Hollands Maandblad. Jaargang 2006 (698-709)

[p. 16]

Knuffeldier
door Maria Staal

Ik wil slapen. Gewoon heel erg godvergeten slapen. Maar Jimmy en Victor willen Hongkong in. Na middernacht wordt het pas leuk, zeggen ze. Ik sjok mee. Ben te moe om de naam te ontcijferen van de tent waar we belanden. Het is dringen. Een Chinees trio speelt iets wat voor jazz moet doorgaan. Een groep Amerikanen joelt naar een meisje dat glazig tegen haar danspaal leunt. Ze wordt afgevoerd; er loopt wat bloed uit haar neusgaten. Er komt een vrouw met een ezel aan een touw het podium op. Het dier heeft oogkleppen met lovertjes. Hij pist tegen de toneellamp. De damp slaat ervan af en de vrouw wacht met haar armen over elkaar tot er is gedweild. Ze kruipt onder de ezel en beweegt haar achterwerk tegen diens onderbuik. Dan dooft het licht. Tromgeroffel, bekkenslag, spotlight. Te laat wend ik mijn hoofd af. Victor is door het dolle, Jimmy nipt grijnzend aan zijn glas. Ik steek mijn wijsvinger tot achter in mijn keel terwijl ik hem strak aankijk. Hij kijkt onbewogen terug.

De ontbijtzaal is leeg. Ik eet, maar mijn maag blijft hol. Buiten is het bedompt, er hangt smog. Grimmig struin ik later de winkelstraten af. Ik zoek een cadeau voor Jimmy. Niet omdat hij jarig is. Niet om hem te bedanken. Niet om respect te betonen. Ik dwaal door Hongkong uit nood: ik wil doen of alles koek en ei is.

Ik vind Jimmy's Chinese sterrenbeeld, de haan, in jade. Een miniatuurtje, plat als mijn pinknagel. De verkoopster laat zien hoe ik het in de voering van zijn jas moet naaien, zodat het hem altijd geluk zal brengen, onzichtbaar voor anderen. Ze ratelt dat alleen een geschonken talisman fortuin brengt. Zelf gekocht is hij waardeloos. Ik knik ongeduldig: ja, ja, ik zal eigenhandig Jimmy's colbertje open tornen! En de draad in de naald doen. Jimmy is bijgelovig. Hij zal op een stoel tegenover mij opgetogen wachten op het geluk dat hem nu nooit meer kan ontglippen. Dankzij mij.

Ik krijg de kans niet het te geven. Victor ruikt dat ik Jimmy alleen wil spreken en verliest ons geen seconde uit het oog. We staan in de lobby. Jimmy vraagt me naar wat details over het compensatiebeleid van Nederland maar Victor trekt hem aan zijn jasje richting uitgang. Ik blijf mijn woede de baas door te besluiten dat het ook later nog kan, dat cadeautje. Ik loop haastig mee tot de draaideur. Daar noem ik het aantal tegenorders dat Nederland dit jaar heeft bedongen in Amerika: Nederland koopt Joint Strike Fighters en Apaches van de VS maar mag daarvoor in ruil de onderdelen produceren. Daar zit handel voor ons in. Jimmy schudt Victor even van zich af. Hij vraagt of ik mijn rapport daarover bij me heb. Jazeker, het ligt op mijn kamer.

‘Loop anders even mee,’ probeer ik.

‘Loop even met haar mee,’ zegt hij tegen Victor.

‘Ik? Hoezo? We hebben haast Jimmy, we zijn al te laat,’ zegt het ettertje.

Ik laat hen staan en neem de lift. Ik spit mijn koffer om. Geen rapport. Onmogelijk! Ik zoek overal. Weg.

Als ik na een kwartier met lege handen terugkeer in de lobby is die verlaten.

[p. 17]

De baliemedewerker zegt dat Mr. Liu niet langer kon blijven. ‘Zijn taxi was gearriveerd.’

Zijn taxi? Wat? Waarheen? Ik bel. Zijn telefoon staat uit. Net als die van Victor. Shit.

Hoop is geen optie meer. Niet zolang Victor bestaat. Drie is te veel.

Op mijn kamer zoek ik verder naar het rapport. Het ding blijft weg. Kut! Ik wist toch zeker... Net als ik alles en iedereen verwens, belt Jimmy. Ik vraag waar hij is. Hij zegt: ‘Ja, sorry Maria, we zijn nogal snel vertrokken. We hadden een afspraak.’

‘Godver Jimmy, met wie, met wat? Een goktent en een fles Maotai?’

‘Victor en ik hebben even iets te vieren. Jij moet naar Karachi. Ja, nu. De vracht komt daar morgenochtend aan. Die spullen moeten de terminal in. Onder jouw toezicht. Ik reken op je.’

Het is drie uur 's middags. Hij heeft al een vlucht en een hotel voor me geboekt. Binnen twee uur moet ik weg. Details volgen per fax.

Ik wil weigeren. Wat hebben die twee te vieren? Ik haat Karachi. Iedereen daar voert oorlog. Voor je het weet, wandel je in een vuurlinie. Wie daar op wie schiet, weet je nooit, maar ze schieten met scherp. Maar ik kan niet overzien wat weigering zou betekenen. Ik vraag Jimmy wanneer ik hem weer spreek.

‘Victor blijft hier en ik kom achter je aan,’ zegt hij. ‘Binnen een dag.’ - Ja, zal wel, denk ik.

De vlucht is een ramp. Het vliegtuig zwiept van de ene turbulentie naar de andere en de man naast me gebruikt vier kotszakken. Ik krijg spierpijn van alle keren dat ik onopvallend overhel naar het gangpad, zover mogelijk bij hem vandaan.

Ik probeer het gidsje te lezen: ‘In 326 voor Christus stuurde Alexander de Grote zijn admiraal Nearchus en de Macedonische vloot vanuit zuidelijk Pakistan naar de Euphraat. In de tweede eeuw beschreven Plinius de Jongere en Ptolemaeus vier eilandjes - Baba, Shampir, Keamari en Manora - die een haven vormden. Vanaf 1857 maakten de Britten daar het vissersplaatsje Kalachi-jo-Gothe tot de haven Karachi aan de Indus, vertrekpunt voor de jaarlijkse bedevaart naar Mekka.’

Wat het gidsje niet vertelt, is dat Karachi de groenste stad van het subcontinent was, en nu de smerigste. Er woonden 300.000 mensen; nu zijn dat er 12 miljoen, samengepakt in een klomp beton. Nergens ter wereld is het verschil tussen rijk en arm zo groot als hier. Na de onafhankelijkheid van Pakistan in 1947 werd Karachi overspoeld met miljoenen moslimimmigranten; de stad werd zo overvol en corrupt dat de regering in 1960 naar Islamabad verhuisde en die plaats de nieuwe hoofdstad van Pakistan maakte. Nog steeds groeit de bevolking van Karachi jaarlijks met 6 procent. Er is gebrek aan drinkwater, elektriciteit, riolering, huizen en wegen. Van de dagelijkse hoeveelheid vuilnis van 1 miljoen kilo wordt slechts een kwart opgehaald. Overal sterft het van de ratten. Deze stad bestaat uit façades: aan de kust torenflats met zeezicht, daarachter eerst luxe appartementen, dan overheidshuurwoningen en daarachter pas de onafzienbare krottenwijken waar de mensen zo misselijkmakend arm zijn dat niemand zich kan voorstellen dat het hier ooit nog goed komt.

Wat ook niet in het gidsje staat, is dat Karachi zweet van het geweld. Er heerst haat tussen etnische groeperingen, tussen religieuze groeperingen en tussen ieder-

[p. 18]

een onderling. Gangsterbendes hebben de stad verdeeld in scherp afgegrensde wijken die door middel van afpersing en geweld worden bewaakt. Door de Afghaanse oorlog heeft iedereen wapens. De heroïnehandel is overal, want Karachi is de exporthaven van de opium die Pakistan zelf verbouwt en van een deel van de opium uit Afghanistan.

Dit is mijn reisdoel. Hier komt morgen een containerschip aan met een lading waarover ik me moet ontfermen. Het gaat om karabijnen, tankonderdelen, simulatoren en rmp-systems, Chinese versies van de fim 92c, een draagbare Stinger. Daarmee kun je vanaf je schouder iets dat op 8000 meter hoogte vliegt neerhalen. Geen dingen om in Karachi uit te delen. Maar het is ons brood.

Ik wil hier niet zijn. Ik wil weg uit Karachi. Elke taxi heeft deuken. Elke taxi is vies. Elke taxi is vol. Iedereen hier is gek, de hitte is ondraaglijk, ik ben misselijk. Een brommerriksja zet me af in een havenwijk die stinkt naar bedorven binnenzee en dode zwerfhond. Voor het hotel ligt vuilnis. Ik sluit mijn ogen in de hoop dat er ter plekke een Sheraton verrijst. In plaats daarvan komt er een oude man met een kalotje naar buiten. Hij buigt en lacht, zegt wel tien keer dat hij Nasir Irfan is, vriend van Jimmy. We klimmen drie etages. De heer Irfan draagt mijn koffer en ik een fles water. De kamer is opgeruimd. De luiken dicht. De heer Irfan praat meer dan ik aankan.

‘Nogmaals: sorry voor de olifant,’ zegt hij. Hij sluit de deur achter zich.

Wat? Olifant? Maria snapt het niet. Maria wil slapen.

Middenin de nacht schiet ik overeind. Buiten klinkt geschreeuw en gerammel van kettingen. Ik duw de luiken open. Beneden branden fakkels. Onder mijn raam ligt een dode olifant. Er zijn vijf mensen op geklauterd, met messen en schalen en pannen. Ze duwen en trappen elkaar, maken ruzie om vlees. De olifant ligt op zijn zij. Slurf gestreken. Uit zijn guitige bek puilt een blauwe tong. Olifanten van vroeger waren meelijwekkend omdat ze op te kleine krukjes moesten zitten, of omdat de betonnen gracht net te breed was voor de lengte van hun slurf. Van deze olifant wordt het vlees van billen en poten gerukt. Ik wil niet kijken maar doe het toch. De mensen op de olifant verdelen de taken. Eén man snijdt en deelt uit aan de rest. De olifant wordt minder heel, maar niet minder olifant. Alles valt stil. Ik zit er nog als iedereen al weg is. Wachtend op de dag. En de kraaien.

Ik boek mijzelf over naar een Best Western Hotel. De heer Irfan legt handenwringend uit dat het hier een circusolifant betreft die tijdens een parade per ongeluk werd geraakt door een rondvliegende kogel, bijzonder betreurenswaardig, zéér toevallig en jammer genoeg pal naast zijn hotel. Ik knik. Hij vraagt of ik wel eens olifantencurry heb gegeten? Bijzonder smakelijk! ‘De kok heeft voor vanavond...’ - ik schud mijn hoofd, til mijn koffer van het bed en ga.

De volgende ochtend zit ik in ons Karachi-kantoor. Hoofdcommissaris Kafeel van de havenpolitie heeft gebeld, het is dringend. Waarom? Alles was toch in orde? The Majestic vaart onder Pakistaanse vlag. De kapitein is Engels. De lading is gedekt met honderd stempels.

Dan stapt Jimmy binnen met twee politieagenten. Ik verberg mijn verrassing.

‘Ze stonden me op te wachten, op het vliegveld. Er is iets. We gaan meteen door,’ zegt hij.

Met gillende sirene rijden ze ons naar de haven. We zeggen geen woord tegen elkaar.

[p. 19]

charlotte mutsaers (1942) - Medewerker Hollands Maandblad sinds 1983 (uit: hm 423, 1983)

Commissaris Kafeel wacht in de hal van het Karachi Port Trust gebouw. Naast hem staan twee politiefunctionarissen en drie kpt-heren, allemaal hypernerveus. Fuck! Wat gebeurt hier in godsnaam? Kafeel schudt gehaast handen. Onder het lopen vertelt hij dat ons schip is vastgelopen. Jimmy vloekt in het Chinees. Kafeel vertelt dat een diepgeladen schip zoals The Majestic bij vloed altijd voorrang heeft op alle minder diep geladen schepen.

‘Onze loods probeerde alsmaar contact te maken. Maar The Majestic antwoordde niet. Toen het water zakte, werd het zinloos. Opeens koerste het schip toen op de haven af. Het liep op een rif, 1000 meter uit de kust. Daarna heeft de sleepdienst geprobeerd het schip op te roepen. Pas na een uur kwam er een reactie.’

Kafeel staat stil en kijkt ons aan: ‘Van een kleuter die om zijn moeder huilde! We hoorden schoten. Toen werd de verbinding verbroken.’

Jezus. Een kind! Schoten? Jimmy trekt wit weg. Kafeel zegt: ‘Het schip is omsingeld. We roepen het steeds op. Zonder succes. Mr. Liu, we moeten overal rekening mee houden. U moet ons alles vertellen over de lading, het schip, de rederij, de bemanning. We hebben de laadbrief nodig. U vervoert wapens en munitie. Kan iemand erbij?’

[p. 20]

‘De containers zijn verzegeld,’ zegt Jimmy onvast, ‘de kisten zelf zijn verspijkerd. De Stingers en de karabijnen zijn alleen in elkaar te zetten door iemand die er verstand van heeft...’ zijn stem sterft weg. Iedereen zwijgt. Iemand ‘die er verstand van heeft’ kan straks met één vingerknip de haven van Karachi opblazen.

We zitten met tien mensen in de meldkamer. Het is er bloedheet en iedereen botst voortdurend tegen iedereen op. De havenmeester wil geen paniek. Geen woord naar buiten. Zolang hij niets weet, kan hij niets doen: geen haven ontruimen, geen mariniers mobiliseren, geen schip overmeesteren.

Dat kind. Wat doet dat daar?

Jimmy zoekt namen uit, ik regel de laadbrief en een plattegrond van het containerschip. We analyseren elk ruim, elk deel van onze lading. We pluizen uit wie de bemanning is en wat hun nationaliteit. Vijftien leden: veertien Pakistanen en één Engelsman, de kapitein.

Onze afnemer, het Pakistaanse leger, wordt door Kafeel ingelicht. They are not amused. Er wordt gevloekt en gescholden, dat is wel duidelijk.

Er dobberen vijf politieboten rond ons schip. Wij zien ze niet. Monotoon als een vastgelopen grammofoonplaat probeert iemand in de meldkamer contact te leggen met The Majestic.

Er verstrijkt een uur. In de meldkamer stinkt het naar zweet. Ik zie dat Jimmy op zijn calculator berekent hoeveel dit grapje hem gaat kosten. De rederij is alleen verzekerd voor de kostprijs van de vracht. Het trailervervoer hier in Pakistan, de stuwadoor, de terminalhuur; alles moet gewoon betaald worden. Hij roept in een telefoon dat hij dat weigert en foetert: ‘I missed the part where that's my problem!’

Net als ik aan hem zie dat hij desnoods zwemmend het schip wil enteren, roept Kafeel: ‘Sssst!’

Uit de luidspreker klinkt een jongetje dat in het Engels om zijn moeder roept. De man achter de marifoon vraagt het kind naar zijn naam. Geen antwoord. Jimmy pakt mijn bovenarm en gebaart de man zwijgend dat hij plaats moet maken voor mij. Goddomme, waarom ik? Omdat ik hier de enige vrouw ben?

‘Hi,’ stuntel ik. ‘Hallo? Ik ben Maria.’

Ik hoor het kind ademen. Stilte. Wat moet ik doen? Johnny maakt een geïrriteerd gebaar: Go on!

Ik weet niets te zeggen.

Het kind snikt: ‘J.J. is stuk. Zijn neus is gescheurd.’

Hopelijk is J.J. van pluche. Ik vraag het. Hij zegt ‘hmmm’, en dat klinkt als een bevestiging. Op de vraag hoe hij zelf heet antwoordt hij: ‘Noah.’ En daarna zegt hij dat J.J. al vier is en begint te neuriën.

Ik zing liedjes met hem mee. Ik maak grapjes. De mannen en Jimmy transpireren. De klok tikt. Noah is onbestuurbaar als The Majestic. Hij speelt met zijn knuffeldier. Soms zegt hij daar iets tegen. Dat J.J. niet meer aan ‘knopjes’ mag komen omdat ‘Maria dan verdrietig wordt.’ Waarschijnlijk omdat ik hem vroeg van de marifoon af te blijven. We denken dat hij het zoontje van de kapitein is: die blijkt ook Noah te heten. Bovendien vertelt hij dat hij vandaag zijn vaders pet op mocht. Ook weten we waar hij zit. In de kapiteinskamer, zijn beschrijving van het uitzicht klopt. Dan zit hij op het bovendek.

De tijd dringt. Straks is het eb. Het schip kan kantelen, openscheuren, zinken, ontploffen, god weet wat. De havenmeester tikt driftig op zijn horloge. Hij

[p. 21]

wil geen oud roest op de bodem van zijn werkvloer, vooral geen oudroest met tankonderdelen en een paar honderd Chinese versies van de fim 92c. Hij sist: ‘Laat dat kind een volwassene zoeken.’

Ik dek de microfoon af en vraag of hij gek is. Er is geschoten. Levensgevaarlijk! Hij zegt smalend: ‘Levensgevaarlijk? U verkóópt wapens!’

Jimmy komt tussenbeide. Hij kalmeert de havenmeester en zegt dat ik de juiste woorden zal vinden. Hij knikt me toe. Ik haal diep adem en zeg: ‘Noah, je moet me helpen.’

Twee mannen hadden ruzie. De een had een geweer. De ander een mes. Goed, duidelijk. Verder.

‘En toen?’ vraag ik.

‘Toen verstopte ik me.’

‘En je moeder, waar was je moeder?’ vraag ik.

‘In Engeland,’ antwoordt hij verbaasd.

Meteen stuurt Kafeel drie agenten naar een zijkamer. Om haar op te sporen via het adres van de kapitein.

‘Noah, weten die twee mannen waar je bent?’

Hij zegt dat hij in de kast kruipt telkens als hij iets hoort.

‘Slimme jongen!’

Hij zegt: ‘De kok.’

‘Wat doet de kok?’

‘Ik vind hem niet meer aardig. Hij heeft papa neergegooid.’

‘Waar is je papa nu?’

‘Hier bij mij...’

Iedereen verstijft. Ik vraag hem zijn vaders hand te pakken. Is die koud? Kan hij zijn vaders gezicht zien? Is dat erg bleek? Hij jammert plots in paniek dat hij zijn moeder wil. Hij huilt. Ik slik.

‘Noah,’ zeg ik, ‘we doen een spelletje: jij bent de dokter, ik ben de zuster en je vader is de zieke. Oké?’

Oké - ‘Dag dokter, heeft onze zieke het erg koud? Ziet hij erg wit? Moet hij pleisters of verband?’

Zijn vader is niet koud en niet wit. Hij hoeft geen verband. Er is geen bloed.

Goddank. Ik zeg Noah dat we gaan proberen zijn vader wakker te maken.

De waterpolitie meldt dat The Majestic een lichte trim naar achteren vertoont. Misschien door een lek. Of door het schuiven van de lading. Over twee uur is het tij op zijn laagst. Voor die tijd moet er zijn vlotgetrokken. Kafeel overlegt met de havenmeester. Er worden duikers ingezet.

Noah mag in zijn vaders wang knijpen. Of in zijn neus. Leuk spelletje. Samen roepen we in pappa's oor dat hij moet opstaan. Het zweet staat in mijn handen. Iemand schuift een notitie onder mijn ogen: volgens een buurvrouw in Engeland vaart Noah deze zomervakantie voor het eerst met zijn vader mee. Noahs moeder kent ze niet: de kapitein is gescheiden.

De duikers gaan te water. De politie meldt dat het schip sterker achterover helt. De duikers naderen ongezien The Majestic, klaar om te enteren, klaar om sleepkabels te bevestigen.

Er klinkt nieuw geluid. De kapitein komt bij, brakend. Ik denk: klap gehad, hersenschudding

‘O-oh! Pappie, je spuugt!’ hoor ik Noah zeggen.

[p. 22]

Iedereen is doodstil. Dan probeer ik met de kapitein te praten.

Noah's vader kreunt onwillig: ‘Sjiïtische kok met karabijn tegen soennitische bootsman... Om Allah, om Mohammed, om een vrouw, om het niet te vreten eten aan boord.’

‘De bemanning?’ vraag ik.

Hij zwijgt, denken gaat hoorbaar traag, doet pijn: ‘Opgesloten. Door kok. Onderruim 4.’

Jezus! Onderruim 4 zit vol tankonderdelen. Je zit vast: het schip maakt slagzij, twee ton staal schuift op je af. Achter je: een stalen scheepswand. Of erger: je zinkt en onderruim 4 vult zich langzaam met water. Kafeel seint aan zijn duikers door: Twaalf man in diepliggend onderruim no. 4, met zware last. Verzeker volwassene en kind in kapiteinskamer, bovendeks, stuurboordzijde.

Jimmy en ik kijken elkaar aan, zwijgend. In zijn ogen straalt de angst om 40 miljoen aan handelswaar. Goede, eerlijke handelswaar.

Dan storten de gebeurtenissen zich in het ravijn: verlamd van schrik horen we schoten en de waterpolitie door elkaar schreeuwen. Noah huilt. Ik schuif de microfoon van me af; er is geen regie meer mogelijk.

Kafeel vertelt later, met veel handgebaren, wat er allemaal gebeurde. De kok rende over het bovendek, de loop van zijn karabijn priemde tussen de schouderbladen van de bootsman die - handen in zijn nek - gedwongen werd overboord te springen. De schutters kregen de kok niet in het vizier, alles ging te snel, de afstand was te groot. Ze zagen hoe de in de lucht spartelende bootsman werd beschoten door de kok. En geraakt. Dodelijk zo te zien. Dit was het sein om op te rukken en het vuur te openen op de kok.

Die salvo's hoorden we via de marifoon ketsen op het metaal van The Majestic. Tien duikers enterden het schip. De kok haalde voor hun ogen de trekker over in zijn mond. Hun kreet en de knal hoorden we ook. Met grof geschut forceerden de duikers vervolgens de luiken. Van de twaalf bemanningsleden waren er twee zwaargewond omdat ze door de kok van de ladder af waren geduwd. Twee containers waren verschoven omdat hun gording het had begeven. Een deel van de lading was blootgesteld aan zeewater. Het rif had een scheur van een meter in de romp getrokken.

Ik wacht aan de kade op de reddingsboot. The Majestic kan bij eb niet binnenlopen. Jimmy ruziet met iemand van de rederij. Uiteindelijk valt de schade mee. Ik betrap mezelf erop dat ik opgetogen ben dat met de meeste wapens nog gewoon geschoten kan worden.

Eén ochtend heeft alles geduurd. Het lijkt langer. Gekken zijn overal: De soennitische bootsman klaagde over het vlees en maakte de sjiïtische kok uit voor impotent. De rest van de - overwegend soennitische - bemanning lachte de kok uit en prakte diens tartaartje voor zijn ogen in de vorm van een slappe lul.

Ik hoop Noah en zijn vader te ontmoeten. Jimmy heeft de duurste knuffel uit Karachi laten aanrukken, een konijn. Maar de kapitein is doodziek en Noah doet alsof hij mij niet kent. De knuffel weigert hij. Hij klimt bij zijn vader in de ziekenwagen.

Nog voor ik Kafeel een hand geef zijn we al weer vreemden voor elkaar.

Die avond eten Jimmy en ik aan zee. Eerst stil, dan allebei tegelijk pratend. Ik vertel Jimmy hoe verontwaardigd Irfan was dat ik zijn hotel verliet. Als ik begin over de olifantencurry en de zoveelste gestoorde kok, schatert hij, tot er tra-

[p. 23]

ronald tolman (1948) - Medewerker Hollands Maandblad sinds 1984 (uit: hm 593, 1997)

nen in zijn ooghoek verschijnen. Wekenlang heb ik hem niet zó horen lachen. Een schaterlach in vredig Karachi. Het leven is goed. De lading is grotendeels gered. Ik mag het konijn zelf houden. Een knuffel voor thuis. Ik zou een droommoeder kunnen zijn.

Dan zegt Jimmy: ‘Ik geef een borrel. Overmorgen. In Hong Kong. Kom ook.’

Als ik twee dagen later in Hong Kong arriveer, heb ik zijn talisman bij me. Er zijn veel Chinese gasten. Ik kus Jimmy voorzichtig naast zijn ooglapje. Het cadeautje geef ik straks wel. Ik besluit weinig te drinken. Degene die mij toch een whisky opdringt, is Victor.

‘Dank je, Victor!’ Ik zou de ‘r’ zolang willen laten rollen tot die idioot snapt dat ik hem belachelijk maak.

Hij vraagt: ‘Heeft Jimmy het je al verteld?’

Oké, deze voel ik aankomen. Hij gaat met plezier iets kloterigs meedelen.

Joe, Anthony en Robert toasten naar me, uit de verte. Jimmy's broers. Ik kus overdreven in hun richting.

[p. 24]

Hij zegt grijnzend: ‘Weet je al waarom Jimmy en ik iets te vieren hadden? Ik heb promotie gemaakt. Ik ben nu Managing Director. Dat maakt mij jouw baas!’ Mijn glimlach versteent, er loopt whisky langs mijn kin, mijn trillende vingers moeten het glas neerzetten. Hij overhandigt kalm zijn kaartje en zegt: ‘Managing Director en Business Associate.’

Ziedend ben ik. Op hem. Op Jimmy.

‘Oh ja,’ zegt hij met een nog bredere grijns, ‘en ik vond iets. Nogal slordig, Maria.’ Hij wappert uit het niets met het zoekgeraakte rapport over het compensatiebeleid.

‘Geef hier, smerige rat!’ sis ik. ‘Dat heb je godverdomme uit mijn koffer gejat.’

Hij lacht alleen maar: ‘Dat is niet wat Jimmy denkt.’ Hij werpt mijn rapport tussen de drankflessen. Dan draait hij zich om en wil me laten staan. Ik sla mijn klauwen in zijn rugpand en trek hem hard naast me. Ik voel dat hij verlamt van schrik en breng mijn hoofd bij het zijne.

‘Houd je van hem?’ sis ik. Ik trek zo hard aan de stof dat het kraakt. ‘Gééf je ook maar één sodemieter om hem, klootzak?’

Hij antwoordt niet. Natuurlijk niet. Ik duw hem van me af. Hij maakt dat hij wegkomt.

Vijf glazen verder komt Jimmy opgewekt op me af lopen. ‘Wat sta je hier achteraf, Maria, waarom kom je niet bij ons?’ Hij babbelt over Victor. Dat hij komt werken. Op kantoor. Leuk toch? Hij zal het vast goed doen. Ik heb inmiddels een halve fles wodka op maar ben helder.

‘Wat?’ lispel ik, ‘Victor? Waar is die goed in? Tsjaaa, waar zijn hoeren goed in?’

Ik noem het werkwoord. En nog eens. Ik roep steeds schunniger varianten. Ik zweet. Waar komen al die toeschouwers ineens vandaan? Jezus, sta ik hier net even samen met Jimmy een goed gesprek te hebben. Ik zie Joe's verschrikte gezicht. Ik zie de andere broers die stil zijn geworden. Even Jimmy's strikje recht doen. Zit een tikkeltje scheef. Hij wijkt terug, mijn hand zweeft in de lucht. Met twee stappen is hij bij de deur. Zijn ogen blijven op de grond gericht. Hij houdt de deur open. Voor mij.

‘Nou, nou,’ stamel ik verontwaardigd. ‘We hadden het toch best gezellig?’ Ik blijf staan, onvast, mijn rapport omklemmend. Mijn hoofd prikt. Zijn we nu ineens uitgepraat? Ik heb toch nog een cadeautje? Wat is iedereen stil? Ik kijk minzaam om me heen. De vloer onder mijn pumps begint te golven. Ik strompel voorbij Jimmy de marmeren hal door, de wc in en kots mijn ingewanden eruit. Daarna druk ik mijn bevende handpalmen tegen mijn oogleden. Het rapport is vies. Ik spoel het af maar het wordt erger. Ik laat het liggen.

Als ik terugkom, staat iedereen er nog precies zo. Jimmy's arm houdt nog steeds de deur open. Ik moet terug langs mijn baas en zijn zwijgende gasten om mijn tas te pakken, die lag naast de stereo. Nu bungelt die aan Victors vingers. Voor mijn neus valt hij. ‘Oeps,’ fluistert Victor. Oprapen kost me even. Geduldig wacht Jimmy tot ik uit zijn leven verdwijn. Als hij kalm blijft, gaat het sneller. Ik krabbel op, zet koers en maak mijzelf plat, om hem niet te hoeven raken. Ik moet nog één ding kwijt: de wodka hier is waterig en goedkoop. Hij wendt zich van mijn adem af.

Nog elf passen naar de buitendeur. Die zwaait moeiteloos open en weer dicht. Ik ben m'n knuffel vergeten. Buiten waait het bloesem. Ik wankel naar voren. Ik heb gelijk. Gewoon heel erg godvergeten gelijk.