Hollands Maandblad. Jaargang 2007 (710-721)

[p. 30]

Gewoon een gek meisje
door Frans Stüger

René zat op de rand van zijn bed en krabde gedachteloos aan een korstje op zijn knie. Hoewel de ramen van zijn slaapkamer wijd open stonden, drong geen enkel geluid door. Vermoedelijk hadden de vogels op deze warme zondagmiddag geen enkele lust om iets van zich te laten horen. Het was alsof de tuin beneden zijn adem inhield. Eigenlijk heb ik twee keer vrij, dacht René, één keer omdat het zondag is en één keer omdat het grote vakantie is. Hij zuchtte.

Toen het korstje op zijn knie plotseling losliet, welde er een druppel bloed op. Hij streek met zijn vinger over het wondje, waarbij hij een rode streep over zijn been trok, en stak zijn vinger in zijn mond. Hij proefde de smaak van ijzer. Langzaam kwam hij overeind en stelde zich op voor de spiegel die licht achteroverhellend op de schoorsteenmantel stond. Hij moest op zijn tenen staan, wilde hij zijn gezicht kunnen zien. Nog geen jaar geleden moest hij daarvoor op en neer springen.

René vond dat hij een mal hoofd had. Nee, dan Thomas, zijn klasgenoot, die nu met zijn ouders lekker op vakantie was! Zijn haar stond niet alle kanten op, hij had geen blonde, bijna onzichtbare wenkbrauwen, geen fletse blauwe ogen, geen tovenaarsneus en babymondje. Bovendien was het alsof hij, elke keer als hij weer voor de spiegel stond, iets nieuws aan zijn gezicht ontdekte dat raar was. Nu zag hij dat zijn oren te ver van zijn hoofd afstonden en wel erg groot waren, terwijl de oren van Thomas mooi klein en plat tegen zijn hoofd lagen. René drukte een paar maal met beide handen zijn oren tegen zijn hoofd, maar het mocht niet baten: zodra hij zijn handen weghaalde, sprongen de oren in hun oude stand terug. Misprijzend wierp hij een laatste blik op zijn spiegelbeeld en fluisterde: ‘Ik ga naar buiten.’

Geruisloos liep hij de trap naar beneden af. De keukendeur stond open en daarachter blonk een smetteloos schoon aanrecht. Hij wilde zijn ouders vertellen dat hij wegging, maar toen hij de zitkamer binnenging, bleek dat zij sliepen. Zijn vader lag op de bank, licht snurkend. De half geopende mond gaf zijn gezicht een verwonderde uitdrukking; alsof hij zich verbaasde over de leegte van het plafond. Zijn moeder zat in een fauteuil naast de piano. Haar hoofd hing op haar borst, waardoor het halflange permanent haar wangen bedekte. Ze droeg een schort met voorjaarsbloemen en in haar schoot rustten een vergiet met te schillen aardappels en een fruitmesje. Naast haar stoel op de grond wachtte een pan met water.

René liep naar de piano om zo maar een toets aan te slaan, maar hij kon het niet opbrengen om het lopertje dat over de toetsen lag te verwijderen. Een half verwelkte bos rozen, die op de piano stond, verloor geluidloos een blad. Vanuit de hoek van de kamer klonk zacht een stem die uitlegde hoe de toestand in de wereld ervoor stond. René stond midden in de kamer en keek door de openstaande deuren de tuin in. ‘Wat nu,’ vroeg hij zich af. Hij tastte in de zak van zijn korte broek en viste tot zijn verrassing drie losse guldens op. Een lichte opwinding overviel hem, alsof het geld in één keer de sluier over deze vrije zondag wegtrok. Hij ging het dorp in, besloot hij vastberaden, misschien kwam hij Thomas tegen en konden ze iets leuks doen.

[p. 31]

Even overwoog hij om zijn ouders op de hoogte te brengen van zijn plannen. Maar hij herinnerde zich een gezegde: maak geen slapende mensen wakker. Hij verliet het huis via de tuindeuren. Bij het tuinhek herinnerde hij zich plots dat Thomas op vakantie was, en even hield hij zijn pas in maar liep toen verder.

In het dorp was geen levende ziel te bekennen. Zelfs het plein in het centrum, omzoomd door een bankgebouw, een Chinees restaurant, een supermarkt en een bioscoop, was uitgestorven. Hij nam plaats op een bank onder een kastanjeboom, plantte zijn handen naast zich op de zitting en schommelde met zijn benen. Een paar meter voor hem liepen twee duiven, zacht koerend, in eindeloze rondjes achter elkaar aan. René volgde de vogels een tijdje en schopte in een opwelling een kiezelsteen in hun richting. De vogels onderbraken hun kringloop een kort moment, keken hem met een schuin kopje indringend aan, maar vervolgden toen weer hun rondgang.

Plotseling werd René getroffen door een ingeving en hij schoot overeind. Nogmaals telde hij zijn geld en liep naar de bioscoop. In een houten kastje naast

[p. 32]

de ingang hing een affiche die was afgedekt met kippengaas. In grote letters stond er West Side Story. René aarzelde. Hij had gehoord dat het een heel goeie film was. De enigszins gekrulde foto naast het affiche toonde een meisje die een zieke of dode jongen vasthield. Het beeld deed hem denken aan een kruiswegstatie in de kerk.

Hij beet op zijn lip. Twee en halve gulden was een hoop geld. Zou hij daarvoor naar een verhaal gaan kijken over een zieke of dode jongen? Hij wierp een blik op de kassa. Een vrouw met hoogblond haar bladerde, terwijl zij langzaam op haar kauwgom kauwde, lusteloos in een blad. Achter haar hing een bordje met twee klokjes die de aanvangstijden aangaven: 14.30 uur en 20.00 uur. René keek op zijn horloge en stelde vast dat hij, als hij de film nu wilde zien, de knoop moest doorhakken. Hij liep naar het loket en kocht een kaartje.

Eenmaal in de filmzaal duurde het even voordat zijn ogen aan het schemerduister gewend waren geraakt. Hij was aangenaam verrast dat hij de enige bleek te zijn. Hij kon nu gaan zitten waar hij wilde, hoewel dat eigenlijk niet mocht. Hij wandelde de licht aflopende zaal in tot aan de zesde rij van voren en ging midden voor het doek zitten. In afwachting van het moment dat het gordijn openschoof, luisterde hij naar Dean Martin die met sonore stem zong: ‘Everybody loves somebody, sometime...’

René keek om zich heen om nogmaals te constateren dat hij werkelijk de enige in de zaal was. Op dat moment doofden langzaam het licht en schoven de gordijnen knarsend en schokkend open. René ging er goed voor zitten en volgde aandachtig zowel het Polygoonjournaal als de tekenfilms. Toen het doek nog wat verder openschoof, maakte een lichte opwinding zich van hem meester. Nog nooit had hij een film op zo'n groot doek gezien.

René vond het een rare film. Hij zag allerlei jongens, die stoer leken maar als meisjes door stegen dansten, en dan toch weer vuilnisbakken omschopten en zo maar gingen vechten. Hij begreep niet waarom iedereen dit zo'n goede film vond. Juist toen hij overwoog om teleurgesteld de zaal te verlaten ging de deur open. René draaide zich om en zag in het binnenvallende licht twee mensen binnenkomen. Snel draaide hij zich om en bad in stilte dat ze niet bij hem in de buurt zouden komen zitten.

Waar René bang voor was, gebeurde: de twee bezoekers bleven op de hoogte van zijn rij staan. Vanuit zijn ooghoeken stelde hij vast dat het blijkbaar een moeder met haar dochter was. Ze kwamen beslist niet uit het dorp want hij herkende ze niet. ‘Loop door, loop door,’ bad hij in stilte, maar het meisje siste in het donker tegen haar moeder: ‘Nee, ik wil hier zitten.’ De moeder sputterde nog wat tegen, maar gaf zich ten slotte gewonnen. Tot René's verbijstering namen ze pal naast hem plaats, waarbij de dochter en de moeder nog even fluisterend kibbelden wie op de stoel direct naast hem kwam te zitten.

Vanaf dat moment kon hij zijn aandacht niet meer bij de film houden. Waarom moesten zij zo dicht bij hem komen zitten? Hij kreeg het er warm van. Van tijd tot schraapte hij zijn keel, sloeg het ene been over het andere, legde zijn handen in zijn schoot en toen op de armleuningen. Hij schrok omdat hij per ongeluk de arm van het meisje aanraakte. Ze scheen het niet gemerkt te hebben, want met een zacht geknisper trok ze een zakje pinda's open.

René probeerde zich te concentreren. De jongens hadden tijdens balletsprongen weer eens afgesproken om ergens te gaan vechten. Waarom deden die meisjes zo raar tegen elkaar; die hadden toch geen ruzie? Hij moest het antwoord

[p. 33]

schuldig blijven, want plotseling voelde hij dat er een hand op zijn knie lag. Hij verstijfde.

Terwijl René strak voor zich uitkeek zonder iets van de film te zien, probeerde hij te begrijpen wat er gebeurde. Hij wist niet dat je je been zo ontzettend kon voelen. Wat moest hij doen? Als hij nog lang wachtte, zou zijn been gaan trillen, juist omdat hij zich zo krampachtig probeerde te ontspannen. Een golf van warmte kroop omhoog door het te nauwe boord van zijn overhemd en met een droge keel pijnigde hij zijn hersens. In zijn hoofd bonkte de zin die Thomas ooit had gezegd: ‘Als een meisje naar je lacht, dan wil ze met je.’

Voorzichtig draaide René zijn hoofd naar het meisje. Hij hoorde hoe zijn nek kraakte. Zijn hoofd trilde. Waar hij bang voor was, gebeurde: het meisje keek hem aan en - ook dat nog - ze glimlachte. Hij begreep dat er nu geen weg meer terug was. Met kloppend hart legde hij zijn hand voorzichtig op haar hand. Na een korte eeuwigheid bewoog zij haar vingers en voordat René het wist, hield hij haar hand vast, terwijl hij verbeten naar het filmdoek staarde. Maar daar gebeurde helemaal niets, alsof er sprake was van een wapenstilstand, totdat de hoofdpersonen, Tonio en Maria, elkaar voor het eerst kusten.

[p. 34]

René besefte dat dit het begin van het einde was, want hij merkte dat het meisje naast hem haar hoofd naar hem toedraaide alsof zij iets van hem verwachtte. En als hij Thomas moest geloven, dan hoorde je op zo'n moment een meisje te kussen; of je nu wilde of niet. Gelaten boog hij zijn hoofd. Toen hij haar lippen raakte, verkrampten zijn nekspieren en schoot er een felle steek in zijn schouder. Ook zat zijn voet klem onder de stoel voor hem. Het meisje opende half haar mond. René proefde de smaak van zoute pinda's. Iemand zong: ‘Maria, Maria, I just met a girl named Maria, And suddenly...’

Nu het ergste achter de rug was, werd René vrijmoedig. Hij ging verzitten en sloeg een arm om het meisje, dat op haar beurt haar hoofd tegen zijn schouder legde en hem af en toe een pinda aanbood. Na de derde pinda drukte hij een kus in het haar van het meisje dat naar frisse shampoo rook. Op dat moment keek hij achter het meisje om, recht in de ogen van haar begeleidster. Zij keek hem streng fronsend aan en fluisterde heftig: ‘Wil je dat wel eens laten, jongeman?’ Daarbij gaf ze hem een tik op zijn vingers.

René trok zijn arm terug, maar halverwege hield het meisje hem tegen.

‘Laat maar kletsen,’ fluisterde ze.

René voorzag een reprimande van de begeleidster, maar de vrouw keek strak voor zich uit.

‘Is dat je moeder,’ vroeg René.

‘Nee, mijn leidster.’

‘Leidster?’

‘Ja, ik zit in een tehuis voor meisjes.’

‘O ja... waarom?’

‘Laat maar.’

René kreeg plots een visioen hoe hij het meisje uit het tehuis zou bevrijden. Misschien kon ze wel bij hem thuis komen wonen; zijn ouders zouden dat vast wel goed vinden, want zij gaven ook geld voor kinderen aan Memisa.

‘Geef mij je adres,’ zei René zacht, ‘dan kom ik je opzoeken.’

‘Nee, dat wil ik niet,’ antwoordde ze. Op dat moment, nog voordat de film was afgelopen, stond het meisje op en zei hardop tegen de vrouw naast haar: ‘Zullen we gaan?’

René volgde met zijn ogen hoe ze de rij uitliepen, richting de uitgang. Het meisje keek geen enkele keer om. Hij durfde pas op te staan toen de aftiteling in zijn geheel voorbij was en de gordijnen voor het filmdoek gesloten waren.

Toen hij buiten kwam, moesten zijn ogen wennen aan het felle zonlicht. In het centrum was nog steeds geen mens te bekennen en eenmaal thuis bleken zijn ouders nog te dutten.

Op zijn tenen liep hij naar boven, naar zijn kamer. Hij stelde zich op voor de spiegel en probeerde aan zijn gezicht vast te stellen waarom het meisje haar hand op zijn knie had gelegd. Maar hoe nauwkeurig hij ook keek naar zijn springerige haar, zijn bijna onzichtbare wenkbrauwen, de fletse blauwe ogen, de haviksneus en het kindermondje, hij zag geen enkele reden om voor zo'n hoofd je hand op iemands knie te leggen.

Een tijdlang dacht hij na en mompelde toen: ‘Misschien... misschien was het gewoon een gek meisje.’