Deze maand
Deze maand bleef er gelukkig weinig tijd over voor contemplatie over de nakende ondergang van de Europese economie of over de crisis in de mondiale politieke verhoudingen, laat staan over het advies van de Raad voor Cultuur om meer literaire festivals te subsidiëren en ‘aanzienlijk’ minder literaire tijdschriften. Er was immers afleiding genoeg dankzij de ongesubsidieerde maar wel weekendvullende herhalingen van Paul de Leeuws ‘MaDiWoDoVrijdagShow’, de nimmer meer eindigende ‘RTL European TV Poker Tour’ en de permanente grote finale van het biologerende televisieprogramma ‘Holland's got Talent’. Omdat aan die laatste show de leden van de Raad van Cultuur niet bleken mee te doen, restte er toch nog een kort moment om te piekeren over het recente overlijden van Max van der Stoel.
Wat mij trof in de berichtgeving in de media over het verscheiden van deze politicus was dat er woorden opdoken die ik lang niet had gehoord, die ik zelden meer lees en die vrijwel zeker nog nooit zijn gevallen in de ‘MaDiWoDoVrijdagShow’, in de ‘RTL European TV Poker Tour’ en in de permanente finale van het televisieprogramma ‘Holland's got Talent’. Het leek veeleer te gaan om klanken uit een ander tijdperk, om termen uit een vergaan schimmenrijk en om begrippen uit een voorbije wereld toen de Raad voor Cultuur nog niet over ons waakte. Het is zelfs niet ondenkbaar dat we thans ze voor het laatst hebben zien langskomen. - Ik doel op de woorden ‘deskundig, hoffelijk, loyaal, onkreukbaar, begiftigd met een groot rechtvaardigheidsgevoel, erudiet en belezen’.
Men wilde waarschijnlijk duidelijk maken dat Van der Stoel een nogal serieuze opvatting had van beschaving. Voor hem telde zowel de individuele opdracht om goed te leven, als de collectieve verantwoordelijkheid om elke stem te laten tellen. Nu ja, dat laatste geldt tegenwoordig ook nog, geloof ik. Zo zag ik met instemming de kop in NRC Handelsblad ‘Uw stem telt’. Bij verder lezen bleek er te staan: ‘Uw stem telt bij de NRC wijnclub!’ En men spoorde ons aan per tweet te stemmen in een ‘unieke wijntwitterij’ op de alcoholische versnapering van onze voorkeur. ‘Het is tijd voor rosé! Twitter mee’ las ik in de krant waarin ooit J.L. Heldring in zijn column Van der Stoel omschreef als een van de weinig ministers wiens redevoeringen, ‘hoe men ook over de strekking mag oordelen, een duidelijke innerlijke samenhang vertonen’. Deze voordrachten waren, luidde Heldrings oordeel, ‘kennelijk vanuit één conceptie, ja waarschijnlijk door één hand geschreven.’
Iets zegt me dat ook onze tijd een innerlijke samenhang kent, en wellicht zelfs één conceptie. Zo ontwaar ik een evidente relatie tussen die wijntwitterij enerzijds en een recent onderzoek naar het geestesleven van Nederlandse studenten anderzijds. Uit dat onderzoek bleek dat Nederlandse studenten als tijdschrift liever de Cosmopolitan dan de Glamour lezen, en Donald Duck net iets meer waarderen dan Veronica Magazine. Tevens bleek dat onder deze hoogopgeleiden de meest gelezen krant Sp!ts is en de minst gelezen krant NRC Handelsblad. Jammer wellicht, want zo'n wijntwitterij zou hun rechtvaardigheidsgevoel, hun eruditie en hun belezenheid vast geen kwaad hebben gedaan. - bb
Auteursrechtelijk beschermd