die daarbij ten toon was gespreid, en onze Europeesche ideeën van decoratief halen niet bij de phantastische voorstellingen, welke de Chineezen tot stand weten te brengen.
Zulk een kleurenmengeling en rijkdom van tinten vindt men bij ons alleen in een tooverballet terug en dan nog wel in de groote steden. Bij ons is 't echter de zachte ineensmelting der nuances, die ons bekoort, terwijl de Chineezen het effect meer zoeken door contrasten. - Natuurlijk was het voor ons Europeanen moeielijk, ja, haast onmogelijk om te begrijpen, wat de verschillende zegekarren, er waren er ongeveer twaalf, moesten beteekenen, daar 't meest symbolische en allegorische voorstellingen waren, betrekking hebbende op den godsdienst en het huiselijk leven der Chineezen.
De optocht, die bijna een half uur duurde, begon met eene afdeeling gewapenden, over wier hoofd zich eene reusachtige slang in de meest willekeurige bochten kronkelende. Hoe het gevaarte, dat de dikte van een mensch had, in beweging werd gebracht, weet ik niet, doch het effect was zóó vreemd, dat het ons verplaatste in de duizend- en- één nachtvertellingen.
Deze afdeeling werd gevolgd door een tafereel aan de dierenwereld ontleend. Een monstertijger nl. hield een gevecht met een grooten draak; dat vrij lang duurde en vooral het Oostersche publiek zeer scheen te amuseeren.
Onnoodig te zeggen, dat beide exemplaren namaak waren en in beweging werden gebracht door mannen, die zich in hun huid hadden gestoken, zoo iets als men ten onzent wel in een café-chantant ziet; ik moet echter bekennen, dat 't geen ik bij The Boen Keh zag, verre overtrof, 't geen ik ooit in Europa in dat genre had gezien, met inbegrip van de beroemde Moore and Burgess Minstrels te Londen, die op dergelijke manier een olifant voorstelden. Toen de draak eindelijk overwonnen was en zieltogende was weggedragen, ging de tijger triomfantelijk zijns weegs en maakte plaats voor een paar zwaardvechters, die een krijgsdans uitvoerden, waarbij ze veel schreeuwden en veel wilde gebaren maakten.
Daarna volgden eenige muziekkorpsen en was er een leven als een oordeel. Voor onze ooren, gewend als ze zijn aan melodiën der groote Fransche, Duitsche en Italiaansche meesters, bevatte deze Chineesche muziek enkel wanklanken.
Gelukkig waren het de eenige van het feest! En nu kwam de eigenlijke optocht, nl. de zegewagens, die alle door Chineesche koelies (werklieden) getrokken werden. De meeste waren prachtig met bloemen en planten versierd, waartusschen kleine meisjes schenen te zweven.
Deze arme stumpers staan op een plankje, dat niet veel grooter is dan de palm eener hand; ze worden nl. stijf gezwachteld tegen een ijzeren staaf, die van haar hals naar haar voeten reikt, zoodat het plankje alleen als steunpunt dienst doet. In zulk eene gedwongen houding moeten ze soms uren lang blijven; in elken Chineeschen optocht komen ze voor en hoezeer de Europeanen reeds tegen deze barbaarschheid geprotesteerd hebben, 't helpt niet. Arme Chineesche ouders vinden er een eer en een voordeeltje tevens in, om hun dochter aldus te laten gebruiken en de wet op den kinderarbeid is nog niet in onze koloniën ingevoerd.
Behalve kinderen, fungeerden er ook groote menschen bij den optocht, doch deze hadden een natuurlijken stand; verder waren de meeste wagens rijk voorzien van visschen, draken en andere dieren uit de werkelijkheid of uit de wereld der phantasie.
Het geheel was prachtig, doch de indrukken, welke men kreeg waren te gemengd, dan dat men ze gemakkelijk en geregeld weer zou kunnen geven. Bovendien zou men er het vertellingstalent van eene Scheherazade of de pen van een Mirza Schaffy voor moeten bezitten en beide ontbreken mij helaas!
Na den optocht begon het bal, dat echter, evenals de meeste bals hier, niet bijzonder opgewekt was. De aangekondigde speeches waren ook vrij gewoon en 't afsteken der eerste vuurpijlen werd met vreugde begroet. Nogmaals begaf men zich naar de voorgalerij en den voortuin; 't eerste nummer was het in brand vliegen van eene groote eerepoort, die aan den ingang van 't erf stond en bleek uit vuurwerk te zijn samengesteld. In weinige seconden was de poort in een gloeiend netwerk herschapen, waartusschen met vlammende letters geschreven stond:
Hulde aan den Jubilaris
Van zijne dankbare Kinderen
en Kleinkinderen.
Daarna volgden de stereotype vuurpijlen, batterijen, sterren, molens, vuurregens enz., terwijl er nu en dan een groot stuk werd afgestoken.
Daar men hier niet met Noorden- of Oostenwind te kampen had, kon alles uitmuntend afgestoken worden en was dit een der beste gedeelten van het programma.
Onder de hand werden de verschillende schotels van het souper, benevens allerlei dranken rondgediend.
Het was vroeg in den morgen, toen men scheidde, over 't algemeen zeer voldaan over 't gesmaakte genot.
Voor de Chineezen, die nooit genoeg aan één dag hebben, duurde het feest nog eene week lang, en gedurende dien tijd bleef de gasilluminatie staan, die men ter eere van den jubilaris had aangelegd van zijn huis naar het feestterrein.
Veertien dagen later ontving de gastheer in optima forma degenen der gasten, die het zich een plicht rekenden om een digestie-visite te maken, en dat was het einde van het groote feest van The Boen Keh G.M.
Soerabaia.
Thèrèse Hoven.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd
