographie-albums en prachtige portretten van heeren en dames, kasboeken, sierlijk ingebonden, schilderijen en beelden, allen betrekking hebbende op liefde en huwelijk. Gewoonlijk bevindt zich naast deze salons nog een kleine kamer, waarin men zich verschuilen kan om de personen te bespieden, die zich in de groote zalen bevinden. Daar komt b.v. een huwelijkscandidaat aan, iemand uit den deftigen stand, die zijn laatste sommetje geld besteed heeft om naar Parijs, Weenen of Berlijn te gaan, en brengt den eigenaar van zulk een huwelijks-bureau een bezoek. Natuurlijk is hij zoo keurig mogelijk gekleed; de huwelijksmakelaar ontvangt hem vriendelijk en zegt hem iets vleiends over zijn portret, dat een diepen indruk gemaakt heeft op de jonge dame, wier portret hij laat zien; dat is de beloofde, onafhankelijke, beeldschoone erfgenaam. De trouwlustige held is dadelijk tot over de ooren verliefd en betaalt gaarne het gevraagde voorschot, dat dienen moet om hem een samenkomst te verschaffen met de jonge dame.

Eenige dagen later moet hij terugkomen; men plaatst hem in het bespiederskamertje en hij ziet de schoone, die nog schooner is dan haar portret, van aangezicht tot aangezicht. Hoe langer hoe verliefder, betaalt hij nog grooter voorschot, bestemd voor een cadeau aan zijn aangebedene, en... wordt eenige dagen later teleurgesteld met het bericht, dat zij verklaard heeft den galant niet naar haar smaak te vinden. Nu tracht de makelaar hem wel te troosten met het uitzicht op een nog betere partij, maar met droevig hart en ledige beurs keert de arme intusschen naar huis terug.

Een Berlijnsche huwelijks-zwendelaar heeft op deze manier jaren lang gewerkt; hij had een beeldschoone nicht, die voor lokvogel diende, welke aan de huwelijkscandidaten als rijke erfgename werd voorgesteld. Zij liet zich het hof maken, ontving rijke cadeaux en verklaarde ten slotte, dat zij zich bedacht had en haar jawoord niet aan het jongmensch geven kon. Een der bedrogenen maakte eindelijk de zaak openbaar; zijn andere lotgenooten, wier aantal in de honderden bedroeg, hadden steeds gezwegen omdat zij vreesden door een openbare rechtszitting schade te zullen lijden.

Nog veel schandelijker is die zwendelarij, welke afpersingen ten doel heeft. Dan verschijnt er een advertentie: ‘Een voogd zoekt voor zijn rijke pupil een man zonder vermogen, maar vrij van vooroordeelen, die een kleinen misstap van het meisje over het hoofd wil zien.’

Dit is een speculatie op de eerloosheid der trouwlustigen, en de ondervinding heeft, helaas! geleerd, dat het rekenen op de onedele drijfveeren der menschelijke natuur de winstgevendste is. Er melden zich hierop mannen aan, wien men zulk een gebrek aan eergevoel niet zou toeschrijven. De voorgespiegelde millioenen verblinden hen letterlijk; deze ongelukkigen worden door de zwendelaars letterlijk uitgeplunderd, en, hebben zij geld, dan dreigt men met de uitgave hunner brieven.

Zulk een oplichter was zekere Romayer, een ontslagen Oostenrijksch officier, die, van uit New-York en San Francisco, advertentiën in Duitsche couranten plaatste, waarbij schatrijke Amerikaansche meisjes haar wensch uitten om met adellijke Duitsche officieren te trouwen. Romayer, die onder de firma R.O. Mayer zijn zaken dreef, ontving een menigte aanbiedingen, die hij tot afpersingen gebruikte. Toen deze niet meer gelukten, maakte hij de namen openbaar van de heeren, die met hem gecorrespondeerd hadden, en het gevolg daarvan was, dat eenige officieren van aanzienlijke familie, ten gevolge van dit schandaal, gedwongen waren hun ontslag uit den dienst te nemen.

Zoo ziet men, dat mannen evengoed als vrouwen met het beantwoorden van huwelijks-advertentiën op hun hoede moeten zijn. Men late er zich liefst nooit mede in!

Behalve de opgenoemde, dreigen er nog andere gevaren, die wij niet allen kunnen opnoemen, want iedere zwendelaar werkt naar een ander ‘model’.

Het is te vreezen, dat de zaken dezer makelaars in 't vervolg nog welig zullen bloeien, want ijdelheid en hebzucht zijn twee machtige drijfveeren in den mensch, hartstochten, die niet uit te roeien zijn en waarop de oplichters-wereld haar gelukkigste speculatiën placht te bouwen.