Hollands Maandblad. Jaargang 2010 (746-757)

[p. 39]

Zwerversbier
door Fredie Beckmans

noordzee - Een snoekgrijze deken lag over het water. We waren uitgevaren om een nog drijvende container midden op zee te lichten. Sam en ik hadden een sleper en verdienden wat bij. Ploegen door het schetterende en spetterende water. Via de marifoon had Sam gehoord dat vaten in de container misschien waren gaan lekken. Als we iets zouden ruiken, zou dat meteen het laatste zijn wat we ooit hadden geroken. Ik vroeg me af hoe we ons dood konden ruiken. Wat zou die geur zijn? Ooit moest iemand die toch hebben opgesnoven. Iemand heeft het geroken en er iets over gezegd. Het ruikt naar... Hallo hallo, ben je daar nog? Waar ruikt het naar, zei je?

Er is nooit meer iets vernomen en wij waren op weg onder een zware hemel die op ons drukte en wilden kijken of we de gifcontainer konden lichten met een wasknijper op onze neus. Sam moest lachen toen ik vroeg of we wasknijpers aan boord hadden.

Een paar dagen geleden had ik gelezen hoe een boekenverzamelaar thuis dood was gevonden op een berg onbetaalde tweedehands boeken. Het antiquariaat wilde de onbetaalde boeken graag terug. Doordrenkt met de lichaamssappen van de verzamelaar. Hij was gemummificeerd omdat al zijn vocht in de onbetaalde boeken was getrokken. Antiek heeft een toegevoegde waarde. Er kleeft geschiedenis aan. Maar of klevende lichaamsgeuren een gewild verzamelobject waren? Misschien alleen als in de bibliotheek van de volgende verzamelaar waslijnen waren gespannen met hier en daar een knijper om op je neus te schuiven wanneer het te warm en te geurig werd. Ja dan was het wel uit te houden.

Sammie had een slepertje waar ik graag op mee voer. Als jochie van twaalf al was ik geabonneerd op het vaktijdschrift Slepers. Ik wilde ze in alle maten. De grootste, de sterkste en ze voeren als Neerlands trots over de zeven wereldzeeën om te slepen en te redden wat er maar binnen te halen was. Want een schip dat op volle zee werd gered zonder bemanning was bezit van de sleper. Ze voeren jaren lang over de oceanen zonder thuis te komen. Ik woonde toen in de Achterhoek en was nog nooit op zee geweest, maar dit jochie droomde ervan nooit meer thuis te komen. Zwerven door de leegte van onmetelijke wateren. Als wat? Koksmaat was mijn ideaal. Op de oceaansleper ‘Zwarte Zee iv’. Lijntje overboord en haaien vangen, slachten en bakken. Met Hollandse bintjes. Lekker.

berlijn - Jaren later zat ik als zwerver op een bankje in Berlijn met vrienden. Dag en nacht zaten we op dat bankje in een drukke straat waar de toeristen voorbij dreven en letterlijk op ons neerkeken. Ze beschouwden ons als lokale werkschuwe kunstenaars en trokken misprijzend verder om hun geld uit te geven aan hotels en cultuur. Wij dronken flessen zwerversbier en ik overdacht de preken van Nietzsche die beweerde dat er een taai volkje was dat liever stierf van honger dan te werken voor een hongerloon. Werken met collega's. Met z'n allen werken voor geld. Never. Het taaie volkje zat te wachten op een Berlijns bankje tot er zich iets voordeed waarvoor het waard was te werken. Zelfs als je tijdens dat werk het loodje zou leggen. Jongens en meisjes die iets willen ma-

[p. 40]

ken en beleven, maar alleen als dat het waard is. Als er een diepte voelbaar is. Kunstenaars waren we, en gestoorde wetenschappers. We zaten op het bankje te wachten op wat komen zou.

Als de lokale keukenfilosoof op dat bankje met een fles zwerversbier in mijn hand stelde ik voor de straat als een rivier te beschouwen. Op die rivier dreven Japanse en Amerikaanse toeristen voorbij in bootjes. Waar wij op moesten letten, was of er midden in de straat een draaikolk zou ontstaan en dan zouden wij er in een wilde woeste vaart er met ons reddingsbootje recht op af varen. Een draaikolk ahoy. Een jongen begon pallets te slepen en timmerde een vlot naast ons bankje. We keken toe en wachtten op wat er komen zou. Achter het huis in de straat werd een wietplantage gerooid en er dreef een wolk bedwelmende geuren door de straat.

zwitserland - Op een dag ben ik vertrokken en naar Zwitserland gegaan. Een vriend vroeg of ik zin had om een tijdje midden in de bergen die grensden aan Oostenrijk in een container te wonen en te werken. De deal was dat ik er in eenzaamheid zou schilderen en daar verslag van zou doen in een Zwitserse galerie. Zonder een cent op zak trok ik de Zwitserse bergen in. Onderweg stak een vrouw waar ik een onderkomen had gevonden me nog een biljet van 50 Zwitserse franken toe en zei: Pas goed op jezelf, vagebond. Onderweg naar het volgende dorp waar ik iemand kende om te overnachten biggelden tranen over mijn wangen. Zomaar betaald worden omdat ik geen geld had! De mensheid is goed, maar dat is iets wat ik nooit zomaar tegen mensen zeg.

In Berlijn op het bankje had een Duitse zwerver tegen me gezegd dat het in Oostenrijk goed toeven was als je in een klooster vroeg of er nog wat te schilderen was. Maar het bleek dat je voor brood en wijn de keuken moest schilderen en niet een eigentijdse muurschildering in de kapel. Voor minder doe ik het niet. Het laatste avondmaal in een hedendaagse versie in ruil voor de flessen wijn uit de kelder, oké. Maar de keuken, daar wilde ik voor betaald worden. Ik ben geen armoedzaaier!

Niet ver van de Zwitserse container was ik al eens uitgenodigd in het Oostenrijkse Bregenz om een avond in een restaurant zelfgezochte paddenstoelen te bereiden voor 1000 euro. Kassa. Twee dagen van te voren en met twee tassen vol zelfgezocht eekhoorntjesbrood - dat ze in Oostenrijk Herrenpilz noemen - werd ik gebeld, afgebeld, afgenodigd. Als ik niet zou komen, wilden ze me 500 euro betalen. Heb me nooit zo klote gevoeld vanwege dat ik geld zou verdienen door niet te komen. Het was dus in die buurt dat ik in het Zwitserse tegen betaling helemaal in mijn eentje hoog in de bergen kon gaan wonen. Niets liever dan dat.

Zwervend door de bergen langs de afgronden van mijn gedachten spookte het idee dat wanneer ik tussen de kale rotsen mijn benen zou breken ik jammerlijk zou moeten sterven terwijl de wilde wolven, beren of bergadelaars me zouden oppeuzelen. Daar kwam ik ver voorbij het bergdorpje St. Antonien bij een bergmeertje. Heel, heel hoog en heel raar. Daar in het bergmeertje lag een roeiboot. Hoe was die daar gekomen? Met een helikopter? Met ezels? De bergtoppen spiegelden diep in de gladde waterspiegel. Zo hoog als de toppen waren, zo diep doken ze gespiegeld in het water.

Ik nam het bootje en roeide in onhoorbare stilte over het water. Meende ik daar in de verte en de diepte de haven van Amsterdam te zien liggen? Het slepertje van Sam op weg naar een klus? De hoogte van de berg afgezet tegen

[p. 41]

de kromming van de aarde, het moet kunnen. Ik miste Amsterdam, maar er was werk aan de winkel. In eenzaamheid roeide ik terug naar de aanlegsteiger en zag tot mijn verbazing dat er bij het steigertje een soort uitgehouwen rots was met een kluisje. Kon je twee franken in deponeren voor het gebruik van de roeiboot. Ik keek rond en zag geen bewakingscamera's. Lachen.

Deed me denken aan het Zwitserse Bern. Daar weet ik een antiquariaat, mijn lievelingsboekwinkel. Geen personeel. De gescoorde boeken moet je afrekenen door in een zware eikenhoutenschatkist twee franken per gekocht boek te laten kletteren. Nergens bewakingscamera's. Ik koop liever dan dat ik geld uitgeef. Mooie boeken en lelijke boeken, saaie boeken en taaie boeken, dode en ingenaaide boeken heb ik er op die manier gekocht.

[p. 42]

In het bootje op de berg kreeg ik een ingeving. Tijdmachinemonteur, ik schreef het woord op een papiertje en stopte het in mijn broekzak. Voor later, want ik was op uitnodiging in de bergen en moest met iets substantieels komen. Als ik ergens in de bergen dood zou worden gevonden, was het een aanwijzing. Op mijn zwerfreis van Berlijn naar Zwitserland bedacht ik dat ik in de bergen paddenstoelen zou naschilderen en dan zou beweren dat ik tussen de toppen een ufo had gezien. Het eerste deel van het plan was gemakkelijk en wonderbaarlijk. De eerste paddenstoelen die ik zag, waren van een soort die je als gewoon mens niet kent. Maar ik wel! In de bergen van het Zwitserse zag ik ze als paarse knopjes op een rotte zwam naar me kijken. Ze wilden graag, heel graag gezien worden. Maar dan moet je er wel oog voor hebben. Slikschimmels, myxomyceten.

Myxomyceten mogen dan bestudeerd worden door mycologen, ze behoren in wetenschappelijke zin al een tijdje niet meer tot het rijk der schimmels maar zijn nu onderdanen van het rijk der protisten. Mijn eerste kennismaking met deze wonderbaarlijke wezens was een onooglijk berichtje dat er inhakte. Als paddenstoelenkenner las ik dat jaren geleden in China een gelatineuze schimmel met een diameter van 35 centimeter was gezien die van de ene kant van een rivier naar de andere was gezwommen. Zwemmende en kruipende schimmels. Nadien heb ik er eens een in mijn keukenkastje gehad. Een pot zelfingemaakte augurken met een stuk plasticfolie, het was niet genoeg. Na een poos lag er een laag schimmel op de zure augurken. De laag schimmel veranderde in een plak gelatine en op een dag zag ik hoe die plak uit het glazen potje probeerde te kruipen. Griezelig en aangedaan kieperde ik het in één keer in het toilet. Gadver. Pas veel later begreep ik een kruipende paddenstoel te hebben weggegooid.

In de Zwitserse bergen bleken de lilapaarse knoppen iets te zijn dat ik niet meer kon ignoreren: kruipende paddenstoelen. In Nederland ben ik ze al vaak tegengekomen. Heksenboter. Je denkt in het bos een gele rups te zien met een slijmspoor achter zich. Nee, het is een paddenstoel die kruipt. Hoe dat kan? Een korte uitleg. Wij hebben onze levende wereld in tweeën gedeeld. Beesten zijn fauna. Planten zijn flora. Het wezenlijke verschil. Wij beesten hebben een celwand die we chitine noemen. Chitine is iets dat we als kroepoek lekker vinden. Planten hebben geen celwand van chitine. En de paddenstoel? Een plant? Zijn celwand is van chitine! Dat hebben alleen beesten. Maar dan zijn we er nog niet. Een cel een kern? Ha ha, daar komen de marcherende slikschimmels. Een vel chitine met heel veel kernen. Een cel, duizend kernen. We kennen de mens, we kennen het beest en we houden van planten. Maar kruipende paddenstoelen? Hoe? Deze zak vol kernen kan kruipen omdat de kernen met zijn allen naar een kant drukken en zo het zaakje op gang brengen. Een wilde woeste tocht door de natuur en als het moet over brede rivieren gaan zij op zoek naar een gunstige plek om zich neer te laten. En ergens voelen ze zich thuis, laten zich neer en opeens ontstaat er om elke kern een celwand. Het beest verandert in een plant.

De lilapaarse knoppen die ik op de Zwitserse berg zag, waren tot stilstand gekomen. Ik schilderde ze. Mooi plaatje, maar alleen de schilderijen die ik maakte van aardsterren, eekhoorntjesbrood en geschubde inktzwam verkochten een maand later als warme broodjes. De paarse slikschimmelknopjes waren te gewoon. Paarslila knopjes, parelen. Matroze matrozen die over bergen kropen en door rivieren zwommen. Meer niet. Aan de straatstenen niet te slijten.

Nadat ik in de bergen een paar knopjes had geschilderd klom ik wat hoger

[p. 43]

de berg op. Het was erg koud en het uitzicht onmetelijk en ik wist in mijn ransel een busje zeepbellensap. Ik trok het busje zeepsap tevoorschijn en begon zeepbellen te blazen. Gewoon leuk. Maar de zeepbellen bevroren in de kou en vielen naar beneden. Op de grond barstten ze uiteen.

Daar stond ik, tussen kruipende paddenstoelen en barstende zeepbellen. Ik wilde sleepbootkapitein worden en nooit meer thuis komen. In mijn broekzak had ik een papiertje met het woord Tijdmachinemonteur. Ik raakte steeds verder van huis en dacht dat ik het kon redden met de mededeling dat ik een ufo in de bergen had gezien omdat dit opzien zou baren. Maar hoe dit omzetten in een kleine omzet? Ik koop liever dan dat ik geld uitgeef, was niet zo'n goeie spreuk. Daarom bij deze: ik verkoop liever dan dat ik geld verdien. Makkelijk zat.

[p. 44]

In mijn ransel een potje verf op de berg steentjes, meer dan genoeg. De steentjes beschilderde ik met kleine cirkeltjes en ik liet de helft op de berg achter. De helft van de beschilderde steentjes nam ik mee naar het dorp onder in het dal en ik vroeg naar de plaatselijke journalist. Daar vertelde ik wetenschapper uit Nederland te zijn en op de berg versteende resten van een neergestorte ufo te hebben gevonden. Stukje in de krant. Mensen op zoek naar de aangegeven plaats en ik had een klein voorraadje dat via de plaatselijke kiosk in een plastic zakje met echtheidcertificaat werd verkocht. Een half jaar later heeft de kioskhouder me een brief geschreven en een paar mooie flappen Zwitsers geld bijgevoegd. De poet zou eerlijk verdeeld worden. Slimme mensen die bergbewoners.

frankfurt - Op mijn weg terug naar Nederland passeerde ik Frankfurt. Genoeg vrienden. Heb er meer dan tien jaar radioprogramma's gemaakt. Even een adempauze. Op het marktplein stond een grote groep agenten rondom een fietser. Hij was aangehouden met een matras achter op zijn fiets. Je moet toch ergens op slapen. Aan zijn fiets ontbrak het een en ander. Toevallig kwam ik voorbij en hoorde een agent zeggen dat zijn achterlicht het niet deed. Wel raar. Het was midden op de dag, maar zoiets komt voor in Duitsland. Heb in Nederland nog nooit overdag agenten achterlichtjes van fietsers zien controleren. Ik denk dat die Hollandse agent zijn leven niet zeker zou zijn.

Ik, in al mijn onschuld en Hollandse woede, eropaf. Dat kun je niet maken! De agente die de leiding had, vroeg me wat ik met de situatie van doen had. Opsodemieteren. Maar je kunt toch niet iemand met een matras achter op zijn fiets midden op de dag een bekeuring geven omdat zijn achterlicht het niet doet? Ze was mooi en aardig, maar ze verzocht me toch de ‘plaats delict’ te verlaten. Aber Ich. Kein Ich und aber.

Ineens keek ze me indringend aan en vroeg wat ik met die koffer van plan was die ik bij me had. Ik laat hem hier echt niet staan hoor. Achtergelaten koffers zijn tegenwoordig iets dat hysterie veroorzaakt. Ze wees op mijn koffer en zei dat die leeg was. Dat had ze goed gezien. De koffer was niet alleen leeg, de buitenkanten waren er ook uitgesneden. Een doorzichtige koffer. In die koffer transporteer ik mijn ideeën, zei ik. Ik wees met mijn vinger naar mijn voorhoofd. Hierboven is niet genoeg plaats, daarvoor heb ik die koffer.

Ik vroeg haar of we niet ergens in de buurt wat konden drinken, ze zag er mooi uit, de dame in uniform. Daar deed ze niet aan, zeker niet tijdens haar dienst. Maar wat moet je met die koffer? Een nieuwsgierige agente, dat is een goede eigenschap. Ik ben op weg, zei ik, naar het Museum van Niets. Bitte sehr? Wat voor museum? Het Museum van Niets daar had ze nog nooit van gehoord. In Frankfurt? Ik heb wel vaker last van mijn gewoonte om iemand een verhaal op te dissen en dan zo lang mogelijk volhouden. Het Museum van Niets, hier om de hoek, daar waar ze vooral niets laten zien. En omdat er niets in mijn koffer zit, behalve mijn ideeën, ben ik gevraagd die daar te laten zien.

Ze vroeg of ik soms drugs had genomen. Je bent zeker een kunstenaar, die nemen allemaal drugs als ze niet dronken zijn. Ooh, mijn drugs. Nee, die heb ik niet genomen, die zitten in mijn jaszak. Ik klopte op mijn jaszak en lachte. Zij lachte ook. Zo'n lach werkt als een bevrijding. Een teken. Laten we hier maar afscheid nemen. De dag is nog lang en er rijden in Frankfurt heel wat mensen rond met matrassen op hun krakkemikkige fietsen. Ze had me echt te grazen kunnen nemen door me mee naar het bureau te nemen en mijn jaszakken leeg

[p. 45]

te halen. Dat deed ze niet, want dan had ze zich een groot probleem op de hals gehaald. Ze had een vooruitziende blik. Haar collega's zouden haar niet serieus hebben genomen. Grote drugsvangst. Helaas een koerier met lege doorzichtige koffer. Ze wenste me nog een prettige dag en wilde graag het adres van het Museum van Niets. Die zit in mijn koffer. Groette haar vriendelijk en liep verder. Wie had er hier nu wie bij de neus genomen?

Gelukkig had ik me kunnen inhouden en haar niet verteld dat ik eigenlijk in Frankfurt was om nieuwe onderdelen te zoeken voor een van mijn machines, die kapot was. Die kapotte machine van me was een tijdmachine en ik was tijdmachinemonteur. Kreeg hem niet meer op gang. Ik had opdracht gekregen om van 2042 terug te reizen naar het jaar 1910 en in Londen een goede buur te

[p. 46]

vermoorden. Nu werd het me daar te heet onder de voeten want ik had iemand om zeep gebracht. Op de terugweg vooruit van 1910 naar 2042 was mijn tijdmachine gaan haperen en was ik op 2010 blijven steken, hier in Frankfurt. Als ik die machine niet aan de praat kreeg, moest ik verdorie vanaf nu verder terwijl ik wist wat er in de toekomst allemaal zou gebeuren. Daar moet ik hier nu dus hartstikke over zwijgen.

amsterdam - Berooid kwam ik terug in Amsterdam en reed op mijn eigen fiets door een rivier van toeristen op weg naar Sam. Misschien had hij een klus. Mijn bel klinkt als een scheepsklok en zo verjoeg ik de toeristen, Japanners en Amerikanen die op de fietsrivier maar niet wilden wijken. Ze waren vanuit Japan en Amerika gekomen om het onderduikadres van Anne Frank te bezoeken en om daarna het slechtste pannenkoekhuis van Amsterdam een stukje verderop te bezoeken. Maar ik was op weg naar Sam om een gifcontainer te lichten en haatte deze oorlogstoeristen als de pest. Je hebt mensen die op het slagveld vallen, helden en je hebt mensen die begrafenissen bezoeken, toeristen.

Terwijl ik door deze doetjes raas, denk ik hoe Anne Frank is verraden en gestorven. Pijn. Mijn vader heeft in de Tweede Wereldoorlog in de onderduik mijn moeder leren kennen en daaruit ben ik geboren. Wilde ik daarom voor altijd op de grote vaart en nooit meer thuis komen? Toch niet in een roeibootje over de Prinsengracht dwars door onderduiktoeristen roeien. Liever in een roestbak recht op een draaikolk af. Zij herdenken iets fataals, iets onomkeerbaars. Ik wilde leven en sterven als de draaikolk zijn ongekende diepte maar aan mij wilde prijsgeven. Na een vorige klus samen met Sam ben ik achtergebleven toen we in Engeland afmeerden.

londen - Het was nog vroeg in de ochtend. In de tuin van de buren stond een beeld dat leek op een hond. Met een veel te dikke stenen staart. Het beest bewoog na een tijdje en toen zag ik dat het een vos was. Met een bijna katachtige beweging zette het een stap vooruit. Langs de dichtstbijzijnde boom schoot een grijze eekhoorn omhoog. De tuin zag er hetzelfde uit als de tuin die bij het huis hoorde waar ik pal onder het dak woonde. Een victoriaans woonhuis. Het huis van de buren was veel nieuwer. Een vreemde eend in de rij. Het vorige huis was afgebroken nadat de laatste eigenaar was opgehangen. In zijn kelder was een homp vlees gevonden dat zo uit een slagerij had kunnen komen. Als het vers was geweest. Een hoop vlees zonder botten. Een mens. Zonder handen en voeten, zonder hoofd. Meest bizar, zonder botten. Vlees.

De klomp vlees die in de kelder van mijn buren werd gevonden moet van de vrouw van dokter Crippen zijn geweest. Een Amerikaanse arts die gespecialiseerd was in homeopathie. Met een diploma op zak was hij naar Londen gekomen en daar hoefden ze zijn diploma niet en kwam hij niet aan de slag. Crippen hield van bijzondere vrouwen. Hij was met een nachtclubdanseres getrouwd die ook op een andere manier aan geld wist te komen. En als je eenmaal hebt gesnoept van het zoete bedwelmende van wat eigenlijk niet mag, heb je er zo nog een danseres bij.

Zijn vrouw vertrok naar Amerika omdat er een familielid aan de andere kant van de oceaan was overleden, zei hij. En plotsklaps had hij een vriendje. Een danseres die zich even makkelijk in de kleren van zijn vrouw hulde als in jongenskleren en dan als zijn zoon met hem over straat liep. Af en toe liep hij

[p. 47]

wat te innig met zijn jochie over straat en de buurt hier sprak er schande van en zij begonnen zich af te vragen wat er met zijn vrouw was gebeurd.

Gelukkig woon ik op de bovenste etage en kunnen mijn buren niet naar binnen kijken. Dat is het voordeel als je als arm kunstenaar het niet voor het uitzoeken hebt in Londen en pal onder een dak woont. Op een heuvel met uitzicht over een groot deel van Londen. Dat wel. Geniet iedere dag van het uitzicht zonder dat er naar mij teruggekeken kan worden.

Door het geroddel in de straat kwam na een jaar of wat de politie toch maar eens even kijken bij dokter Crippen. Zijn vrouw was naar Amerika. Waar? Tja, hij had ook al een tijdje niets van haar gehoord. Ze was ten slotte een dame die in nachtclubs haar geld verdiende. Een relatie wil dan wel eens niet zo vast zijn als je denkt. Ze zouden de laatste adressen die hij van haar had natrekken. De buurt bleef zeiken. Je kent die Britten, zeurpieten. Briefjes met vervelende details naar de politie sturen. Jaloers op een dokter met zijn jongetje. Die politie kwam nog maar een keer langs. Crippen had er genoeg van en vertrok met zijn meisje in mannenkleren ook naar Amerika. De buurt stuiterde: hij was gevlucht!

De politie kwam weer en vond in de kelder een formidabele homp vlees. Waar was Crippen? Een opsporingbevel. En een kapitein van een cruiseschip zag het bericht van Scotland Yard terwijl hij op het voordek een volwassen man met een jongen zag flikflooien die aan de beschrijving voldeden. Een bericht was snel verstuurd en toen de boot in Canada in plaats van Amerika aankwam, werden de twee al opgewacht. Dom van Crippen, was hij maar naar Amerika gegaan in plaats van Canada. Canada en Engeland hebben als Gemenebest Staten een uitleveringsverdrag. Terug in Engeland werd zijn meisje vrijgesproken en hij na een zitting van welgeteld 29 minuten schuldig bevonden aan de moord op zijn vrouw. Niet lang daarna werd hij opgehangen maar hij staat nog steeds als wassenbeeld in Madame Tussauds. De eerste moordenaar die door radiotelegrafie te pakken is genomen.

In de tussentijd zit iets verder van hier zijn hele onstoffelijke leven al, Jeremy Bentham in een kast. Bij de ingang van de universiteit van Londen loopt er af en toe een student zonder op of om te kijken aan de kast voorbij. Mooie inkijk maar bij Madame Tussauds zien de beelden er frisser uit. Jeremy zit daar in de kast als een goed gevulde zak botten. Ooit propageerde hij hetzelfde geluk voor iedereen. Het lijkt een communistische gedachte, maar hetzelfde geluk voor iedereen is iets anders. Arm en rijk zouden hetzelfde recht op evenveel geluk moeten hebben. Dat is moeilijk. Als je rijk bent, heb je vooral last van verveling en als je arm bent, heb je vooral honger of pijn. Had hij Schopenhauer maar beter moeten lezen. Bentham bedacht ook dat je gevangenissen moest bouwen in de vorm van een koepel. Die hebben we dankzij hem ook in Nederland. Die koepel komt ook voort uit de gelukgedachte: iedere gevangene kon zien dat hij er een van velen is. Allemaal keken ze op elkaar uit en werd het dan niet eens tijd daar iets aan te doen en hun leven te beteren?

Dat er mensen als Crippen waren met een andere levenswijze, daar had Bentham geen boodschap aan. Geluk voor iedereen en hetzelfde geluk. Zelf heb ik vaak gedacht dat iedereen, rijk of arm, binnen een bepaalde tijd dezelfde momenten van geluk, plezier en pijn beleeft. Of je nu arm of rijk bent. Maar Crippen moest dood omdat hij graag met een meisje rondliep dat zich als een jongen verkleedde. De homp vlees is in een pathologisch instituut bewaard en is pas nog eens met de modernste forensische kennis wetenschappelijk onderzocht. Het vlees bleek van een man te zijn geweest.

[p. 48]

Ik keek uit het raam. De zon ging onder en de vos struinde in hartje Londen weer door de tuin. Op het platteland in Engeland wordt er te veel op hem gejaagd en zo heeft hij langzaam in de stad een nieuw bestaan gevonden. Mijn vriendin ziet de vos ook en vraagt of ik nog mee ga naar een pub om de hoek, de Unicorn. Die pub waar ze laatst iemand hebben doodgeschoten? Ja, het is daar nog steeds heel gezellig hoor.

Er werd aangebeld en ik schakelde de intercom aan. Een krakerige stem, of ik naar beneden wilde komen. Hij wilde iets vragen maar niet zonder mij te zien. Heel vreemd. Ik ging op blauwe sokken en zonder bril naar beneden. Deed open en voelde een lichte verbazing. Daar stond dokter Crippen in levenden lijve voor mij hoewel hij al honderd jaar geleden was opgehangen. De wat sjofele man met een plastic tas in zijn handen vertelde me dat hij acteur was en Simon heette. Of ik wist wat er met het huis van de buren was gebeurd. Hij haalde uit zijn plastic tas een boekje tevoorschijn waar een foto van het huis van dokter Crippen was te zien.

Beste dokter Crippen, zei ik tegen Simon. U moet weten dat nadat het lijk in de kelder werd gevonden en u bent opgehangen er zo veel commotie in de buurt was dat ze uw huis maar hebben afgebroken. Maar ik ben helemaal niet Crippen, ik ben een acteur. Ja sorry, ik heb mijn bril niet op, u lijkt verdomd veel op hem. Hij vertelde dat er over twee maanden een film zou worden gedraaid en hij zou de rol van Crippen spelen. Ik wist het! Dokter Crippen gaf me het telefoonnummer van zijn vrouw Rosalind. Die moest ik maar eens bellen voor een afspraak. Ze was psychiater en draaide films.

Ik was nog geen week in Londen en had kennelijk mijn eerste vriend al gevonden. Hij had gewoon aangebeld. Een week later hadden we een nieuwe afspraak. Hij had zijn haar aubergine geverfd en zei dat zijn date met Amy Winehouse niet was doorgegaan. Pas toen durfde ik hem te vertellen dat het huis niet vanwege Crippen was afgebroken, maar onder een zwaar Duits bommentapijt was ingestort.

Later ben ik Crippen uit het oog verloren. Was bezig met overleven. Het goedkoopste zwerversbier in Londen was twee keer zo duur als op het vasteland van Europa.

amsterdam - Uiteindelijk hebben we de container aan land gebracht. We hebben de deuren voorzichtig opengemaakt en vonden een lading dozen en kisten schots en scheef op elkaar. Ze hadden vele verschillende opschriften. Een doos kwam me bekend voor. Scopolamine. Bellen gingen rinkelen. Was dat niet een vergif? En in lage dosering een medicijn tegen reisziekte. Van reizen ben ik nog nooit ziek geworden. De bellen rinkelden nog steeds in mijn hoofd. Ting. Scopolamine heeft nog een tweede naam, het staat ook bekend als hyocine. Hyocine! Giftig als de hel. Toen moest ik grinniken. Dat goedje zat ook in het vlees gevonden onder het huis van mijn buurman Crippen in Londen.

Ik vertelde Sam niets van de opdracht die ik in 1910 heb uitgevoerd. Ik vertelde Sam dat we rijk konden worden want het goedje dat daar in de container lag, het hyocine komt uit de alruin en wordt ook wel gebruikt als waarheidsserum. Goeie partydrug, wapen van de geheime dienst, vele mogelijkheden. We zouden binnenlopen met deze handel. Was natuurlijk behoorlijk stom van me dat aan Sam te vertellen. Hij wilde bewijs. Ik heb toen wat van dat spul genomen en als test dit verhaal geschreven.