Hollands Maandblad. Jaargang 2004 (674-685)

[p. 27]

Districtenstelsel
door J.D. Bosveldt

Sinds dinsdag kruipen die hufters rondom het huis. Je kunt ze horen. Dag en nacht. Ze komen nu zelfs over het water, tot aan de steiger. Van bovenaf kan ik bijna op ze spugen. Gisteren verwachtte ik flitsen toen ik de balkondeuren open trok. Ik stond daar naakt en met een ochtendlul, maar niemand had de tijd zijn lens scherp te stellen. Die sukkels hadden allemaal hun camera's gericht op het bordes beneden. Lokale journalistiek.

Jantien vindt dat ik moet ophouden de boel nog meer te verzieken voor mezelf. Jantien is mijn ex. We zijn vrienden, of zoiets. Dat waren we ook voor we trouwden en ons huwelijk is de enige periode dat we niet om elkaar konden lachen. Nu werkt ze mee aan mijn campagne en voedt onze drie dochters op. Ze woont aan de andere kant van het kanaal en is hertrouwd met een dierenarts. Een saaie zak over wiens avonturen mijn kinderen niet uitgepraat raken. Nou ja, ik denk dat het niet leuk is om een kind van mij te zijn. Als de meisjes een weekend bij me zijn, bellen ze voortdurend met hun moeder, terwijl ze mij nooit bellen als ze bij haar zijn. Ze houden van mijn zwembad en dvd-speler, maar echt vrolijk worden ze pas als ze weer weg mogen.

Ik ben achtenveertig en rijk. Noem mij onooglijk en dan zeg ik dat jij een jaloerse klootzak bent. Niemand valt over een kale kop als je geld hebt. En macht. Of wat er voor macht moet doorgaan hier in de Betuwe.

Neem onlangs nog: bij het uitgaan van de kerk bespreek ik met de broers Van Damme een deal die me vier ton oplevert. De broers en ik zijn het snel eens. Dat kan moeilijk anders want ze hebben geen nagels meer om hun kont te krabben. Ze zijn broke, kaputt, en ik doe graag zaken met dat soort mensen. Ik word de nieuwe eigenaar van hun jachthaven aan de Waal. Net als van het restaurant waar ik nog even alleen blijf zitten. Ik bekijk het personeel - mijn personeel. Dat weet nog van niets. Ik wil meer drank en wenk een serveerster. Ze kijkt schichtig naar me en zegt dan iets tegen een jongen met ledematen als pastaslierten. Hij komt naar mijn tafel. ‘Peter’ lees ik op zijn naamkaartje. Ik schat hem een jaar of twintig.

Hij noteert mijn bestelling. Ik vraag hem waarom het meisje niet kwam.

Hij zegt: ‘Ze durft niet. Ze heeft u herkend.’

Hij bedoelt misschien van dat stuk in de krant met als kop: ‘Beschuldigingen tegen regionaal kandidaat Steven Meesters.’ Ik heb Louis al achter die journalist aangestuurd. Louis doet klusjes voor me.

De rest van de avond blijft Peter in mijn buurt rondhangen. Eerst denk ik dat hij uit is op een grote fooi, maar tot mijn verbijstering weigert hij me na mijn vierde glas nog te bij schenken. Hij zegt alleen dat er een taxi in aantocht is.

Thuis ben ik net halverwege mijn borrel - om de smaak van slappe wijn te verdrijven - als de bel gaat. Op de monitor zie ik die jongen uit het restaurant. Mijn restaurant. Ik druk op de knop om het hek te openen. Als ik de voordeur opendoe, kijkt hij me kalmpjes aan. Hij draagt een wit overhemd en jeans.

Doorgaans lachen mensen nerveus naar me om duidelijk te maken dat ze nergens opuit zijn. Deze jongen, deze Peter, heeft in mijn restaurant geen enkele keer gelachen. Hij lacht ook nu niet. In zijn hand houdt hij iets omhoog.

‘U vergat uw portefeuille,’ zegt hij.

[p. 28]

Wel godverdomme, niks van gemerkt. Ik check snel of al m'n passen er nog inzitten en wil hem dan belonen, maar dat slaat hij af. Ik vraag hem binnen. Als hij gaat zitten, wijst hij op de voorpagina die binnenkort een journalist de kop gaat kosten.

‘Slechte foto van u.’

Ik vul mijn glas bij.

Hij zegt: ‘U kunt zoveel drinken als u wilt, maar dan niet rijden.’

Jezus, wat een ettertje. Ik zeg dat ik nergens last van heb en dat niemand me de les hoeft te lezen.

Dan wijst hij naar het schaakbord. Of ik schaak. Ja, en niet zachtzinnig. En hij dan? Ja, een beetje. Zo belanden we achter het schaakbord. Ik laat hem openen met wit. Hij schaakt niet slecht, maar ook niet beter dan ik. Wel levert hij soms commentaar op een zet van mijn kant. Hij praat makkelijk, niet te veel. Ik verpletter hem. Nu glimlacht hij wel. Hij incasseert zijn verlies als een man.

‘Mag ik terugkomen voor een revanche?’

Ik zeg ja, goed. Meteen heb ik spijt. Nu kom ik nooit meer van hem af. Maar ik hoor drie weken niks meer van hem.

Dan heb ik een afspraak met Jantien en haar dierenarts in het restaurant. Mijn restaurant. Het verlegen meisje bedient ons. Peter loopt vier tafels verder, hij ziet me verdomme niet eens. Ik stoot mijn wijnglas om, Jantiens rok blijft gespaard, maar mijn broek niet. Ik sta op. Ik zeg dat ik die vlek met water wil wegdeppen. Ik loop zodanig dat ik langs Peter kom.

‘Hallo daar,’ zeg ik, ‘schaken we nog?’

Hij antwoordt kalm dat hij vanavond vrij is.

‘Altijd welkom,’ zeg ik.

Al na twee zetten duw ik de schaaktafel opzij. Dan schuif ik mijn stoel bijna tegen zijn knieën. Ik leg mijn hand in zijn nek en zoen hem. Die kus voel ik in mijn buik, mijn lid. Zijn hand woelt in mijn schoot, opent mijn gulp. Hij is preciezer dan ik verlangde, ruwer dan ik droomde. Even later schiet mijn voet uit, tegen de schaaktafel, ik hoor hoe ook zijn adem stokt. Ik heb mijn broek nog aan, alleen mijn rits is open. Hij gebruikt zijn zakdoek voor onze vlekken. We gaan de trap op. Hij loopt een lamp omver in het donker en vraagt waar ik ben.

Ik ontsla hem met onmiddellijke ingang uit mijn restaurant en neem hem in dienst als persoonlijk assistent voor de campagne. Zo promoveert hij van kelner tot beschermeling. Ik vraag hem niet wat hij daarvan vindt. En ik vraag het al helemaal niet aan die grijze sukkels in de partij.

Over thuis laat hij nauwelijks wat los. Hij heeft weinig vrienden, ja, Patrick, even oud als hij, die komt wel eens langs, meestal als ik er niet ben. Hij noemt zichzelf Patrick, maar volgens mij is het een Marokkaan. Ze gaan samen naar het strand en Patrick helpt met wat schilderwerk aan het boothuis. Er zijn ook nog twee zusjes. Peter is bij de haven terechtgekomen als bijbaantje tijdens z'n studie. Rechten. Een makkie met zes uur college per week. Of per maand. Ik verdoe mijn tijd met naar hem kijken als hij mijn post sorteert, iets zegt, iets drinkt, of iemand van de lokale radio belt om een interview te regelen.

‘Hij is goed,’ zeg ik tegen Jantien als die naar hem vraagt.

Ze zegt: ‘Is-ie discreet? En wat ga je met hem doen, je was toch niet van plan je met hem te vertonen?’

Ik wil hem inderdaad voor mezelf houden. Hij is van mij.

Ze lacht vals dat het wel echte liefde zal zijn: een knaapje met een cashflow-probleem die het zomaar doet met een belegen nicht met een paar miljoen op zak. Echte liefde.

[p. 29]

zich in bochten wringende vrouw

Nu de campagne even uitgevochten moet worden, ben ik vaker van huis. Hoewel, uitgevochten. De lokale journalisten doen net of het om de Amerikaanse verkiezingen gaat, maar dit is godverdomme de Betuwe. Dit kiesdistrict is zo klein dat het onder mijn schoenzool past. Bovendien heb ik net voor een leuk bedrag geïnvesteerd in de lokale omroep, en misschien krijg ik daarom zo vaak de kans in de microfoon te roepen dat de andere kandidaten nog nooit een eurocent in onze regio hebben gestoken.

Elke avond vraag ik Peter of hij mij op de lokale tv heeft gezien. De eerste paar keer vertelt hij wat hij goed aan mijn optreden vond. Maar op den duur verwatert zijn aandacht. Hij klaagt dat ik hem nooit meeneem, ik zeg hem dat het niet kan, hij beweert dat ik mij voor hem schaam, ik zucht dat ik die opmerking te stom vind voor woorden.

Op een avond kom ik vroeger thuis. Zonder het licht aan te doen loop ik de zitkuil in. Ik verlang naar Peter. Dan zie ik hem door de glazen wand samen met Patrick op de rand van mijn zwembad zitten. Ik word ijskoud. Ze houden elkaar vast. Ineens begrijp ik alles, maar wil het niet aanzien. Ik schuifel achteruit de kamer uit.

[p. 30]

Anderhalf uur later loop ik opnieuw die kamer binnen. Peter heeft lampen aangeknipt. Hij slaapt op zijn buik, op de bank. Eén arm ontspannen naar beneden bungelend. Er glinstert speeksel in een van zijn mondhoeken. Hij draagt alleen een zwembroek. Ik kan hem zo wurgen, de hersens inslaan. Ik verdwijn naar boven.

's Nachts zet ik mijn tanden in zijn schouder als ik hem neuk. Tot bloedens toe. Hij begint te huilen en vraagt waarom ik hem pijn doe. Ik rol om en zeg dat ik er met mijn gedachten niet bij ben. Dat het komt door de bijeenkomst in Druten. Campagne in Druten, weet je.

Soms mis ik kleine bedragen, of denk ze te missen. Steeds vaker lig ik wakker. Mijn hersens doen een marathon, ik raak uitgeput. Ik bestudeer Peters lichaamstaal op zoek naar leugens en gedraag me als een bloedhond die jaagt tot de dood erop volgt. Telkens als hij me aanraakt, schud ik hem af. Woede vereist concentratie. Uiteindelijk schakel ik Louis in. Dagenlang stuurt hij me enveloppen met foto's; Peter en Patrick, bezig in de tuin, Peter die de auto wast, Peter en Patrick aan het strand, hun diet-coke binnen handbereik... foto's zonder kus of omhelzing. Niets, niets, niets.

Op een ochtend zijn mijn manchetknopen weg. Erfstukken, Peter mag er niet eens naar wijzen. Waarom zeg ik eerst niets? Ik zoek in zijn spullen, maar vind ze niet. Dan pas vraag ik hem waar ze zijn. Hij zegt: ‘Geen flauw idee’. Ik roep zacht dat hij niet moet liegen, dat hij, als hij weer eens geld nodig heeft alleen zijn reet maar hoeft te belenen; hij schreeuwt dat ik paranoia ben, niet om mee te leven de laatste tijd, dat hij hoopt dat ze voorgoed weg zijn, verpatst. De deur slaat achter hem dicht.

Jantien komt vertellen hoe we staan in de laatste peilingen. Omroep Betuwe heeft weer een nieuw onderzoek gedaan onder twaalf fruittelers of zo. Haar gebabbel gaat langs me heen.

Ze stopt en zegt: ‘Ach gut.’

Ik zeg dat ik er niks over kwijt wil. Maar ze heeft genoeg gehoord.

Ze zegt: ‘Laat ik je dan het slechte nieuws ook maar meteen geven: hij is geen student maar weggelopen uit een jeugdgevangenis. Seks met een delinquent, Steven... Dat is lekker als die journalisten daarachter komen. Hij moet nu je huis uit, anders is straks alles voor niets.’

Waarom zou ik haar geloven? Hij heeft me bezworen dat hij student is. Ik werk haar de deur uit. Ik zoek naar een fles om tegen te praten tot Peter thuis komt.

Ik zit in het donker als ik de voordeur hoor. De fles is leeg. Peter loopt de kamer in zonder mij te zien. Hij opent de drankkast. Ik zeg dat alles op is.

‘Jezus, Steven. Wat doe je in het donker?’

Hij staat doodstil.

Ik zeg dat hij, als hij alcohol wil, toestemming aan mij moet vragen. In verband met zijn strafblad. Nog altijd staat hij stil in het donker bij de kast. Ik kom overeind.

‘Zeg het. Wat is er nog meer niet echt aan jou?’ vraag ik.

Hij zegt dat hij niet naar dat soort shit hoeft te luisteren, draait zich om en loopt de hal in, de trap op.

Ik loop hem achterna, maar hij is sneller. Terwijl ik nog op de trap ben hoor ik hoe hij de slaapkamerdeur op slot draait. Ik bons, schreeuw dat hij open moet doen. Ik ben moe, ik smeek hem de deur te openen. Net als ik besluit de boel in te trappen draait hij hem van het slot en stapt de gang op met zijn koffer. Hij wil langs me glippen maar ik grijp zijn arm.

‘Eerst alles opbiechten, jochie,’ sis ik. ‘Weglopen kan altijd nog.’

Hij wil zich loswurmen, maar mijn woede geeft mij oerkracht. Ik sleur hem naar de trap; we gaan beneden eens even rustig verder praten.

Het moet toeval zijn dat hij struikelt. Een misstap. Achteraf denk ik niet dat ik

[p. 31]

hem geduwd heb, maar zeker weten doe je dat nooit. Hij rolt om en om, ik zie dat hij de koffer beter kan loslaten, maar dat doet hij niet. De koffer klapt van grote hoogte op de stenen vloer, hij landt er bovenop en ik zie hoe zijn rechter spaghettiarm tussen zijn lichaam en de koffer wordt gekraakt. Zijn gil zegt me genoeg: gebroken. Hij schreeuwt het uit. Ik probeer hem gerust te stellen en bel een ambulance. Hij is bang voor me. Ik zie angst in zijn ogen. Nu is hij net als iedereen. De vroegere Peter kroop nooit voor me.

Als de brancard het huis verlaat, komt Kees Hartman, de wijkagent, informeren naar de toedracht. Terwijl we praten, kruipt hij dichter naar mijn adem, krijgt het alcoholpercentage van driekwart fles oude klare mee. Hij kijkt me aan en ik weet dat mijn dagen als kandidaat zijn geteld. Hij vraagt naar Peter, natuurlijk voelt hij aan z'n water dat er iets is. Ik zeg dat ik naar bed wil.

Ik wil slapen, slapen en nog eens slapen - niet wachten op de eerste dag zonder Peter, op de foto's op voorpagina's van het plaatselijke suffertje, op het telefoontje van de partij, op de woede van mijn ex, en op de kater die de pijn van dat alles moet verzachten.

Mijn werkster heeft de radio aan tijdens het schoonmaken. De lokale omroep. Om me te jennen natuurlijk. Ze blijven de godganse dag erover bezig. Alsof er niets belangrijkers in de regio gebeurt. ‘Jeugddelinquent gewond na ruzie met lokale kandidaat’, ‘Boefje als bijzit beoogd kamerlid Betuwe’. Jezus, wat een niveau. Jantien zoekt me op. Ze is niet boos. Veel erger; ze heeft medelijden. De partij laat niets van zich horen. De kinderen bellen steeds. Ze willen me steunen of zoiets. We praten dan een poosje over niets tot het gesprek uitdooft, net als ik.

Na een week staat Patrick op de stoep. Als ik de deur open hoor ik een paar camera's klikken. Ik wist niet dat de Betuwe zoveel journalisten had. Hij komt uit naam van Peter. Hij zegt dat Peter alles na de verkiezingen had willen vertellen. Hij geeft me een doosje. Er zit een zegelring in. Het zegel is hetzelfde als dat op mijn manchetknopen. Die zitten ook in het doosje, onder een laag watten.

‘Ik weet zeker dat hij past, ik heb dezelfde maat als u, ik moest hem een avond dragen. Zelfs in het zwembad bleef die zitten.’

Hij vertelt dat Peter is vertrokken, naar zijn vader in Stadskanaal. Die is daar notaris en gemeenteraadslid geweest. ‘Nogal rijk,’ zegt Patrick als hij weggaat, ‘Peter wilde dat geld niet, maar vond politiek wel gaaf.’

Die nacht droom ik dat ik stil de trap afdaal, het bordes oversteek, het natte gras afren, en dan onder het balkon een serenade aanhef. Het duurt een couplet voordat Peter verschijnt. Hij draagt mijn overhemd waarvan de mouwen tot over zijn dijen vallen en slaat zijn armen om zich heen, zodat het nu lijkt alsof hij een dwangbuis draagt. Ik zing iets uit ‘The Sound of Music’ en Peter lacht slaperig. Zijn lippen vormen de woorden ‘hou van je’ en daardoor wordt het lente, de grutto's vliegen op, en als het lied uit is, roep ik zijn naam... ‘Peter forever!’ roep ik, en Peter buigt, werpt mij een kushand toe, sluit de openslaande deuren achter zich.

Dan begint in Warmel, kiesdistrict Betuwe, een nieuwe, volledig nieuwe dag.