Hollands Maandblad. Jaargang 2007 (710-721)

[p. 40]

Verstrikt
door Sione van Meerendonk

Ze zeiden dat ze niet goed wijs was. Nee, dat ze gek was. Wat had die klootzak nou in godsnaam te bieden? Hij had haar jezusnogantoe als een baksteen laten vallen - en niet voor de eerste keer. Hij had haar vernederd en het zou goed zijn als ze hem vergat. Zo ontzettend goed. Laat hem barsten, kom voor jezelf op, zeiden ze, en meer van die dingen. En toen ze aarzelend toegaf dat ze zich misschien inderdaad te veel bezig hield met wat anderen vonden, was er gejoel waaruit ze opmaakte dat ze helemaal de verkeerde weg had bewandeld. Met hun wijsvingers gleden de vriendinnen langs de rijen cd's in haar kast, draaiden wilde muziek, hez en haar overeind en swingden, sprongen en dansten in haar kamer. Daarna zetten ze haar op een stoel voor de spiegel en vlochten aandachtig haar lange, bruine haar. De vriendinnen hadden gelijk, natuurlijk.

Ze miste hem. Zonder ophouden miste ze hem. Als het dreinende druppelen van een lekke regenpijp. Het holde haar uit, vulde haar, overspoelde haar en sleurde haar willoos mee. Een stroom vol ijsschotsen met randen als kartelmessen. Doodstil, je hoorde alleen de roep van een vogel over het half bevroren water. Een felle hoge kreet.

‘Wees jezelf trouw,’ zeiden de vriendinnen toen die haar 's avonds laat bij de deur omhelsden, ‘Weet waar je staat. Hang him.’

Ze verzamelde de glazen op een blad en spoelde ze schoon in de keuken. Ze wreef en poetste, liet ze schitteren in het licht van de lamp; knipte met haar nagel, tikte, draaide met een natte vinger over de rand tot het kristal zong. Haar vriendinnen hadden gelijk, wist ze, er school althans een kern van waarheid in hun woorden. Zij raakten aan iets waar ze geen weg mee wist. Misschien lijk ik niet op mezelf, dacht ze.

Aan het begin van die nacht belde hij.

‘Kom,’ zei hij, ‘ik mis je, het spijt me; zij is weg, het is over, er is niks meer en eigenlijk is er ook nooit iets geweest.’

Het meisje schudde de kussens op, schoof de stoelen terug op hun plaats en antwoordde: ‘Goed’ en ‘Tot morgen.’

Misschien wist ze niet waar ze stond. Maar ze wist wel waar ze naar toe ging.

De volgende ochtend werd ze wakker van geluiden op straat. De auto van de buurman wilde weer eens niet starten. Hij hield niet op het te proberen, maar de motor kuchte steeds langzamer en klaaglijker. Met een smak viel een portier in het slot. De deur van het garagebedrijf aan de overkant schoof ratelend open. Mannen riepen naar elkaar en lieten zwaar gereedschap op het beton kletteren. De brug gleed sissend omlaag. Of omhoog. Ze strekte haar armen boven haar hoofd op het zachte kussen. Hand in hand stonden ze op de muur tegenover het bed, hun naakte schaduwen in een lange vloeiende lijn van houtskool. Hij was groter en bij de krullen in zijn haar was de lijn hier en daar onderbroken. Zij had zijn silhouet getekend en hij dat van haar.

Ik verheug me erop je weer te zien, had ze vannacht aan de telefoon gezegd.

[p. 41]

Dat klonk een beetje officieel en alsof ze alles onder controle had. Ze kwam uit bed en boog voorover uit het raam. Op de stoep stond een monteur een auto op te krikken. De carrosserie rees met schokjes. De monteur draaide door tot de wielen in de lucht bungelden.

Op blote voeten liep ze door de kamer en deed alles wat belangrijk was. Ze hing de rondslingerende jasjes op een hangertje aan de deuren, drapeerde jurken over het bed, haalde schoenen uit de kast tevoorschijn en zette ze in een rij op de vensterbank, knoopte sjaaltjes aan de lampen, stalde doosjes vol oorbellen uit op het plankje bij de spiegel, zocht al haar kettingen bij elkaar en hing die om de hals van het bronzen beeld bij het raam. Ze trok een spijkerrok aan en het nieuwe bloesje met de witte, grijze en roze ruiten dat hij nog niet kende en dat zo mooi kleurde bij haar huid. Ze hees een leren tas op haar rug en haakte haar duimen achter de banden. De deur viel met een dubbele klik in het slot.

In de schaduw was het fris. Tussen geparkeerde auto's wrong ze zich naar de overkant, naar de zon. Rakelings schoof ze langs een bus die optrok en uit zijn trillende uitlaat een wolk van stank pafte, sprong tussen de wandelaars en liep een eindje mee in de stroom. Ze wendde, keerde en sprintte tussen fietsen en au-

[p. 42]

to's door. Kriskras koos zij de kortste weg door de stad. Ik verheug mij, neuriede ze, verheug mij.

Vlakbij het station verdween de zon achter een hoog gebouw. De schaduw viel hard en zwaar op de tegels vlak voor haar. Ze ademde diep in, haar buik bolde haar borst rees, ze hield vast, versnelde haar pas, richtte haar blik op de scheidslijn tussen licht en donker; koud aan mijn blote armen, dacht ze, kippenvel, als ik het haal, als ik het haal, gaat het goed.

Ze leunde tegen de schuifdeur. De rugzak stond tussen haar voeten. Haar vingers speelden met een pasje in de zak van haar rok, draaiden het plastic om en om en wreven langs de randen. Het was druk. Het balkon was vol, de coupé was vol, alle zitplaatsen waren bezet. Mannen met stropdassen klapten hun laptop open en hielden die op hun knieën in evenwicht. In het gangpad stond een lange jongen. Hij leunde met een hand tegen het plafond, boog voorover en keek naar buiten. Zou hij een vrouw hebben, een vriendin - één die wist waar ze stond? Een vader bladerde met zijn dochtertje in een plaatjesboek.

‘Mooi weertje vandaag,’ zei een kleine, dikke man tegen niemand in het bijzonder. Hij dronk koffie uit een kartonnen beker en keek naar haar blote benen. ‘Bloesjesweer.’ Hij lachte alsof het een goede grap was. Niemand zei iets terug. Zij schoof haar voeten dichter naar elkaar. Verheug me verheug me neuriede ze heel zachtjes en tikte het ritme met haar tanden. Boog het plastic pasje heen en weer in haar zak, liet het met een dof geluid onder haar nagel vandaan schieten. En nog een keer. Ze kon zich niet herinneren dat ze de kaart ontvangen en opgeborgen had en dat zat haar dwars. Ze kon zich ook niet herinneren dat ze hem besteld had - aangevinkt, voor haar beeldscherm, met een klikje van de muis? Of werden die dingen automatisch verlengd. Voordeelurenkaart stond op de voorkant en haar naam. Er had een bericht in de krant gestaan over fraude met jaarkaarten, er waren mensen gesnapt. Ze borg het pasje op in haar zak - hoop dat er geen gelazer van komt.

De lange jongen richtte zich op en keek haar aan. Zo onopvallend mogelijk strekte ze haar rug en trok haar schouders naar achteren. Zijn blik dwaalde verder langs de mensen in de coupé. Daar zat de dikke man breeduit op de bank. De vader, met zijn dochtertje op schoot, had hij in de hoek gedreven. Met zalvende stem vroeg hij aan het meisje of ze met haar papa op reis was. Eindeloos lang staarde het kind hem aan, zonder met haar ogen te knipperen.

Ver-heug me, tikte ze, kort lang kort - verheug me, hoe heet dat ritme, heeft dat een naam. De man aaide het kind kort over haar wang. Hij had dun grijs haar waar zijn hoofdhuid doorheen schemerde, vochtige roze lippen en een buik - meterslange riem zit er in die broek - een man die met blote handen de scharen van een kreeft kapot kraakt - smakkend kauwt op het vlees - champagne slobbert uit de navel van zijn vrouw. Buiten schoten bossen voorbij, heidevelden, zandpaden. Ze volgde zijn blik en zag hoe zijn ogen een doel kozen, het omklemden, zich eraan vast zogen. Hij streelde de grillig gevormde takken van een boom, plukte blaadjes en wreef ze tot pulp. Gleed langs ieder richeltje van de boomschors, gluurde eronder, kroop erachter, peuterde en pelde hem af tot op de bast. Plotseling draaide hij zijn hoofd en keek haar recht aan. Betrapt. Zijn ogen vernauwden zich, nagelden haar aan de deur. Ze durfde zich niet te bewegen. Hij keek naar haar borsten onder het bloesje, pakte het roerstaafje uit zijn beker en stak het tussen zijn vlezige lippen,

‘Hé schoonheid,’ zei hij, ‘Ga je naar je vriendje?’

[p. 43]

Barst jij, dacht ze en keek strak voor zich uit.

‘Nou, die zal zich wel op je komst verheugen!’ De man schudde van het lachen en wiebelde op zijn dikke billen heen en weer. Nee, nee, nee, dacht ze, ik verheug me, ik verheug me. ‘Proost,’ zei hij, tilde zijn beker omhoog, bracht die naar zijn lippen en nam een slok. Ze zocht naar een antwoord maar wist er geen en keek de andere kant op. In haar rug voelde ze zijn blik. Hij staarde haar onafgebroken aan met dezelfde nauwkeurige aandacht die ze van Willem kende als hij zijn houtskooltekeningen fixeerde. Zodat ze niet zouden vlekken. Zodat de gewelfde lijnen glad en strak bleven. Hand in hand, lange haren over haar schouders, brede heupen - binnen de lijnen van haar silhouet was er alleen witte muur.

Tientallen lichtstipjes knipperden nu voor haar ogen. Aan en uit. Weg moest ze, weg. Tussen de mensen door laveren in het volle gangpad, de deur openen en schuilen op het balkon. Maar haar benen waren slap, haar ene knie knikte. Kort lang kort, ze beet het met haar kiezen, zoog ritmisch met haar tong tegen haar verhemelte, kort lang kort kort lang kort.

‘Nou je bent iemand van weinig woorden, maar dat vindt je vriendje zeker helemaal niet erg.’ De man lachte niet meer. Zijn beide handen gleden om de beker, met zijn handpalmen streelde hij, kneep hij, zachtjes. Zijn blik kleefde aan haar borsten, haar tepels, gleed naar de knoop van haar spijkerrok, het lipje van de rits. Hij verplaatste zijn handen, zakte een beetje onderuit op de rechte bank en kruiste zijn benen. Zijn sandaal met de sluiting van omgekruld leer en versleten klittenband stak opzij het gangpad in. De nagel van zijn duim streek over de lasnaad van de beker, rakelings langs de L van La Place, van onder naar boven, zijn vingers masseerden het karton.

De mensen om haar heen waren doodstil en keken met ingehouden adem alle kanten op. De trein raasde over de rails, schokte en schudde op een wissel. Ze wankelde. ‘Kom ik zal je jasje even uitdoen,’ zei de vader tegen het meisje - het was bevrijdend maar dreunde in haar oren. Alles werd wazig en schemerig - zo schemerig als in de schuur van zwart gebeitste planken met het stoffige raampje en de vloer van aangestampte aarde - de schuur waar het konijn hing, klaar om gevild te worden - ze rook vochtig hooi en kreunde smekend - en de binnenkant van lichtbruin omgekruld leer met versleten klittenband was verrassend, zacht als een vacht, tegen haar strelende vingertoppen. Ze verloor haar evenwicht. Ze viel en ze bleef vallen en vallen tot ze met een ruk tot stilstand kwam. Ze hing, ondersteboven, aan haar enkels. Gestrekt en volkomen uitgerekt hing haar lichaam voor hem. Haar tenen raakten het plafond en haar vlecht slierde over de vloer, die vuil was en ruw en bruin afgaf op haar handen; die stonk naar as en aarde. De rok zakte langs haar blote benen, tot over de heupen.

Nergens, nergens ging ze naar toe. Niets wilde ze. Ze verheugde zich niet langer en zacht heen en weer schommelend op de bewegingen van de trein gaf ze zich over aan de blik van de man. Die klemde de beker in zijn hand en draaide met zijn duim rondjes langs het uitstekende randje van de bodem. Hij liet zijn middelvinger langs de omgekrulde bovenkant zingen. Haar vingers kropen naar de sluiting van het bloesje - het nieuwe bloesje dat zo mooi kleurde bij de lichtgebruinde huid van haar handen - en duwden de knoopjes door de knoopsgaten. Een voor een. Ze knoopte het open - van onder tot boven - en trok de panden opzij. Hij keek uit het raam en speelde met zijn bekertje. Buiten dreven ijsschotsen voorbij. Als kartelmessen.